Lider ( d ) |
---|
Narodziny | Paflagonia |
---|---|
Śmierć |
263 pne J.-C. Pergamum |
Czas | Klasyczny antyk |
Rodzina | Attalidy |
Matka | Boa ( d ) |
Dziecko | Eumenes I |
Pokrewieństwo | Eumenes I (siostrzeniec i adoptowany syn) |
Zasięg | Castrato |
---|
Philétairos lub Philetaire lub Philétère (około 343 pne - 263 pne ) jest założycielem dynastii Attalidów (nazwanej tak od imienia jego ojca, Attalosa) w Pergamonie w Anatolii .
Urodził się w Tieion (lub TIOS - w łacińskim Tieum), małego miasteczka w Anatolii wybrzeża z Morza Czarnego , pomiędzy Bitynii na zachodzie i Paflagonii na wschodzie. Jego ojciec, Attalos, był prawdopodobnie Macedończykiem, a jego matka, Boa, była Paflagonką.
Po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 rpne. AD Philetairos jest zaangażowany w walkę o dominację zwaną wojną Diadochów z regionalnymi gubernatorami Aleksandra, Antygony Jednookiej we Frygii , Lizymacha w Tracji i Seleukosa w Babilonie . Około 302 pne. AD , jak strateg odpowiedzialny za Frygii dokimos, Antygon, w którego usług on jest, Filetajros (i jego Eumenes brat, ojciec Eumenes I st ) uciekł do Antygon dołączyć Lizymach . Po śmierci Antygony w bitwie pod Ipsos w 301 pne. AD , Lizymach powierza go z aresztu cytadeli Pergamon i jej znacznego skarbu dziewięć tysięcy talentów srebra (owoc swych łupów wojennych w Azji Mniejszej), z tytułem „gazophylax” lub „opiekun do skarbu”. W 283 pne. AD lub 282 pne. AD , zabicie Agatoklesa , najstarszego syna i oczekiwanego następcy Lizymacha , spowodowane przez jego teściową królową Arsinoe , ale także głęboka i groźna wrogość tego ostatniego do niego, zachęcają Filetairosa do zebrania Seleuko . Po zabójstwie tego ostatniego przez Ptolemeusza Kéraunosa w 281 pne. AD kupuje swoje zwłoki, aby dostarczyć prochy Antiocha , synowi i następcy zmarłego, zapewniając w ten sposób życzliwość Seleucydów.
Korzystając z rywalizacji między epigonami, potomkami Diadochów i politycznej korzyści wynikającej z walki z Galacjanami na Zachodzie Anatolii, Filetairos ze swoją doświadczoną armią, skarbem, nie do zdobycia ufortyfikowanym akropolem z Pergamonu i bogactwa jego bezpośrednim terytorium, manewry umiejętnie i ostrożnie, a więc angażuje się w niezależności de facto. W 276 pne. AD , z powodzeniem odparł atak Galatów , zwycięstwo uczczone na inskrypcji z Delos . Wkrótce potem Philetairos, teraz wyraźnie przedstawiający się bardziej jako dynast niż jako prosty lokalny gubernator, po raz pierwszy wybił monety w swoim imieniu, ale pozostawiając tam wizerunek Seleukosa i nie przyznając sobie tytułu króla ( basileus ).
W swoim mieście, Philétairos jest hojnym dawcą i poboczy godny królów, zwłaszcza na korzyść sanktuariów. Na akropolu Pergamonu zbudował świątynię Ateny (opiekuńczej bogini miasta), pierwszy pałac, a poniżej świątynię Demeter . Ale też pokazuje przepych na zewnątrz, z korzyścią dla sanktuariów Grecji (w Delphi , Delos i Thespies ) i greckich miast Azji Mniejszej (jak Cyzicus , wierzchotka , Pitane i Aigéai ). W ten sposób Philétairos kładzie podwaliny pod prestiż Pergamonu poza jego terytorium i jest obrońcą sztuki i literatury, zapoczątkowując długą tradycję przyjmowania artystów, w szczególności rzeźbiarzy i architektów. Przedstawia się także jako obrońca hellenizmu, sąsiednich miast i kampanii Pergamonu przeciwko najazdom Galatów , co daje mu niezbędną legitymację.
W czasie zamieszania w stosunkach międzynarodowych Filetairos wykazywał daleką lojalność (lub pełną szacunku neutralność) wobec króla Seleucydów Antiocha , którego teoretyczna władza nad Pergamonem zdawała się pogodzić z jego faktyczną niezależnością (tak nie będzie w przypadku nadejście następcy Filetaerusa, Eumenes I st ).
Kiedy Filetairos zmarł, terytorium Pergamonu , pomimo możliwych fundamentów kolonii wojskowych na jego obrzeżach, pozostawało ograniczone do środkowej doliny Caique i nie dotarło jeszcze do morza.
Bez potomka (nie ożenił się i mógł być eunuchem), następcą po nim jest bratanek i adoptowany syn Eumenes .