Mizantrop
Mizantrop |
Rycina z wydania z 1719 roku.
|
|
Autor
|
Moliera
|
---|
Uprzejmy
|
Komedia
|
---|
Uwaga. dzieje
|
5 aktów wierszem
|
---|
Miejsce publikacji
|
Paryż
|
---|
Redaktor
|
Jean Ribou
|
---|
Data wydania
|
24 grudnia 1666 r
|
---|
Data utworzenia w języku francuskim
|
4 czerwca 1666 r |
---|
Miejsce powstania w języku francuskim
|
Paryż
|
---|
Zespół teatralny
|
La Troupe du Roy w Palais-Royal
|
---|
Główna rola
|
Moliera
|
---|
Le Misanthrope to komedia Moliera w pięciu aktach i wierszem, wystawiona po raz pierwszy w dniu4 czerwca 1666 rna scenie Palais-Royal . Podtytuł „lub kochający Atrabilaire” nie pojawia się w publikowanych wydaniach tego utworu, a jedynie w odręcznej wzmiance o przywileju udzielonym21 grudnia Molierowi za wydrukowanie jego sztuki.
Postacie
- Alceste, Mizantrop, zakochany w Célimène.
- Philinte, przyjaciel Alceste
- Oronte, kochanka Celimene
-
Célimène , w której zakochany jest Alceste
- Eliante, kuzyn Célimène
- Arsinoé, zazdrosny przyjaciel piękna i młodości Célimène
- Akasta, markiz, pretendent Celimene
- Clitandre, markiz, pretendent do Celimene
- Basków, kamerdyner Celimene
- Strażnik policji francuskiej
- Du Bois, lokaj Alceste.
streszczenie
Alceste nienawidzi całej ludzkości, potępia jej hipokryzję, tchórzostwo i kompromis . Ale kocha Célimène, zalotną i oszczerczą młodą wdowę. Jest kochany przez Arsinoe, pruderyjkę i Eliante, szczerą.
Alceste i Philinte kłócą się o ich przyjaźń; według Alceste'a Philinte obdarzyłby nieznajomego zbyt silnymi oznakami przyjaźni. Alceste traci panowanie nad ludzkością. Przybywa Oronte, kolejny zalotnik Celimene, który pyta o opinię na temat sonetu jego kompozycji. Philinte mówi z samozadowolenia, że uwielbia, ale Alceste nie docenia i mówi mu wyraźnie. Oronte jest zirytowany i wybucha kłótnia.
Alceste mówi Celimene, że nie lubi swojego samozadowolenia w stosunku do innych mężczyzn. Przyjedź do markiza, Acaste i Clitandre, innych zalotników Célimène. Célimène bawi się z nimi, aby oczernić kilka osób, które znają, co sprawia, że Alceste jest zazdrosny i wściekły. Célimène wpada w złość, ale przerywa jej przybycie strażnika: ogłasza, że Alceste zostaje wezwany na dwór za romans z sonetem z Orontem.
Arsinoé przybywa i mówi Celimene, że krążyły o niej plotki i twierdzi, że ją bronił. Celimene, uświadamiając sobie swoją hipokryzję, odpowiada tym samym tonem obłudnej grzeczności. Arsinoé jest wściekła, próbuje uwieść Alceste, ale na próżno.
Alceste jest wściekły, bo ktoś, prawdopodobnie Arsinoé, dał mu list, w którym widać samozadowolenie Celimene dla innego mężczyzny. Dlatego prosi ją o usprawiedliwienie, ale ona odwraca sytuację, a on przeprasza. Alceste dowiaduje się, że przegrał sprawę, chce opuścić społeczność mężczyzn.
Alceste i Oronte proszą Celimene, aby wybrała między nimi. Przybądź Acaste i Clitandre, każdy z listem od Célimène do drugiego. Dowodzi to, że Celimene bawi się sercami swoich kochanków, co postanawia odejść z Oronte. Będąc sam na sam z Celimene, Alceste proponuje, że wyjdzie za niego za mąż, pod warunkiem, że zostawi mu towarzystwo mężczyzn, których już nie wspiera. Nie może zmusić się do porzucenia doczesnego życia. Alceste, przepraszając Eliante – który teraz woli Philinte – zapowiada opuszczenie Paryża i odosobnienie. Philinte przygotowuje się, by odwieść go, gdy opada kurtyna.
Dom
Nawet jeśli szesnasta sztuka Moliera została wystawiona 34 razy w roku 1666, co jest postacią zaszczytną dzięki poparciu króla, to Le Misanthrope spotkał się jednak z przyjęciem, które można określić jako chłodne i negatywne ze strony szlachty prowincjonalnej , niektóre postacie kwestionują ustalony autorytet praw uprzywilejowanych i ich przywilejów. Ale w przeciwieństwie do wcześniejszych niepowodzeń Tartuffe'a i Dom Juana, w których autorski realizm krytyczny, który zdaje się lekceważyć tradycje religijne, społeczne i moralne, budzi teatralny skandal (de) , spektakl ten spotyka się z pewnym krytycznym uznaniem koneserów.
Adaptacje lub inspiracje
- W 1729 roku kompozytor Antonio Caldara wraz z I Disingannati ukomponował libretto Giovanniego Claudio Pasquiniego, bezpośrednio inspirowane sztuką Moliera (odtworzoną w 1993 roku na Festiwalu Muzyki Dawnej w Innsbrücku).
- W 1797 r. Le Misanthrope Travesti , Joseph Daubian, drukarnia Rodière, Castres; adaptacja burleski w języku prowansalskim [ czytaj online ] ; raport: czytaj online na Gallica
- W 1855 roku opera komiczna La Cour de Célimène Ambroise Thomasa została bezpośrednio zainspirowana postacią Moliera.
- W 1905 roku Georges Courteline napisał pastisz, który miał być kontynuacją: La Conversion d'Alceste .
- W 1966 Boby Lapointe wydał piosenkę L'Ami Zantrop , humorystyczną hołd dla sztuki.
- W 1992 roku Jacques Rampal lubił Georges Courteline z Célimène i kardynałem .
- W 1994 roku Mathias Ledoux zaadaptował sztukę dla telewizji na podstawie scenariusza Jacquesa Webera .
- W 2013 roku Éric-Emmanuel Schmitt opublikował Un homme trop Facile , komedię wystawioną w tym samym roku w teatrze Gaîté-Montparnasse, w której Jérôme Anger gra ducha Alceste i Roland Giraud, aktor, który musi ją interpretować.
- W 2013 roku film Philippe'a Le Guaya Alceste à bicyclette (dystrybuowany w Quebecu pod tytułem Molière à bicyclette ), w którym Lambert Wilson i Fabrice Luchini na przemian grają transponowaną rolę Alceste i Philinte.
- W 2013 r. przekład na język bretoński autorstwa Serja Richarda z Uniwersytetu w Brześciu (UBO, Éditions Mouladurioù Hor Yezh, tytuł w języku bretońskim: An Dengasaour ).
- W 2019 roku spektakl „Mizantrop (VS Politics)” w reżyserii Claire Guyot w wykonaniu firmy La Vallée des Arts
Inscenizacja
- 1922: reżyseria Jacques Copeau w Théâtre du Vieux-Colombier
- 1922: wystawiony przez Luciena Guitry w Théâtre Édouard VII
- 1950: reżyseria Giorgio Strehler
- 1954: reżyseria Jean-Louis Barrault , z Madeleine Renaud
- 1960: inscenizacja Maurice'a Sarrazina w Grenier de Toulouse
- 1969: reżyseria Marcel Bluwal w Théâtre de la Ville
- 1976: inscenizacja Jean-Laurenta Cocheta na Festiwalu Gier Teatralnych w Sarlat z Claude Giraud (aktor)
- 1976: reżyseria Jean-Pierre Dougnac w Teatrze Daniela Sorano
- 1977: reżyseria Jean-Pierre Vincent w Teatrze Narodowym w Strasburgu z Philippe Clévenot
- 1977: reżyseria Pierre Dux w Comédie-Française
- 1985: inscenizacja André Angela w Maison de la culture w Bobigny
- 1988: reżyseria Antoine Vitez w Théâtre de Chaillot
- 1989-1990: reżyseria Simon Eine w Comédie-Française
- 1990: reżyseria Pierre Pradinas z Nielsem Arestrup
- 1990: reżyseria Jacques Weber w Théâtre de la Porte-Saint-Martin
- 1994: reżyseria Jacques Weber nakręcony dla Canal + , z Jean-François Balmerem i Romane Bohringer
- 1998-1999: reżyseria Jacques Lassalle w Théâtre Vidy-Lausanne , następnie na tournée w Maison de la culture w Bobigny z Andrzejem Sewerynem i Marianne Basler
- 2001: reżyseria Jean-Pierre Miquel w Théâtre du Vieux-Colombier z Denisem Podalydèsem .
- 2003: wystawiony przez Stephana Braunsweiga w Teatrze Narodowym w Strasburgu .
- 2010: reżyser Ivo van Hove wystawił w Schaubühne Berlin wersję przetransponowaną do współczesnego świata z estetyczną tandetą zatytułowaną Der Menschenfeind wraz z nowym niemieckim przekładem (podpisanym Hans Weigel ) tekstu Moliera.
- 2011: reżyseria Cyril Kaiser, Genewa, w Fusterie.
- 2013: reżyseria Jean-François Sivadier w Théâtre de l'Odéon
- 2013: reżyseria Michele André w La Cigale
- 2014: reżyseria Michel Fau w Théâtre Montansier w Wersalu i Théâtre de l'oeuvre w Paryżu . Zagraj z Julie Depardieu , Michelem Fau .
- 2014: reżyseria Jean-François Sivadier w Théâtre national de Strasbourg .
- 2014: reżyseria Thibault Perrenoud w Théâtre de la Bastille .
- 2014: reżyseria Clément Hervieu-Léger w Comédie française, z Georgią Scalliet (Célimène) i Loic Corbery (Alceste).
- 2015: reżyseria Michel Belletante w Théâtre du Vellein, m.in. Philipe Nesme (Philinte), Marianne Pommier (Célimène), Renaud Dehesdin (Alceste), Léo Feber (Arsinoé), Floriane Durin (Eliante).
- 2015: reżyseria Michel Monty w Théâtre du Rideau Vert.
- 2016: inscenizacja Claire Guyot w Vingtième Théâtre w Paryżu, następnie w Awinionie i na trasie z Pierre Margot (Alceste).
- 2016: reżyseria Jean François Buisson w Théâtre Antibéa d'Antibes, z Annabelle Charles (Célimène) i Cédric Garoyan (Alceste)
- 2017: reżyseria Raymond Acquaviva w Théâtre des Béliers .
- 2017: reżyseria Dominique Serron w L'Infini Théâtre w Brukseli.
- 2017: inscenizacja Clémenta Hervieu-Légera w Comédie Française (okładka)
- 2018: inscenizacja Morgana Pereza na 13. Art of Paris (13. dzielnica)
- 2019: reżyseria Alain Françon w Théâtre de Carouge (Szwajcaria)
- 2019: reżyseria Peter Stein w Théâtre Libre - Le Comédia (10. dzielnica).
Kino i telewizja
Uwagi i referencje
-
Zob. wzmianka o przywileju w rejestrze Chambre Syndicale des Libraires oraz wyciąg z przywileju zamieszczony na wydruku.
-
„Sukces, według Abbot du Bos, pojawił się dopiero po ośmiu lub dziesięciu przedstawieniach. » Félix Guirand, Le Misanthrope , Paryż, Larousse,1942, Nota historycznoliteracka.
-
" Tout Molière - Le Misanthrope - Notice " , na www.tutmoliere.net (dostęp 31 marca 2019 )
-
Gustave Michaut , Zmagania Moliera , Hachette, 1925
-
Julia Prevosto, Le Misanthrope de Molier , Profil literacki,2016, s. 40-41.
-
Brigitte Salino , „ Un Molière groźny śmieć ”, Le Monde , 29 marca 2012( przeczytaj online , skonsultowano 29 marca 2012 r. )
-
Mizantrop, teatr Odeon
Zobacz również
Linki zewnętrzne