Romanizacja jest historycznym pojęcie, które odnosi się do procesu akulturacji przez przyjęcie języka łacińskiego i kultury rzymskiej w obszarze wpływów cesarstwa rzymskiego .
Nosicielami wydają się być zjawisko komunalizacji, integracji z wojskiem czy nawet przynależności do kultów rzymskich - zwłaszcza cesarskich. Historiografia starożytnego Rzymu zakwestionowała to pojęcie, aby zrozumieć, jaka może być jego ważność i głębia w zależności od obserwowanych regionów i środowisk społecznych.
Pojęcie była przedmiotem debaty wśród historyków, zwłaszcza w Romanized afrykańskiego świata po opublikowaniu pracy Marcela Bénabou za , La Resistance Africaine à la romanizacji . Od publikacji pracy ujęte zostały tezy autora, aby zasugerować inną interpretację procesu latynizacji, postrzeganego nie jako zbiór narzuconych wartości i faktów kulturowych, ale jako dobrowolnie akceptowany i integrowany przez ludność rzymskiego ludu. Imperium lub jego granice. Tak więc dla Yvona Théberta Grecja nie hellenizuje, Rzym nie romanizuje , ponieważ „ewolucja kultur jest przede wszystkim procesem wewnętrznym dla danych regionów”.
Romanizacja z Ilirów wyprodukował kultury i języka Dalmacji , zniknął w XIX th wieku ; że z Traków i Dakowie wyprodukował Thraco Rzymian , którzy są w pochodzeniu języków romańskich Wschodniej , których głośniki są nazywane w całej historii półwyspie Istria , Rumunów , arumuni , Wołochów i Mołdawian (a czasem „MOLDO-Wołosi”). Stać się kwestią polityczną z XVIII th century między roszczeń rumuńsko walk o niepodległość (w przeliczeniu na legitymizacji swej latinity ) i historiografii imperiów, w których żyli ( Austro-Węgry , Rosja ), to romanization nie została zaskarżona w sobie, ale kontrowersyjne co do obszaru geograficznego, na którym wystąpiło. Historiografia austro-węgierska i rosyjska umieszcza ją wyłącznie na południe od Dunaju , na Bałkanach , aby przyznać mieszkańcom rumuńskim mieszkającym na północ od Dunaju (dzisiejsza Rumunia i Mołdawia ) rolę „późnych imigrantów” na terytoriach, na których się znajdują. przejęte. Z drugiej strony historiografia państw bałkańskich z mniejszościami arumuńskimi ( Serbia , Bułgaria , Grecja ) obala pogląd, że na Bałkanach mogła nastąpić romanizacja i uważa, że te mniejszości rzymskojęzyczne same są „późnymi imigrantami”. na północ od Dunaju . Krótko mówiąc, z pewnością nastąpiła latynizacja (której nie można zaprzeczyć, ponieważ istnieją języki wschodnio-romańskie ) „ale nie u siebie”.
Myląc z romanizacją (liturgią), to znaczy z przekształceniem obrzędów liturgicznych niektórych Kościołów chrześcijańskich, tak aby były one bardziej zgodne z obrządkiem rzymskim , mówiliśmy również o „romanizacji” w związku z Cesarstwem Łacińskim Konstantynopol , państwo założone na terytorium Cesarstwa Bizantyjskiego po czwartej krucjacie i upadku Konstantynopola do „ łaciny ”. Jednak użycie tego terminu w tym kontekście jest niewłaściwe z dwóch powodów: