Latarnia morska Starego

Od 1860 r. przyjęto zasadę budowy latarni morskiej na skale Vieille, zwanej też Gorlebella („najdalsza skała” w języku bretońskim ). Pierwszorzędna latarnia morska Les Héaux de Bréhat , zbudowana na rafach, została oświetlona już w 1840 roku.30 listopada 1861 rKomisja Lighthouse daje pozytywną opinię na temat budowy latarni 3 th  zamówienia na skale (co sygnalizuje niebezpieczne miejsca i rafy wzdłuż wybrzeża, jak te trzy e  kolejności). W 1862 r. inżynierowie mogą przedstawić swój wstępny projekt, równolegle z latarnią Tévennec , jednak ze względu na przewidywalne trudności w realizacji i delikatną budowę w trakcie budowy latarni Ar-Men prace są stale odkładane. usługa. W 1872 r. postanowił nawet odłożyć projekt, czekając na finalizację Ar-Men i od razu być zadowolonym z tymczasowego systemu oświetleniowego, który zdecydował się wdrożyć w latarni morskiej.de Tévennec i dwóch reflektorach Bec du Raz.

Jednak w 1879 r., na dwa lata przed ukończeniem latarni morskiej w Ar-Men, projekt został wznowiony: rzeczywiście wydawało się właściwe, aby przeprowadzić obie budowy w tym samym czasie, aby robotnicy mogli pracować na placu La Vieille, kiedy skała Ar-Men jest niedostępna. Dopiero po serii studiów wykonalności potwierdzono budowę latarni morskiej w Vieille . Pierwsze studium wykonalności rozpoczęto w 1879 roku kampanią in situ z pięcioma lądowaniami w miejscu przyszłej latarni morskiej. Podczas tej kampanii badane są: skała, obecny reżim i warunki dokowania. Zatrudnieni do tej kampanii rybacy z wyspy Sein z trudem radzą sobie z wykonaniem studni pozwalających na uszczelnienie pierścieni cumowniczych. Podobnie murarze, którzy brali udział w budowie latarni morskiej Ar-Men, wykonują sześć metrów sześciennych murów w dolnych partiach, znacznie poprawiając punkty dokowania, z których najważniejszy umożliwia podejście do skały od północy.

W 1880 r. rozpoczęła się nowa kampania, w trakcie której wykonano około dziesięciu nabrzeży, które umożliwiły wykonanie następujących prac przygotowawczych: montaż organaux i prętów uszczelniających, a dzięki tym prętom budowa platformy 37 metry sześcienne muru wykonanego na północny wschód od skały. Powstała w ten sposób platforma posłuży zarówno jako lądowisko dla materiałów budowlanych, jak i jako przyszły fundament pod podstawę latarni.

Przesyłka jest wydana w dniu 29 stycznia 1881 r.przez Ministra Robót Publicznych Carnot  : „z zebranych informacji i wyników uzyskanych w dwóch kampaniach 1879 i 1880 roku , wydaje się, że latarnia może być założona na skale la Vieille w warunkach wydatków idealnie zgodne ze służbami do renderowania ” . wtedy głosuje się przywłaszczenie 100 000 frankówKwiecień 1882.

Podobnie jak Ar-Men, budowa tej nowej latarni nie jest prosta. Skała Gorlebelli, na której będzie spoczywać latarnia, jest wydłużona w kierunku prądów, ponadto te ostatnie są gwałtowne i niemal trwałe. W rezultacie skała oferuje niewiele osłoniętych obszarów, które są ciche tylko przez krótki czas.

Konfiguracja miejsc do cumowania jest następująca: na południu leży bas; na wschodzie i zachodzie parkowanie jest zabronione ze względu na prądy, których prędkość może przekraczać sześć węzłów.

Jest więc tylko północna ściana, która ze względu na gwałtowne prądy pozwala na dokowanie tylko na spokojnych morzach, trzy dni przed i trzy dni po kwadrze księżyca, podczas martwej wody i tylko podczas przepływu. Wzburzone morze na tym obszarze może powodować wiry o długości od 40 do 50 metrów. Mimo wszystko konstrukcja jest łatwiejsza niż Ar-Men, bo ważniejsze są wymiary skały 50  m na 20  m , a ta wyłania się z 14  m nad poziomem najwyższych mórz. Po przecięciu skała umożliwia budowę platformy o wymiarach 20  m na 10  m .

Jeśli chodzi o samą fazę budowy, inżynier Victor Fénoux , odpowiedzialny za projekt, myśli o planowaniu kampanii przez pięć miesięcy w roku, w tempie jednego dnia dobrej pogody na dwa w ciągu sześciu dni każdej kwadry księżyca, czyli około trzydziestu miejsc rocznie, czyli tyle samo miejsc co w Ar-Men.

ten 29 stycznia 1881 r.po dwóch latach studiów Minister Robót Publicznych wydaje ostateczną zgodę na budowę latarni. Jako bazę do zarządzania terenem i przechowywania materiałów (freestone) wybrano wyspę Sein. Obciążenie inżyniera odpowiedzialnego za nadzór nad pracami zostaje powierzone kierowcy Probestau, który pozostanie na wyspie.

W 1881 r. właśnie ukończono budowę latarni morskiej Ar-Men . Ta ostatnia znajduje się 18  km w linii prostej od miejsca, w którym znajduje się latarnia morska Vieille. Budowa Ar-men była niezwykle trudna i całkiem naturalnie budowniczowie skorzystają z tego doświadczenia nabytego, aby kierować pracą latarni Starego.

Kampanie robocze rozpoczynają każdego roku po burz zimowych, na May 1 st . Do transportu ludzi i sprzętu używa się małego parowca. Zaokrętowuje robotników i holuje dużą pokładową łódź wiosłową, zawierającą kamień wolny i inne materiały budowlane, a także łodzie do cumowania.

Obszar latarni to obszar o silnych prądach, które w połączeniu z falami uniemożliwiają dokowanie głazu. Łodzie z tamtych czasów nie mogły pozostać w stałym punkcie i bezpiecznie wylądować ludzi i sprzęt na skale. Aby rozwiązać ten problem, zainstalowano cumy połączone z łodzią wiosłową i kajakami. Manewr dojścia do latarni jest następujący: skała wyposażona jest w żurawie do rozładowania łodzi wiosłowej; kajaki tworzą połączenie między skałą, łodzią i parowcem; łódź wiosłowa podczas powodzi i część odpływu jest mokra dzięki trzem cumom zlokalizowanym na południowy zachód od latarni morskiej. Pozwalają zacumować łódź w pobliżu skały; wreszcie do cumowania parowca używa się bardziej odległej boi, ale czasami, podczas wzburzonych wód, prądy są tak gwałtowne, że parowiec rzuca kotwicę w Baie des Trépassés , gotowy w najmniejszym stopniu do powrotu do skały ostrzeżenie.

Pierwsze podesty służą do budowy małego murowanego schronu w zagłębieniu położonym na wschód od skały. Budynek mieści pracowników, żywność i narzędzia. To schron jest ochroną przed kaprysami pogody, robotnicy mogą pracować dłużej, aby wyrównać skałę, ale to schron nie wystarcza przy złej pogodzie; praca jest następnie odkładana.

Murowanie podstawy zaczyna się od 5 sierpnia 1882 r. Następnie następuje budowa wieży i jej platformy. Ostatecznie w 1886 roku , po trzech sezonach starań, ukończono wieżę i jej podest oraz część wyposażenia wnętrza. Na ostatnie modyfikacje trzeba będzie poczekać do 1887 roku .

Mur jest wykonany z cementu portlandzkiego z Boulogne zmieszanego z wodą morską na podstawę i platformę oraz z wodą słodką dla reszty, aby zapewnić lepsze warunki sanitarne mieszkania.

Badanie budowlane zostały skierowane od 1879 do 1885 roku przez główny inżyniera Ponts et chaussées Fénoux, w 1886 i 1887 przez główny inżyniera Considerere. Zwykły inżynier Miniac będzie śledził budowę przez cały czas jej trwania.

Ogień starej kobiety wreszcie się rozpalił 15 września 1887 r., data zakończenia prac wyryta na wieży. Następnie wymienił dwa nabieżniki w Pointe du Raz, które stały się niepotrzebne.

• Widok płyty i Vieille od zachodu na wschód.
• Raz de Sein i latarnia Vieille widziana z Pointe du Raz.
• Latarnia morska Vieille i Pointe du Raz, we wczesnych godzinach porannych, z łodzi motorowej łączącej Ile de Sein z lądem.
• Latarnia morska Vieille i wieża Plate widziana z Raz de Sein .

Dramat i ratunek 1926

Na początku 1926 roku latarnia Vieille miała być miejscem poważnego incydentu, najbardziej nagłośnionego w historii latarni morskich na francuskim morzu. Pod koniec I wojny światowej ludność Francji miała wiele połamanych twarzy ; Państwo również wprowadziło kilka przepisów mających na celu ułatwienie ich reintegracji zawodowej. W szczególności prawo26 kwietnia 1924uczynili ich zatrudnianie obowiązkiem i priorytetem w administracji; przewidział w tym celu wykaz „zatrudnień zastrzeżonych”, który obejmował oprócz zawodów takich jak: naczelnik wiejski, listonosz na wsi, urzędnik w urzędzie, woźny, dozorca muzeum czy placu, komornik ministerialny i inne, zawód latarnika ...

Jest to zatem dwoje inwalidów wojennych , panowie Mandolini i Ferracci, którzy zostali dotknięci, odpowiednio,3 czerwca 1925 oraz 22 listopada 1925, czuwając nad latarnią Vieille. Ta ciężka praca oczywiście nie jest dla nich; obaj mężczyźni są poważnie niepełnosprawni. Mandolini nie używa już ręki, Ferracci wciąż ma kulę w ciele. Niewiele potrafią używać cartahu podczas niebezpiecznych ulg. Obaj mają również płuca, ale codziennie musieli wspinać się po 120 stopniach oddzielających zbiorniki z olejem od wartowni. Ich wielokrotne prośby o przeniesienie, poparte zaświadczeniami lekarskimi o niezdolności do pracy, pozostają bezskuteczne.

Pod koniec miesiąca grudzień 1925, Francja przechodzi atak bardzo gwałtownych burz. Główny dozorca latarni morskiej Vieille przebywał wówczas na przepustce; tylko dwóch inwalidów wojennych pozostało „na pokładzie”. Przez kilka tygodni ciężka pogoda uniemożliwiała podejście do latarni. Kiedy dwie „zarezerwowane prace” przychodzą, by wznieść czarną flagę nieszczęścia na szczyt Starego, fala jest tak silna, że ​​rybacy z okolicy (wówczas odpowiedzialni za pomoc i zaopatrzenie) nie mogą do nich przyjść. . Dwóch nieszczęśników widać na peronie, "czarni jak demony, ich ubrania w strzępach". Łódź konstruktora Léona-Bourdellesa próbuje im pomóc, ale wraz z załogą nie tonie.

ten 19 lutego 1926dramat przeradza się w tragedię, gdy szkuner z Paimpol , La Surprise , gubi ciało i majątek na łamaczach Plogoffa  ; dziesięciu członków załogi ginie. Świadkowie twierdzą, że latarnia Vieille nie była oświetlona tej nocy, a jej róg mgłowy działał tylko z przerwami.

Burza nie ucichła w następnych dniach, a obaj bramkarze na znak rozpaczy postawili flagę na pół masztu.

Wreszcie 28 lutego 1926, szef-rybak z Plogoff, Clet Henri Coquet, jego syn i główny opiekun Ar-Men Nicolas Kerninon, pomimo ciężkiej pogody, udaje się sprowadzić dwóch wyczerpanych strażników z powrotem na ląd. Aby to zrobić, Kerninon i młody Coquet musieliby pływać w lodowatych falach, przywiązani do liny rzuconej między łodzią a schodami latarni morskiej. Tymczasowo zastępują dwóch strażników w wieży.

Sprawa jest relacjonowana przez prasę (początkowo La Dépêche de Brest, która przypomina inne incydenty, które miały miejsce z powodu inwalidów wojennych w latarni morskiej Jument i Ar-Men, potem ogólnokrajowych dziennikach); wraca do Parlamentu. Dekret z1 st Wrzesień 1927wyłączy zawód latarnika morskiego z listy zastrzeżonych miejsc pracy. Co do dwóch mężczyzn, nie będą oni odpowiedzialni za zatopienie i zostaną przydzieleni do latarni morskich na kontynencie. Sprawa ta ostatecznie doprowadziła do zmiany ustawy o zatrudnieniu z zachowaniem zakazu, wprowadzając definitywny zakaz zatrudniania osób niepełnosprawnych wojennych w latarniach morskich na morzu.

Każdy z sześciu ratowników otrzymał napiwek w wysokości 1000 franków przyznany przez rząd Aristide Briand , a trzech ratowników otrzymało medal Centralnego Towarzystwa Ratowania Rozbitków .

Od automatyzacji

Automatyzacja latarni odbyła się dnia 14 listopada 1995 r. ; od tego czasu jest zdalnie sterowany z Ile de Sein. Była to przedostatnia latarnia morska na francuskim morzu, która została zautomatyzowana, przed Kéréonem .

ten 10 marca 2008 r., po gwałtownej burzy derrick (Temperley) zostaje oderwany i nie jest wymieniany. Wymaga to pracy w celu zabezpieczenia dostępu do latarni; są one przeprowadzane przez pododdział latarni morskich i latarni morskich w Brześciu. Prace inżynieryjne polegały na budowie szeregu platform, drabin i stopni, zakończonych wymiennym żurawiem.

Po piętnastu latach zamieszkiwania, pozbawiona konserwacji dawniej zakładanej przez dozorców, latarnia zamontowana w 1886 roku zaczęła przeciekać. Do latarni spływa woda morska, zagrażając wnętrzu, meblom, stolarce, obwodom elektrycznym i elektronicznym. La Vieille nie jest odosobnionym przypadkiem, ponieważ kilka innych automatycznych latarni morskich znajduje się w takiej samej sytuacji. Latarnia jest usuwana helikopterem latem 2019 r., aby zostać odrestaurowana w Brześciu, a na jej miejscu montowana jest tymczasowa latarnia.

Narodowe Towarzystwo Dziedzictwa Latarnie i sygnalizatory i Phares du Ponant stowarzyszenia często zgłaszane stopniową degradację tej latarni od jej automatyzacji.

Architektura i planowanie

Ze względów estetycznych latarnia ma kształt czworokątny i przysadzisty, lekko zwieńczony i rozszerzający się ku podstawie. Kwadratowa wieża posiada od strony północnej półcylindryczną dobudówkę, w której znajdują się spiralne schody. Konstrukcja latarni została zbudowana z kamienia ciosanego z szarego granitu z Ile de Sein , natomiast obramienie otworów i narożników budynku z gruzu pokrytego zielono-niebieskim granitem z Kersanton . Aliasing wieży jest wspornikiem na półce do wsporników podtrzymujących kamień poręczy. Latarnia nakryta jest kopulastym cynkowym dachem , a samą latarnię zadaszony jest tarasem. Wygląd latarni świadczy o poszukiwaniach estetycznych ze strony jej projektantów, ale także o chęci stworzenia rozpoznawalnego budynku, którego nie można pomylić przy złej pogodzie z sąsiednim Tévennec.

Niezależna klatka schodowa o dwóch betonowych kondygnacjach umożliwia zejście na platformę obsługującą latarnię morską.

Wnętrze latarni zostało zaprojektowane z myślą o efektywności. Na parterze znajdują się generatory , zbiorniki i różne urządzenia dokujące. Powyżej znajdują się cztery nałożone na siebie pokoje, mieszczące odpowiednio magazyn olejków, kuchnię, sypialnię i wreszcie sypialnię pod latarnią.

Historia sygnału

W swojej historii ogień Starej kobiety naznaczył Raz de Sein na różne sposoby, z kilkoma kolejnymi ulepszeniami. Świeci się pierwsze stałe światło15 września 1887 r.. Przy ogniskowej 50  cm składał się z sektorów białego, czerwonego i zielonego. W tym samym czasie gasną dwa pożary Pointe du Raz . W 1898 r. ogień został wyposażony w system zasłaniający co 5 sekund. Palnik został wzmocniony w 1904 roku olejem do palnika do żarzenia . Mgła sygnał jest dodany15 listopada 1913. Obecny sygnał z trzema zasłonami (2+1) białą, czerwoną i zieloną, składający się z 5 białych, czerwonych i zielonych sektorów, o zasięgu 18 mil , został zainstalowany w 1939 r  .; powtarza się co 12 sekund. Latarnia o średnicy 3 metrów wyposażona jest w 250 watową lampę halogenową .

Paliwo zmieniać w miarę upływu czasu. Olej mineralny stosuje się najpierw do użytku w 1887 roku . Następnie stosuje się opary ropy naftowej, od 1898 roku . Elektryfikacja, a następnie automatyzacja miały miejsce w 1995 roku .

Generatory były używane do życia latarników, a nie do działania latarni morskiej. Ten ostatni działał na parze naftowej do początku 1995 roku .

W czasie II wojny światowej pożar został ewakuowany21 stycznia 1944 i jest tylko ponownie włączony 1 st czerwiec 1945.

Życie w latarni morskiej: dozorcy i pracownicy pomocy

Latarnia była zwykle stale zamieszkiwana przez dwóch dozorców, regularnie odciążanych, ale nie w tym samym czasie. Przybyły dwie łodzie motorowe, Blodwen i Velléda , obie zależne od Phares et beacons du Finistère .

Podobnie jak w przypadku większości latarni morskich na morzu, odciążenie Starego odbywało się za pomocą cartahu , linii, którą dozorcy rzucili załodze łodzi. Po uchwyceniu cartahu i wprowadzeniu ruchu tam iz powrotem między latarnią a łodzią zawieszono na nim „balon”: było to szczątkowe siedzisko, którego kształt niekoniecznie był kulisty, a który na pochodzeniem był korek. Następnie „wznoszący się” bramkarz, wyposażony w kamizelkę ratunkową i siedzący okrakiem na piłce, był holowany za pomocą wciągarki obsługiwanej przez dwóch obrońców. Ta procedura, która gwarantowała stałą obecność co najmniej dwóch mężczyzn na latarni, była niezbędna nie tylko do zapewnienia obsługi, ale także do przejęcia w dobrych warunkach. Przybywając na platformę latarni, strażnik „wznoszący się” założył kamizelkę ratunkową na strażnika „zstępującego” i zajął jego miejsce na wyciągarce, podczas gdy jego kolega z kolei „balonem” przedostał się na pokład łodzi. W końcu przenieśliśmy dostawy.

Podczas manewru motorówka ocierała się o skały u podstawy latarni. Również wykonywanie odciążenia, które wymagało zarówno zwinności ze strony pasażerów, jak i wirtuozerii ze strony pilota i załogi, stało się niebezpieczne, jeśli nie po prostu niemożliwe, gdy tylko morze zaczęło opadać. gorączkowy.

Latem 1926 roku wprowadzono nową metodę zmiany warty , dzięki budowie wieży systemu Temperley. Temperley został zdemontowany podczas automatyzacji latarni morskiej wListopad 1995(i wieża zniszczona przez burzę w 2008 r. ), do latarni dostanie się teraz helikopterem .

Noël Fouquet, Jean Donnart, Michel Rozenn i Guy Lasbleiz spędzają ostatnią noc na latarni przed jej automatyzacją. 14 listopada 1995 r.. Rzeczywiście, protestując przeciwko tej decyzji, Jean Donnart i jeden z jego kolegów odmówili przejęcia, co tłumaczy obecność czterech dozorców w latarni zamiast dwóch regulacyjnych. Od tego czasu latarnia jest zdalnie sterowana z Ile de Sein .

Latarnia morska w kulturze

Aktor Jean Rochefort był ojcem chrzestnym latarni Vieille.

W 2019 roku La Poste wydała książeczkę z dwunastoma trwale ważnymi znaczkami pt. „Zabytki naszych wybrzeży”, w której pojawia się latarnia morska Vieille.

Książki

• Anatole Le Braz  : Le Gardien du feu , 1900, powieść (akcja tej powieści rozgrywa się na skale Gorlebella i latarni morskiej La Vieille).
• Louis Le Cunff  : Feux de mer , 1992, powieść, Bertrand de Quenetain, Saint-Malo ( ISBN  2-905970-44-8 ) .

Filmografia

• Strażnicy latarni morskiej , wyprodukowany przez Jeana Grémillona w 1929 roku  ;
• Les Gardiens du feu , wyreżyserowany przez Jean-Yvesa Le Moine'a i Thierry'ego Marchadiera w 1992 roku , wyprodukowany przez 1+1 Production, który jest kroniką życia dwóch dozorców latarni morskiej Vieille, gdy jego ogień wciąż był zasilany ropą naftową.

Uwagi i referencje

Uwagi

1. Nazywana do lat 40. „Latarnią Gorlebella” przybrała wówczas nazwę „Stara” ze względu na swoją sylwetkę „Starej Damy”.
2. Jest to skarpa głazów zlicowana z powierzchnią morza.
3. Temperley jest „urządzeniem rozładowczym składającym się z pochylonej belki z wózkiem jednoszynowym, w którym podnoszenie ładunku i przemieszczanie wózka odbywa się za pomocą tej samej liny. "

Bibliografia

1. Regionalny Prefektura Bretagne: Dekret n o  2016-12337 z dnia 31 grudnia 2015 w sprawie rejestracji jako zabytek latarni Starego (Finistère)
2. Wskazówka n o  PA29000080 , baza Mérimée , francuski Ministerstwo Kultury
3. „  Courantology: Ille-et-Vilaine and Côtes d'Armor  ” , http://envlit.ifremer.fr/ , IFREMER (konsultacja 6 września 2013 r . ) .
4. „  La Vieille: wybór miejsca i budowy  ” , na http://www.museemaritime.fr , Muzeum Morskie Cap-Sizun (konsultacja 6 września 2013 r . ) .
5. Paul Cornec, „  Wraki łupieżców Cap-Sizun: mit czy rzeczywistość?  » , na stronie http://www.audierne.info , Audierne (konsultacja 6 września 2013 r . ) .
6. Fichou , s.  246
7. „  Phare de la Vieille  ” , na stronie internetowej wydziału kierunku Terytoriach od Finistère
8. René Gast i Jean Guichard, Wszystkie latarnie we Francji , s.  69
9. La Dépêche de Brest , artykuł z 27 lutego 1926 zamieszczony na stronie Roku 1926 strony internetowej Stowarzyszenia Sportive Brestoise.
10. Fichou , s.  395
11. https://actu.fr/bretagne/paimpol_22162/naufrage-la-surprise-dans-nuit-18-19-fevrier-1926_7782177.html
12. Fichou , s.  396
13. Dz Le Petit Parisien n o  17900 z dnia 3 marca 1926 roku, dostępnym na https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6064084/f1.image.r=Plogoff.langFR
14. “  W latarni Vieille. Pełne wydarzeń następstwo dwóch gwardzistów.  ” L'Humanité , n O  99453 marca 1926( przeczytaj online ).
15. Didier Déniel, „  95 lat później pojawia się wrak Niespodzianki  ”, Le Télégramme de Brest et de l'Ouest ,3 kwietnia 2021( przeczytaj online , skonsultowano 11 kwietnia 2021 r. )
16. Le Cunff 1954 , s.  115-120
17. René Gast i Jean Guichard, op. cyt. , s.  70
18. Didier Déniel, Epicka ratunek rozbitków z latarni morskiej w Vieille , gazeta Le Télégramme de Brest et de l'Ouest , nr z 11 stycznia 2021 r.
19. Anne Lessard, „  Latarnia La Vieille  ” , na Bretagne.com ,czerwiec 2005
20. „  Zdjęcia burzy z 10 marca 2008 na stronie SNPB  ” , na pharesetbalsies.org .
21. „  Międzyregionalny Departament Morza Północnego Atlantyk-Zachód Kanału La Manche (DIRM NAMO) – Phare de la Vieille  ” , na stronie dirm.nord .
22. "  Phare de la Vieille  " , zawiadomienie n o  IA29000464, baza Mérimée , francuski Ministerstwo Kultury
23. Fichou , s.  387-389; 391
24. "  Latarnie morskie i rogi przeciwmgielne. Zaopatrzenie i pomoc  ” (konsultacja 15 marca 2011 r. )
25. „  Artykuł Temperleya  ” na stronie Larousse (dostęp 18 marca 2011 )
26. Françoise Lancelot, "  Jean Donnart, opiekun latarni morskiej Vieille  ", L'Humanité ,14 kwietnia 1995.
27. „Phare de la Vieille” , program na 30-lecie Thalassy , Francja 3 (5 września 2005)
28. Broszura 12 znaczków - Zabytki naszych wybrzeży 2019 - List priorytetowy , La Poste , konsultacja22 października 2020 r..

Załączniki

Bibliografia

 : dokument używany jako źródło tego artykułu.

• Jean-Christophe Fichou , Latarnie morskie: Historia oznakowania i oświetlenia wybrzeży Francji , Douarnenez, Chasse-Marée,2006, 451  s. ( ISBN  978-2-914209-10-6 )
• Louis Le Cunff , Feux de mer , Paryż, André Bonne,1954
• "  Epic latarnie Finistère  " Chasse-Marée , n O  53,1990
• "  Lightkeepers Raz de Sein  " Chasse-Maree , n O  68,1992
• Anatole Le Braz , Le Gardien du feu , Paryż, Calmann-Lévy ,1900, 322  s. ( przeczytaj na Wikiźródłach ). - Roman.
• Yves Heurté , Le Phare de la Vieille ,   wyd. du Seuil, kol.  „Próg młodości”,1995, 138  s. ( ISBN  978-2-02-023174-9 , prezentacja online ) (fikcyjna historia rozgrywająca się w latarni Vieille)

Powiązane artykuły

• Reflektor
• Ile de Sein / Pointe du Raz / Raz de Sein / Chaussée de Sein
• Latarnia morska Ar-Men / Wieża Płyty / Latarnia Morska Tévennec / Wielka latarnia morska Ile de Sein
• Lista latarni morskich we Francji / Lista latarni morskich w Finistère

Linki zewnętrzne

• "  La Vieille  " , instrukcja n o  IA29000464, podstawa Merimee , francuskiego Ministerstwa Kultury .
• „  Phare de la Vieille  ” , na terenie międzyregionalnego departamentu Morze Północnoatlantyckie i Kanał Zachodni .
• „  Znaczek roku 1946: Pointe du Raz-Finistere  ” , na stronie www.phil-ouest.com .
• "  Palniki olejowe Phare de la Vieille z 1904 roku  " ,17 marca 2010.
• Jean Puloc'h, "  Latarnie morskie naszych wysp i ich opiekunowie  " , o L'Écho des Îles ,30 października 1993.
• Archiwum Państwowe przechowuje pod symbolem CP/F/ 14 /17513/47 14 planów latarni morskiej w la Vieille sporządzonych w latach 1886-1912.