Sony Labou Tansi

Sony Labou Tansi Kluczowe dane
Imię urodzenia Marcel Ntsoni
Narodziny 5 czerwca lub 5 lipca 1947
Kimwenza , Kongo Belgijskie
Śmierć 14 czerwca 1995(47 lub 48 lat)
Brazzaville , Republika Konga
Nagrody • Concours Théâtral Interafricain de Radio-France Internationale (1979)
• Grand prix littéraire d'Afrique noire (1983)
• Palme de la Francophonie (1985)
• Nagroda Fundacji Ibsena (1988)
Autor
Język pisania Francuski
Gatunki Rzymski
Teatr
Poezji

Sony Labou Tansi (prawdziwe nazwisko Marcel Ntsoni), urodzony w Kimwenza (region Léopoldville ) dnia5 czerwca gdzie 5 lipca 1947i zmarł w Brazzaville dnia14 czerwca 1995, jest kongijskim pisarzem pochodzącym z dwóch Kongów, urodzonym w Kongu Belgijskim (obecna Demokratyczna Republika Konga ) i zmarłym w Kongu .

Biografia

Sony Labou Tansi urodziła się jako syn Kongijczyka (DRK) i kongijskiej matki (RC). Marcel Sony, najstarszy z siedmiorga dzieci, uczył się francuskiego w szkole, a następnie studiował w École Normale Supérieure d'Afrique centrale (ENSAC). Od 1971 uczył francuskiego i angielskiego w Kindambie, a następnie w Pointe-Noire .

Powieściopisarz, dramaturg i poeta

Kiedy jego pierwsza powieść została opublikowana we Francji w 1979 roku, wybrał Sony Labou Tansi jako swój pseudonim, w hołdzie Tchicaya U Tam'si . Zaciekła satyra na politykę opartą na torturach, morderstwach i kulcie jednostki, potępiająca dyktaturę, „Półtora życia” rozgrywa się w wyimaginowanej krainie Katamalanasia.

Powieść ta jest chwalona przez międzynarodowych krytyków, zwłaszcza francuskich, do tego stopnia, że ​​powieść jest wielkim dziełem dla całej Afryki, zgodnie ze słowami pisarza francusko-kongijskiego Alaina Mabanckou  : „Jeśli są trzy powieści, które powracają jako ważne w literaturze czarnej Afryki są to dzieła Yambo Ouologuem ( Obowiązek przemocy ), Ahmadou Kourouma ( Słońca niepodległości ) i Sony Labou Tansi (Półtora życia ). W odniesieniu do tego ostatniego krytyka francuska była zachwalająca. Mówiono o piśmie rabelaisowskim. Dokonano porównania ze światem Ameryki Łacińskiej, w szczególności ze światem Gabriela Garcíi Marqueza . "

Dramaturg, mocno wspierany przez festiwal frankofonii w Limousin , jego role teatralne grane są we Francji, Niemczech, Włoszech i Stanach Zjednoczonych. Wyreżyserował trupę Rocado Zulu Théâtre w Brazzaville .

Międzynarodowe uznanie nastąpiło w 1973 roku, kiedy po raz pierwszy otrzymał pierwszą nagrodę międzyafrykańskiego konkursu teatralnego zorganizowanego przez RFI (dla mnie, niżej podpisanego kardiologa) , spektakl, który powtórzył trzykrotnie (zwłaszcza La Parenthèse de sang w 1975) . Sześć lat później zdobył nagrodę na Festival de la Francophonie w Nicei, po czym otrzymał w 1983 r. Główną nagrodę za Czarną Afrykę, a następnie w 1988 r . Nagrodę Ibsena .

Walka polityczna i śmierć

Od zawsze mieszkał w Kongo-Brazzaville i pod koniec życia zbliżył się do przywódcy Bernarda Kolélasa . W 1992 roku został wybrany na posła Makélékélé , co doprowadziło go do objęcia nowych stanowisk, według dziennikarki Sophie Joubert  : „Najpierw był poetą, widząc raczej Rimbaldiena niż wizjonera, a następnie jako polityka, który rzucał wyzwanie François Mitterrandowi i Jacquesowi Chiraca o koniecznym poszanowaniu francuskiej tradycji humanistycznej, obowiązku interwencji, niepowodzeniu pomocy rozwojowej i winnej tolerancji wobec dyktatur afrykańskich. "

Wiele z jego prac to refleksja nad postkolonialną władzą polegającą na „potępianiu głupoty i jej często okrutnych konsekwencji wszędzie tam, gdzie panuje, wywyższaniu kondycji ludzkiej”, poprzez „wszechobecne żarty”, które szydzą z „tyranów. bardzo blisko niego ”. Ale jego wiara w człowieka pozostaje niezachwiana: „Jeśli krzyczę, jeśli się wściekam, to dlatego, że mam pełną nadzieję na komunikację. "

W 1994 roku został usunięty ze służby cywilnej, a jego paszport odebrano w wyniku politycznego sprzeciwu wobec prezydenta Pascala Lissouby .

Zaraziwszy się wirusem AIDS, ale nie mogąc uzyskać odpowiedniego leczenia bez paszportu, a tym samym pozwolenia na wyjazd z kraju, zmarł w wieku 47 lat,14 czerwca 1995, 14 dni po tym, jak jego żona Pierrette zmarła na tę samą chorobę dnia 31 maja 1995.

Potomkowie

Nicolas Martin-Granel , badacz z CNRS, w Institute of Modern Texts and Manuscripts (Item) dla Afryki francuskojęzycznej, od dawna interesował się pracą Sony Labou Tansi, żałując, że niesłusznie zapomniał o pisarzu na dzień po jego śmierci: „Po jego śmierci był mały czyściec. Dziesięć lat po jego śmierci Sony nie było zbyt wiele. A potem, krok po kroku, jego rozgłos poszerzył się poza zwykłą publiczność literatury afrykańskiej. Dziś jawi się jako wielki pisarz, który wykracza daleko poza granice Konga i Afryki, co odpowiada jego chęci przemówienia do całego świata. Powiedział, że chce zaklinować ziemię między dwoma słowami. »W 2015 r. Wyreżyserował wraz z Julie Peghini publikację pracy zbiorowej La Chair et l'Idée (Les Solitaires Intempestifs), zawierającą liczne teksty krytyczne, świadectwa, a także teatr, wiersze i niepublikowane listy. W jednym z tekstów tej pracy, zatytułowanym „Cień słów, zdobycz rzeczy”, Annie Le Brun , która spotkała Sony Labou Tansi w Brazzaville, mówi o „organicznym związku z językiem”, przywołując swój „czarodziejski teatr”. I jego poezję, której nie można oddzielić od magii, dzięki zdolności łączenia idei, ludzi i rzeczy oraz jej niebezpiecznej i ryzykownej zdolności do „ponownego odkrywania w nas natury”. Sam Sony Labou Tansi oświadczył: „Ma na celu nadanie magicznego wymiaru temu, co piszę. "

Od 2003 roku nagroda Sony Labou Tansi jest przyznawana sztukom francuskojęzycznym.

Większość jego rękopisów jest obecnie zdeponowana we frankofońskiej Multimedialnej Bibliotece w Limoges i jest dostępna do wglądu online.

Pracuje

Powieści i historie

Teatr

Poezja

Krytyczne teksty

Niepublikowane teksty i wywiady

Bibliografia

Uwagi i odniesienia

  1. Istnieje rozbieżność między źródłami co do miesiąca urodzenia: czerwiec lub lipiec. Według Daouda Mor, barokowy rozkwit w literaturze afrykańskiej. Przykład: półtora życia Sony Labou Tansi , 2003 , data urodzenia Sony Labou Tansi jest problematyczna: oficjalnie zachowana data to 5 czerwca 1947, ale mówimy też o 5 lipca 1947 lub nawet 1950.
  2. Babou Diène, Henri Lopes i Sony Labou Tansi: Zanurzenie się w kulturze i pisanie powieści , Éditions L'Harmattan, 2011, s.  20-22 .
  3. Alain Mabanckou, „  Nazywał się Sony Labou Tansi  ” , w L'Humanité ,30 czerwca 2015 r(dostęp 6 października 2017 )
  4. Siegfried Forster, „  Pisarz Sony Labou Tansi, drugie życie, 20 lat po jego śmierci  ” , w RFI ,14 czerwca 2015 r(dostęp 6 października 2017 )
  5. Sophie Joubert, „  Sony Wyrażenie labou Tansi, w«słodki ukąszenie języka»,  ” na L'Humanité ,8 października 2015(dostęp 6 października 2017 )
  6. Jacques Chevrier , uwaga w Sony Labou Tansi, The New Dictionary of Authors , t. II, Robert Laffont, pot. „Książki”, 1994, s. 1756.
  7. René Solis, „  Sony Labou Tansi w końcu zapomniał„ The Custom of Being ”  ” , o wyzwoleniu ,15 czerwca 1995(dostęp 6 października 2017 )
  8. Annie Le Brun , „The shadow of words, the prey of things”, w: La Chair et l'Idée , Les Solitaires Intempestifs, 2015, s. 304.
  9. Wywiad z Sony Labou Tansi, „Autorzy kreacji”, seria dwunastu wywiadów Dominique Papon z francuskojęzycznymi pisarzami, wyreżyserowana przez Michela Toutaina i ekipę wideo z Międzynarodowego Festiwalu Francophonies w 1989 roku Sony Labou Tansi: autorzy kreacji , vol. 3 - 1989 .
  10. Sony Labou Tansi Prize dla uczniów szkół średnich .
  11. sonylaboutansi.bm-limoges.fr
  12. Literackie Grand Prix Czarnej Afryki. Lista laureatów, [ czytaj online ] , zapoznanie się z 14 kwietnia 2016 r
  13. SLT L'Atelier de Sony Labou Tansi, Revue noire
  14. Machin la Hernie została wystawiona w 2017 roku przez Jean-Paula Delore z Dieudonné Niangouna i reprezentowana w szczególności na Tarmac w Paryżu. Zobacz okrągły stół, któremu przewodniczy Bernard Magnier, na zakończenie przedstawienia 18 października 2017 r., Podczas spotkania z Jean-Paulem Delore, Annie Le Brun , Nicolasem Martin-Granelem i Dieudonné Niangouną „Postać dzisiejszego dyktatora: Sony przyłapane z wiadomościami? "
  15. Ciało i idea , Les Solitaires Intempestifs

Zobacz też

Linki zewnętrzne