Anton Francesco Doni

Antona Francesco Doniego.
Portret autorstwa Enei Vico . Biografia

Narodziny	16 maja 1513 Florencja
Śmierć	Sierpień 1574(w wieku 61 lat) Monselice
Zajęcia	Redaktor , tłumacz , pisarz

Inne informacje

Zakon religijny	Zakon Służebnic Maryi

Anton Francesco Doni , urodzony we Florencji dnia16 maja 1513i zmarł w Monselice we wrześniu 1574 , jest pisarzem, redaktorem i tłumaczem języka włoskiego .

Biografia

W 1540 został mnichem nowicjuszem i przyjął imię Brat Valerio w Zakonie Służebnic Maryi , ale został wypędzony, prawdopodobnie za złe zachowanie, a następnie zwrócił się do listów. Związuje się z Pierrem l'Aretinem , którego staje się wtedy wrogiem.

Doni opuścił Florencję, swoją ojczyznę około 1540 roku, i podróżował przez kilka miast we Włoszech, nie znajdując fortuny, której szukał. Genua , Aleksandria , Pawia , Mediolan i wreszcie Piacenza przyjęły go w ciągu trzech lat. Chociaż miał już trzydzieści lat, w tym ostatnim mieście zatrzymał się na studia prawnicze, jak pragnął żyjący jeszcze ojciec. Następnie udał się do Rzymu i Wenecji, gdzie został wezwany z chęci zobaczenia Lodovico Domenichi ; nawiązał z nim szczególną przyjaźń, która zakończyła się tak samo, jak jego stosunki z Aretiną. Stamtąd wrócił do Florencji w 1545, gdzie został mianowany pierwszym sekretarzem Accademia degli Umidi .

Pozostał dwa lata we Florencji, a na kilka lat wrócił do Wenecji, gdzie drukował większość swoich prac. Tam był jednym z założycieli akademii, która przybrała tytuł Pellegrina , a wśród jej członków znaleźli się Ercole Bentivoglio , Jacopo Nardi , Francesco Sansovino , Ludovico Dolce , Enea Vico , Bernardino Daniello i inni wybitni uczeni.

Jego najbardziej owocny okres przypada na lata 1549-1553, w których pisał satyry i poświęcał się przyjemnemu gatunkowi.

W 1564 roku przeszedł na emeryturę do wioski Arquà na Wzgórzach Euganejskich , niedaleko Padwy , miejsca słynącego z pobytu Petrarki , w którym nadal jest pokazywany dom, w którym zmarł. Doni podzielił resztę swojego życia między to przyjemne miejsce a Monselice , kolejną niedaleko wioskę, w której zmarł we wrześniu 1574 roku.

Pracuje

Anton Francesco Doni odszedł m.in.

Przydatna i cenna publikacja Prose antiche di Dante, Petrarca i Boccaccio e di molti altri nobili ingegni , Florencja, 1547, in-8 °;
Disegno, partito in più ragionamenti, ne 'quali si tratta della pittura, della scoltura, de' colori, de 'getti, de' modegli , itp., Wenecja, 1549, in-8 °;
Epistole di Seneca tradotte in lingua Toscana , Wenecja, 1549, in-8 °; Mediolan, 1611, w-8 °; Wenecja, 1677, w -4 °. Apostolo Zeno w swoich notatkach na temat pracy karty Fontanini Bibliotheca wykorzystał Doniego złą sztuczkę odkrywania i ujawniania opinii publicznej . imperialis Catalogus , że ten przekład, z niewielkimi zmianami, jest tym samym, który opublikował w Wenecji Sebastiano Manilio już w 1494 roku. Taki bezczelny plagiat pozwala sądzić, że nie jest jedynym, na jaki pozwolił sobie jego autor.
La Fortuna di Cesare, tratta dagli autori latini , Wenecja, 1550, in-8 °; Rzym, 1637, w-12; - Dichiarazione del Doni sopra wizerunek Cesare fatta per Enea Vico , Wenecja, 1550, w 4°;
La Filosofia morale del Doni tratta dagli antichi scrittori, ovvero la filosofia de 'sapienti antichi scritta da Sendebar moralissimo filosofo indiano itp. Wenecja, 1552, w -4 °; 1567, w-8 °; 1606, w -4 °; Trzydzieści, 1594, w -8 °;
Il Canceliere, libro della memoria, dove si tratta per paragone della prudenza degli antichi con la sapienza de 'moderni , etc., Wenecja, 1562, in-4 °;
Pitture del Doni, nelle quali si mostra di nuovaventione amore, fortuna, tempo, castità, religione, sdegno, riforma, morte, sonno e sogno , Padwa, 1564, in-4 °;
Broszura na temat Apokalipsy , w której Doni, która pojawia się w jego listach tak nieortodoksyjnych, że zostały umieszczone, jak zobaczymy wśród ksiąg zakazanych, chcieli jednak wstąpić w szeregi tych, którzy wtedy walczyli z heretykami: jest to bardzo rzadkie małe w 4°, zatytułowane: Dichiarazione d'Anton.-Fr. Doni sopra il capo tre dell'Apocalisse, contro agli eretici, con modi non mai più intesi da uomo vivente , Wenecja, 1562.
listy, tre libri di Lettere del Doni , Wenecja, 1552, in-8 °. Wydał mniej obszerne pierwsze wydanie, ibidem, 1545. Tematy, o których pisze, to jedne żarty, inne poważniejsze, które stara się traktować wesoło. 3 e- książkę z najnowszego wydania poprzedza gramatyka espèece, i Termini della lingua toscana , którą przypisuje innemu akademikowi, ale to dotyczy jego. Wolności, które bierze w kilku swoich listach dotyczących spraw religii, umieszczają tę książkę w Indeksie , co nie miało innego skutku niż robienie kopii rzadszych i droższych.
La Zucca , Wenecja, 1551 i 1552, w -8 °. Dajmy jakieś wyobrażenie o tej dziwacznej produkcji. We Włoszech, suszy i pustej skórki owocu tykwa lub krzewu, Zucca , służy do zabezpieczania soli, nasiona różnych gatunków, etc. Doni nadali ten tytuł zbiorowi anegdot, przysłów i żartów, które nie zawsze mają taką sól, jaką obiecuje ta aluzja. Podzielił je na 3 części, których nie chciał nazwać, powiedział w swoim prologu, Motti , Argutie , Sentenze , nie będąc ani Arystotelesem dla zdań, ani Dantem dla dobrych repartees, ani szlachetnym duchem. dobre słowa; ale zatytułował je po prostu: Cicalamenti , Baie , Chiacchere , paplaniny, gausserie, bzdury. Po każdej anegdocie cicalamento , baia lub chiacchera następuje moralna lub przyjemna refleksja i przysłowie. Po tej kolekcji pojawił się drugi tego samego rodzaju, zatytułowany Foglie de la Zucca ; liście nie są warte ani więcej, ani mniej niż owoce. Są to dicerie lub małe historyjki , po których następuje sen i bajka ; przynajmniej tak jest w pierwszej części liści ; w drugim jest to najpierw bajka, potem sen, a potem opowieść; trzeci to: sen, bajka i opowiadanie; ale wszystko jest tam pogmatwane zgodnie z kaprysem autora. Za liśćmi podążały kwiaty Fiori della Zucca , te kwiaty to grilli , fantazje, passerotti , bzdury i farfalloni , przechwałki, podzielone na trzy odrębne części; po każdym grillo regularnie następuje historia i alegoria ; każde passerotto jest wynikiem przemówienia i rozwiązania; i każdy farfallone , z tekstem i połyskiem. Wreszcie Doni, aby wyczerpać tę alegorię, ponownie wydobyli dojrzałe owoce, frutti maturi della Zucca ; są one na ogół bardzo poważne i składają się z mądrych odpowiedzi, maksym i zdań, które autor użycza różnym członkom Akademii Peregrini, której on sam był. Te cztery części, które tworzą Zucca , są połączone w jeden tom, bardzo dobrze wydrukowany i ozdobiony drzeworytami, wśród których wyróżniamy portret autora, który miał, jak prawie wszyscy najbardziej błazeńscy pisarze tego okresu. , podobnie jak Berni i Aretini, poważna postać o szerokich rysach.
I Mondi celesti, terrestri et infernali degli accademici Pellegrini , Wenecja, 1552 i 1553, w -4 °. W 1 st części są Worlds Piccolo , duży , misto , visibile , imaginato , z „Pazzi i Massimo ; w 2 nd inferno degli Scolari , de „malmaritati , delle Puttane e Ruffiani , Soldati e Capitani poltroni , etc. Autor kilkakrotnie przedrukowywał i przerabiał to dzieło, złożone z wizji, dialogów, fikcji moralnych, jak zwykle przemieszanych z dziwactwami i błahostkami. Les Mondes zostały przetłumaczone na francuski przez Gabriela Chappuysa , Tourangeau, Lyon, trzy wydania w -8 °; w 2 nd wydanie, wydanym w 1580 roku, translator dodano do wszystkich pozostałych światów rogów i w 3 rd , 1583, z innymi piekłach, że z niewdzieczny .
I Marmi del Doni , Wenecja, 1552, w-4 ° przedrukowane we Florencji, 1609, również w-4 °. We Florencji I Marmi nazywa się placem wyłożonym dużymi kawałkami marmuru, który znajduje się przed katedrą i po którym często spaceruje się wieczorami. Praca ta, podzielona na cztery części, składa się z wywiadów, które, jak przypuszcza autor, odbyły się w tym miejscu między ludźmi różnych stanów, na tematy moralne , literackie itp. Chłód panujący w tych rozmowach przyciągnął mu następujący epigram:

„Marmoris inscribis, Doni, bene nomine librum,
par est frigus enim marmoris atque libri. "

Pistolotti amorosi con alcune lettere d'amore di diversi autori , Wenecja, 1552, in-8 °, 1558, in-12;
Le Rime del Burchiello komentuje dal Doni , Wenecja, 1553, przedrukowany kilkakrotnie, w 12 i 8 °. Ten komentarz do niezrozumiałego poety, który był tak celowy, jest nie mniej ekstrawagancki niż tekst, który twierdzi, że wyjaśnia.
Terremoto del Doni, Fiorentino, e la rovina di gran colosso bestiale antichristo della nostra età, Pietro Aretino , Padwa, 1554 i 1556, w -4 °. Jest to jedno z literackich udogodnień, które Doni i Aretina uruchomili sobie po tym, jak się pokłócili. Po Terremoto miało nastąpić kilka innych podobnych galanterii, ogłoszonych za frontyspisem, takich jak Rovina ; on Baleno ; il Tuono , Saetta ; la Vita , la Morte , Esequie i la Sepoltura . Ale śmierć Aretina, która nastąpiła wkrótce potem, niewątpliwie powstrzymała Doni w tak pięknym projekcie.
Dziełem naszego autora, który mógłby być najbardziej użyteczny, byłaby jego Libraria , podzielona na dwie części, gdyby dawała, jak zapowiadał projekt, dokładną znajomość drukowanych ksiąg i rękopisów. Nosi ona tytuł: La libraria del Doni, Fiorentino, nella quale sono scritti tutti gli autori volgari, con cento discorsi sopra quelli , itd., 1550, in-12; i La seconda Libraria del Doni , tamże, 1551. Ale Tiraboschi słusznie mówi , że albo tylko wskazuje rzeczy, albo rozszerza się w bezużyteczność; czasem chwali, czasem obwinia, nie potrafiąc najczęściej rozróżnić, czy mówi poważnie, czy żartuje; jednak ta mała biblioteka, choć niedoskonała, miała kilka wydań. Kilka ciekawych spostrzeżeń na ten temat poczynił Apostolo Zeno w swoich notatkach dotyczących dzieła Fontaniniego ( Karta Bibliotheca Imperialis Catalogus ).

Uwagi i referencje

Anton Francesco Doni, Humeurs et paradoxes , przekład Michela Arnaud, ELLUG, 2004, 220 s. ( ISBN 2843100550 ) ( ISBN 9782843100550 )

Bibliografia

„Anton Francesco Doni”, w Louis-Gabriel Michaud , dawnej i współczesnej powszechnej biografia : historii w kolejności alfabetycznej publiczne i prywatne życie wszystkich ludzi o współpracy z ponad 300 francuskich i zagranicznych uczonych i literatów , 2 nd edycji 1843 -1865 [ szczegóły wydania ]
Maria A. Bartoletti, Dizionario critico della letteratura italiana , wyd. UTET, Turyn, 1973
Ettore Bonora, Storia della letteratura italiana , wyd. Garzanti, Mediolan, 1966
Giuseppe Maffei, Storia della letteratura italiana del cavaliere Giuseppe Maffei Edizione 3. Wyd. oryginał, F. Le Monnier, Florencja, 1853, s. 420-421

Linki zewnętrzne

(it) Szkic biograficzny na Italica
(it) Nota biograficzna o Liber
Ewidencja organów :
Uwagi w ogólnych słownikach lub encyklopediach : Deutsche Biography • Dizionario biografico degli italiani • Enciclopedia italiana • Enciclopedia De Agostini • Encyclopædia Britannica • Encyclopædia Britannica • Encyclopedia Treccani • Hrvatska Enciklopedija • Proleksis enciklopedia