Erotyka (the Greek ἔρως, eros „miłosne pożądanie”) odnosi się do wszystkich zjawisk, które budzą pożądanie seksualne i różne występy, zwłaszcza kulturalnych i artystycznych , które wyrażają lub wywołania uczucia z rozsądku .
Erotyzm może również oznaczać, co za tym idzie, charakter relacji, która powstaje między osobami w wyniku tego przyciągania .
Erotyka - i przymiotnik „erotyka” - charakteryzuje wszystko, co od przedstawienia związanego z seksualnością budzi podniecenie seksualne - emocjonalne i zmysłowe , nierozerwalnie fizyczne i psychiczne . W tym sensie, erotyka różni się od seksualności, ponieważ nie odnoszą się do aktu seksualnego samego, lecz do wszystkiego, co powoduje, że popęd seksualny, a do wszystkich psychicznych prognoz , które wywołuje, zwłaszcza fantazji .
Erotyka różni się również od miłości (która jest uczuciem ), o ile uczucie erotyczne wynika częściowo z ciała i popędów seksualnych, w przeciwieństwie do pewnych form miłości, które ignorują ciało (miłość synowska, miłość platoniczna itp.).
Erotyka wywodzi się z oceny estetycznej , świadomej lub nie, związanej z pociągiem seksualnym. W tym sensie dostarczył materiału do przedstawień artystycznych. W sztuce , erotyzm jest rzeczywiście kategorię lub gatunek kwalifikacyjna pewne sugestywne przedstawienia , ludzi (w szczególności Nude , w malowaniu lub w tle ) lub scen (w literaturze i kinie ).
Na ogół grając na wyobraźni, ukrytej lub sugestii, sprzeciwia się bardziej prymitywnym lub bardziej dosadnym przedstawieniom seksualności, które klasyfikujemy w domenie pornografii . Z moralnego punktu widzenia nie jest zatem przedmiotem potępień tak surowych jak te ostatnie, często określanych jako nieprzyzwoite lub nieprzyzwoite; ale ponieważ moralność zmienia się w zależności od kultury i czasu, niektóre przedstawienia uważane wcześniej za obsceniczne lub siarkowe są dziś postrzegane jako po prostu erotyczne, to znaczy wzbudzające pożądanie.
Erotyka często wiąże się z pobudzeniem wyobraźni wywołanym widokiem drugiej osoby. W ten sposób ktoś znajdzie atrakcyjną lub erotyczną osobę, której ubranie jest krótkie, odsłaniające znaczną część skóry ciała, a nawet, której ubranie ziewa (jak pisze Roland Barthes w cytacie poniżej ), a nawet osobę noszącą obcisłe ubranie . Erotyka bierze się w tym przypadku z pobudzenia wyobraźni, a wszystko nie jest ujawnione wzrokowi: nie tylko pragnienie zobaczenia tego, co nie jest pokazane, jest tym podekscytowane, ale co więcej, wyobraźnia to potęguje. Co jest niewidoczne, tj. jeszcze piękniejsze w umyśle obserwatora. Z tego powodu wielu mężczyzn uważa, że kobieta w bieliźnie jest znacznie bardziej erotyczna niż całkowicie naga kobieta. Rzeczywiście, potencjalnie „nieskończona” wiosna wypływająca z wyobraźni już nie istnieje (lub jest poważnie osłabiona), gdy tylko wszystko zostanie wystawione na widok.
W ten sam sposób erotyzm jest często stymulowany przez dwuznaczność postawy, sugestię, niewypowiedziane, a nawet obietnicę przyszłej sytuacji, ponieważ wyobraźnia i pożądanie są też lepiej pobudzone w tym przypadku, gdy wszystko jest już wygrał lub dał. Może być używany jako źródło uwodzenia przez wiele osób, świadomie lub nieświadomie. W tym sensie musimy rozumieć cytat Georgesa Clemenceau : „Najlepszym momentem miłości jest wchodzenie po schodach”, to znaczy: zanim akt cielesny zostanie skonsumowany, gdy pragnienie, które skłania nas do nadal żyje, a nie po wykonaniu lub spełnieniu tego aktu.
Pewne ubrania (lub dodatki) mogą u niektórych osób pobudzać fetyszyzm seksualny , czyli pociąg seksualny charakteryzujący się silnym podnieceniem erotycznym na widok tych przedmiotów. Dotyczy to oczywiście niektórych ubrań, ale dotyczy to również akcesoriów, takich jak buty (oficerki do jazdy konnej, buty za kolano). Ten erotyzm rodzi się czasem z wykroczenia osoby, która „ośmiela się” nie wkraczać w otaczającą jednolitość, będąc zauważonym przez strój, przez „wygląd” .
Erotyka różni się od pornografii tym, że pornografię definiuje to, co jest pokazywane (tj. Wyraźnie pokazana seksualność człowieka), podczas gdy erotyzm definiuje dążenie artystyczne, które wywołuje podniecenie seksualne. Dlatego pornografia nie jest erotyzmem „pełnym”. Należy do innej domeny semantycznej. Zdarza się, że pornografia i erotyzm są zdezorientowane (pornografia jest „środkiem” do osiągnięcia „celu”: doznania erotycznego, podniecenia), bo zdarza się, że nie mają nic do roboty. Przykłady:
Jednak w potocznym języku termin „pornografia” jest często postrzegany jedynie jako nasilenie erotyzmu - patrz na przykład prasa telewizyjna i sposób, w jaki klasyfikuje filmy: film „erotyczny” nie pokazuje narządów płciowych (w przeciwieństwie do „pornograficznego”). „film”) niekoniecznie „erotyczny”, to znaczy zdolny do wywołania u widza podniecenia seksualnego. Czasami jest również postrzegany jako wypaczenie erotyzmu, który jest uważany za bardziej szlachetny i subtelniejszy, ponieważ nie pokazuje części ciała, które są rzekomo nieprzyzwoite. To zamieszanie wynika z faktu, że większość prac pornograficznych ma przede wszystkim wywoływać doznania erotyczne.
Angielskie terminy „ miękki ” i „ twardy ” są następnie używane do rozróżnienia wartości tych dwóch terminów, które są umieszczone w tej samej domenie semantycznej, przy czym erotyzm jest „ miękki ”, a pornografia „ twarda ”. Ponieważ rozróżnienie między „ miękkim ” a „ twardym ” pozostaje specyficzne dla każdego, jasne jest, że używanie w języku potocznym terminów „pornografia” i „erotyzm” utrudnia i często wprowadza zamieszanie.
André Breton podsumował to pytanie z humorem: „pornografia to erotyzm innych” . Ponieważ erotyka jest „szlachetniejsza”, łatwiej jest nazwać „pornografią” to, co robi ktoś inny.
Niektóre współczesne publicystów zakwestionował dzielnice erotyki i pornografii, szeroko rozpowszechnione pod koniec XX th wieku. Skażenie obu gatunków wydaje się wtedy kuszące, ale odsłonięcie założeń tych dwóch praktyk zmusza je do wyraźnego rozróżnienia: pornografia karykaturuje to, co intymne, aż do zapomnienia o człowieku, podczas gdy erotyzm jest zaniepokojony. pozostawia miejsce na prawdziwą intymność, czyli na to, co niewidzialne.
Według Georgesa Bataille'a erotyzm istnieje tylko dla ograniczonej jednostki, skupionej na sobie, która mimo to czuje się zmuszona do połączenia się, ryzykując zatraceniem się w niej, we wspólnotę z innymi, wspólnotę cielesną, wspólnotę wąchania i wąchania. , pisze Levinas, opisując wrażliwą bliskość ciał, czyli przyjemność. Erotyka wiele zawdzięcza ciekawości, a raczej fascynacji innym ciałem niż nasze.
Głębiej, erotyzm jest obietnica zbiegu jednak niemożliwe, jeśli nie cieleśnie, między tymi dwoma światami, które są dwie różne osoby (patrz Bankiet z Platona i mowy, który wkłada w usta Arystofanesa ).
Tak więc akt miłości uczestniczy w profanacji. Erotyka to gra, w której chodzi o wyciągnięcie drugiej osoby z wycofania się, aby się zdemaskowała. Ta pieszczota byłaby według Sartre'a prawdziwym zaklęciem. Zaprasza partnera, aby przyjął swoje ciało, aby był jego ciałem, aby ofiarował siebie nie jako czyste ciało, ale jako ciało zamieszkane przez osobę, wolność. Ale, zauważa Michel Leiris, „trzymanie świętości” oznacza „ostateczne zniszczenie go poprzez stopniowe pozbawianie go jego dziwności”.
Jeszcze w Platońskiej Uczty widzimy Socrates wyjaśniając, że cele erotyka wyższa niż społeczności i komplementarności kochanków, że kiwa ku True.
Podobnie jak religia, erotyzm konfrontuje jednostkę z mocą twórczą, która go przewyższa. Mniej być może Bóg czy idea piękna, niż życie, seksualność w biologicznym znaczeniu tego słowa, reprodukcja.
Święta seksualność jest zarówno przerażająca, jak i pociągająca. Według Bataille'a nie jest to tak niemoralne, ponieważ nie zawiesza indywidualnej moralności w imię życia i gatunku. Erotyzm ma to wspólne ze śmiercią, że odrzuca samozamykanie się jednostki, zamknięcie, któremu zawdzięcza swoją świadomość i ego. Popęd seksualny związany z prokreacją wykracza poza horyzont instynktu samozachowawczego. Jednostka nie rozmnaża się, ponieważ jest śmiertelna, jest śmiertelna, aby można było odnowić życie.
Simone de Beauvoir w Drugiej płci podkreśliła, na ile w przypadku ssaków seksualność nabiera innego znaczenia dla mężczyzny i kobiety. W tym drugim przypadku „nie domaga się indywidualności: samica wyrzeka się siebie na rzecz gatunku, który domaga się tej abdykacji”. Ponadto mężczyzna musiałby przede wszystkim odegrać rolę kusiciela, a nawet agresora, aby w wolnym i wspaniałym luksusie zamanifestować swoją siłę życiową. Kokieteria, polegająca na ucieczce od tego, o co się prosi, na odmowie i daniu z siebie, byłaby wyrazem lęku kobiety, która żyje porodem w swoim ciele, wyobcowuje się z niego.
Erotyka przeciwstawia się jednak brutalności pożądania, a przynajmniej ją maskuje. Alain pisze o tańcu miłosnym, że dobrze, że „zwierzę zbytnio się nie pokazuje, a na koniec staje się człowiekiem”. Erotyka przejawia się zarówno w bliskości szaleństwa, jak i umiejętności jego powstrzymywania. Jest to sublimacja, jednak nie tyle odciągająca nas od seksualności, ile oczyszczająca ją z nudy. Erotyka to seksualność, która stała się sztuką i rytmem.
Dlatego słusznie odróżniamy erotyzm od pornografii, która jest formą negacji pragnienia i osobowości drugiego. Obsceniczne partycypuje w realizmie. Przedstawia ciało lub akt w całej jego materialności. Zaprzecza kobiecości, która istnieje tylko w wycofaniu. U podstaw gry erotycznej znajduje się jednak horyzont ciała. Ubiera drugiego tylko w czystość, aby lepiej go z niej zedrzeć. Myśliciel Emmanuel Lévinas pisze, że „piękno sztuki odwraca piękno kobiecej twarzy”, pozbawiając ją głębi i cielesnego nieładu, czyniąc z piękna formę zakrywającą obojętny materiał obrazu lub posągu. Słowo „odwrócić” być może nawiązuje do miłości platońskiej, która dotyczy młodych chłopców i której celem jest wzniesienie się przez sublimację od piękna ciała do piękna duszy i idei. W erotycznej nagości „twarz staje się stępiona” i „niejednoznacznie rozciąga się na zwierzęcość”. Dwuznaczność piękna dotyczyłaby samej twarzy, która zarówno domaga się szacunku, jak i jest ofiarowana jako profanacja. „Brak szacunku zakłada twarz”.
Schopenhauera uderzył kontrast między lekkością i błyskotliwością marivaudage a powagą, według niego całkiem zwierzęcą, aktu seksualnego. Przyrównał więc grę erotyczną do prostej przynęty, pułapki zastawionej przez samo życie na inteligencję i indywidualność kochanków. I odwrotnie, możemy zauważyć, że erotyzm, który mało dba o prokreację, sprawia, że przyjemność i pożądanie trwa, gdy pozostawiony samemu sobie popęd seksualny szybko się wyczerpuje.
Erotyka jest więc głęboko ludzka. Istotnie, gatunek ludzki jest wyjątkowy, ponieważ nie zna zwierzęcej przemiany obojętności seksualnej i rykowiska. W tej przestrzeni nieokreśloności rozwija się zarówno policja moralności, jak i libertynizm. Pożądanie nie jest już prowokowane przez naturę tak bardzo, jak przez sztukę uwodzenia. Przyjemność jest wolna od jakiejkolwiek legitymacji biologicznej lub społecznej i jest przejawiana z całą darmowością i lekkością gry. Erotyzm łączy się następnie ze wszystkim, co kultura i pomysłowość dodają lub odejmują od seksualności, aby uczynić ją przyjemną i pożądaną grą. Sama miłość wydaje się wtedy zbyt restrykcyjna i zbyt poważna. W Fedrosie Platon każe mówcy Lizjaszowi powiedzieć, że lepiej jest faworyzować towarzystwa uwodzenia tych, którzy nas nie kochają, ponieważ są one znacznie mniej nachalne i niekonsekwentne niż kochankowie. Erotyka będzie po prostu formą cywilizacji, podobnie jak sztuka czy rozmowa. Istnieje jednak nieco śmieszna próba strywializowania przyjemności erotycznej, myśląc o niej na wzór przyjemności smakowej. Czyż erotyzm nie jest w istocie konfrontacją z innym ciałem i inną osobą, z tajemnicą innego doświadczenia i inną świadomością?
Istnieje również wyzwanie w rozwiązłości, jak pokazuje postać Don Juana . Jednostka bawi się ogniem, „rogiem byka” według wypowiedzi Michela Leirisa , czyli świętymi siłami seksualności i śmierci, podchodzi do niego z ryzykiem poparzenia. Rzuca wyzwanie siłom, które zagrażają jego indywidualności i niezależności, małżeństwu, chorobom, miłości i ostatecznie pozostaje niezmieniony. Libertynizm można kojarzyć z machizmem. Simone de Beauvoir zauważyła bowiem, że samiec ssaka odłącza się od samicy w chwili, gdy ją zapładnia. W ten sposób „mężczyzna w chwili, gdy przekracza swoją indywidualność, ponownie się zamyka”. Prawdą jest, że antykoncepcja i liberalizacja obyczajów pozwalają również kobietom na tę formę zabawy erotycznej lub pornograficznej.
Wraz z pojawieniem się Internetu rozwinęła się nowa forma erotyzmu, oparta całkowicie na wyobraźni i użyciu słów w przestrzeni wirtualnej. Niektórym podoba się ta forma erotyzmu, ponieważ pozwala im anonimowo rozmawiać o swoich fantazjach i uwolnić się od zahamowań i społecznych ograniczeń prawdziwego życia.
Podczas erotycznych dialogów, partnerzy angażują się w przebieranie wirtualne zwane „scenariusze” w żargonie z kotem , który ich zdaniem w bardzo wyraźnych sytuacjach erotycznych, dokładnie opisując swoje pragnienia i fantazje. Te ekstremalne symulacje mogą być bardzo realistyczne dla uczestników.
Tradycja korespondencji erotycznej istnieje od dawna. Jedną z najbardziej znanych jest ta, która istniała między George Sand i Alfredem de Mussetem ; ale nowością wprowadzoną przez czat erotyczny jest anonimowość, natychmiastowość i szybka dostępność wielu różnych partnerów należących do różnych środowisk społeczno-kulturowych, zdolnych zaspokoić wszelkie fantazje.
Po korespondencji i przed Internet, telefon był w stanie połączyć kochanków i wyżywić swoje gry: w powieści Camarillo, Adios siedemdziesiątych , przez Dominique Sels , muzyk, który nie żyje lepiej niż we wszechświecie dźwięku, prowadzi jej kochanka w kierunku czysto telefoniczne, które przypomina nieszczęście Psyche : ma prawo tylko słyszeć słowa swojego boskiego kochanka Erosa , ale widok twarzy tego ostatniego jest jej zabroniony.