Dobro niematerialne jest dobre , co nie jest materialne , to znaczy, które nie mogą być dotykane, w przeciwieństwie do dobra fizycznego obiektu. Dane komputerowe (pliki, rekordy bazy danych, pamięć elektroniczna), takie jak utwór muzyczny, zdjęcie lub przedmiot widoczny na ekranie, są przykładami dóbr niematerialnych . W naszym wysoce cyfrowym świecie dobra niematerialne odgrywają coraz ważniejszą rolę w gospodarce . Wszelkie treści, które można zapisać w Internecie, można uznać za dobra niematerialne . W zdrowym sensie dobra niematerialnego nie należy mylić z usługą , ponieważ dobro pozostaje przedmiotem, który jest tworzony, przechowywany, a następnie istnieje bez zewnętrznego wysiłku i ostatecznie ulega zniszczeniu, gdy usługa jest pracą., Ograniczona czasem. Więc strzyżenie u fryzjera to usługa, a nie dobra .
Przed pojawieniem się Internetu doktryna ekonomiczna uważała, że wszystko, co bezpośrednio lub pośrednio zwiększa użyteczność agenta, jest dobrem, a zatem zgodnie z tą definicją usługa jest dobrem, nawet bardziej niematerialnym.
W makroekonomii i rachunkowości towar różni się od usługi . Jeśli jednak uznamy, że dobro jest wyłącznie przedmiotem fizycznym, to pojęcie dobra niematerialnego traci swoje znaczenie na rzecz samego pojęcia usługi .
Dlatego najbardziej akceptowaną definicją dobra niematerialnego jest możliwość zarejestrowania go w Internecie bez utraty wartości lub żadnego z jego składników. Zatem zgodnie z tą definicją książka papierowa jest dobrem materialnym , utwór muzyczny jest dobrem niematerialnym, a strzyżenie jest usługą .
Rozróżnienie między dobrem a usługą obejmuje również pojęcie własności , które odnosi się tylko do towarów, a nie do usług .
Stopniowo pojęcie dobra niematerialnego staje się coraz bardziej zależne od istnienia otaczającego nas cyfrowego świata .
Oprogramowanie , w tym gry wideo, jest niematerialne, ale składa się z części dynamicznej; program i bardziej statyczna część; dane. Oprogramowanie współdziała z użytkownikami lub innymi programami w celu świadczenia usługi . Pojęcie uruchamiania programu sprawia, że oprogramowanie nie nadaje się do zakwalifikowania jako dobro niematerialne.
Według Paula Samuelsona , dobro niematerialne mogą być dobrem publicznym , jeżeli nie jest przedmiotem wyłączenia dostępu lub dobra klubowe inaczej.
Dobro niematerialne tak szybko, jak to jest stworzony, może być dostępna w każdej chwili w internecie tak wielu konsumentów końcowych, jak jest to konieczne, nie wymagając żadnych kosztów transportu. Jego koszt krańcowy wynosi zero, ponieważ możliwe jest skopiowanie oryginału w kilku egzemplarzach za cenę znikomą w porównaniu z wartością towaru (powieść na 500 stron kosztuje zaledwie kilka eurocentów w formie elektronicznej).
W rezultacie cechy dóbr niematerialnych w porównaniu z właściwościami dóbr materialnych podsumowano w tabeli:
| Atrybut | Materiał dobry | Dobra niematerialne |
|---|---|---|
| koszt marginalny | nie jest zły | zero lub nieistotne |
| rywalizacja | rywalizować | nie rywalem |
| tożsamość | fizyczny | cyfrowy |
| własność | wywłaszczenie | dzielenie się |
| liczba właścicieli | tylko jeden | kilka, w tym twórca |
| transfer | Wymieniać się | dzielenie się |
| pośrednictwo | częsty | do uniknięcia |
| jednostka walutowa | skalarny | funkcjonować |
| spekulacja | możliwy | niemożliwy |
| rodzaj rynku | odsprzedaż | sprzedaż bezpośrednia przez twórcę |
| czas trwania transakcji | natychmiastowy | wieczny |
| typ relacji | a a | wiele wiele |
| pojęcie okazji | możliwy | nie Sens |
| pożyczka lub wynajem | możliwy | nałożyć DRM |
| dożywotni | ograniczona degradacja | nieograniczona, państwowa ochrona |
| miejsce wymiany | sklepy, korespondencja | Internet |
| dobry kupiec | dobro prywatne | dobry klub |
| dobro nierynkowe | dobro wspólne | dobra publiczność |
Termin dobro wspólne jest czasami używany do określenia dóbr niematerialnych, kiedy powinniśmy mówić o dóbr publicznych, ponieważ te dobra nie stanowią konkurencji .
Transakcja handlowa dobra materialnego zawierana jest pomiędzy jednym agentem, osobą fizyczną lub prawną (sprzedającym) a jednym innym agentem (kupującym) według ceny uzgodnionej między stronami. Sprzedawca zostaje wywłaszczony, a kupujący jest jedynym właścicielem. Transakcja jest natychmiastowa w taki sposób, że nieruchomość ma w dowolnym momencie tylko jednego właściciela. Wreszcie ograniczenia narzucają fizyczne przemieszczanie się agentów lub rozważanego dobra i sprzyjają tworzeniu pośredników. Odsprzedaż nieruchomości jest możliwa, podsycając ewentualne spekulacje .
Transakcja handlowa dobra niematerialnego podlega innym przepisom. Po pierwsze, sprzedawca nie zostaje wywłaszczony ze swojej nieruchomości podczas sprzedaży i ma do czynienia nie tylko z jednym, ale z kilkoma kupującymi, którzy niekoniecznie pojawiają się w tym samym czasie. Transakcja nie jest już natychmiastowa, ale może być nieskończona w czasie. Pojęcie dobra materialnego wywołuje relację jeden do jednego, podczas gdy dobro niematerialne wywołuje relację wielu-wielu . Mówi się, że to dobro jest konkurencyjne, ponieważ posiadanie przez kupującego nie ogranicza możliwości posiadania innego kupującego. Podział dochodu między współautorów niekoniecznie jest sprawiedliwy, ale uwzględnia wagę ustaloną, gdy nieruchomość jest wystawiana na sprzedaż (na przykład pisarz może zdefiniować jako współautora po 5%, na przykład projektant strony tytułowej swojego praca). Podczas transakcji dotyczącej wartości niematerialnych nie jest wymagane fizyczne przemieszczanie agentów ani składnika aktywów . Wiedza o tym, czy istnieje ręczna lub automatyczna kopia towaru przeznaczonego do jego konsumpcji, jest cechą sieci mediów cyfrowych (architektura peer-to-peer, serwer scentralizowany lub w chmurze, pamięć podręczna, pobieranie przez użytkownika), ale nie jest wymogiem handlowym związanym z niematerialny charakter dobra. Ze względu na możliwie długi czas trwania wielu-do-wielu transakcji (mówimy o link) za pomocą cyfrowych możliwe jest za dobro niematerialne , aby nie oferują skalarnego cenowej wartości , ale cena funkcji w zależności od liczby i / lub czas przybycia kupujących w tej samej relacji.
Niektóre propozycje modeli biznesowych dla dóbr niematerialnych sugerują, że aby spełnić wymagania sprawiedliwości i zoptymalizować użyteczność dobra, funkcja ceny jest wymagana do częściowego zwrotu pierwszych kupujących, gdy pojawiają się nowi nabywcy. sprzedaż jest z czasem coraz większa. Zastosowanie zasady słuszności do dóbr niematerialnych zwielokrotnia liczbę obliczeń transakcji handlowych (patrz rysunek) i zachęca do stosowania międzynarodowej waluty przeznaczonej na dobra niematerialne w celu uzyskania przychodów podatkowych bez ponoszenia prowizji przez system bankowości prywatnej. Ten system ekonomiczny opiera się na udziałach handlowych ( Merchant sharing ).
Odsprzedaży , okazją i pożyczki mają większe znaczenie dla wartości niematerialnych raz utrzymuje się przez czas związek między twórcą i kupujących. Jesteśmy również świadkami procesu zaprzestania pośrednictwa, ponieważ pod względem technicznym współautorzy i konsumenci mogą bezpośrednio prowadzić dialog i handlować bez pośrednika. Jednak dostawcy treści ( jabłko , Google , Amazon, itd.) Roszczenie, aby zapewnić obsługę , aby uzasadnić swoją prowizję i odporne pozwalając Dezintermediacja rozwijać na rzecz rozwoju rynku dwustronnego .
Ostatecznie dobra niematerialne dają możliwość zdefiniowania gospodarki niewrażliwej na spekulację tego typu dóbrami. Ostateczna decyzja o odcięciu tych linków w celu umożliwienia spekulacji , pośrednictwa i uzasadnienia polityki ochrony praw autorskich jest decyzją polityczną .
Dobro niematerialne mogą pochodzić z gospodarki opartej na wiedzy i dlatego kandydata być wspólne dobro lub dobro publiczne . Na przykład naukowcy są opłacani przez organizacje publiczne lub prywatne za pisanie artykułów, które uczestniczą w tworzeniu wspólnej biblioteki wiedzy, takiej jak Wikipedia . Zasadniczo za takie dobra niematerialne i prawne nie płaci czytelnik.
Inne dobra niematerialne , takie jak zawartość sieci społecznościowych, strony osobiste, e-maile mają wartość tylko dla wąskiego kręgu osób i dlatego nie są zbyt zbywalne, chociaż te dane są interesujące dla reklamodawców.
Dobra niematerialne o najwyższej wartości rynkowej są więc dziełami umysłu , są podzbiorem dóbr kultury . Będziemy myśleć głównie o książkach elektronicznych, utworach muzycznych , zeskanowanych zdjęciach , filmach i planach 3D dla drukarek.
Wartości niematerialne i prawne mogą należeć do kategorii dóbr niematerialnych , ale służą do oceny majątku przedsiębiorstwa , a więc włączenia do sprzedaży lub notowania na giełdzie .
Pojęcie własności dobra niematerialnego jest w pełni dopuszczalne tylko wtedy, gdy konsument może rozporządzać tym towarem dla siebie, we wszystkich miejscach, na czas nieokreślony po jego zakupie i na każdym udostępnionym mu czytniku ( komputerze , tabliczce dotykowej , czytniku elektronicznym , smartfon , telewizor itp.) albo przez legalne ręczne kopiowanie ( licencja globalna ), albo przez mechanizm automatyczny ( mniej lub bardziej scentralizowane przetwarzanie w chmurze ). Wymóg ten jest niekompatybilny z jakimkolwiek mechanizmem typu DRM lub wypożyczanym , obejmującym wykrywanie wygaśnięcia prawa użytkowania. To prawo do wszechobecności jest uważane za niezbędny warunek zakończenia piractwa. Mówimy też o mobilności . W przypadku dobra niematerialnego prawo wszechobecności zastępuje klasyczne prawo własności ( usus , fructus , abusus ), które wymaga materialności. Z drugiej strony nie możemy uznać prawa do bezpłatnego i bezpłatnego kopiowania i udostępniania w Internecie między różnymi osobami, o ile współautorzy chcą rozpowszechniać swoje utwory za wynagrodzeniem. Wreszcie, można rozważyć mechanizm przeniesienia prawa własności do wartości niematerialnej po śmierci właściciela, z poszanowaniem wyjątkowości (dwoje dzieci nie może odziedziczyć tego samego składnika wartości niematerialnych nabytego w jednym egzemplarzu).
W przeciwieństwie do dóbr materialnych, które można pożyczyć lub obejrzeć na krótki okres przed sprzedażą w celu jak największego poinformowania potencjalnego nabywcy i odwołania się do niego, dobra niematerialne nie mogą zostać w pełni ujawnione przed ich sprzedażą, dlatego też do towaru dołączony jest mechanizm pobierania próbek. w formie podsumowania, recenzji, fragmentu, zdegradowanej wersji, zwiastuna, komentarzy, raportu… Opinia innych konsumentów tego samego dobra niematerialnego jest najważniejsza przy podejmowaniu decyzji o zakupie, a wszelkie porady są rozpowszechniane bardzo szybko na temat Internet .
Jedno podejście skłoniłoby do rozważenia, że niematerialność dóbr kultury, głównie dóbr kultury , zastąpiłaby wynajem na sprzedaż, używanie w posiadaniu. Jednak Internet pozostawia wybór dla dowolnego dobra niematerialnego :
Brak oferty sprzedaży dóbr niematerialnych lub zbyt wysokie ceny wynajmu zachęcają do nielegalnego pobierania, a rozsądna oferta sprzedaży dóbr niematerialnych zazwyczaj powoduje zanik wynajmu .
Podwójny proces dotyczy dóbr niematerialnych . Z jednej strony biblioteki i gracze internetowi dematerializują stare dzieła multimedialne , aby były widoczne dla jak największej liczby osób, bez znoszenia ograniczeń związanych z wypożyczaniem materialnych dóbr kultury. Z drugiej strony następuje materializacja pewnej liczby utworów, czasami w bardzo selektywny sposób, np. Drukowanie na żądanie , w celu zaopatrzenia i utrwalenia bardziej konwencjonalnych rynków (książki, płyty CD, DVD). Dodatkowy koszt, jaki nakłada materializacja, a także korzystanie z pośredników, stara się delikatnie przesunąć te zmaterializowane rynki dóbr w kierunku luksusowego rynku, który zajmuje się kontenerem (pudełko kolekcjonerskie, książka w miękkiej oprawie). Świat wydawniczy próbuje opóźnić tę nieubłaganą zmianę, podczas gdy główne firmy używają skomplikowanych rozwiązań prawnych, aby uzasadnić swoje pośrednictwo między współautorami a konsumentami. Kiedy twórczy wkład byłego pośrednika jest uzasadniony, staje się on współautorem dobra niematerialnego .
Zerowy koszt marginalny niematerialnych zapewnia twórcom scalić ważne środki produkcji do korzyści z ekonomii skali, jak w epoce przemysłowej XX -go wieku. Dlatego Internet promuje nową formę rzemiosła, stawiając twórców i kupujących w bezpośrednim kontakcie, bez uciekania się do osoby prawnej, z tą różnicą, że rynek ten jest globalny. Giełdy są raczej typu peer-to-peer , a nie hierarchiczne, z przewagą firm międzynarodowych. Ta nowa relacja człowiek-człowiek chroni również przed ekscesami kapitalizmu finansowego. Wreszcie, ponieważ sam zakup jest umową na czas określony, można uczestniczyć w finansowaniu projektu od jego narodzin, prostego pomysłu, aż do ostatecznej publikacji, dzięki czemu odwołanie się do banków i tradycyjnych inwestorów jest jeszcze mniej istotne.
W przeciwieństwie do gospodarki dóbr i usług materialnych, w gospodarce cyfrowej odpowiedzialnej za dobra niematerialne nie jest potrzebne pojęcie rynków, ponieważ twórca dobra jest jedynym producentem poprzez rozpowszechnianie w Internecie. Autor zawsze zachowuje monopol na swoje prace. Nie ma też konkurencji między producentami o tyle, o ile towar nabywa się jako niezastąpiony prototyp. Zbyt wysoka cena sprzedaży może zniweczyć zamiar zakupu, ale porzucenie jest bardzo rzadko dokonywane na korzyść innego tańszego składnika wartości niematerialnych. W systemie malejącej ceny sprzedaży, arbitraż kupującego co do ceny polega na odroczeniu zakupu, czekaniu, aż pożądane dobro znajdzie się po cenie, którą uważa za akceptowalną, która może stać się wolna, gdy dobro trafi do domeny publicznej. Jeśli rzeczywiście cena dobra niematerialnego dąży z czasem do zera, to nie obserwowanie skutków wolnej konkurencji wymusiłoby sprzedaż po koszcie krańcowym (jak w ekonomii klasycznej), a więc zero, ale poprzez wybór wymiany / model dzielenia się, który jest jak najbardziej demokratyczny.