Droga pozajelitowa

Pozajelitową (od greckiego ust „next” i Enteros „przewodu pokarmowego”), to droga podawania do leku za pomocą iniekcji , w pobliżu przewodu pokarmowego , który jest usytuowany naprzeciw dojelitowe kanału . Konwencjonalnie, ten sposób podawania wykorzystuje igłę podskórną lub cewnik umieszczany przez włamanie mniej lub bardziej głęboko w zewnętrzną powłokę ciała , to znaczy najczęściej skórę . Działanie leków przyjmowanych pozajelitowo jest ogólne (systemowe).

Typologia

Zastrzyki mogą być:

• drogą ogólną: substancja czynna ma za zadanie dyfundować w całym ciele poprzez krążenie we krwi  :
  • domięśniowy (IM): w mięśniu  ;
  • dożylnie (IV), w żyłach  : bezpośrednia ( strzykawka ) lub pośrednia (przez infuzję ), żyła może być powierzchowna, zwykle w ramieniu ( droga żylna obwodowa ) lub głęboka ( droga centralna ), najczęściej w szyi ( żyła szyjna wewnętrzna ) lub pod obojczykiem ( żyła podobojczykowa );
  • podskórny (SC): pod skórą, w tkance łącznej, często w brzuchu lub udach  ;

• lokoregionalny, dla bardziej ograniczonej dyfuzji substancji czynnej w dowolnym przedziale ciała, bez jakiejkolwiek dyfuzji do całego organizmu:
  • dotętnicze , w tętnicach  : bezpośrednio (strzykawka) lub pośrednio (przez wlew), zasada jest taka sama jak dla drogi dożylnej, ale ryzyko krwotoku ogranicza stosowanie tej drogi (stosowana tylko w szpitalach, często do przyjmowania trombolityki);
  • śródskórnie , w skórze, między naskórkiem a skórą właściwą  ;
  • śródstawowe lub nacieki: bark, kolano…;
  • wewnątrzsercowy , w sercu , komory serca;
  • dordzeniowe ( dooponowo ): między rdzeniem kręgowym a oponą twardą: lek miesza się z płynem mózgowo-rdzeniowym;
  • zewnątrzoponowy  : w kanale krzyżowym, między oponą twardą a ścianą kanału kręgowego, na przykład do znieczulenia zewnątrzoponowego ;
  • śródkostny , w szpiku kostnym  ;
  • itp.

Pacjenci

Droga pozajelitowa stanowi główny sposób podawania leku pacjentowi niezdolnemu do leczenia prostą drogą z powodu zaburzeń świadomości , zaburzeń połykania , upośledzonej oceny sytuacji z dużym ryzykiem dla pacjenta lub jego otoczenia.

Formy dawkowania

Preparaty iniekcyjne występują w postaci produktów:

• do bezpośredniego stosowania: płyn do wstrzykiwań: roztwory , zawiesiny lub emulsje  : rozpuszczalnikiem może być woda do wstrzykiwań, olej roślinny , węglowodory (olej wazelinowy ), alkohole ( etanol ), poliole , lanolina , itp.
• przygotować :
  • roztwór do infuzji: do rozcieńczenia w dużej objętości rozpuszczalnika ( roztwór glukozy lub surowicy fizjologicznej w worku lub w szklanej fiolce) do podawania przez długi czas;
  • proszek do wstrzykiwań: stosowany, gdy substancja czynna w roztworze nie jest wystarczająco stabilna. Proszek rozpuszcza się w momencie użycia.

Kondycjonowanie

Preparaty do wstrzykiwań znajdują się w ampułkach , strzykawkach , fiolkach o różnych rozmiarach do dużych jednolitrowych fiolek infuzyjnych , strzykawkach do autoiniekcji . Wszystkie te pojemniki są hermetyczne, obojętne i sterylne.

Rzadziej lek wstrzykuje się do komory wszczepialnej .

Zalety i wady

Podawanie leków pozajelitowych ma następujące zalety i wady:

• korzyści :
  • precyzyjne dawki;
  • substancja czynna nie jest zmieniana przez pasaż żołądkowy lub jelitowy;
  • poziom we krwi jest wysoki, dzięki czemu produkt jest bardziej skuteczny;
  • możliwa administracja w nagłych wypadkach;

• niedogodności:
  • źródło bólu , siniak lub krwiak  : istnieje fobia związana ze wstrzyknięciami , zwana trypanofobie  ;
  • Ryzyko przenoszenia patogenów organizację ( infekcji ), jeżeli przepisy aseptyczne ścisłe nie są stosowane: higieny rąk, dezynfekcja skóry przed wstrzyknięciem stosowanie sterylnego sprzętu do jednorazowego użytku  ;
  • niskie ryzyko krwawienia  ;
  • niewielkie ryzyko, gdy wstrzyknięcie wykonywane jest zgodnie z profesjonalnymi zasadami, uszkodzenia tętnic lub nerwów;
  • personel pielęgniarski z wyjątkiem niektórych przypadków, takich jak diabetycy do wstrzyknięć insuliny;
  • konkretny materiał.

Zobacz również

• żywienie pozajelitowe

Bibliografia

1. Jean-Marc Aiache, Eric Beyssac, Jean-Michel Cardot, Valérie Hoffart, Robert Renoux, Inicjacja do wiedzy o narkotykach , Elsevier Masson,2008, s.  17.
2. Le Larousse medyczny, 2012
3. Marie-Hélène Sauvageot, Sylvie Demirdjian, Juliette Schenckery, „Lek”, redaktor Nathan, Collection Repères Pratiques, 1998
4. C. Leki Prudhomme Przewodnik, Maloine, 5 th  Edition, 2014