Oblężenie Mazagranu (1840)

Siedziba Mazagranu Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Heroiczna obrona kapitana Lelièvre w Mazagran przez Jean-Adolphe Beaucé Ogólne informacje
Przestarzały Luty 1840
Lokalizacja Mazagran , Algieria
Wynik francuskie zwycięstwo
Wojujący
 Królestwo Francji Stan Abd el Kader
Dowódcy
Hilaire Étienne Lelièvre
Charles du Barail 		Mustafa ben Tami
Zaangażowane siły
123 mężczyzn 1200 mężczyzn
2 pistolety
Straty
3 zabitych
16 rannych		 500-600 zabitych lub rannych

Podbój Algierii przez Francję

Współrzędne 35 ° 53 ′ 44 ″ północ, 0 ° 04 ′ 17 ″ wschód Geolokalizacja na mapie: Algieria
(Zobacz sytuację na mapie: Algieria) Siedziba Mazagranu

Siedziba Mazagran odbywa się od 3 do6 lutego 1840w Mazagran , wsi w regionie Mostaganem, podczas podboju Algierii przez Francję .

Sprzeciwia dwadzieścia jeden podoficerów i żołnierzy z 1 st  batalionu Afryki lekkiej piechoty i dwóch saperów z 1 st  Inżynierii pułku pod dowództwem dwóch oficerów dowodzonych przez kapitana Lelievre'a kilka tysięcy algierskich żołnierzy, prowadzone przez porucznik (kalifatu) od emira Abd el-Kader , Mustapha Ben Tami (także kuzyn i brat-in-law emira, był żonaty z jego siostrą Khédidja), którzy nie udało się biorąc redutę ustaloną przez Francuzów.

Wyczyn bojowy Mazagranu, spopularyzowany przez prasę francuską, być może nadmiernie rozpowszechniony we Francji, szybko zaowocował subskrypcją na pamiątkowy pomnik: kolumnę koryncką zwieńczoną pomnikiem Francji, umieszczoną we wschodniej części dawnej reduty.

Kontekst

W Październik 1839, ekspedycja Portes de Fer jest organizowana przez gubernatora generalnego Valée i księcia Orleanu  : ma na celu połączenie Algieru i Konstantyna drogą lądową (zajętą ​​w 1837 r.) oraz konsolidację francuskiej twierdzy na północy Algierii. Uznany przez emira Abd el-Kadera za złamanie podpisanego przez niego traktatu tafnamaj 1837z generałem Bugeaudem wyprawa ta doprowadziła do wznowienia wojny w listopadzie, ze szczególnym uwzględnieniem ataku na równinę Mitidja (20 listopada).

Armia francuska zostaje wtedy umieszczona w pozycji obronnej, czekając na posiłki, aby odzyskać inicjatywę.

Proces

Ben Tami , porucznik Abdel Kadera , na czele kilku tysięcy kawalerzystów obiera drogę do Mostaganem . Po raz pierwszy zostają zatrzymane15 grudniaprzed oddaloną o 4 km wioską Mazagran,  pod ciężkim ogniem stacjonującego tam batalionu francuskiego, wyłonił się z dywizji Oranu dowodzonej przez generała Guéhéneuca .

Francuzi następnie wycofali się do małego fortu, którego oblężenie rozpoczęło się. Ale Ben Tami wie, że ten ma źródło wody; dlatego postanawia przypuścić szturm na2 lutego 1840. Francuzi odparli kilka ataków. Słabe straty w ich szeregach (jeden zabity i kilku rannych) sugerują, że ataki nie były zajadłe. Ben Tami podniesie siedzenie bez dalszych nalegań.

Opisy okresu

Wersja generała Guéhéneuca

„Prowincja Oran stała się niemal w tym samym czasie co Algier teatrem świętej wojny. Na początku lutego bejs z Mascara i Tlemcen przyszedł na czele dwunastu tysięcy ludzi, do ataku na ufortyfikowany redutę z Mazagran, bronione jedynie przez stu dwudziestu trzech mężczyzn z pierwszego batalionu Afryce, pod dowództwem Kapitan Zając. Oto porządek dnia skierowany przez generała Guéhéneuca do oddziałów dywizji Oranu:
„Atak trwał pięć dni: łączną siłę wroga szacuje się na dwanaście tysięcy ludzi, zgodnie z najdokładniejszymi obliczeniami. umiarkowany; miał ze sobą dwie sztuki artylerii.
„3 lutego, między dziesiątą a jedenastą rano, kolumna ośmiuset ludzi zaatakowała redutę Mazagranu ... Miasto, nie okupowane, zostało natychmiast zaatakowane przez wroga: po obu stronach rozpoczęła się silna strzelanina ; artyleria wroga otworzyła ogień: noc położyła kres walce.
„Czwartego wróg, liczniejszy niż dzień wcześniej, ponowił atak, który rozpoczął się o szóstej rano i trwał do szóstej wieczorem, i ponownie został odparty ze stratą.
„Piątego, nowy atak, który miał taki sam los jak poprzednie.
„Artyleria arabska po przebiciu murów Mazagranu, garnizon wykorzystał noc do naprawy murów, leczenia rannych i przygotowania się do nowych bitew. Wreszcie 6 września wróg podjął desperacką próbę przejęcia kontroli nad tym posterunkiem: szturmowała kolumna dwóch tysięcy piechoty; wróg dotarł do muru; ale dzięki nieustraszonemu uporowi garnizonu został odparty, czasem bagnetami, czasem granatami, a nawet kamieniami. To był jego ostatni wysiłek: całkowicie zniechęcony wycofał się, porzucając atak i swoje pozycje. "

- M. Philipoteaux, Galerie Historyczne Pałacu Wersalskiego, Imprimerie de Fain et Thunot, Paryż, 1842

Wersja Edmonda Pellissiera Reynauda

Pellissier de Reynaud, oficer sztabowy, odpowiedzialny za sprawy arabskie do dymisji z wojska w 1839 roku, jest autorem książki o historii tego okresu, Annales algériennes  :

„...w pierwszych dniach lutego 1840 r. Mustafa ben-Tami, kalif z Mascary, na czele 1500 do 2000 ludzi, z których około jedna czwarta piechoty, zaatakował z pewną energią zamknięty posterunek znajdujący się na ruiny. z Mazagran i bronione przez 123 mężczyzn o 1 st światła batalionu piechoty Afryki, dowodzonej przez kpt Lelievre'a. Wróg miał nadzieję zmusić ten słaby garnizon do poddania się z powodu braku wody, nie wiedząc, że w osłonie posterunku znajduje się studnia. Od 2 do 6 lutego Ben-Tami tylko szarpał; miał kiepską armatę, która mogła wystrzelić tylko jeden strzał. Rankiem 6 wykazał skłonność do szturmu; ale wkrótce zniechęcony daremnością swoich wysiłków, zrezygnował z gry i wycofał się całkowicie, nie bez poniesienia dość znacznych strat. Tego samego dnia garnizon z Mostaganem, dowodzony przez ppłk Dubarail, podjął rano próbę dywersji, która nie omieszkała niepokoić Mustafy ben-Tami, chociaż oficer ten musiał wycofać się przed kawalerią arabską. siły były nad nim niezmiernie wyższe. To samo przydarzyło mu się 3. W garnizonie Mazagran zginął tylko jeden człowiek w ciągu czterech dni walki, którą musiał wspierać; ta okoliczność, w połączeniu z ogromnymi skutkami, jakie miała obrona tego stanowiska, wystarczy bez dalszych szczegółów, aby wykazać, że w sposobie, w jaki została przedstawiona ta akcja wojenna, było dużo przesady, która jednak jest daleki od bycia bez chwały do 1 st afrykańskiej światło batalionu piechoty. Tylko prawda historyczna zobowiązuje nas do stwierdzenia, że ​​rząd i opinia publiczna zrobiły dodatkowo dla obrońców Mazagranu to, co mniej zrobiły w 1838 r. dla tych z Dżemilaha , o których mało kto dbał. "

-  Edmond Pellissier de Reynaud , Annales algériennes, wyd. 1854, Algier, tom 2, s. 428-429

Krewna wersja Abd-el-Kader

Oto jeździec El-Hossin-ben-Ali-ben-Abi-Taleb, pierwszy kuzyn i szwagier emira:

„Z tego miejsca ( Tagdemt ) miałem dołączyć do El hadj Moçtafa, K'ralifa z tuszu do rzęs . Kontyngenty arabskie i żołnierze obozowali w pobliżu Oranu . Z nimi udaliśmy się do Mazer'eran (Mazagran). Miasto (?) było otoczone ze wszystkich stron. Żołnierze rzucili się na mury. Wskazaliśmy na kawałek armaty, który przewrócił słup, na którym wywieszali flagę. Pewnego dnia człowiek o imieniu Sid Mohamed ben Mezrona, bach-kateb (skarbnik) żołnierzy, rozpuścił wśród nich pogłoskę, że sułtan napisał o powrocie; żołnierze odeszli. To było kłamstwo. Zabiłem konia podczas tego oblężenia. Wracając do sułtana, który wrócił do Tak'edemt (Tagdemt), opowiedziałem mu, co się stało; zwolnił bach-kateb . "

- El-Hossin-ben-Ali-ben-Abi-Taleb, Historia el hadj Abd-el-Kader

Konsekwencje

Znaczenie tej „bitwy” było ważne we Francji. To doprowadziło kilka gmin do ochrzczenia drogi publicznej rue de Mazagran na pamiątkę tego wyczynu broni. Kilku żołnierzy, z powrotem we Francji, będzie również nadało tę nazwę różnym miejscowościom .

Malesherbes , miejsce urodzenia kapitana Lelièvre w Loiret, zbudowało w 1842 roku kolumnę pamiątkową (zburzoną w 1878), a po bitwie przemianowano ją na Place des Écoles .

22 nd promocja Saint-Cyr (1839/41) nazywany jest „  Promocja de Mazagran  ”.

Król Ludwik Filip zamówił od malarza Henri Félixa Emmanuela Philippoteaux obraz upamiętniający to zwycięstwo, Obronę Mazagranu , przeznaczony dla Muzeum Historii Francji, które właśnie stworzył w Pałacu Wersalskim.

Później waga tego wyczynu broni zostanie poddana w wątpliwość bez podania elementów pisemnych i poważnych faktów . Arabowie napastnicy byliby mniej liczni niż to, co zostało powiedziane, a francuscy obrońcy w rzeczywistości ponieśliby jedynie ograniczony atak, ponosząc mniejsze straty: obchody przeprowadzone we Francji nie były zatem przesadzone.

Pochodzenie przedmiotu: mazagran

„Stu dwudziestu trzech Francuzów, którzy pod dowództwem kapitana Lelièvre'a bronili Mazagranu przed dwunastoma tysiącami Arabów, byli obficie zaopatrywani w wodę przez znakomitą studnię, która znajdowała się w odwrocie fortu; ale brandy się skończyło, a nasi odważni mężczyźni pili czarną kawę, trochę słodzoną i mocno rozcieńczoną wodą. Jednak po dostarczeniu nasi żołnierze lubili pić kawę „jak w Mazagranie” i wyrażenie to, skrócone wkrótce do skrótu „Mazagran”, rozprzestrzeniło się wśród żołnierzy, a przyjęli je cywile. "

- Eugène Muller, Ciekawostki historyczne i literackie, Delagrave, 1897

Uwagi i referencje

  1. Léon Galibert, Historia starożytnej i współczesnej Algierii , 1843, s.615.
  2. Edmond Pellissier de Reynaud, Annales algériennes, t. 2, Algier, 1854, s. 428-429
  3. Léon Galibert, Historia starożytnej i współczesnej Algierii, 1843, s. 615.
  4. P. Christian, francuskiej Afryce, Imperium Maroka i Sahary pustynie , p.341.
  5. Fouad Soufi, „  Rodzina, kobiety, historia  ”, Insaniyat ,1998, s.  109-118 ( czytaj online )
  6. Jean Lopez "  Mazagran lub święto zdobycie Algieria  " Guerres Histoire i , n O  25,czerwiec 2015, s.  84
  7. Bitwa pod Mazagranem w galeriach historycznych Pałacu Wersalskiego
  8. El Hossin ben Ali ben Abi Taleb, Historia El Hadżdż Abd-el-Kader , 1847-1848, przekład Adriana Delpecha w African Journal , 1876, s. 418-455, (zacytowany fragment: s. 436 Przeczytaj online )
  9. Camille Rousset, Algieria 1830-1840: początki podboju , 1887, tom 2, s.  405-306 ( czytaj na Gallica ).

Bibliografia