Meksyk-Tenochtitlan lub w skrócie Tenochtitlan , to starożytna stolica ( „ huey altepetl ” ) Imperium Azteków . Został zbudowany na wyspie położonej na jeziorze Texcoco (którego duża część została następnie osuszona). Przecinały ją długie aleje, przecinały je kanały, a z lądem łączyły je groble. W 1521 roku hiszpańscy konkwistadorzy i 200 000 rdzennych bojowników, głównie Tlaxcalteców , pod rozkazami Hernána Cortésa , zniszczyli dużą część miasta, a zwłaszcza wszystko, co mogło przypominać kulty Azteków, założył wtedy Meksyk , który stał się stolicą wicekrólestwo Nowej Hiszpanii .
Stolica Azteków w czasie hiszpańskiego podboju nosiła podwójną nazwę: „Meksyk-Tenochtitlan” . Według Christiana Duvergera oryginalna nazwa miasta to Meksyk, a nie Tenochtitlan, która została dodana przez Mexicas do pierwotnego toponimu, aby wymazać pamięć o prawdziwym pochodzeniu miasta (według niego być może wcześniej po przyjeździe Azteków) i tym samym być w stanie bardziej słusznie domagać się korzeni przodków na tym terytorium.
Pochodzenie nazwy Meksyk było przedmiotem wielu interpretacji.
Kronikarze z XVI -tego wieku były prawie wszystko zrobione „oficjalne wersji” azteckiego imperium. Opierało się to na wątpliwej etymologii odwołującej się do specyfiki Doliny Meksyku ( meksyksyna , występująca tam dzika rukiew wodna, czy mexitli , których jest tam wiele). Ta wersja została wzmocniona przez innego etymologicznym hipotezy oparte na podobieństwie do terminu Mexitin , nazwa Huitzilopochtli dałby do Azteków podczas ich migracji do Meksyku, pochodzi według niektórych źródeł Od Mexitl , nazwa Azteków naczelny przodek być może identyfikowany z samym Huitzilopochtli . Christian Duverger ze swojej strony uważał, że termin Mexitin został prawdopodobnie sztucznie stworzony przez władców Azteków, aby nadać ich prawom terytorialnym boskie pochodzenie, którego nikt nie mógł więc kwestionować.
Współczesne prace etymologiczne faktycznie potwierdzają prace ojca Antonio del Rincón, który wskazał w 1595 r., Że Mexico City pierwotnie oznaczało „(to jest miasto) pośrodku (jeziora) księżyca” (od Nahuatl metztli , „księżyc” i xictli , „pępek”, „środek”). Inne interpretacje dodatkowo rozbijają nazwę Mexico City, łącząc radykalne mexi z innymi symbolicznymi elementami księżyca w mitologiach Mezoameryki Centralnego Płaskowyżu, agawy ( metl , której ezoteryczna nazwa, metzcalli , dosłownie oznacza „dom księżyca”) i królika ( citli , „zając”, kojarzony zarówno z pulą , alkoholem z agawy i księżycem).
Wszystkie te wersje przypisujące toponimowi księżycową symbolikę są poparte starą nazwą laguny Metztli apan nahuatl , a przede wszystkim nazwą nadaną miastu przez Otomi ( amadetzânâ , „w środku księżyc ” ).
Rdzenne źródła podają również sprzeczne etymologiczne wyjaśnienia dla toponimu Tenochtitlan: niektóre przywołują eponimię z wodzem o imieniu Tenoch, a inne odnoszą się do opuncji opuncji przywołanej w micie o założeniu miasta.
TenochKilka przywołuje pewnego Tenocha , który byłby jednym z założycieli Tenochtitlan. Tym samym Tenochtitlan byłoby „miastem Tenoch” . Jednak ta etymologia zostało zakwestionowane przez historyków XX -go wieku, ponieważ jest podejrzany o kilku powodów. Po pierwsze, ten rodzaj eponimii nie odpowiada mezoamerykańskiej tradycji żadnego innego miasta. Ponadto istnieją sprzeczne źródła dotyczące roli Tenocha: czasami jest on przedstawiany jako dowódca wojskowy, czasami jako szef sąsiedztwa, a czasami jako sklep spożywczy. Wreszcie, Tenoch wydaje się mieć przewagę liczebną i wydaje się być intruzem w kilku źródłach, zrywając z mezoamerykańską symboliką, jakby został dodany a posteriori w niektórych relacjach. Christian Duverger wysuwa hipotezę, że ta zastępcza etymologia pojawiła się pod wpływem misjonarzy, ponieważ odpowiada klasycznym grecko-łacińskim wyjaśnieniom etymologicznym.
Mit założycielskiPozostałe wyjaśnienia odnoszą się do mitu o założeniu miasta znalezionego w glifie miejskim (orzeł, na kaktusie, pożerający węża, ptaka lub opuncję). W istocie proponują jako tłumaczenie Tenochtitlan „miejsce opuncji” , „miejsce opuncji na kamieniu” lub nawet „miejsce opuncji na kamieniu” . Etymologicznie nazwa ta pochodzi od słów nahuatl „ tenochtli ” (co może oznaczać opuncję), a dokładniej „ te (tl) ” (kamień) i „ nochtli ” (opuncja lub opuncja).
Francuski Mesoamericanist Christian Duverger , opierając się na źródłach, które wskazują, że nochtli środki opuncja, zauważa, że ten czerwony owoc symbolizuje serce ofiary ludzkiej ofiary; według niego to etymologiczne wyjaśnienie jest wiarygodne nie tylko dlatego, że pozwoliłoby Aztekom nalegać na powołanie Tenochtitlana jako miejsca, w którym wszechświat jest wiecznie regenerowany przez ofiary z ludzi , ale także dlatego, że wyjaśnia to od ostatniego kwartału z XVI th century reprezentacje mitu założycielskiego miasta pokazują orzeł pożerający węża zamiast opuncja ukryć ofiarny wymiar symbolu.
Przed przybyciem Azteków, obecna dzielnica Meksyku zostało zajęte przez plemiona Chichimec , nomadów z północy przez kilka fal migracji, który zintensyfikował XII th century. W kontakcie z ostatnimi Toltekami i rolnikami z Tula (której cywilizacja właśnie upadła), ci wojownicy-myśliwi założyli nowe miasta (Texcoco, Colhuacán, Azcapotzalco), asymilując dużą część swojej kultury.
Ślady najwcześniejszego okupacji terenu, który następnie został zbiór wysp na jeziorze Texcoco , z powrotem do etapu Mazapa (800-1100), może między IX th century a X th wieku.
Według azteckich napisami i kodeksów , z Mexicas , którzy byli ostatni przyjazd w Dolinie Meksyku, zostali wypędzeni przez władcę miasta Culhuacán, którego córka mieli uśmiercono i pogrążyła się w bagnach jeziora Texcoco. Jednak według przewidywań ich przywódców religijnych Meksykanie, dotychczas koczownicy, mieli osiedlić się na stałe, gdy zobaczyli orła na kaktusie (nopalu). Zgodnie z mitem o założeniu Meksyku-Tenochtitlan, przepowiednia Meksyku spełniła się w 1325 roku na wysepce na środku jeziora Texcoco.
Datę najstarszych konstrukcji znalezionych przez archeologów szacuje się na około 1300 roku.
Historycy uważają, że Aztekowie osiedlili się na tych wrogich bagnach, ponieważ wszystkie inne miejsca były zajęte przez potężniejsze plemiona, które je odrzuciły. Sytuacja ich jednak nie odstraszyła. Uprawiali na chinampach , wiklinowych tratwach pokrytych mułem, które umieszczali na jeziorze Texcoco, aby zwiększyć powierzchnię uprawy kukurydzy .
Przed przybyciem Hiszpanów miasto Meksyk, w skład którego wchodziły „zarówno Tenochtitlan, jak i Tlatelolco” (jego dawny rywal), wydawało się być jednym z najbardziej zaludnionych miast tamtych czasów. Tak przynajmniej opisali to hiszpańscy konkwistadorzy w swoich zeznaniach.
Według tych starożytnych źródeł jej populacja liczyła od 60 000 do 120 000 gospodarstw domowych, które według Jacquesa Soustelle reprezentowałyby od 500 000 do 1 miliona mieszkańców, a nawet znacznie więcej, jeśli weźmiemy pod uwagę, że duża liczba miast i miasteczek wsie, które obecnie tworzące Federalny Dystrykt Meksyku , na brzegach laguny, stały się już „zwykłą zależnością stolicy” , tworząc w ten sposób aglomerację w centrum doliny, z pewnością ponad milionową populację.
Jednak te szacunki zostały zaprzeczone przez nowsze szacunki oparte na badaniach archeologicznych. Według badań nad rozmieszczeniem ceramiki znalezionej w dorzeczu Meksyku , populacja Meksyku-Tenochtitlan liczyłaby raczej od 150 000 do 200 000 mieszkańców; liczby te potwierdzają inne badania, z których niektóre oparte są w szczególności na produkcji obecnych chinampas , które generalnie szacuje się na mniej niż 200 000, a nawet najwyżej 250 000 mieszkańców.
Miasto rozciągało się na placu o boku około 3 km , o przybliżonym obszarze 1000 ha , od północy Tlatelolco przyłączonego w 1476 r. Do szeregu przysiółków na południu oraz od Atlixco na wschodzie do rzeki Chichimecapan i obecnie - dzień Bucareli Street (w Atlampa) na zachód.
Został podzielony na cztery duże sekcje ( kampan ), których centrum stanowiła Templo Mayor : Cuepopan na północy, Teopan na wschodzie, Moyotlan na południu i Atzacalco na zachodzie. Ten rządowy (przywódca wojskowy każdego kampanu był wyznaczany przez władzę centralną) i religijny (każdy kampan miał swoją własną świątynię) został nałożony na podstawę społeczności Azteków z wielu calpullis ( „grup domów” ). Przez miasto przecinały cztery wielkie groble. Bernal Díaz del Castillo podaje, że w tym samym czasie może przejść 10 koni.
Każde calpulli miało swój własny rynek ( tianquiztli ), ale w Tlatelolco był duży rynek obejmujący całe miasto . Cortés oszacował, że rynek ten jest dwa razy większy niż Sewilla, z ponad 60 000 handlowcami. Bernardino de Sahagún podał mu bardziej rozsądne dane, biorąc pod uwagę 20 000 traderów w zwykłe dni i do 40 000 w dni świąteczne. To centrum handlowe składało się z różnych sklepów; miała wyspecjalizowaną policję i trybunał.
W małych miejscowościach wokół Tenochtitlan odbywały się targi specjalizujące się w określonych rodzajach produktów. W Chollolanie, biżuterii i drogich kamieniach; w Texcoco , odzież; w Acuma targ z psami (składane w ofierze, używane jako zwierzęta domowe lub jedzone).
Miasto miało wielką symetrię. wszystkie konstrukcje musiały zostać zatwierdzone przez Calmimilocatl , urzędnika odpowiedzialnego za planowanie miasta. Każdy dom, choćby skromny, miał własny ogród i łaźnię parową ( temazcalli ).
Miasto posiadało także publiczne latryny. Odchody zebrano do wykorzystania jako nawóz. Przy porządkowaniu miasta pracowało około 1000 osób. Montezuma I po raz pierwszy zbudował pierwszy akwedukt o długości 5 km . Drugi został zbudowany pod Auitzotl między Coyoacan a centrum. W 1449 roku zbudowano 16- kilometrową groblę, która miała chronić miasto przed powodzią.
Na północ od centralnego placu, który z grubsza zbiegał się z dzisiejszym Zócalo de Mexico, około 40 budynków publicznych utworzyło centrum religijne ( Templo Mayor ). Miał piramidę z dwoma kapliczkami, innymi świątyniami ( Quetzalcoatl , Tezcatlipoca , Ciuacoatl , Coacalco ), ale także college ( calmecac ), Mecatlan (szkoła muzyczna) i arsenały.
To centrum religijne zostało wzmocnione przez blankami obudowy węża głowy ( Coatepantli , „ściany węży” ) 300 metrów szerokości i 400 długości, który biegł wzdłuż północnej części centralnego placu i po stronie pałacu cesarza Moctezuma. II ( obecna rue de la Moneda) i którego drzwi były chronione przez elitarny garnizon. Była to część przestrzeni 200 metrów z każdej strony i obejmowała kilka budynków rozmieszczonych wokół ogrodu: apartamenty cesarskie, sądy, sklepy, skarbiec, ptaszarnię, ogród zoologiczny, sale muzyczne i taneczne.
Bernardino de Sahagún donosi, że w stolicy Azteków byli żebracy, złodzieje, a nocą prostytutki w jaskrawych strojach, pomalowanych zębach i które hałaśliwie żuły tzictli (przodek gumy do żucia), aby przyciągnąć klientów.
Tenochtitlan miał także inny typ kobiet: ahuianis , kobiety odpowiedzialne za kontakty seksualne z wojownikami.
Portret | Tożsamość | Kropka | Trwanie | |
---|---|---|---|---|
Początek | Koniec | |||
Acamapichtli (XIV th century -1395) |
1376 | 1395 | 19 lat | |
Huitzilihuitl (zmarł w1417) |
22 stycznia 1396 | 1417 | 21 lat | |
Chimalpopoca (1397 - 1427) |
21 lipca 1417 | 1427 | 10 lat | |
Itzcoatl (1380 - 1440) |
22 czerwca 1427 | 1440 | 13 lat | |
Montezuma I (1398 - 1469) |
22 maja 1440 | 1469 | 29 lat | |
Axayacatl (1449 - 1481) |
2 sierpnia 1469 | 1481 | 12 lat | |
Tizoc (1436 - 1486) |
2 czerwca 1481 | 1486 | 5 lat | |
Ahuitzotl (XV th century -1502) |
15 kwietnia 1486 | 1502 | 16 lat | |
Montezuma II (1466 - 1520) |
14 kwietnia 1502 | 1520 | 18 lat | |
Cuitláhuac (1476 - 1520) |
16 września 1520 | 3 grudnia 1520 | 2 miesiące i 17 dni | |
Cuauhtemoc (1495 - 1525) |
Luty 1521 | 13 sierpnia 1521 | 6 miesięcy |