Picaro ( hiszpańskie słowo oznacza „ nieszczęśliwy ”, „ inteligentne ”) to bohater z powieści łotrzykowskiej , gatunku literackiego urodzonego w Hiszpanii w 16 wieku.
Biedni ludzie, sieroty , „nieregularni” żyjący na marginesie społeczeństwa i na jego koszt, ludzie z niższych klas, zwykle lub zdegradowani, wszelkiego rodzaju oszuści, uliczni bandyci, rozbójnicy, Cyganie, kapitanowie kompanii, pícaros są antybohaterami, których charakter stanowi przeciwwagę dla rycerskiego ideału. Pícaro ma bardzo niską rangę społeczną lub pochodzi od rodziców bez honoru lub jest otwarcie marginalnym lub przestępczym, pícaro żyje na obrzeżach kodeksów honorowych charakterystycznych dla dominujących klas społeczeństwa swoich czasów.
Pícaro, którego największym dobrem jest wolność, również aspirując do poprawy swojej kondycji społecznej, ucieka się do przebiegłych i nielegalnych metod, takich jak oszustwa i oszustwa, aby spróbować osiągnąć swoje cele. Jednak ta aspiracja jest skazana na niepowodzenie, a pícaro zawsze pozostanie pícaro. Ponadto czasami dręczy go a posteriori wyrzuty sumienia.
Słynne pícaros to Lazarillo de Tormes , Guzmán d'Alfarache , Gil Blas lub Adventurer Buscón . W Defoe pikarami są picary: Moll Flanders, Roxana.
Jeśli pierwsi hiszpańscy pícaros i ci z Defoe określą siebie i wystąpią przeciwko społeczeństwu, później pojawiają się pícaros, którzy są ostatecznie mniej przeciwko społeczeństwu, niż są przez nie wykorzystywani (na przykład Gil Blas de Lesage). Sztuczki, które popełniają, nie polegają więc na nadużywaniu społeczeństwa i czerpaniu z niego korzyści, niż na opieraniu się mu. W przypadku tych pícaros rozwód ze społeczeństwem nie zawsze jest ostateczny i czasami wychodzą ze swojego stanu na dobre.