Popraw to lub przedyskutuj rzeczy do sprawdzenia . Jeśli właśnie umieściłeś baner, wskaż tutaj punkty do sprawdzenia .
Traktat jest umowa zawarta pomiędzy kilkoma podmiotami prawa międzynarodowego publicznego . Pisemna umowa jest wyrazem zgodnych życzeń tych podmiotów prawa w celu wywołania wiążących skutków prawnych, które podlegają prawu międzynarodowemu.
Traktat to umowa zawierana między kilkoma podmiotami prawa międzynarodowego. Pisemna umowa jest wyrazem zgodnych życzeń tych podmiotów prawa, mając na celu wywołanie skutków prawnych podlegających międzynarodowemu prawu publicznemu . Umowy te mogą zawierać tylko osoby posiadające osobowość prawną na mocy prawa międzynarodowego i posiadające uprawnienia do zawierania umów (TMP) . Najczęściej są to państwa, ale inne osoby prawne, takie jak niektóre organizacje międzynarodowe, mogą z tego wyciągać wnioski. Przykładem traktatu pokojowego jest traktat pirenejski .
Traktaty, a bardziej ogólnie umowy, są często sprzeczne z konstytucjami. Pierwsze to akty prawne odzwierciedlające logikę „horyzontalną”: podmioty prawa są prawnie równe w momencie zawierania umowy. Drugi kieruje się logiką „wertykalną”, ponieważ obywatele akceptują lub nie tylko konstytucję, która została im nadana przez władzę wyższą w hierarchii. W niektórych krajach Konstytucja jest wynikiem konsensusu między ludnością a jej przedstawicielami.
Ponadto słownictwo prawnicze jest takie samo dla zawieranych traktatów, konwencji i umów, jak również dla Konstytucji i wszystkich innych aktów o charakterze ustawodawczym lub wykonawczym, które są ustawami, dekretami, dekretami itp.
Ze względu na charakter umowny traktat może w zasadzie zawierać dowolną klauzulę, zwłaszcza że głównymi umawiającymi się stronami są suwerenne państwa. Jednak prawo niektórych krajów wymaga, aby traktaty przestrzegały postanowień konstytucji. W tym przypadku traktaty mają w hierarchii norm wartość niższą od konstytucji i ponadustawowej .
Istnieją jednak umowy międzynarodowe, które stanowią ramy dla zawierania innych traktatów, z których najbardziej znana jest Konwencja wiedeńska z 1969 r. , Nazywana „traktatem traktatów”.
Współistnienie prawa międzynarodowego i prawa krajowego rodzi pytanie o ich ewentualną hierarchiczną relację: czy jeden z dwóch standardów powinien przeważać nad drugim? Istnieją dwa stanowiska teoretyczne:
Tak więc we Włoszech podpisane i ratyfikowane traktaty międzynarodowe muszą zostać formalnie włączone do prawa wewnętrznego (dualizm), a tym samym mieć moc prawa, które wprowadziło je do wewnętrznego porządku prawnego. Z drugiej strony we Francji traktaty mają zastosowanie od momentu ich ratyfikacji (monizm): zajmują określone stanowisko, które w tym przypadku jest nadrzędne w stosunku do prawa krajowego, mają (czasem kwestionowane) wartość pozakonstytucyjną i ponadustawodawczą, w zastosowaniu prawa. ” Artykuł 55 Konstytucji Piątej Republiki Francuskiej :„ traktaty lub umowy należycie ratyfikowane lub zatwierdzone, po opublikowaniu, będą organem wyższym niż organ ustawowy , z zastrzeżeniem, dla każdej umowy lub traktatu, jego stosowania z drugiej strony ”. Jest to zatem warunek wzajemności.
Szczególny przypadek traktatów wspólnotowychWedług Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich traktaty wspólnotowe są nadrzędne w stosunku do konstytucji krajowych od czasu orzeczenia w sprawie Costa przeciwko ENEL z dnia15 lipca 1964(af. 6/64). Jednakże sądy krajowe i Rada Konstytucyjna przyznają tę wyższość tylko w indywidualnych przypadkach, a nie w sposób wyraźny.
Jeśli chodzi o orzecznictwo Rady Konstytucyjnej , to wskazuje, że postanowienia traktatów założycielskich Unii Europejskiej nie mogą być niezgodne z Konstytucją (traktat musi więc być zgodny, wskazując, że jest od niego gorszy w hierarchii norm ). Jednak po stwierdzeniu tej niezgodności między traktatem a konstytucją w 1992 r. Zrewidowano Konstytucję, a nie traktat, co byłoby skomplikowane w kontekście tekstu obejmującego wówczas 12 państw, co niekoniecznie było pożądane. Sugeruje to, że w ramach traktatów dotyczących UE, nawet jeśli nie są one nadrzędne w stosunku do Konstytucji, to ta ostatnia zostałaby ostatecznie zmieniona w celu dostosowania do niej traktatu, jak miało to miejsce w styczniu 1999 i lutym 2008 roku .
Ponieważ społeczność międzynarodowa jest zasadniczo zdecentralizowana, uprawnienia do stanowienia prawa i egzekwowania prawa nie spoczywają na scentralizowanej jednostce. Nie ma państwa światowego, a głównymi podmiotami prawa są także główni twórcy prawa.
Prawo międzynarodowe ma trzy główne źródła:
Do tych trzech źródeł należy dodać artykuł 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS), jednostronne deklaracje. To MTS nadał status źródła prawa oficjalnym oświadczeniom rządów, na przykład na konferencji prasowej w sprawie francuskich prób jądrowych .
Doktryna i orzecznictwo stanowią również dwa wtórne (lub pomocnicze) źródła prawa międzynarodowego (por. Art. 38, rozdział 1, litera d. Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości), ale z zastrzeżeniem art. 52 tego samego Statutu.
W zasadzie nie ma hierarchii między źródłami prawa międzynarodowego, ale Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r. W art. 53 i 64 wydaje się uznawać pewną hierarchię norm międzynarodowych. Tę hierarchię uzasadnia to, co badacze prawa międzynarodowego nazywają ius cogens . Zgodnie z artykułem 53 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, „Bezwzględna norma ogólnego prawa międzynarodowego jest normą przyjętą i uznaną przez społeczność międzynarodową państw jako całość jako normę, od której żadne odstępstwo nie jest dozwolone i która może być zmodyfikowana jedynie przez nową normę powszechnego prawa międzynarodowego o takim samym charakterze ”. Normy korzystające z ius cogens mają być obowiązkowe i mają pierwszeństwo przed wszelkimi innymi normami międzynarodowymi, takimi jak traktat. Na przykład zakaz zbrodni ludobójstwa można uznać za przystąpienie do ius cogens .
Ta imperatywna supremacja ius cogens jest czasami przedmiotem kontrowersji lub poważnych trudności dyplomatycznych i politycznych, gdy jest wykorzystywana przez niektóre partie do uzasadnienia zewnętrznej interwencji przeciwko innej partii, nawet jeśli ta ostatnia jest jedyną, która sprzeciwia się normie, ale broni jej. stanowisko na podstawie innych standardów, które uważają za ważniejsze i bardziej istotne (patrz pytania dotyczące prawa do ingerencji ). W niektórych przypadkach ta domniemana supremacja była uzasadniona dopiero a posteriori , po interwencji, ale w innych przypadkach argumenty przywołane w celu uzasadnienia interwencji okazały się po części błędne lub nieobiektywne, co w najgorszym przypadku zasługi tej supremacji lub, w najlepszym przypadku, wykazanie niedoskonałości środków kontroli standardów i pokojowego negocjowania sporów przez międzynarodową wspólnotę państw. Jednakże zainteresowane państwa sprzeciwiają się rozszerzaniu środków kontroli na swoim terytorium poza postanowienia standardów, które już zatwierdziły w obecnym brzmieniu, co skutkuje zmniejszeniem domniemanego zakresu obowiązywania tych samych standardów.
Utworzenie umowy międzynarodowej odbywa się następującymi kanałami, łącznymi warunkami:
Po przystąpieniu i wejściu w życie każda ze stron ma prawo do wycofania się z traktatu na warunkach przewidzianych w jego klauzulach. W przeciwnym razie będzie musiał negocjować warunki z innymi stronami. Strony mogą również zdecydować o rezygnacji ze swoich starych zastrzeżeń i przyjęciu nowych klauzul fakultatywnych, których pierwotnie nie ratyfikowały. Zmiany te wchodzą w życie w terminach i zgodnie z procedurami rejestracyjnymi przewidzianymi w klauzulach traktatu lub na warunkach wynegocjowanych i zaakceptowanych przez pozostałe strony. Uchybienie jednej ze stron, zawieszenie, ograniczenie jej praw lub zastosowanie sankcji wynikających z traktatu mogą również zostać ustalone w drodze zbiorowej decyzji innych stron lub przez międzynarodowy trybunał sprawiedliwości, na warunkach przewidzianych. przez traktat.
Wreszcie, traktat może przewidywać minimalne warunki, po których wszystkie istniejące strony wycofają się w tym samym czasie, uznając traktat za niemożliwy do zastosowania i nieważny po wyznaczonym terminie, a następnie kończąc działalność swojego sekretariatu rejestracyjnego, jego organów regulacyjnych. kontrolę i jej ewentualne obradujące zgromadzenia, a także przeprowadzenie likwidacji między stronami pozostałych aktywów i pasywów.
Międzynarodowe prawo publiczne reguluje przede wszystkim stosunki między państwami. Źródłami prawa międzynarodowego, oficjalnie przyjętymi i uznanymi w artykule 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości , są: konwencje (ogólne lub szczególne), zwyczaje międzynarodowe i ogólne zasady prawa uznawane przez narody cywilizowane. Jednak do tej listy należy dodać międzynarodowe akty jednostronne. Jako źródła pomocnicze, a raczej stanowiące źródła interpretacji prawa międzynarodowego, przyjmuje się doktrynę i orzecznictwo sądowe.
Prawo międzynarodowe można podzielić na dwie kategorie: międzynarodowe prawo publiczne i międzynarodowe prawo prywatne. Kiedy mówimy po prostu o prawie międzynarodowym, jest to zwykle prawo międzynarodowe publiczne.
Tradycyjnie jedynymi podmiotami prawa międzynarodowego są państwa. Jednak wielość organizacji międzynarodowych od czasu początku XX -tego wieku zostały uznane za podmiot prawa międzynarodowego.
Niedawne wydarzenia w międzynarodowym prawie humanitarnym i ewolucja ochrony praw człowieka na mocy międzynarodowego prawa karnego spowodowały, że pojawiło się pytanie, czy osoby prywatne, fizyczne lub prawne (spółki lub stowarzyszenia) mogą widzieć się nawzajem w nadawaniu jakości przedmiotu prawa międzynarodowego, ponieważ oskarżony i / lub ofiara. Odpowiedź jest niejasna, ale ogólnie przyjmuje się, że jednostki postrzegają swoje prawa podstawowe mniej lub bardziej pośrednio chronione i zapisane w prawie międzynarodowym, ale biorąc pod uwagę, że ich zdolność do czynności prawnych jest bardzo ograniczona lub nie istnieje, nie jest zatem rozsądne kwalifikują jednostkę jako podmiot prawa międzynarodowego.
Podmiotami prawa międzynarodowego są państwa , organizacje międzynarodowe , niektóre ruchy narodowo-wyzwoleńcze, stany federalne, o ile jest to przewidziane w ich konstytucji federalnej, takie jak Region Walonii lub Wspólnota Flamandzka i inne belgijskie podmioty federalne, które cieszą się prawie pełną swobodą działania na arenie międzynarodowej . Nie dotyczy to organizacji pozarządowych, z wyjątkiem Czerwonego Krzyża , który ma specjalny status.
Osoby fizyczne nie mają zdolności prawnej do zawierania traktatów, chyba że są przedstawicielami osoby prawnej na mocy prawa międzynarodowego.
Jednak doktryny próbowały nadać jednostkom osobowość prawną na mocy prawa międzynarodowego. Katolicka doktryna prawa naturalnego (w szczególności Grocjusza ) wychodzi początkowo z postulatu, że państwo nie może zrobić wszystkiego i jest ograniczone istnieniem prawa naturalnego przed jego utworzeniem. Dlatego uznaje się, że jednostka posiada prawa lub uprawnienia publiczne. Jednak wizja ta nie odpowiadała rzeczywistości, gdzie państwa były głównymi podmiotami prawa, a organizacje międzynarodowe były podmiotami pochodnymi. W prawie międzynarodowym nie było miejsca dla jednostki.
Pierwszymi beneficjentami są osoby, które ratyfikowały traktat.
W okresie międzywojennym pojawiła się nowa doktryna , na czele której stał w szczególności Léon Duguit . Umieszczają jednostkę w centrum prawa międzynarodowego, wychodząc od analizy terminu „prawo międzynarodowe” (tradycyjna nazwa w prawie międzynarodowym). Nastąpił rozwój, zwłaszcza po drugiej wojnie światowej i uznaniu potrzeby praw przyznanych wszystkim ludziom, niezależnie od tego, które państwa chciałyby przyznać te prawa swoim obywatelom poprzez podpisanie lub odmowę podpisania traktatów (teoria uniwersalnych praw człowieka, patrz Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r.).
Chociaż jednostki nadal nie mają zdolności prawnej do zawierania traktatów, mogą z nich korzystać. Jednak ta uniwersalizacja praw jest konfrontowana z faktem, że jednostki odnoszą korzyści z tych traktatów jedynie w drodze mediacji, za pośrednictwem swojego państwa, które podpisuje i ratyfikuje traktat.
Jednostki mogą również odnosić korzyści z traktatów, gdy są pogrupowane w kategorie (żołnierze, jeńcy wojenni itp.).
Relację między traktatem międzynarodowym a konstytucją francuską reguluje artykuł 54 Konstytucji, który stanowi, że jeżeli międzynarodowe zobowiązanie Francji zawiera klauzulę uznaną przez Radę Konstytucyjną za sprzeczną z Konstytucją, upoważnienie do jej ratyfikacji lub zatwierdzenia może interweniować dopiero po zmianie Konstytucji.
Co do zasady, wywodząc się z wyższego porządku prawnego, traktat powinien mieć pierwszeństwo przed Konstytucją, ale w praktyce jest zupełnie inaczej. Rzeczywiście, żaden traktat nie może zostać ratyfikowany przez Prezydenta Republiki, jeśli zawiera postanowienia sprzeczne z francuską konstytucją. Aby Konstytucja została ratyfikowana, musi zostać poddana rewizji w ramach uciążliwej i złożonej procedury, tak aby można było zmienić niezgodne z nią postanowienie.
Procedura ta była stosowana kilkakrotnie we Francji. Na przykład, po ratyfikacji Traktatu z Maastricht , który był w całkowitej sprzeczności z postanowieniami Konstytucji, w tym w kwestiach suwerenności, prawa n o 92-554 z25 czerwca 1992 dodał do Konstytucji nowy tytuł o treści „Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej”.
Umowa międzynarodowa i inne źródła prawa krajowegoArtykuł 55 konstytucji francuskiej nadaje konwencji międzynarodowej większe znaczenie niż konwencja prawa krajowego. Innymi słowy, francuski ustawodawca i a fortiori władza wykonawcza nie mogą przyjmować postanowień sprzecznych z postanowieniami traktatu międzynarodowego, który jest zawarty i ratyfikowany przez Francję. W konsekwencji sędzia francuski musi przyjąć jedną z następujących dwóch postaw:
Ta nadrzędna władza traktatu jest uwarunkowana zasadą wzajemności: władza traktatu jest podporządkowana jego stosowaniu przez drugą stronę.
Zależność pomiędzy traktatu i prawa są w XXI th century jaśniejsze. Rozwój orzecznictwa w tej dziedzinie był rzeczywiście bardzo złożony i pojawiły się znaczące różnice między różnymi porządkami jurysdykcji, które obecnie wydają się być wyeliminowane.
Rada Konstytucyjna odmawia ustalenia, czy ustawy są zgodne z traktatami, z tego powodu, że „ustawa sprzeczna z traktatem nie byłaby jednak sprzeczna z konstytucją”. Tym samym wyklucza traktaty z bloku konstytucyjności.
Rada Konstytucyjna uważa, że ograniczony zakres jej misji nie pozwala jej na weryfikację zgodności ustaw z traktatami i uważa, że rzeczywistymi adresatami art. 55 Konstytucji są sądy obu zakonów.
Sąd kasacyjny w wyroku z 1975 r. Opowiedział się za bezwarunkową wyższością traktatu nad prawem krajowym, zarówno przed, jak i po nim.
W ten sposób High Court uznał prawo każdego sądu orzekającego w orzecznictwie do oceny zgodności prawa z traktatami w celu nadania im pierwszeństwa.
Rada Stanu bardzo długo odmawiała oceny zgodności prawa z traktatami. Dokonał całkowicie nielogicznego rozróżnienia między wcześniejszymi prawami, które uważał za implicite uchylone przez traktat, a prawami po-traktatowymi, które przeważały nad konwencją międzynarodową. Wyrok w sprawie Nicolo doprowadził do zrównania stanowiska Rady Stanu ze stanowiskiem Sądu Kasacyjnego.
W Szwajcarii zasada nadrzędności prawa międzynarodowego jest zapisana w art. 5 ust. 4 konstytucji Szwajcarii : „Konfederacja i kantony przestrzegają prawa międzynarodowego”.
Umowy prowadzące do członkostwa w organizacjach zbiorowego bezpieczeństwa lub wspólnotach ponadnarodowych podlegają obowiązkowemu referendum (art. 140 ust. 1 lit. b)). Umowy zawarte na czas nieokreślony i których nie można wypowiedzieć, które przewidują członkostwo w organizacji międzynarodowej, które zawierają ważne postanowienia ustanawiające normy prawne lub których wykonanie wymaga uchwalenia ustaw federalnych, mogą być poddane pod głosowanie w referendum fakultatywnym (art. 141 ust. , litera d.).
Popularna inicjatywa , która nie przestrzega obowiązujące przepisy prawa międzynarodowego musi być unieważniony przez Zgromadzenie Federalne (artykuł 139 ustęp 3 CST.).
Po ratyfikacji traktat międzynarodowy zostaje zasymilowany z prawem szwajcarskim, a jego naruszenie może być przedmiotem odwołania do Trybunału Federalnego (artykuł 95, litera b., Jeżeli prawo międzynarodowe pojawia się zaraz po prawie federalnym, pod „Droit Swiss”).
Eksterytorialne stosowanie prawa amerykańskiego zmaterializowało się w szczególności poprzez amerykańskie przepisy Amato-Kennedy'ego i Helms-Burton , które nakładają embargo na Kubę, Libię i Iran. Tak więc, poprzez eksterytorializację tych praw, każda firma inwestująca w tych krajach, niezależnie od tego, czy jest to amerykańska czy nie, może zostać potępiona przez amerykański wymiar sprawiedliwości.
Raport informacyjny złożony przez delegację Zgromadzenia Narodowego Unii Europejskiej w sprawie stosunków gospodarczych między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi (11 lutego 1999) pyta o eksterytorialne stosowanie prawa Stanów Zjednoczonych.
Prawo międzynarodowe różni się od prawa krajowego brakiem scentralizowanej struktury odpowiedzialnej za egzekwowanie jego stosowania. Brak międzynarodowego policjanta doprowadził niektórych autorów do wątpliwości, że prawo międzynarodowe jest naprawdę prawem.
Istnieje jednak kilka sądów międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości, a także kilka trybunałów arbitrażowych ad hoc, które stosują prawo międzynarodowe, w szczególności Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS). Jednak aby Sąd rozstrzygnął spór, oba państwa będące stronami sporu musiały wyraźnie zaakceptować jurysdykcję sądu (akceptacja ta jest nadal określana jako klauzula fakultatywnej jurysdykcji, która różni się od klauzuli arbitrażowej). Można to zrobić na kilka sposobów, w tym poprzez podpisanie umowy po powstaniu sporu, przez oświadczenie o uznaniu jurysdykcji sądu zawarte w traktacie lub przez oświadczenie o przyjęciu ogólnej jurysdykcji dziedzińca. Jednak te oświadczenia o uznaniu jurysdykcji ogólnej są raczej rzadkie i bardzo często budzą liczne zastrzeżenia. Np. Wśród członków Rady Bezpieczeństwa tylko Wielka Brytania podpisała taką deklarację (Stany Zjednoczone wycofały się po aferze kontraktowej z Nikaraguą, Francja po próbie prób jądrowych ). Stosowanie konwencji zależy zatem w dużej mierze od dobrej woli państw związanych konwencją.
W przypadku sporu międzynarodowego istnieje kilka metod pokojowego rozwiązywania sporów. Może to obejmować negocjacje, mediacje, arbitraż i skierowanie sprawy do MTS. Te metody rozstrzygnięcia sporu mogą ostatecznie doprowadzić do zastosowania środków odwetowych przez państwo. Jednak prawo to niekoniecznie jest gwarantowane. Na przykład w przypadku odmowy wykonania orzeczenia MTS, poszkodowane państwo musi najpierw zwrócić się do Rady Bezpieczeństwa.
Jeśli chodzi o międzynarodowe prawo karne, odrębne od międzypaństwowego prawa międzynarodowego, Statut Rzymski powołał Międzynarodowy Trybunał Karny do spraw zbrodni przeciwko ludzkości .
Środki odwetowe narzucone przez potężne państwo będą skuteczniejsze niż te podjęte przez państwo o mniejszym znaczeniu politycznym lub gospodarczym. Tak więc w praktyce tylko silne państwa są naprawdę w stanie egzekwować podpisane przez siebie konwencje. Pojęcie praworządności nie ma zatem pełnego zastosowania do stosunków międzynarodowych.
W tych warunkach mogłoby się wydawać, że prawo międzynarodowe jest tylko przebraniem prawa najsilniejszego. Nie możemy jednak lekceważyć wagi stosunków dyplomatycznych i znaczenia dla państw ich wizerunku na świecie. Z pewnymi wyjątkami państwa mają przewagę, jeśli chodzi o przestrzeganie swoich zobowiązań.
W państwach, które mają silny system prawa pozytywnego, prawo międzynarodowe pojawia się w bloku konwencji piramidy norm , obok prawa europejskiego (w Europie) i prawa organicznego. Zależy to od prawa konstytucyjnego, które pojawia się w bloku konstytucyjności, a zatem jest co do zasady narzucane ustawom, które znajdują się na niższym poziomie w hierarchii norm.
W przypadku osób prawnych podlegających prawu międzynarodowemu przestrzeganie traktatów najczęściej dotyczy stosunków międzynarodowych. Rzeczywiście, ponieważ państwa są suwerenne, trudno jest zmusić je do stosowania traktatów, nawet jeśli je ratyfikowały. W tym względzie mogą powołać się na zasadę wzajemności jako środek nacisku (nie musi stosować postanowień traktatu, których druga strona nie przestrzega).
Państwa mogą również podejmować kroki prawne przed MTS , organem prawnym Organizacji Narodów Zjednoczonych , który zrzesza 192 z 195 uznanych przezeń państw.
Istnieje jednak wiele wyroków skazujących, które nie zostały wykonane. Stany Zjednoczone , pierwszy zostać potępione przez MTS, jest jednym z państw, które najmniej szanuje wydawania wyroku decyzje.
Organ Rozstrzygania Sporów Światowej Organizacji Handlu , który w 2008 roku zrzesza 150 państw, zajmuje się tylko traktatami wpływającymi na handel. W przeciwieństwie do orzeczeń MTS, jego decyzje są generalnie bardzo dobrze wykonywane, pomimo decyzji Stanów Zjednoczonych z 1994 r. O cofnięciu w przypadku zbyt wielu wyroków skazujących.
W przypadku tych dwóch jurysdykcji tylko państwa mogą pozwać . Widzieliśmy jednak rozwój, z inicjatywy Stanów Zjednoczonych , praktyki obrony interesów ekonomicznych przedsiębiorstw krajowych przed DSB.
W innych jurysdykcjach międzynarodowych przysługują indywidualne środki prawne. W szczególności możemy przytoczyć dwa: