Kino bułgarskie
Widz francuskojęzyczny ma niewiele okazji do poznania kina bułgarskiego , którego filmy rzadko pokazywane są np. we Francji, z wyjątkiem kilku cykli oferowanych przez domy artystyczne, a wiele z nich przywitało jeszcze wiele międzynarodowych festiwali.
Historia kina bułgarskiego
1897-1947: embrionalne istnienie przed wojną
Historia kinematografii bułgarskiej rozpoczyna się w 1897 roku w Ruse, wraz z pierwszym pokazem zorganizowanym przez braci Lumière . Pierwszy znany film - Bułgar to szarmancki ( Bălgarina e galant ) - premiera13 stycznia 1915. Kino miało dość pracochłonny start w Bułgarii , zwłaszcza w porównaniu z innymi sąsiednimi krajami, a przed nacjonalizacją przemysłu filmowego w 1948 roku było tylko 55 filmów fabularnych . Nie jest łatwo zidentyfikować trendy lub ruchy przed II wojną światową . Wiele filmów wydaje się być skrótowymi adaptacjami literackimi lub komedią burżuazyjną, jak choćby ten pochade Vassila Guéndova (bułgarski: Васил Гендов ) ( 1915 ) czy nawet Diabeł w Sofii w 1923 roku . Guendow jest także autorem pierwszego bułgarskiego filmu dźwiękowego Bunt niewolników ( Buntat na robité ) w 1933 roku . Faktycznie Bułgarzy są wtedy przytłoczeni filmami zagranicznymi (zwłaszcza niemieckimi, aw mniejszym stopniu amerykańskimi, a nawet francuskimi).
Niektóre tytuły z tego okresu:
- 1915: Bułgar jest dzielnym człowiekiem ( Balgaran e galant) – Vassil Guéndov
- 1923: Pod niebem przeszłości autorstwa Nicola Larin ; Rock z Panien przez Boris Grezov
- 1931: Groby bez krzyża Borysa Grezowa
- 1933: Bunt niewolników ( Buntat na robité ) autorstwa Vassila Guéndova
- 1936: mogiła z Aleksandar Vazova
- 1938: Strahil the Vojvode ( Strahil Vojvoda ) autorstwa Iosipa Novaka
1948-1969: Kino bardzo kontrolowane
ten 5 kwietnia 1948ustawa nacjonalizuje bułgarski przemysł filmowy. Zachęca się wtedy do filmów dokumentalnych, historycznych i ideologicznych. Tendencja ta osłabła po 1960 roku . Publiczne studio produkcyjne – z infrastrukturą niespotykaną wówczas na Bałkanach – powstało w 1962 roku.
Niektóre tytuły z tego okresu:
- 1950: Orzeł Kaline ( Kaline Orelat ) Boris Borozanov
- 1951: Alert ( Trevoga ) Zacharie Jandov
- 1958 Ulubiony n O 13 ( Lubimetz N ° 13 ) przez Vladimir Yantchev ; Na małej wyspie ( Na Malkia Ostrov ) autorstwa Rangela Valchanov
- 1961: Byliśmy młodzi ( A biahme mladi ) Binka Jeliaskova
- 1962: Le Tabac ( Tyutyun ) Nicoli Korabova (oficjalna selekcja w konkursie na festiwalu filmowym w Cannes 1963 )
- 1964: Złodziej brzoskwini ( Kradetzat Na Praskovi ) autorstwa Vulo Radev
- 1968: Ptaki i charty ( Ptitzi i Khratki ) Georgi Stoianov
- 1969: Ikonostas ( Ikonostassat ) autorstwa Christo Christova i Todora Dinova
1970-1980: Dywersyfikacja produkcji
W latach 1970-1980 państwowe studio publiczne produkowało od 20 do 25 filmów fabularnych rocznie. Współczesne problemy zaczynają być rozwiązywane, a nawet pojawia się jakaś forma krytyki społecznej.
Niektóre filmy z tego okresu:
- 1972: Róg kozła ( Kozijat Rog ) Methodi Andonov
- 1973: Mężczyźni bez pracy przez Ivan Terziev ; Affection ( Obitch ) Ludmila Staikova
- 1974: Ostatnie lato ( Posledno Liato ) Christo Christov
- 1975: Osadeni Dushi przez Vulo Radev
- 1975: Svatbite na Yoan Asen autorstwa Vili Tzankov
- 1977: Przewaga Georgi Djulgerova; Męski Times przez Edouarda Zakhariev
- 1978: Panteleï Georgi Stoianowa; Toplo
- 1979: The Shoes Patentowym Nieznanego Żołnierza przez Rangel Valchanov ; Bariera – Christo Christov
- 1980: Iluzja Ludmiła Stajkowa; Dami Kanyat od Iwana Antonowa
1981-1990: Interludium historyczne i zagadnienia współczesne
W 1981 roku słynny bułgarski State 1300 th rocznica jego powstania i kontroli przy tej okazji szereg epickich hitów świętuje szczególny epizod w historii kraju. Jednak kino bułgarskie - pod wpływem nowych fal Europy Zachodniej - przygląda się również ewolucji społeczeństwa.
Niektóre filmy z tego okresu:
- 1981: Olcha za olchę Georgi Djulgerov; Aszparuh – Ludmil Staikov
- 1982: Biała magia przez Ivan Andonov ; Orkestar Bez Ime
- 1983 Central Hotel od Veselin Branev ; Gospodin za Edin Den autorstwa Nicolai Volev
- 1984: Opasen Char Iwana Andonov
- 1987: Powrót na Ziemię z Rumyana Petkova
- 1988: Iwan i Aleksandr , Iwan Nicew ; Vchera Iwana Andonowa ; Vreme Na Nasilie – Ludmil Staikov
- 1989: Ja, hrabina ( Az, grafinyata ) Peter Popzlatev
- 1990: Georgi Djulgerov za Obóz
1990-2000: Postkomunizm
Do zjawisk obserwowanych w innych krajach zachodnich dołączył upadek komunizmu w 1990 r. i późniejsze przewroty polityczne: konkurencja ze strony telewizji, spadek frekwencji, hegemonia kina amerykańskiego. Wszystko to nie sprzyja rozwojowi kina bułgarskiego.
Ta nowa wolność umożliwia jednak zmierzenie się z wcześniejszymi tematami tabu i potępienie poprzednich ekscesów.
- 1993: Something in the Air ( Necto vav vazducha ) Petera Popzlateva
- 1995: Czarna jaskółka Georgi Djulgerov; Przyjaciele Emilii – Ludmil Todorov
Od 2000 roku
Nie wspominając o koprodukcjach, obecna bułgarska produkcja to trzy lub cztery filmy rocznie.
- 2001: Opashkata Na Diavola
- 2001: Pismo do Ameryki
- 2004: Patuvane kam Yerusalim przez Ivan Nitchev , Izpepelyavane przez Stanimir Trifonov i Mila ot Mars przez Zornitsa Sophia
- 2005: Georgi i peperudite przez Andrey Paounov , Otkradnati Ochi przez Radoslav Spasov , który zdobył Złotego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie, a Leydi Zi przez Georgi Djulgerov.
- 2006: ostatnia karetka Sofii autorstwa Iliana Metev
- 2008: Świat jest wielki , Stephan Komandarev
- 2009: Wschodnie sztuki Kamena Kalev
-
2011 :
- Avé przez Konstantin Bojanov ;
- Schronisko (Podsłoń) Dragomira Cholewa;
- Sneakers (Kétsové) Ivana Vladimirova i Valéri Yordanova;
- Lora od rana do wieczora ( Lora ot sutrin do vecher ) Dimitara Kotseva;
- Przechyl od braci Shushkov.
- 2012: Nieznajomy ( Tchouzdénétsat ) Niki Iliev
- 2014 : Wyrok ( Sadilishteto ) Stephana Komandareva
- 2015 : Lekcja od Kristina Grozeva i Petar Valchanov
Dyrektorzy
Listy
- Bułgarscy reżyserzy
- Bułgarscy reżyserzy
- Bułgarscy scenarzyści
Kino animacyjne
W Bułgarii, kino animacja pojawiła się Todor Dynowa w 1950 i 60-tych , a następnie Donio Donev i Stoian Dukov w 1970 roku .
W Annecy Międzynarodowym Festiwalu Filmów Animowanych w 2006 roku , Andrey Tsevtkov zdobył nagrodę UNICEF w swoim krótkim filmie Cherno na byalo ( czarne na białym tle ), protest przeciwko społeczeństwu, że różnice odrzuca.
Aktorzy i aktorki
Stoyan Bachvarov - Rusi Chanev - Georgi Cherkelov - Hristo Shopov - Naum Shopov - Stefan Danailov - Itzhak Finzi - Georgi Georgiev - Stanisław Janewski - Georgi Kalojanchev - Velko Kanev - Apostol Karamitev - Newena Kokanowa - Todor Kolev - Marius Kurkinski - Tatyana Lolova - Georgi Mamalev - Hristo Mutafchiev - Stoyanka Mutafova - Lyubomir Neikov - Nadya Nozharova - Georgi Partsalev - Katya Paskaleva - Pavel Popandov - Petar Popyordanov - Krustyu Petrow Sarafowa - Josif Sarchadjiev - Petar Slabakov - Kosta Tsonev - Grigor Vachkov - Martina Vachkova - Ani Valchanova
- bułgarscy aktorzy , bułgarska aktorka , lista aktorów i aktorek bułgarski (en)
Festiwale i nagrody
- Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Sofii
- Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Pałacu
- Bułgarski Festiwal Filmów Fabularnych Złota Róża (w)
- We Francji :
- Festiwal "Pozdrowienia sur le cinema Bulgare" Paryż : od31 stycznia do 5 lutego 2007 r.. Kino Reflet Medicis .
- Bułgarski Festiwal Filmowy - pierwsza edycja - Paryż 2017 : od 1 do2 czerwca 2017. Kino Christine 21 .
- Bułgarski Festiwal Filmowy – druga edycja – Paryż 2018 : od 1 do2 czerwca 2018. Kino Christine 21 .
Instytucje
- Bułgarskie Narodowe Archiwum Filmowe (en)
Szkolenie
- Wyższa Szkoła Teatru i Kina (VITIS) została założona w Sofii w 1973 roku .
Kino
- Filmy bułgarskie (według roku lub gatunku)
- Wykazy filmów bułgarskich (w)
- Lista bułgarskich filmów nominowanych do Oscara za najlepszy film zagraniczny (fr)
Recenzje kin
- Kinoiskousstvo (założony w 1945 )
- Filmovi Novini (rok założenia 1954 )
- Bułgarskie Filmi (rok założenia 1963 )
Uwagi i referencje
Bibliografia
- (de) Maria Ratschewa i Klaus Eder, Der bulgarische Film: Geschichte und Gegenwart einer Kinematografie , Frankfurt, Kommunales Kino, 1977, 174 s.
- (en) Bułgarskie Narodowe Centrum Filmowe, bułgarskie filmy fabularne (filmografia), Sofia, 2003, 48 s.
- (en) Ronald Holloway, Kino bułgarskie , Rutherford, NJ, Fairleigh Dickinson University Press, 1986
- (en) Alexandre Alexandrov, 50 lat kina bułgarskiego , Sofia, bez daty; "Na wschód od nowa: Bułgaria", Cinema n o 29, str. 61.
- (i) Georges-Albert Astre "Wznowienie bułgarskiej Kinowy", kina n O 269, str. 36.
- (fr) Jean-Pierre Brossard, Nowe aspekty kina bułgarskiego , 1986.
- (en) Albert Cervoni , Les Ecrans de Sofia: francuska podróż w kinie bułgarskim , L'Herminier, 1976, s. 204.
- (EN), Albert Cervoni "Bułgarzy Paryż" Cinema N O 176 s. 16.
- (pl) Collectif, Lista filmów bułgarskich , pod redakcją Ambasady Bułgarii w Brukseli, 1968.
- (pl) Kolektyw, Nowe aspekty kina bułgarskiego , Cinédiffusion, 1983.
- (i) Nelly Constantinova "Kino, że pozostaje na odkrycie" Cinema N O 156, str. 64.
- (en) Dino Cortelazzo "bułgarski kino przejął prawo do życia", L'Ecran français n o 313, str. 16.
- (FR) Gaston Haustrate "Prelude na odkryciu, która dopiero rozpoczęła" Kino N O 282 s. 120.
- (FR), Jean-Louis Manceau "Etykieta Sofia na ekranie paryski" Kino N O 404 s. 8.
- (fr) Jean-Louis Manceau "Sofia" odsłania jej bieliznę, Cinema n o 462, str. 23.
- (fr) Nicolas Spivev, Athanase Ioutchev i Tzanco Belev, zdjęcia bułgarskie (tłumaczone przez Georgesa Dzivgova), Sofia, wyd. Komitetu Kinematografii, 1953, 56 s.
- (EN), Yvan Stoyanovitch "Widok bułgarskiego Kinowy", kina n O 209, str. 75.
- (fr) Pierre Veronneau, Wiadomości z kina bułgarskiego , Montreal, 1978.
- (i) Ivailo Znepolsky "W obecnym bułgarskiego Kinowy", ekran n O 49, str. 15.
- (it) Sergio Micheli, Il cinema bulgaro degli anni settanta , Rzym, Bulzoni, 1979, 221 s.
- (it) Vittorio Boarini (pod dyrekcją), Il nuovo cinema bulgaro: IX Mostra Internazionale Cinema Libero , Poretta Terme, Mostra Internazionale del Cinema Libero, 1978, 23 s.
- (pt) Jose de Matos-Cruz, Semana do cinema bulgaro , Lizbona, 1983.
Powiązane artykuły
Linki zewnętrzne
- (bg) Bibliografia w języku bułgarskim
- (bg) (en) Miejsce Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Sofii
- (en) IMDb (wymieniono około 1500 filmów bułgarskich)
- (en) „kino bułgarskie” (artykuł i filmografia Vala Todorova, 1993)
- (fr) Le Courrier des Balkans (sekcja Kino na francuskojęzycznym portalu Bałkanów)
- (pl) Europa Cinemas (dane ekonomiczne dotyczące obecnego kina bułgarskiego)