André-Marie Ampère

André-Marie Ampère Obraz w Infoboksie. Grawerowanie z 1825 r. autorstwa Ambroise Tardieu . Funkcjonować
Profesor
Biografia
Narodziny 20 stycznia 1775 r
Lyon
Śmierć 10 czerwca 1836 r
Marsylia
Pogrzeb Cmentarz Montmartre
Narodowość Francuski
Trening Politechnika
Zajęcia Fizyk , matematyk , inżynier , filozof , chemik
Matka Joanna Antonina de Sarcey ( d )
Małżonka Julie Carron ( d )
Dziecko Jean-Jacques Ampere
Inne informacje
Pracował dla Kolegium Francuskie (1824-1836) , Szkoła Politechniczna (1804-1828)
Krzesło Profesor
Pole Elektromagnetyzm
Zakon religijny Zakon Braci Mniejszych
Nagrody Kawaler Legii Honorowej
Członek Zagraniczny Towarzystwa Królewskiego
Archiwum prowadzone przez Biblioteki MIT ( w )
Wymowa Podstawowe prace
Twierdzenie Ampera
podpis Grób Amper na cimetiere de montmartre paris 03.jpg Widok na grób.

André-Marie Ampère ( Lyon ,20 stycznia 1775 r- Marsylia ,10 czerwca 1836 r) Jest matematykiem , fizykiem , chemikiem i filozofem francuskim . Był członkiem Académie des sciences , a także profesorem École Polytechnique i Collège de France .

Ampère, samouk, przyczynia się do rozwoju matematyki, wprowadzając ją do fizyki. Dokonał ważnych odkryć w dziedzinie elektromagnetyzmu . Buduje podstawy teoretyczne i odkrywa podstawy elektroniki materii. Jest także wynalazcą wielu urządzeń i aparatury, takich jak solenoid , telegraf elektryczny i elektromagnes .

Ampère jest uważany za prekursora matematyzacji fizyki i jednego z ostatnich uniwersalnych naukowców. Jest twórcą słownika elektryczności - wynajduje pojęcia prądu i napięcia  - a jego nazwisko nadano międzynarodowej jednostce natężenia prądu elektrycznego: amper . Jest także jednym z siedemdziesięciu dwóch naukowców, których nazwisko widnieje na Wieży Eiffla .

Biografia

André-Marie Ampère jest synem Jeanne Antoinette de Sutières-Sarcey i Jean-Jacques Ampère, bogatego kupca jedwabiu z okolic Lyonu. Dzieciństwo i młodość spędził w rodzinnym domu w Poleymieux-au-Mont-d'Or . Jego ojciec jest gorliwym uczniem filozofa Jeana-Jacquesa Rousseau , którego teorie wychowawcze są podstawą edukacji młodego André-Marie. Ten ostatni formuje się swobodnie, czerpiąc z biblioteki ojca. Jego edukacja opiera się przede wszystkim na czytanie The Natural History of Buffon i The Encyclopedia of Diderota i d'Alemberta . Jego pierwszy prawdziwy kontakt z matematyki odbyła się w wieku trzynastu podczas czytania Elementy matematyki przez Dominique-François RIVARD . Następnie rozwinął prawdziwą pasję do algebry i stożków . Umiejąc czytać po łacinie, zainteresował się później twórczością Eulera i Bernoulliego .

Podczas rewolucji ojciec André-Marie wrócił do Lyonu, aby sprawować funkcje sędziego pokoju . Zajmuje zdecydowane stanowisko przeciwko rewolucyjnym ekscesom, które prowadzą do powstania i oblężenia Lyonu . Po aresztowaniu przywódcy jakobinów lyońskich został skazany na śmierć i zgilotynowany w dniu on25 listopada 1793. Wiadomość o tej egzekucji pogrąża André-Marie, dotychczas trzymanego w niewiedzy o wydarzeniach politycznych, w stan niezwykle głębokiej intelektualnej prostracji. W 1796 Ampère zakochał się w Julie Carron, której rodzina mieszkała w Saint-Germain , niedaleko Poleymieux. Bez rzeczywistej sytuacji Ampère jest zmuszony czekać na6 sierpnia 1799poślubić Julie. Rok później urodził się ich syn Jean-Jacques , którego imię jest hołdem dla dziadka ze strony ojca.

W pierwszych latach małżeństwa Ampère założył małe laboratorium w domu i udzielał prywatnych lekcji matematyki, fizyki i chemii. Odwiedza także kilka think tanków w burżuazji Lyonu, zajmując się różnymi tematami. W ten sposób poznał światłe postacie, takie jak Pierre-Simon Ballanche czy Gilles Coupier. W 1801 roku został mianowany profesorem fizyki i chemii w centralnej szkole w departamencie Ain , w Bourg-en-Bresse . W 1802 opublikował swoją pierwszą poważną rozprawę zatytułowaną Rozważania na temat matematycznej teorii gry . Ta ostatnia przykuwa uwagę astronoma Delambre , którego rekomendacja pozwala mu zostać profesorem matematyki transcendentnej w Lycée de Lyon . W międzyczasie jego żona Julie, która była ciężko chora, została w Lyonie z małym dzieckiem. Zmarła w 1803 r., gdy Ampère wróciła do rodzinnego miasta.

Zdenerwowany tą nową męką opuścił region Lyonu, by osiedlić się w Paryżu. Wspierany przez Delambre i zauważony przez matematyka Lagrange'a , został mianowany nauczycielem analiz w École Polytechnique w 1804 roku.

1 st sierpień 1806ożenił się po raz drugi z Jeanne-Françoise Potot, z którą miał córkę o imieniu Albine, urodzoną w 1807 roku. To drugie małżeństwo zakończyło się separacją w 1807 roku. i pasjonat filozofii, którą określa jako „jedyną ważną naukę”.

Od 1809 roku Ampère był profesorem analizy i mechaniki w École Polytechnique aż do swojej rezygnacji w 1828 roku.

W tym samym czasie wstąpił do Académie des sciences in Listopad 1814w sekcji geometrii . W latach 1819-1820 wykładał filozofię na Wydziale Literackim . Następnie został wybrany na katedrę fizyki w Collège de France w 1824, zastępując Louisa Lefèvre-Gineau .

Generalny Inspektor Uniwersytetu, Ampère spędza kilka miesięcy w roku na wizytach w prowincjonalnych szkołach średnich. Zmarł podczas jednej z tych wycieczek, w 1836 roku, w pomieszczeniach infirmerii Lycée Thiers w Marsylii, gdzie został pochowany obojętnie.

W 1869 roku przyjaciele jego syna Jean-Jacquesa – historyka, który zmarł w 1864 roku – przywieźli jego szczątki z powrotem do Paryża, by wraz z nim pochować na cmentarzu Montmartre . Ojciec i syn i są oparte na 30 -tego  podziału pod steli ozdobione dwa medaliony, dzieła rzeźbiarza Karola Gumery .

Jego główne odkrycia

Ampère interesował się wieloma dziedzinami nauki, takimi jak elektryczność , magnetyzm, powinowactwa chemiczne, historia naturalna, botanika; interesował się także poezją i metafizyką. Jego główne odkrycia dotyczą elektromagnetyzmu i chemii. Ampère zajmował się również matematyką, w tym teorią prawdopodobieństwa i badaniem całkowania równań różniczkowych cząstkowych .

W 1820 r., opierając się na doświadczeniach Hansa Christiana Ørsteda , zbadał związek między magnetyzmem a elektrycznością. Odkrywa, że ​​kierunek, w którym porusza się igła kompasu, zależy od kierunku krążącego w pobliżu prądu elektrycznego i wyprowadza z niego zasadę znaną jako „Bonhomme d'Ampère”: mężczyzna leży na przewodniku; nurt, który umownie płynie od więcej do mniej, płynie od stóp do głowy; jego oczy skierowane są na magnetyczną igłę. Biegun północny tej igły przesuwa się następnie w lewo. Ta zasada jest również reprezentowana przez zasadę prawej ręki  : jeśli rozłożymy pierwsze trzy palce prawej ręki tak, aby środkowy palec wskazywał kierunek pola magnetycznego, a kciuk kierunek ruchu, prąd krąży w kierunek wskazany przez indeks.

Najbardziej znanym prawem Ampera jest prawo elektrodynamiki . Opisuje siły, jakie wywierają na siebie dwa równoległe przewodniki, przez które przepływają prądy elektryczne. Jeśli kierunek prądu jest taki sam w dwóch przewodnikach, przyciągają się one nawzajem; jeśli prąd porusza się w przeciwnych kierunkach, przewodniki odpychają się nawzajem. Opisuje również zależność między natężeniem prądu a odpowiednim polem magnetycznym. Praca ta opiera się w znacznym stopniu wpływać na elektrodynamiki i fizyki XIX th  wieku.

Ampère interpretuje zjawisko magnetyzmu za pomocą teorii prądu molekularnego, zgodnie z którą w przewodniku poruszają się niezliczone maleńkie, naładowane elektrycznie cząstki. Teoria ta została odrzucona przez naukowców jego czasów i zdołała ugruntować swoją pozycję dopiero sześćdziesiąt lat później wraz z odkryciem elektronów .

Oprócz pracy nad elektrodynamiką próbuje wyjaśnić pewne zjawiska chemiczne geometrią cząsteczek i równolegle z Avogadro stawia hipotezę, że liczba cząsteczek zawartych w gazie jest proporcjonalna do jego objętości. Dziś ten szczególny przypadek równania gazu doskonałego znany jest jako prawo Avogadro lub Avogadro-Ampera. Co więcej, w sporze o naturę chloru był jednym z pierwszych, którzy wstawiali się za „chlorem, ciałem prostym”, wbrew rozpowszechnionej wówczas idei „chloru, natlenionego związku kwasu solnego” (dziś olej solny). ).

W matematyce równanie z pochodnymi cząstkowymi nieliniowymi drugiego rzędu jest znane jako równanie Monge-Ampere , problem badany najpierw przez Gasparda Monge w 1784 roku, a następnie przez André-Marie Ampère w 1820 roku.

Przyjaciel Ballanche'a i Gillesa Coupiera, osobiście zajmujący się filozofią, Ampère opublikował także ważną klasyfikację nauk.

Nagrody

Już za życia Ampère został uznany przez swoich rówieśników za pierwszorzędnego naukowca:

Jest także korespondentem kilku europejskich akademii i utrzymuje bliskie stosunki z większością współczesnych mu uczonych.

Hołdy

Nazwa André-Marie Ampère jest związana z międzynarodową jednostką natężenia elektrycznego Ampere (symbol A) nazwaną na jego cześć. Ampère jest jedynym, wraz z Lordem Kelvinem , który nadał swoje imię jednej z siedmiu podstawowych jednostek Systemu Międzynarodowego . Jej nazwa kojarzy się również z nagrodą Francuskiej Akademii Nauk, Nagrodą Ampère i pojawia się na Wieży Eiffla. Dom rodzinny znajdujący się w Poleymieux-au-Mont-d'Or, gdzie naukowiec spędził dzieciństwo i młodość, jest dziś poświęconym mu muzeum elektryczności, Muzeum Ampère . Utworzony w 1930 roku Société des Amis d'André-Marie Ampère zarządza Muzeum Ampère i ożywia jego pamięć. André-Marie Ampère wzbudził wiele hołdów krajowych i międzynarodowych, w szczególności w obchodach stulecia i dwustulecia swoich odkryć odpowiednio w 1920 i 2020 roku. Jego wizerunek widnieje w szczególności na brązowym znaczku pocztowym z 1936 roku o wartości 75 centymów.

Jego imię nosi wiele francuskich odonimów, takich jak rue Ampère w Bezons , Puteaux , Paryż czy rue André-Marie-Ampère w Montpellier. Wiele szkół nosi jego imię, zwłaszcza Lycée Ampère w Lyonie, a także szkoły średnie w La Fleche , Marsylii, Morsang-sur-Orge , Vendôme , uczelnie w Arles i Oyonnax , szkoły podstawowe w Paryżu , Grenoble , Saint-Germain-en -Laye , Nantes , Strasburg , Oullins , Lille , Yzeure , Saint-Étienne-du-Rouvray , Caluire-et-Cuire itp.

Jego nazwa wiąże się również w Lyon przy stacji linii metra , w Ampère - stacja Victor Hugo , z laboratorium badawczego w elektrotechnice, wspólna jednostka badawcza CNRS lub z André Marie Ampère Badań Federacji Lyonu i św. Etienne.

Jego imię nosiły trzy kablówki , wyczarterowane najpierw przez administrację PTT, a następnie przez France Telecom: Ampère 1 od 1864 do 1924, Ampère 2 od 1930 do 1944, następnie Ampère 3 od 1951 do 1984.

Asteroida (10183) Ampère nosi jego imię.

Publikacje

Galeria

Uwagi i referencje

  1. „  Świadectwo chrztu André Ampère ( 22 stycznia 1775)  ” , ampere.cnrs.fr (dostęp 27 stycznia 2013 ) .
  2. „  Poleymieux-au-Mont-d'Or, pomnik André-Marie Ampère  ” , na numelyo.bm-lyon.fr (dostęp 18 stycznia 2018 )
  3. „  Biografia André-Marie Ampère-Sa Vie (1775-1836)  ” , amperemusee.fr (konsultowane 27 stycznia 2013 r . ) .
  4. Grób André-Marie Ampère i Jean-Jacques Ampère , na stronie landrucimetieres.fr, konsultowany 14 lipca 2014
  5. Ampere i historia elektryczności na stronie ampere.cnrs.fr
  6. Merleau Ponty Jacques. „ Esej Ampère'a o filozofii nauki ”, Revue d'histoire des sciences , 1977, tom. 30 nr 2, s. 113-118.
  7. Zobacz plik pieczęci .

Załączniki

Bibliografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne