Mehmed II | ||
Portret Mehmeda II autorstwa Gentile Belliniego (1479). | ||
Tytuł | ||
---|---|---|
7 e sułtan osmański | ||
Sierpień 1444 - wrzesień 1446 ( 2 lata i 1 miesiąc ) |
||
Poprzednik | Murad II | |
Następca | Murad II | |
3 lutego 1451 - 3 maja 1481 ( 30 lat i 3 miesiące ) |
||
Poprzednik | Murad II | |
Następca | Bajezyd II | |
Biografia | ||
Dynastia | Dynastia Osmańska | |
Imię urodzenia | محمد الثاني بن مراد الثاني | |
Data urodzenia | 30 marca 1432 r | |
Miejsce urodzenia | Edirne | |
Data śmierci | 3 maja 1481 (w wieku 49 lat) | |
Miejsce śmierci | Gebze | |
Tata | Murad II | |
Matka | Huma Hatun | |
Rodzeństwo | Ahmed, Alaeddin Ali, Orhan, Hasan, Erhundu, Sehzade, Fatma, Hatice | |
Małżonka | Gülbahar Hatun, Gülşah Hatun, Sittisah Hatun, Çiçek Hatun, Hatice Hatun | |
Dzieci | Bayezid II , Zizim , Mustafa, Gevherhan | |
Religia | islam | |
Lista sułtanów Imperium Osmańskiego | ||
Mehmet II Zdobywcę lub Mehmed II "Fatih" ( turecki : Fatih Sultan Mehmet Han ) był siódmy sułtan z Imperium Osmańskim .
Był czwartym synem Mourada II . Urodzi się dnia30 marca 1432 rdo Edirne de Huma Hatun.
To było zdobycie Konstantynopola w 1453 roku , który przyniósł mu przydomek „Fatih” (Conqueror), ponadto miał ogłosił się „ Kayser-i rum ”, dosłownie „THE Cezar z Rzymian ”. Panował dwukrotnie (między 1444 a 1446, a następnie między 1451 a 1481 ); w międzyczasie władzę przejął jego ojciec Mourad II . Był energicznym człowiekiem i potężnym dowódcą wojskowym.
Mehmeda interesowała literatura i sztuki piękne. Pisał wiersze po turecku i persku oraz komponował pieśni. Interesował się filozofią i nauką, w szczególności astronomią. Przywiózł do Konstantynopola artystów włoskich, w tym Gentile Belliniego , który przebywał w stolicy tylko kilka miesięcy, czas na wykonanie portretu sułtana, o który proszono go przy okazji porozumień pokojowych zawartych między Republiką Wenecką i Imperium Osmańskiego (25 stycznia 1479). Według niektórych autorów Mehmed II nauczyłby się arabskiego , perskiego , hebrajskiego , łaciny i greki, ale jego znajomość przynajmniej tych dwóch ostatnich języków jest mocno kwestionowana.
On umarł na 3 maja 1481w Gebze . Jego syn Bayezid zastąpił go.
Miał siedem żon, córkę i czterech synów: Mustafę (tr) , Bayezida, Cema (lub Jem / Djem) i Korkuta.
Najmłodszy syn Mourada, Mehmed, miał trudne dzieciństwo i edukację. Został następcą tronu po śmierci swojego starszego brata Alaeddina w 1444 roku. Z nieznanych powodów Mourad II abdykował na jego korzyść wlipiec lub sierpień tego samego roku i przeszedł na emeryturę do Manisy.
Krótkie panowanie Mehmeda było burzliwe, wewnętrznie i zewnętrznie. Rząd był podzielony między frakcję wielkiego wezyra Çandarlı Halila , zaufanego człowieka Mourad, ale mającego złe stosunki z Mehmedem, a z drugiej strony pozostałych wezyrów bliższych młodemu sułtanowi. Popularne ruchy, które spowodowały pożar w Edirne, poprzedziły kazania derwisza z Hurufi , chronionego przez Mehmeda przed wielkim muftim i Halilem.
W 1446 Halil Pasza wzniecił bunt janczarów , władzę przejął Mourad II aż do śmierci w 1451 roku.wiosna 1448Mehmed brał udział u boku swojego ojca w nieudanej kampanii przeciwko Skanderbegowi .
Mehmed wstąpił na tron 18 lutego 1451, w niespokojnych okolicznościach (obecność pretendenta Orkhana w Konstantynopolu, sprzeciw janczarów, złe stosunki z wielkim wezyrem Çandarlı Halilem). Nowy sułtan przyjął rozważną politykę pojednania: zachował Halila jako wielkiego wezyra i był pierwszym sułtanem, który udzielił janczarom daru radosnego nadejścia . Podbijając emirat Karamanu wmoże i Czerwiec 1451oraz odnawiając traktaty pokojowe z Wenecją wwrzesieńoraz z Węgrami wlistopad w tym samym roku Mehmed pokazał swoje umiejętności jako strateg jako żołnierz i jako dyplomata.
Od początku swego panowania Mehmed II skupił się na projekcie uczynienia Konstantynopola stolicą swojego kraju. Zdawał sobie sprawę, że posiadanie Konstantynopola będzie źródłem bogactwa i dzięki temu będzie miał kontrolę nad handlem z Morzem Czarnym w jednym kierunku i Morzem Śródziemnym w drugim. Kiedy ogłosił swój plan, większość sofy , w szczególności wielki wezyr Halil Pasza , skrytykowała sułtana za przecenianie jego zdolności.
Węgierski inżynier o nazwisku Orban (franc. Urban ) wyprodukował dla sułtana nowe gigantyczne armaty, które odegrały ważną rolę w zdobyciu miasta.
W 1452 roku , Mehmed zbudowany na stronie europejskiej twierdzy stoi jeden Bayezid I er został zbudowany po azjatyckiej stronie. Zamek ten nazywał się Twierdzą Rumelii ( Rumelihisarı ), podczas gdy zamek Bayezida I po raz pierwszy nazywał Twierdzą Anatolijską ( Anadoluhisarı ). W trakcie tych przygotowań Mehmed odnowił traktaty pokojowe podpisane z Serbią i Wołoszczyzną oraz podpisał nowy traktat pokojowy z Węgrami.
Ze swojej strony Cesarstwo Bizantyjskie przygotowało się, gromadząc zapasy żywności na długie oblężenie. Cesarz Konstantyn XI Palaiolog zaniepokoił się, gdy dowiedział się o budowie twierdzy Rumelia w pobliżu miasta. Chciał poprosić o pomoc Papieża. Ten ostatni jako warunek tej pomocy postawił zjednoczenie dwóch kościołów katolickiego i prawosławnego . Ale rywalizacja między religijnymi ludźmi doprowadziła cesarza do porzucenia wszelkiej nadziei na nową krucjatę, by przyjść mu z pomocą.
Wkwiecień 1453 14Mehmed oblegał miasto, niszcząc wszystko w pobliżu i zamykając ludność w jego murach.
19 kwietnia, zbudowano dwie wieże na kołach, aby móc przekroczyć legendarne mury miasta. Bitwa stała się krwawa i Mehmed zdał sobie sprawę, że dopóki jego flota nie wejdzie w grę, miasto będzie nadal wspierane przez statki weneckie i genueńskie. Trzeba było znaleźć sposób, by dostać się do Złotego Rogu , ale przy wejściu był on dobrze chroniony systemem łańcuchów. Mehmed wyobraził sobie wtedy, jak wyciąga łodzie na brzeg na europejskim wybrzeżu i wprowadza je przez koniec Złotego Rogu (22 kwietnia 1453). W ten sposób flota osmańska znalazła się w środku miasta i była w stanie zbombardować jego mury od środka. 600-kilogramowe kule wystrzelone przez gigantyczne działo Orbana spowodowały spustoszenie. Pomiędzy23 i 25 maja, Konstantyn XI , widząc, że obrona nie będzie już wytrzymać, zgodził się na wniosek posła z Mehmeda (nazwane Izmael, syn greckiego renegata Alexander / Skender, książę wasalem Sinope), aby wejść do rozmów pokojowych z sułtanem. Ten ostatni zażądał rocznej opłaty w wysokości 100 000 złotych besantów (kwota znacznie przekraczająca możliwości Cesarstwa Rzymskiego), w przeciwnym razie Bizantyjczycy musieliby tylko opuścić miasto, aby zabrać swoją własność lub poddać się atakowi Armia turecka. Konstantyn mógł jedynie odrzucić takie warunki, co uczynił po konsultacji ze swoją świtą.
W nocy 28 w 29 maja 1453Około wpół do drugiej w nocy rozpoczęto ostateczny atak ( por . upadek Konstantynopola ). Kilka kolejnych fal zostało odpartych, ale pułki tureckie po kilku godzinach zdołały wkroczyć do miasta i Konstantyn XI zginął w bitwie. W południe, pod koniec heroicznej walki obu stron, zdobyto stolicę. 1125-letnie Cesarstwo Wschodniorzymskie upadło po 54 dniach oblężenia. Zdobywcy zajmowali się grabieżami, gwałtami i wszelkiego rodzaju profanacją, masakrowali napotkanych mieszkańców, niezależnie od płci i wieku, czekając na zniewolenie ocalałych.
Mehmed II wjechał do Konstantynopola w godzinach popołudniowych29 maja 1453. Eskortowany przez wezyrów, paszów, ulemów i janczarów dotarł do Hagia Sophia . Tam, wchodząc na ambonę w towarzystwie imama , odmówił modlitwę muzułmańską , następnie wchodząc do sanktuarium wspiął się na ołtarz i podeptał go, w postawie profanacji z długą historią, po czym ukląkł odprawić tam muzułmańską modlitwę Dohr: chrześcijańska bazylika została przekształcona w meczet.
Według niektórych współczesnych historyków sułtan położyłby kres plądrowaniu miasta przed upływem trzech dni zwykle przyznawanych żołnierzom; to twierdzenie, któremu zaprzecza większość innych historyków, dla których zwolnienie nie zostało zakończone aż do…31 maja, pozbawiony jest nie tylko odniesień do współczesnych źródeł faktów, ale także zadają kłam relacjom naocznych świadków mówiących wprost o trzech dniach grabieży, a także relacjom samych historiografów osmańskich. Dlatego dokładniejsze jest stwierdzenie, że grabieże i zniszczenia „trwały trzy dni, ale bez intensywności pierwszych dwunastu godzin”.
Po zdobyciu Konstantynopola Mehmed II , biseksualny sułtan , postanowił porwać najpiękniejszego młodzieńca bizantyjskiej szlachty, by stać się częścią jego haremu . Opisywany jako notoryczny pederast, motywował swoje wojska przed atakiem, sprawiając, że błyszczały pięknem młodych mężczyzn i dzieci Konstantynopola; po upadku miasta żołnierze dopuszczali się licznych gwałtów na młodych chłopcach. W Megadux Lucas Notaras , ścięty z rozkazu Mehmeda II z częścią swojej rodziny, ponieśliby ten los, ponieważ odmówił dostarczenia jego 14-letniego syna do lewdness sułtana; według Byzantinist Thierry Ganchou, to zasadniczo motywacji seksualnej za zakładnika syna Notaras (potwierdzone w innym miejscu) byłby zaawansowany i rozprzestrzeniania przez chrześcijańskich kronikarzy tylko przez backbiting.
Ostatecznie Konstantynopol stał się stolicą Imperium Osmańskiego . Pierwszym dekretem sułtana po zdobyciu „Nowego Rzymu” było ponowne zaludnienie martwego miasta. W związku z tym zezwolił na osiedlenie się w mieście ludności cywilnej, w tym chrześcijan, której pozostawił (ale pod bardzo ścisłą kontrolą) pewną swobodę kultu, naznaczoną intronizacją na czele Greckiego Kościoła Prawosławnego „nowego patriarchy, Gennadios , znany ze swoich anty-unionistów pozycjach ; ustanowił także Apostolski Patriarchat Ormiański w 1461 roku. Pragnąc zaznaczyć ciągłość między Cesarstwem Rzymskim a Portą Wzniosłą , ten, który jest już zatytułowany „Mistrzowie dwóch kontynentów” i „dwóch mórz”, nazywa siebie Kayser-i Rum (dosłownie „ Cezar z Rzymian ” to znaczy „cesarz rzymski”).
W 1462 rozpoczął budowę Pałacu Topkapi .
Przedstawiając się jako władca bojowników wiary , pracował w swoim podboju, aby uzyskać legitymację w oczach reszty świata muzułmańskiego. Kronikarze regularnie określają go jako gâzi des gâzis , mistrza świętej wojny itp. .
Mehmed II zaanektował to, co pozostało z wasalnego despoty Serbii po upadku twierdzy Smederevo w 1459 roku . Królestwo Bośni zostało włączone do Cesarstwa po śmierci króla Stefana Tomaszevicia w 1463 roku .
Podbój ziem albańskich okazał się trudniejszy. Skanderbeg , zrzeszający innych watażków, dwukrotnie odpierał wojska osmańskie, w 1466 i 1467 . Po jego śmierci w 1468 roku jego zwolennikom udało się powstrzymać armie osmańskie do 1480 roku .
od 1459 dojesień 1460, Mehmed II wykonany ostateczny podbój despotate z Morea , w którym panowała dwóch braci Konstantyna XI , Demetriosem i Thomasa . Demetrios szybko poddał się sułtanowi, który dał mu dużą sumę i kilka wysp Morza Egejskiego w prerogatywach, podczas gdy Tomasz uciekł z dziećmi najpierw na Korfu , a następnie do Rzymu, gdzie zmarł w 1465 r. W swoim postępie w podboju Peloponezu , Armia Mehmeda redukowała jedno po drugim greckie miasta, czasami masakrując mężczyzn, którzy odważyli się stawić opór, jak w Kastritsa, nawet całą cywilną populację Leondari, bez względu na płeć i wiek, w celu stworzenia przykładów, a tym samym wywołania terroru , inne twierdze poddają się bez walki; mieszkańcy niektórych miast zostali sprowadzeni do niewoli lub deportowani do Konstantynopola „w celu ponownego zaludnienia przedmieść”; dowódców ruchu oporu przepiłowano na pół. Jedynym miastem, które nie poddało się naporowi armii osmańskiej było Monemvasia /Malvoisie, które dzięki potędze murów i floty, ale także dzięki stanowczości swojego gubernatora Nicolasa Paleologa było w stanie stawić opór, ale kosztem porozumienia, które sprawiło, że przeszło pod protektorat Wenecji, a tym samym opóźniło jego zdobycie przez Turków do 1540 roku.
W 1461 , Mehmed II okazało się Anatolii . Podbił księstwo Djandarid i Imperium Trebizontów wSierpień 1461. Następca tronu Dawid II , syn Jana IV zwany Kaloyannis, podarował mu klucze do miasta 15.tego miesiąca i pozwolił wraz z rodziną wyruszyć do Konstantynopola. Sułtan pozbawił rodziny notabli ich własności przed osiedleniem ich w Konstantynopolu i zniewolił resztę ludności. Dwa lata później, obawiając się, że Dawid zacznie spiskować przeciwko niemu, Mehmed II dał mu i jego synom wybór między przejściem na islam a natychmiastową śmiercią: ponieważ wszyscy odmówili wyrzeczenia się wiary, sułtanowi odcinano głowy jedna po drugiej (1 st listopad 1463).
W 1464 roku , kiedy zmarł Ibrahim, Bey z Karamanu , jego sukcesja została zakwestionowana. Dwaj bracia byli przeciwni. Jeden, Ishak, uzyskał poparcie Turkomana Uzuna Hasana , sułtana Akkoyunlu (klanu „Białej Owcy”); drugi, Pir Ahmed, otrzymał wsparcie od Mehmeda. Pir Ahmed popełnił błąd, szukając porozumienia z Wenecjanami: Mehmed uznał to za zdradę, poszedł na kampanię i podbił Konyę i Karamana. Pir Ahmed schronił się u Akkoyunlu. Armia osmańska i armia Akkoyunlu starły się w pobliżu Otlukbeli on11 sierpnia 1473 : armia osmańska, najlepiej wyposażona w tamtych czasach, zmiażdżyła swoich przeciwników.
W bezlitosnej wojnie, którą Mehmed II prowadził przeciwko Wenecjanom, aby wypędzić ich z ich posiadłości we wschodniej części Morza Śródziemnego, zdobycie w 1470 r. kolonii Négrepont (starożytnej Chalkis z Eubei ) było niewątpliwie najważniejszym wydarzeniem. Wyprawa była dokładnie przemyślana przez sułtana i przygotowywana od zimy 1469-1470 . Mehmed II postawił na jej czele swojego byłego wielkiego wezyra, Mahmuda Paszy Angelovicia , chrześcijańskiego renegata pochodzenia serbskiego, który następnie dowodził flotą osmańską. Wyjeżdżając z Gallipoli flota Mahmuda Paszy przybyła przed miasto w dniu15 czerwca : rozpoczęła się blokada. Pomimo desperackiej obrony, Négrepont, którego mury zawierały wówczas populację około 4000 dusz, wpadł w ręce Osmanów na12 lipca 1470 r. Większość mieszkańców, w tym niemowlęta i starców, była systematycznie mordowana (12-13 lipca), a skromna reszta, składająca się głównie z młodych dziewcząt poniżej piętnastego roku życia, została zmuszona do niewolnictwa. Obszernie rozpowszechniona przez bardzo niedawną prasę zapowiedź takiej rzezi przeraziła Europę. Ta strata może być do Wenecji, najbardziej okrutny tych musiała znosić XV th wieku.
Celem Mehmeda II było wówczas kontrolowanie basenu Morza Czarnego i wykorzenienie, nawet kosztem polityki eksterminacji, potęgi weneckiej i genueńskiej w regionie. W 1475 roku zwyciężył Genueńczyków kolonie Krymie , w szczególności port Caffa , podjętą przez wielkiego wezyra Gedik Ahmed Pasza6 czerwca. W ten sposób sułtan zainstalował Imperium Osmańskie na północ od Morza Czarnego i uczynił je tureckim jeziorem. Ten postęp dał mu kontrolę nad handlem niewolnikami i Jedwabnym Szlakiem.
Mając odtąd twierdza na szlakach handlowych, Mehmed II zmusił do budowy nowych portów i floty, aby móc konkurować z Wenecją i Genuą w handlu morskim.
W 1477 przeniósł się na wschodnie wybrzeże Adriatyku, aby odebrać Wenecjanom kilka wysp i zawrzeć traktat pokojowy z Wenecją wStyczeń 1479. Jeden z jego wezyrów , Gedik Ahmed Pasza , zdobył przyczółek we Włoszech i podbił Otranto , którego schwytanie (12 sierpnia 1480) i towarzysząca mu masakra (12 000 ofiar) wywołały nowy szok w opinii europejskiej.
W drodze do Orientu na nową kampanię wojskową Mehmed zginął w drodze 4 maja 1481, prawdopodobnie otruty za namową zakonu derwiszów Halvetî i jego syna Bayezıda .
Po jego śmierci, jego dwaj synowie Bayezid (tzw Bajazet przez Europejczyków), najstarszy i Djem (tzw Zizim ) rywalizowali o władzę. Dwukrotnie pokonany Djem schronił się na Zachodzie, gdzie zmarł w 1495 roku w nigdy nie wyjaśnionych warunkach.
Mehmed był przede wszystkim wojownikiem, który zwiększył zarówno swoją flotę, jak i armię, czyniąc go jednym z najpotężniejszych w Europie. Wraz z nim imperializm osmański rozpoczyna europejską ekspansję, która będzie niepokoić Zachód przez ponad trzy stulecia, a Grecja wkracza w bardzo długi okres zniewolenia, który potrwa do traktatów z Adrianopola (1829) i Konstantynopola (1832). Syn Mourada jawi się w istocie przed potomnością jako odpowiedzialny za brutalne unicestwienie władzy i cywilizacji bizantyńskiej. Z punktu widzenia osmańskiej polityki wewnętrznej wzmocnił osobistą władzę sułtana, wypierając rodzinę Çandarlı i mianując jego niewolników na stanowisko wielkiego wezyra , sprowadzając rodziny bejów do oblężenia granic, a tym samym tłumiąc jego rywale niż ich spadkobiercy. Próbował zreorganizować imperium, narzucił niemuzułmanom scentralizowaną hierarchię, wzmocnił władzę stolicy Konstantynopola , uchwalił zbiór praw ( kânûnname ).
Aby sfinansować swoje liczne kampanie wojenne, prowadził politykę dewaluacji waluty oraz reformę majątku, co wzbudziło w nim wrogość zakonów i pewną niepopularność.
W ten sposób po śmierci pozostawił większe i potężniejsze imperium, ale zmęczoną armię, niepewną sytuację ekonomiczną, niezadowolonych ludzi oraz zirytowaną i podzieloną elitę; ta sytuacja była jedną z przyczyn wybuchu wojny domowej.
Marcel Proust pisze o nim, że „czując, że zakochał się do szaleństwa w jednej ze swoich kobiet, dźgnął ją nożem, aby – jak naiwnie powiedział jego wenecki biograf – odzyskać wolność umysłu”.
Mehmed II jest głównym bohaterem czarno-białego tureckiego filmu İstanbul'un Fethi („Podbój Konstantynopola”), wyreżyserowanego przez Aydına Arakona (tr) i wydanego w 1951 roku.
W tureckim filmie Konstantynopol , ukazującym zdobycie Konstantynopola przez siły osmańskie, co skutkuje zniszczeniem Cesarstwa Bizantyjskiego , gra go Devrim Evin .
W amerykańskim filmie science fiction Dracula Untold gra go Dominic Cooper .
Mehmed II jest jednym z władców Imperium Osmańskiego w grze wideo Civilization IV .