Capsian

Capsian

Definicja
Miejsce tytułowe Kafsa ( Tunezja )
Autor Jacques de Morgan i Louis Capitan , 1909
Charakterystyka
Rozkład geograficzny Maghrebu
Okres mezolitu
Chronologia około 7500 do 4000 pne J.-C.
Powiązany typ ludzki Proto-śródziemnomorska
Trend klimatyczny umiarkowany

Podziały

typowy / lepszy

Capsian jest kultura archeologiczna z Maghrebu , która pojawia się podczas holocenu w południowo-zachodniej Tunezji, a następnie rozciąga się na zachodzie Algierii , na środku VIII th  tysiąclecia przed naszą erą. OGŁOSZENIE na koniec V -go  tysiąclecia pne. OGŁOSZENIE

Historyczny

Kapsjan został nazwany i zdefiniowany w 1909 roku przez Jacquesa de Morgana i Louisa Capitana , na cześć prehistorycznego stanowiska El Mekta , położonego w Tunezji , niedaleko Gafsy . Nazwa pochodzi od Capsa, starożytnej nazwy tego miasta.

Rozszerzenie geograficzne

Kultura kapsyjska znajdowała się głównie w Tunezji i Algierii . Jednak kultury z wpływami Capesian odkryto również w Maroku , w Atlasie Wysokim ( Télouet ) iw Atlasie Średnim ( Sidi Ali ). Capsian to kontynentalna kultura Wysokich Równin.

Wyjątkiem są osłonięte stacje Capsian. Miejsca Capsian to w większości przypadków obozy na świeżym powietrzu. Wokół punktów wodnych, na szczytach przylądków górujących nad równinami, na górskich przełęczach widać ich obecność szary odcień nagiego popiołów.

Chronologia

Capsian rozciąga się od około 7500 do 4000 pne J.-C.Tradycyjnie dzieli się na dwa horyzonty, typowy kapsyjski i górny kapsyjski, które czasami występują w kolejności chronostratygraficznej . Reprezentują warianty tradycji, a różnice między nimi są jednocześnie typologiczne, technologiczne i ekonomiczne.

Wykopaliska na prehistorycznym stanowisku El Mekta w Tunezji , przeprowadzone w 2012 roku, pozwoliły zaproponować sekwencję odrębnych zajęć tego miejsca, wokół7500 pne J.-C. dla typowego kapsjan, a od 6200 pne J.-C. dla górnego kapsjanu.

Utrzymanie

Męska dieta kapsjanów obejmowała szeroką gamę gatunków, od przeżuwaczy, takich jak muflon czy gazela dorcas , po mięsożerców, takich jak lew, szakal czy hiena cętkowana, przechodzących obok różnych gatunków gryzoni, ptaków i gadów.

Kości antylopy bawolca ( Alcelaphus boselaphus ) są konsekwentnie i szeroko znajdowane w osadach kapsu. Według analiz E. Higgsa możliwe jest, że ludzie z Capsian udomowili ten gatunek ze względu na stały i celowy wybór młodych zwierząt.

Stare wykopaliska nie ujawniły żadnych pozostałości, które mogłyby nam powiedzieć o spożywanych roślinach, ale nowsze dane ujawniają znaczenie roślin w żywności i produkcji narzędzi domowych. David Lubell uważa, że ​​polowania zaspokajały tylko część ich potrzeb żywnościowych, które uzupełniały zasoby roślinne.

Charakterystyka

Większość pochówków kapsjańskich składa się z osób pochowanych indywidualnie.

M.-C. Chamla i Denise Ferembach mówią nam: „ Okaleczanie zębów było powszechną praktyką. Generalnie wykonywano mieszane wyrwania siekaczy w szczęce i żuchwie, częściej u kobiet niż u mężczyzn (odsetek wyrwania u 15 mężczyzn 46,6%, u 18 kobiet 77,7%). "

Szczątki ochry znaleziono na stanowiskach kapsańskich , narzędziach do barwienia i ciałach. Ze skorupek strusich jajek robiono koraliki i pojemniki. Muszle wykorzystywano do wyrobu naszyjników, ale także jako obciążniki do sieci rybackich w pobliżu miejsc przybrzeżnych, np. w SHM-1 ( Hergla ).

Antropologia fizyczna

Na podstawie morfologii czaszki, że capsian populacje są z proto-śródziemnomorskiego typu, innego typu, które z Człowieka Mechta-Afalou , związanego z Iberomaurusian kultury ( górnego paleolitu z Maghrebu ). Ta ostatnia wydaje się morfologicznie bliższa europejskim populacjom kromagnoidów z górnego paleolitu, podczas gdy ludzie kultury kapsyjskiej wykazują podobieństwa do ludzi z późnego Natufii z Palestyny.

Analiza cech zębowych ludzkich skamieniałości kapsu wykazała, że ​​są one blisko spokrewnione ze współczesnymi populacjami Afryki Północnej zamieszkującymi Maghreb , Dolinę Nilu i Wyspy Kanaryjskie . Kapsowie wydają się morfologicznie zbliżeni do obecnych Kabylesów , a następnie Chaouis z Algierii, Guanczów i ludność Sahary z Maroka , Tunezji i Libii .

Z drugiej strony skamieniałości kapsyjskie wydają się być zupełnie inne od obecnych populacji subsaharyjskich mówiących w językach niger-kongijskim , nilo-saharyjskim lub khoisan , a także od mieszkańców okresu mezolitu w Jebel Sahaba w Nubii .

Język

Biorąc pod uwagę horyzont czasowy i geograficzne rozszerzenie języka kapsyjskiego, niektórzy językoznawcy kojarzyli tę kulturę z pierwszymi użytkownikami języków afroazjatyckich obecnymi w Afryce Północnej .

Uwagi i referencje

  1. Danilo Grébénart "  Capsien  " Berberyjskie Encyklopedia , n O  12,1993, s.  1760-1770 ( ISSN  1015-7344 , czytaj online )
  2. Gabriel Camps , "  epipaleolityczny  " ,1996
  3. Ernest-Gustave Gobert , „  Badania nad kapsjanem (I seria)  ”, Biuletyn Francuskiego Towarzystwa Prehistorycznego , tom.  7, n O  111910, s.  595-604 ( DOI  10.3406 / bspf.1910.12067 , przeczytane online , dostęp 5 kwietnia 2020 )
  4. Mohamed Sahnouni , Paleolit ​​w Afryce: najdłuższa historia , Artcom ”,2005, 259  s. ( ISBN  978-2-87772-297-1 , czytaj online ) , s.  205-226
  5. (w) Noura Rahmani , „  Zmiana technologiczna i kulturowa wśród ostatnich łowców-zbieraczy Maghrebu: Kapsjan (10.000 do 6.000 BP)  ” , Journal of World Prehistory , tom.  18, n o  1,1 st marca 2004, s.  57-105 ( ISSN  0892-7537 i 1573-7802 , DOI  10.1023/B: JOWO.0000038658.50738.eb , czytaj online )
  6. Simone Mulazzani , Le Capsien De Hergla (Tunezja): Culture, Environment And Economy , Frankfurt am Main, Africa Magna Verlag,maj 2013, 439  s. ( ISBN  978-3-937248-36-3 , czytaj online )
  7. (en) Jacob Morales, Simone Mulazzani, Lotfi Belhouchet, Antoine Zazzo, Laura Berrio, Wassel Eddargach, Angela Cervi, Hamza Hamdi, Mohamed Saïdi, Alfredo Coppa i Leonor Peña-Chocarro, „  Pierwszy wstępny dowód dotyczący wikliniarstwa i orzechów konsumpcja w kulturze kapsyjskiej (ok. 10 000–7500 BP): Dane archeobotaniczne z nowych wykopalisk w El Mekta, Tunezja  ” , Journal of Anthropological Archeology  (en) , tom.  37,marzec 2015, s.  128-139 ( ISSN  0278-4165 , DOI  10.1016 / j.jaa.2014.12.005 ).
  8. EB, G. Camps, J.-P. Morel, G. Hanoteau, A. Letourneux, A. Nouschi, R. Fery, F. Demoulin, M.-C. Chamla, A. Louis, A. Ben Tanfous, S. Ben Baaziz, L. Soussi, D. Champault i M. Gast, „  Food  ” ,1986
  9. (w) David Lubell, Peter Sheppard i Mary Jackes, Ciągłość w epipalaeolicie północnej Afryki z naciskiem na Maghreb ,1984( czytaj online ) , s.  143-191
  10. (w) David Lubell, Prehistoryczne jadalne ślimaki lądowe w rejonie Morza Śródziemnego: dowody archeologiczne , w JJ. Brugal & J. Desse (red.), Małe zwierzęta i ludzkie społeczności. W pokarm uzupełniający Resources Utilities , XXIV th spotkań Międzynarodowy archeologii i historii Antibes, p.77-98, Antibes, Editions APDCA 2004
  11. (w) Simone Mulazzani Lotfi Belhouchet Laure Salanova, Nabiha Awadi, Yosra Dridi Wassel Eddargach Jacob Morales, Olivier Tombret Antoine Zazzo Jamel Zoughlam, „  Pojawienie się neolitu w Afryce Północnej: nowy model dla wschodniego Maghrebu  ” , Quaternary International ,2016, s.  123-143
  12. M.-C. Chamla Denise Ferembach "  Anthropologie (część I)  " Berberyjskie Encyklopedia , n O  5,1 st kwiecień 1988, s.  713-775 ( ISSN  1015-7344 , DOI  10.4000 / encyclopedieberbere.2523 , czytaj online )
  13. Bernard Lugan , Historia Afryki Północnej: Od początków do współczesności , Editions du Rocher ,2 czerwca 2016, 736  s. ( ISBN  978-2-268-08535-7 , czytaj online )
  14. Joel D. Irish , „  Powinowactwa morfologiczne zębów późnego plejstocenu do niedawnych ludów subsaharyjskich i północnoafrykańskich  ”, Bulletins et Mémoires de la Société d'anthropologie de Paris , tom.  10 N O  3,1998, s.  237-272 ( czytaj online , konsultacja 24 czerwca 2017 r. )
  15. (w) Recenzja , tom.  61, Amerykańskie Towarzystwo Językowe,1985( czytaj online ) , rozdz.  3-4, s.  695

Bibliografia

Powiązane artykuły