Prawo Grimma

Przez Prawo Grimma jest prawem fonetyki historycznej , która opisuje ewolucję spółgłosek stopu z Proto-germański , przodka obecnych języków germańskich , od tych z indoeuropejskiego Common podczas I st  tysiącleciu pne. J.-C.

Prawo to zawdzięcza swoją nazwę niemieckiemu filologowi Jacobowi Grimmowi , który jako pierwszy opisał je systematycznie w 1822 roku . Stanowi pierwszą udaną próbę zracjonalizowania zjawisk ewolucji fonetycznej w diachronii poprzez wprowadzenie systematycznych ekwiwalencji między fonemami jednego języka indoeuropejskiego a fonemami innego języka: jest to w istocie pierwsze ustalone prawo językowe. Wyjątki od prawa Grimma, na tyle liczne, że można zakwestionować jego systematyczną naturę, zostały znormalizowane kilkadziesiąt lat później wraz z odkryciem prawa Vernera .

Podobny rozwój sytuacji dotknął język ormiański , kolejny potomek wspólnego indoeuropejskiego, ale nie należący do rodziny języków germańskich.

Mutacje fonetyczne

W fonetyczne mutacje opisane w niniejszej ustawie są głębokie i całkowicie przeprojektowany systemu fonologicznego occlusives w odnośnych językach:

Wspólny niemiecki				⇐	Indo-europejski				⇒	ormiański
[ ɸ ] (f)	[ θ ] (þ)	[ x ] (χ)	[ xʷ ] ( χʷ )		* p	* t	* k / * ḱ	* kʷ		[ h ]	[ tʰ ] ( tʿ )	[ s ]	[ kʰ ]
[ p ]	[ t ]	[ k ]	[ kʷ ]		* b	* d	* g / * ǵ	* gʷ		[ p ]	[ t ]	[t s ] [ c ]	[ k ]
[ b ]	[ d ]	[ g ]	[ gʷ ]		* b	* dʰ	* gʰ / * ǵʰ	* gʷʰ		[ b ]	[ d ]	[d z ] (j)	[ g ]

Uwagi: notacja jest zgodna z zapisem API  ; znaki w nawiasach to te, które są tradycyjnie używane w filologii dla danych języków ( transkrypcja języków germańskiego i ormiańskiego . Nie dotyczy przystanków * p , * t i * k obsługiwanych przez * s : * sp pozostaje [sp W języku ormiańskim * p staje się [p h ], a następnie [h], z wyjątkiem początku słowa, gdzie można go rozbawić .

Zauważmy również, że we wspólnym germańskim rozpatrywaniu są tylko mody, a nie punkty artykulacji  : reszta fonemów dwuwargowych. Możemy podsumować tę mutację w następujący sposób:

• bezdźwięczne przystanki stają się bezdźwięcznymi frykatywami : spirantizacja  ;
• dźwięk zatrzymuje się staje się głuchy przystanek : wylesianie  ;
• przydechowe przystanki dźwiękowe stają się prostymi przystankami dźwiękowymi: aspiracją . Ta ostatnia modyfikacja nie jest jednak odosobniona i rzadko kiedy języki indoeuropejskie zachowały odziedziczone aspiracje; w rzeczywistości sama ta mutacja nie stanowi osobliwości języka germańskiego i ormiańskiego.

Te fonemy mogły później ewoluować inaczej, zwłaszcza jeśli dotyczyło ich prawo Vernera i / lub druga mutacja spółgłoskowa .

Przykłady

• Indoeuropejski * p h₂tḗr "ojciec":
  • Wspólny germański * p > φ > f  : gocki f adar , angielski f ather , staro-wysoko-niemiecki f ater ( niemiecki Vater ), holenderski v ader , islandzki f aðir , duński , szwedzki f ader itp. ;
  • Ormiański * p > [h] h ayr (հայր do * hatʰir z rozbawieniem - t - interocalic) ale
  • * P pozostałości [s] w Łacińskiej p ater , grecki π ατήρ, sanskryt p itr , osque P atir , Tokharian P Acar B P acer itp;
• to znaczy. * D éḱm̥t „dziesięć”
  • Wspólne germańskie  * d > t  : got. t aíhun , Engl. t in , neerl. t ien , isl. t íu itp. ;
  • Ormiański * d > [t]: t asə (տասը; dawniej tasn ), ale
  • * Do odpoczynku [D] w języku łacińskim do ECEM , grecki cT έκα, sanskryt z ASA , słowiańskich z esętǐ , Breton z ek , Walijczyków na przykład , itd. ;
• to znaczy. * B ére- „do zużycia”:
  • Wspólne germańskie * bʰ > b  : got. b aíran , Engl. b ucha , neerl. b euren , isl . b era , norweski b ære , szwedzki. b ära itp. ;
  • Ormiański * b > b  : b erem (բերեմ) ale
  • * bʰ pozostaje bez zmian lub twardnieje  : łacińskie f ero ([f] < * bʰ ) i greckie φ έρω ([f] <[ɸ] <[pʰ] < * bʰ ), naprzeciwko sanskrytu bh árati itd.

streszczenie

• Rozszerzenie prawa: wspólna germańska, ormiańska.
• Chronologia: przed prawem Vernera dla germańskiego; według prawa redukcji welarnej dla języka ormiańskiego.
• Efekty (notacja skrócona):
  • Germański: P, B, B h > F, P, B / ¬sP  ;
  • Ormiański: [P -palat.], [B -palat], [B h -palat]> P h , P, B / ¬sP .

Powiązane artykuły

• Prawo Vernera
• Mutacja drugiej spółgłoski
• Języki germańskie i progermańskie
• Fonetyka historyczna
• Lingwistyka porównawcza