syryjski

Aramejczycy nigdy nie zaoyli jednolitego imperium, chocia istniay róne aramejskie pastwa-miasta, takie jak Damaszek , Hamath (Hama w Syrii) i Arpad . Rozprzestrzenianie aramejsku wynika z faktu, e jzyk ten sta si oficjalnym pod asyryjskich , babiloskich , a potem perskich imperiów , a poniewa z wielkich deportacji aramejski, a inne narody podbite przez imperiów neo-asyryjskie i neo-babiloskie ( najsynniejszym przykadem tego zjawiska jest wygnanie ydów w Babilonie ).

Poniewa goniki jzyka stwierdzono caym Bliskim Wschodzie i by stosunkowo atwy do opanowania dla osób w jzykach semickich , aramejski sta si lingua franca Bliskiego Wschodu, w stosunkowo jednolitej wersji. Znany i bogaty z Imperial aramejskim  (w) . Aramejski stopniowo wypiera inne jzyki semickie, takich jak hebrajski ( VI ^th  century  BC. Po wygnania babiloskiego ), to fenicki ( I ^st  wieku  przed nasz er. ) (Fenicki jednak przetrwa poza Bliskim Wschodzie w jej zdaniem punickiej) i Mezopotamii, w babiloskiej i asyryjskie (a take jzyki niesemickie, takie jak huryjski ).

Wygld syryjskiego

Syryjski oznacza dialekt wschodnioaramejski uywany w Edessy i który rozprzestrzeni si w czasie powstania chrzecijastwa . Dlatego syryjski wywodzi si z aramejskiego, uywanego w pónocnej Mezopotamii . Ewolucja tych dialektów moe nastpi ze wzgldu na ich wpyw na Imperial aramejski z V ^-go  wieku  pne. Pne Po podboju Syrii i Mezopotamii przez Aleksandra Wielkiego zaczynaj by pisane dialekty syryjskie i inne aramejskie w odpowiedzi na dominujcy hellenizm . Jednak aramejski pozostaje uywany jako jzyk wymiany, nawet po wprowadzeniu greckiego . Królestwo Osroene , zaoone w Edessy w 132 rpne. AD , który jaki czas póniej sta si lokalnym dialektem, syryjskim, jego jzykiem urzdowym.

Najstarszy napis znaleziony w staroytnym Syrii pochodzi z 6 roku po Jezusie Chrystusie. Jego status jzyka urzdowego oznacza, e syryjski ma stosunkowo jednolity styl i gramatyk, w przeciwiestwie do innych dialektów aramejskiego. Wraz z pojawieniem si chrzecijastwa na pocztku naszej ery jzyk syryjski zastpi cesarski aramejski jako standardow wersj aramejskiego.

Znanych jest okoo stu inskrypcji sprzed aneksji przez Cesarstwo Rzymskie , a take niektóre dziea literackie w tym jzyku.

Syryjski literacki

Rozwój historyczny

Od III ^th  wieku , Syryjski jest jzykiem chrzecijan Edessy . Biblia zostaje przetumaczona na syryjski (Biblia Peszitty ) i rodzi si bogata literatura. Efrem Syryjczyk , podny chrzecijaski pisarz i doktor Kocioa , jest jedn z najbardziej charakterystycznych postaci tego okresu mówicych po syryjsku. Jest to zoty wiek literatury syryjskiej z wieloma tekstami przetumaczonymi z jzyka greckiego (przez tumaczy takich jak Serge de Reshaina ), ale take wieloma oryginalnymi, naukowymi, filozoficznymi, teologicznymi, historycznymi (wiele kronik) i liturgicznymi dzieami, a take przekadami biblijnymi i innymi. Greckie dziea staroytnoci, które nie znikny, zachoway si w wikszoci dziki przekadom na syryjski, które na przykad pomogy w ponownym odkryciu Arystotelesa . Na zachód od Eufratu po raz pierwszy powiadcza si syryjski w 406 r. Na wschodzie uogólnienie Biblii Peszitty (w jzyku syryjskim) bdzie sprzyja rozszerzeniu syryjskiego obok chrzecijastwa; jej obszar dystrybucji dotrze do Chin w redniowieczu.

Od pierwszych wieków wybuchay religijne kontrowersje wokó natury Chrystusa ( kótnie chrystologiczne ). Wielu syryjskich chrzecijan ucieko do Persji i Mezopotamii, aby unikn bizantyjskich przeladowa. Akta soboru w Seleucji-Ktezyfon w 410, który uwica autonomi Kocioa perskiego, s wic napisane w jzyku syryjskim, podobnie jak kazania Maniego kilka wieków wczeniej. Midzy Kocioami posugujcymi si jzykiem syryjskim miay miejsce kolejne schizmy. Mówic prociej, Kocioy Zachodnie s oskarane o przyjcie monofizytyzmu, a Kocioy Wschodnie nestorianizmu (rzeczywisto jest znacznie bardziej zniuansowana). Te doktryny s uwaane za heretyckie przez Grecki Koció Prawosawny, a Kocioy Syryjskie s przeladowane przez Cesarstwo Bizantyjskie . Podzia wschód-zachód bdzie kontynuowany, a literacki syryjski bdzie ewoluowa do dwóch wariantów, rónicych si szczegóami fonetycznymi i stosowan typografi. Po podboju arabskiego w VII ^th  wieku Syryjski pewno straci swoj rol wymiany jzykowej. Uywanie jzyka arabskiego rozprzestrzenia si w miastach i stopniowo ogranicza dialekty aramejskie, które coraz bardziej oddalaj si od klasycznego syryjskiego w coraz bardziej odlegych regionach. Do X ^th  century Syryjski sama wydaje si niemal znika w uyciu mówionego.

• Zachodnioliteracki syryjski jest jzykiem nastpujcych Kocioów:
  • Koció Maronitów
  • Syryjski Koció Katolicki
  • Syryjski Koció Prawosawny
  • Koció katolicki Syro-Malankarere
  • Syro-Malankarska Cerkiew Prawosawna
  • Niezaleny Koció Malabarski
  • Koció prawosawny Malankar
  • Koció Malankare Mor Thoma
• Literacki wschodni syryjski jest jzykiem nastpujcych Kocioów:
  • Asyryjski Koció Apostolski Wschodu
  • Staroytny Koció Orientu
  • Chaldejski Koció Katolicki
  • Malabarski Koció Prawosawny
  • Syromalabarski Koció Katolicki

Rozrónienie zachodnie / wschodnie syryjskie

Nie chodzi tu o prawdziwych dialektów standardu literackiego Syryjski powsta z Peshita ( II ^E i III ^-go  wieku) i wtórnie od Homilie o Efrem z Nisibis ( IV ^th  wieku); zoto, rónica midzy zachodnich i orientalnych praktyk opracowany z VI ^th  century (po konsolidacji schizmy w kocioach), a od VIII ^th  wieku co najmniej, moemy uzna, e ten sta si literackim syryjski dowiedzia jzyk, odrbny ze wszystkich wspóczesnych dialektów aramejskich (jak w acinie zachodniej w odniesieniu do dialektów rzymskich pónego redniowiecza). Rónice midzy zachodnim syryjskim a wschodnim syryjskim naley wic raczej porówna z rónymi sposobami, jakimi na przykad Francuzi i Wosi mówili po acinie.

Gówne rónice (oprócz transkrypcji) dotycz wymowy niektórych samogosek: -- wspólnego syryjskiego jest zachowane we wschodnim syryjskim, ale jest wymawiane -o- w zachodniej syryjskim ( np.: wity Efrem mówi si Mr Afrem wród nestorianów Mor Aphrem wród jakobitów i maronitów), a co za tym idzie, wschodni syryjski zachowuje rozrónienie midzy -o- i -u- ze wspólnego syryjskiego, podczas gdy zachodni syryjski czy je w -u- (przynajmniej w wymowie: na pimie , syryjski alfabet zapisuje te dwie samogoski t sam liter ww , ale ludzie Zachodu nadal, podobnie jak mieszkacy Wschodu, rozróniali je kropk u góry dla starego -o- i kropk poniej dla starego -u-). Poza tym istniej minimalne rónice w wymowie poszczególnych sów ( np.: na pocztku, pierwsze sowo Ksigi Rodzaju wymawiane jest b-rit przez Nestorysów , b-reit przez mieszkaców Zachodu, ale i tak wszyscy czytaj ten sam tekst z Peszitta ).

Okresy

• Aramejski stary (~ 1100 do 200): najstarsza data znale wzmianki XII ^th  century  BC. AD ( ponisze okresy nie s wyczerpujce ).
  • XII ^th  century  BC. AD  : pierwsza znana wzmianka o plemionach aramejskich. Plemiona aramejskie z poudnia rozprzestrzeniy si na wschód.
  • VIII ^th  century  BC. AD  : Imperium Asyryjskie uczynio aramejskim jzykiem urzdowym, rozprzestrzeniajc go na caym yznym Póksiycu . Nastpnie imperium babiloskie zrobi to samo, przeksztacajc aramejsku w lingua franca na rodkowym Wschodzie . Jzyk rozprzestrzeni si na cay Wschód, ale straci swoj jednorodno.
  • VI ^th  century  BC. AD  : biblijne aramejski  (in) lub Imperial aramejski  (in) ( VI ^th  century  BC. ) Przyjte przez Hebrajczyków po niewoli w Babilonie . Aramejski stopniowo zastpi hebrajski jako jzyk mówiony ydów. Cz Biblii ydowska jest napisane po aramejsku (ydzi zaprzesta uywania fenickiego alfabetu: the IV ^th  century, przyjli obecny alfabet hebrajski pochodzi od aramejskiego alfabetu).
  • VI ^th  century  BC. BC  : Król Cyrus II z perskiej dynastii Achemenidów pokonuje Babilon (~538) i uwalnia Hebrajczyków (~537). ~ W 500, Darius I ^er formalizuje aramejsku i sprawi, e jzykiem urzdowym we wschodniej czci imperium perskiego .
  • Aramejski Jezus mówi palestyski aramejski  ( fr )
• Syryjski literacki lub Syryjski Koció ( Kthâbânâyâ - literacki Syryjski) ( 200 do 1200 w przyblieniu ): jest to aramejski wykorzystywane w Edessy (obecnie Urfa w Turcji) na pocztku naszej ery i sformalizowane od III ^th  wieku . Uywany do tumaczenia tzw. Biblii peszitty. Syryjski rozprzestrzeni si na Wschód wraz z chrzecijastwem. Z biegiem czasu rozwin si w dwa warianty:
  • Zachodni syryjski porednik: uywany zwaszcza przez Koció Maronitów , Koció Syryjski Prawosawny , Koció Syryjski Katolicki .
  • Porednik wschodni syryjski: uywany zwaszcza przez Koció Chaldejski lub Asyryjsko-katolicki , Koció Asyryjski i Mandejczyków .
• Wspóczesny syryjski, neoaramejski: obejmuje róne jzyki wernakularne po 1200.
  • Zachodni neoaramejski  : aramejski z Maaloula , Bakha i Jubba'adin, wszystkie trzy zlokalizowane w Syrii
  • rodkowy neoaramejski , turoyo
  • Wschodni neoaramejski , Soureth

Biblia syryjska

Szóste bogosawiestwo (Mt 5, 8) z Biblii wschodniej syryjskiej (peszitta).
Tuvayhon l'aylên dadkên blebhon: dhenon nehzon the alâhâ.
Bogosawieni czystego serca, bo ujrz Boga!

Jedna z najstarszych znanych wersji Nowego Testamentu jest napisana w jzyku syryjskim (tzw. Biblia peshittô lub peshitta , wci uywana w niektórych Kocioach Wschodnich). Zostao ono przetumaczone z najstarszej znanej wersji greckiej napisanej w koine . Kontrowersje dotycz oryginalnego jzyka Nowego Testamentu. Niektórzy uczeni uwaaj, e grecka wersja Nowego Testamentu pochodzi z tumaczenia wczeniejszych tekstów syryjskich / aramejskich. Wikszo uczonych uwaa, e pierwsza spisana wersja Nowego Testamentu zostaa napisana bezporednio po grecku. Zwró uwag, e nawet w wersji greckiej w caym tekcie s rozproszone wyraenia aramejskie, szczególnie te wypowiedziane przez Jezusa i zachowane w oryginalnej wersji ze wzgldów religijnych. Jednak pewne jest, e Jezus gosi w jzyku ludu, który by aramejski.

Obok hebrajskiego, greckiego i aciny, syryjski i aramejski s jednymi z gównych jzyków chrzecijastwa.

Wspóczesny syryjski

Syryjski bardzo ucierpia ze wzgldu na swój status jzyka mniejszoci i wzrost ideologii nacjonalistycznych na Bliskim Wschodzie. Znaczna cz Syryjczyków w pónocnej Syrii (obecnie Turcja po aneksji na pocztku XX ^-tego  wieku ) zmaro z Ormian podczas 1915 ludobójstwa i spoeczno Syryjski wci nkany na tureckiej ziemi.

Byy one rónie tumione w Iraku , szczególnie w latach trzydziestych . Znaczna cz spoecznoci syryjskojzycznych opucia region, a emigranci osiedlili si w rónych krajach zachodnich. Wzrost politycznego islamu w ostatnich latach wzmocni ruch emigracyjny. Niedawno wojna w Iraku ( 2003 ), która doprowadzia de facto do anarchii, doprowadzia do gwatownego wzrostu ataków motywowanych religijnie, jak równie do rozwoju Pastwa Islamskiego w Syrii i Iraku oraz rónych ruchów dihadystycznych .

Ostatnio podjto wysiek pisania dialektów mówionych i wyposaenia ich w gramatyk, m.in. po to, by zrekompensowa zanik tych jzyków, które stay si niezwykle kruche. W Szwecji utworzono spoeczno posugujc si jzykiem syryjsko-wschodnim, a szwedzkie prawo wymaga nauczania jzyka ojczystego. W zwizku z tym wiato dzienne ujrzaa tam literatura, zwaszcza pod przywództwem Fuata Deniz i Ibrahima Baylana .

Zwyczajowo uznaje si ludy mówice zachodnio-syryjskim za Syryjczyków , poniewa tym jzykiem uywano w Syrii przed podbojem arabskim. Ale ludy te s kwalifikowane jako Syryjczycy przez fakt, e w jzyku arabskim rozrónia si je jako Suryan oznaczajcy czonków Kocioów Syrii, a Souri oznaczajcy obywateli Syrii. Termin syryjski ma zatem przypomina syryjsk specyfik tego jzyka. (Mówimy tu o staroytnej Syrii , a nie o dzisiejszej Syrii)

Osoby mówice po wschodnio-syryjskim s nazywane Chaldejczykami lub Asyryjczykami, od nazw ich kocioów.

Pisanie

Syryjski rkopis klasztor St. Catherine (Synaj) Styl estrangelâ ( IX ^th  century).

Drukowane znaki z 1625 roku.

Syryjski jest pisany od prawej do lewej przy uyciu alfabetu syryjskiego , który wywodzi si z alfabetu fenickiego . Alfabet syryjski skada si z 22 liter, które mog by powizane lub nie, w zalenoci od ich pozycji w sowie. Istniej trzy gówne formy typografii:

• Styl estrangelâ (pochodzi z greckiego opisu tej typografii, , strongylê , 'zaokrglony'). Ta typografia wysza z uycia, ale jest czsto wykorzystywana przez specjalistów. Samogoski mog by oznaczone maymi znakami.
• Zachodni syryjski jest najczciej pisany typografi sertâ (linia). Jest to uproszczenie stylu estrangelâ . Samogoski s wskazywane przez system diakrytyczny wywodzcy si z samogosek greckich.
• Wschodni syryjski jest pisany stylem madnhâyâ ( wschodnim , 'wschodnim'). Czasami nazywa si go Nestorian, poniewa uwaano, e wschodni Syryjczycy (bdnie) podali za ideami Nestoriusza . Jest bliszy estrangelâ ni sertâ . Samogoski s oznaczone innym systemem znaków diakrytycznych, a mianowicie kropkami wokó spógosek, podobnym do arabskiego.

Kiedy arabski zacz dominowa w yznym Póksiycu , chrzecijanie zaczli pisa po arabsku z uyciem syryjskich znaków. Pisma te nazywane s Karshuni lub garshuni . Uwaano, e alfabet arabski wywodzi si z formy aramejskiej zwanej nabatejsk, uywanej w regionie Petry . Nowsze hipotezy kwalifikuj to twierdzenie i cz alfabet arabski z alfabetem syryjskim.

Gramatyka

Jzyk semicki z grupy zachodniej, blisko spokrewniony z hebrajskim i arabskim , syryjski jest jzykiem fleksyjnym , ale o znacznie bardziej elementarnych deklinacjach i koniugacjach ni te w staroytnych jzykach indoeuropejskich (ac., greka, sanskryt).

Wariacje

Deklinacja rzeczowników i przymiotników kwalifikujcych obejmuje trzy stany (emfatyczne, absolutne, skonstruowane) istniejce w liczbie pojedynczej i mnogiej. Istnieje jeden wzorzec dla mskoci, tylko jeden dla eskiego i bardzo maa liczba nieregularnych sów. W przypadku rzeczowników stan emfatyczny odpowiada ogólnemu zastosowaniu, stan bezwzgldny jest uywany po przymiotnikach liczebnikowych, pewnych nieokrelonych przymiotnikach (takich jak kol = wszystkie, la = brak) oraz w niektórych wyraeniach przyimkowych , skonstruowany stan jest uywane dla rzeczowników okrelonych przez dopenienie wprowadzone bez przyimka (suga króla moe powiedzie xbed malk , ze stanem skonstruowanym, lub xabd d-malk , ze stanem empatycznym i przyimkiem d- = z). W przypadku przymiotników kwalifikujcych stan emfatyczny odpowiada funkcji epitetu, stan absolutny funkcji atrybutu, a stan skonstruowany przymiotnikom okrelanym przez dopenienie.

• przykad rzeczownika rodzaju mskiego: gabr = mczyzna (w przeciwiestwie do kobiety)
  • piewa. : stan emfatyczny gabra , stan absolutny gbar , stan skonstruowany gbar
  • mnoga. : stan emfatyczny gabr , stan absolutny gabrina , stan zbudowany gabray
• przykad imienia eskiego: malkt = królowa
  • piewa. : stan emfatyczny malkt , stan absolutny malk , stan skonstruowany malkat
  • mnoga. : stan emfatyczny malkt , stan absolutny malkn , stan skonstruowany malkt

Koniugacje

Tablica trybów/czasów jzyków indoeuropejskich tak naprawd nie istnieje (brak róda jest konieczne) ^{[ref. konieczne]} . Dla kadego czasownika istniej tylko trzy serie prostych form osobowych: jedna, która jest pod wzgldem morfologicznym seri podstawow i która w znaczeniu odpowiada prostemu lub zoonemu czasowi przeszemu francuskiemu ( ktab = pisa lub pisa), inny, który jest generowany przez dodanie przedrostka i zmian radykalnej samogoski i który ma znaczenie przyszoci lub trybu czcego ( nektob = bdzie pisa lub bdzie pisa), wreszcie imperatyw utworzony przez usunicie jego prefiks w przyszoci / czcy ( ktob = "pisa"). W przeciwnym razie istniej dwa imiesowy: jeden, który ma aktywn warto teraniejsz ( kateb = "pisanie") i drugi, który dla czasowników przechodnich najczciej ma warto biern przeszo ( ktib = "pisanie"); i bezokolicznik ( mektab = "pisa"). Wartoci czasu teraniejszego i niedoskonaego uzyskuje si za pomoc form zoonych ( kateb-hu = "pisze", jak w jzyku angielskim "  pisze  "; kateb hw = "pisa ","  pisa  ") . Obecn rol czasownika by (równie z atrybutami) peni enklityczne formy zaimków osobowych ( kateb-hu = [dos.] Pisz go, hu malk-hu = to on jest królem,  itp .). Koniugacja charakteryzuje si równie wyraniejszym ni we francuskim rozgraniczeniu midzy mskim a eskim, poniewa istnieje dla drugiej osoby i dla imperatywu ( np.: ktabt = "napisae" jeli jest to mczyzna , ktabti jeli jest to kobieta ).

• przykad: czas przeszy czasownika ktab = "pisa"
  • piewa. 1 ^ponownie  os. ketbet , 2 ^nd  os. ktabt (m.), ktabti (f.) 3 ^e  os. ktab (m.), ketbat (.)
  • mnoga. 1 ^ponownie  os. ktabn lub ktabnan , 2 ^nd  os. ktabton (m.), ktabtn (f.) 3 ^e  os. ktabun (m.), ktabn (.)
• przykad: przyszo / tryb czcy czasownika ktab
  • piewa. 1 ^ponownie  os. ektob , 2 ^nd  os. tektob (m.), tektbin (f.) 3 ^e  os. nektob (m.), tektob (.)
  • mnoga. 1 ^ponownie  os. nektob , 2 ^nd  os. tektbun (m.), tektbn (f.) 3 ^e  os. nektbun (m.), nektbn (.)
• przykad: imperatyw czasownika ktab
  • piewa. ktob (m.), ktobi (f.)
  • mnoga. ktobu (n) (m.), ktob (en) (f.)

Istnieje kilka modeli koniugacji: obok modelu ktab / nektob (lub dbar / nedbar = "lead" lub qreb / neqrob = "podejcie"), najczciej mamy bn / nebn (= "buduj") , qm / nqum (= "wsta"), xal / nexxol (= "wej"), SEL / neal (= "prosi"), ezal / nezal (= "i"), iled / nelad (= " umieci w wiecie ).

Z drugiej strony, istniej w szczególnoci dwie pochodne koniugacji, czsto o wartoci intensywnej lub wzajemnej dla jednej, sprawczej dla drugiej ( np. pra = lata, para = lata, apra = lata ; qal = "zabi", qael = "ubi"; zban = "kupi", zabben = "sprzeda"). Z trzech koniugacji moemy wygenerowa, dla czasowników przechodnich, elementy bierne w prostej formie ( etq " el = by zabitym, etqaal = zosta zmasakrowanym; ettapra = wypuci w powietrze  itp . ).

Inne zgicia

Jedn z osobliwoci jzyka syryjskiego w porównaniu z francuskim jest to, e przymiotniki dzierawcze s oddawane przez kocówki rzeczowników.
Przykad:

• bayta = "dom",
• bayt eh = jego dom (do niego),
• bayt ah = jego dom (do niej),
• bayt hon = ich dom (dla nich),
• bayt hn = ich dom (dla nich),

• btt (mn. Irreg.) = domy,
• batt aw = jego (jego) domy,
• batt h = jej domy (do niej),
• battay hon = ich domy (dla nich),
• bttay hn = ich domy (dla nich)  itp. )

Podobnie przyimki s sprzone (jak w Breton).
Przykad:

• b- = "w",
• b eh = w nim,
• b ah = w niej,  itp. )

Zaimki osobowe dopeniajce pojawiaj si równie jako zakoczenia lub zmiany czasowników.
Przykad:

• rdap = "kontynuowa",
• radp ani = ciga mnie,
• radp k = ciga ci [mskie ty],
• radp ek = ciga ci [eskie ty],
• radp eh = ciga go,
• radp ah = on ciga j,

lub na przykad:

• radp ukon = "cigali ci" [mskie "ty"],
• rdap tn = cigae nas [mskie ty],
• rdap tin = cigae nas [eskie ty],
• rdap tony = gonisz go  itp. ),

co wyjtkowo komplikuje koniugacje.

Sownictwo

• nazwy:
  • xlm = wiat
  • mayy (mn.) = niebo
  • arx = ziemia
  • atra = kraj
  • yamm = morze
  • nahra = rzeka
  • ura = góra
  • mayy (mn.) = woda
  • nur = ogie
  • nuhra = wiato
  • lam = chleb
  • ayy (mn.) = ycie
  • ilan = drzewo
  • bar-n = [lit.] syn czowieczy, istota ludzka, osoba
  • gabra = mczyzna
  • att (m.m. ne) = kobieta
  • ab = ojciec
  • emma = matka
  • br (stan budowy: bar; l.mn.: bnayy) = son
  • bart = dziewczyna
  • mditt (stan budowy: mdinat; l.mn.: mdint) = miasto
  • bayt (stan wybudowany: bet) = dom
  • pagra = ciao
  • nap = dusza
  • re = gowa
  • chlomo = cze
  • Alah = Bóg
  • ru = duch, wiatr (ru d-qud = Duch wity)
  • Mi = namaszczony, Chrystus
  • mr = pan (mar [i] = mój panie)
  • baxl (stan budowy: bxel) = mistrz, m
  • malk (stan zbudowany: mlek) = król =
  • kahn = kapan
  • xabd (stan zbudowany: xbed) = suga, niewolnik
• Przymiotniki :
  • rabb = duy
  • zxor = may
  • b = dobry
  • bisz = zy
  • appir = pikny
  • sarrir = prawda
  • kadysz = wity
  • ewwar = biay
  • ukm = czarny
• czasowniki:
  • hw = by
  • y = y
  • z = zobaczy
  • max = sysze
  • emar = powiedzie
  • xzy = robi
  • ekal = je
  • eti = pi
  • dmek = spa
  • ktab = napisz
  • qr = dzwoni, czyta
  • çba = chcie
  • rem = kocha

Literatura

Poezja

Poezja syryjska ma charakter czysto kocielny: zostaa stworzona, aby suy nauczaniu religijnemu ludu i nada liturgii blasku. Zasad metryki w poezji klasycznej jest wiersz izosylabiczny, bez rymu i bez uwzgldniania iloci sylab. Dwie linie czsto tworz werset zwany bayt ( dom).

Poezj syryjsk, wedug Efrema de Nisibe , stworzy Bardesane z Edessy  : Stworzy hymny i zwizane z nimi melodie muzyczne. / Skomponowa hymny i wprowadzi mierniki. / Miar i wag podzieli sowa. / Proponowa zdrowym ludziom gorzk trucizn ukryt w agodnoci./ Chorzy nie mieli wyboru zbawiennego rodka./ Chcia naladowa Dawida i przyozdabia si jego urod./ Chcc t sam pochwa komponowa jak on / Sto i pidziesit piosenek  . Burdensan skomponowa wic odpowiednik Ksigi Psalmów . Przyj zasad antyfony, czyli pieni responsoryjnej, której tradycja przekazana przez Sokratesa z Konstantynopola ( Hist. Eccl. , VI , 8) i przyjta przez autorów syryjskich, przypisuje wynalazek Ignacyowi z Antiochii , mia wizj chórów anielskich na przemian piewajcych na chwa Trójcy witej . Twórczo poetycka Bardesane'a najwyraniej odniosa wielki sukces, a jego syn Harmonios wyróni si w tej sztuce jeszcze bardziej byskotliwie. Ale ta poezja, uznana póniej za heretyck, prawie cakowicie znikna.

Poezj syryjsk odbudowa Efrem z Nisibe , który zachowa wzór swoich poprzedników. By pisarzem, zwaszcza poet, niezwykle podnym, któremu przypisuje si kilkaset wierszy (w tym ponad czterysta hymnów), czasem setki wersów. Jest wielkim mistrzem naladowanym przez autorów kolejnych pokole, do tego stopnia, e dziea czsto s przemieszane, a atrybucje niepewne w tradycji (zwaszcza z Izaakiem z Antiochii i Nars ).

Ta klasyczna poezja religijna dzieli si na dwa gówne gatunki:   homilie metryczne ( memré d-mut ) i to, co tradycyjnie nazywa si hymnami, ale które w syryjskim nazywano instrukcjami ( madré ). Pierwszy gatunek ma charakter narracyjny. Metryka jest jednolita: Ephrem uywa linii skadajcej si z siedmiu sylab, zwykle podzielonej na dwa takty po trzy i cztery sylaby; Szczotka (chôrévêque region Aleppo , tym V ^th  wieku) skada si z kazania do piciu sylab, z dwóch i trzech etapów sylab; te z Narsai, które s zachowane, s w wersecie zoonym z siedmiu lub dwunastu sylab, chocia tradycja dziwnie przypisuje mu upodobanie do wersetu skadajcego si z szeciu sylab; werset z homilii z Jacques de Saroug (zwanej dalej Sarougien zwrotka) ma dwanacie sylab w trzech barach czterech sylab kada. Te wiersze narracyjne byy najczciej komponowane na wita roku oraz wspomnienia witych i mczenników, które odmawiano podczas oficjum. Byy one wtedy równie uywane jako pobone czytania. Niektóre z nich s bardzo dugie: the homilia Na papugi przez Izaaka Antiochii posiada 2,136 wersetów, e od Jacques de Saroug Na rydwanu Ezechiel 1400 wersów; Wiersz Efrema de Nisibe o Józefie, synu Jakuba, jest tak dugi, e dzieli si na dwanacie.

Hymny, w przeciwiestwie do homilii , maj charakter nie narracyjny, lecz liryczny. Moemy wyróni trzy gówne grupy: donos na heretyków i sceptyków; napomnienie do cnoty; celebracja witych w czasie ich wita (do piewania po homiliach ). Oto, co czytamy w ywocie Efrema  : Kiedy w. Efrem zobaczy smak pieni mieszkaców Edessy , ustanowi odpowiednik zabaw i taców modziey. Zaoy chóry mniszek, do których uczy hymnów podzielonych na strofy z refrenem. W tych hymnach umieci delikatne myli i wskazówki duchowe na temat Narodzenia Paskiego , chrztu, postu i aktów Chrystusa, Mki, Zmartwychwstania i Wniebowstpienia, a take spowiedników, pokuty i zmarych. Dziewice zbieray si w niedziele, na wielkie wita i wspomnienia mczenników; a on, jak ojciec, sta poród nich, towarzyszc im przy harfie. Podzieli ich na chóry dla naprzemiennych pieni i nauczy ich rónych melodii, tak e cae miasto zgromadzio si wokó niego, a jego przeciwnicy zawstydzili si i zniknli.

Hymny, zawierajce wersety skadajce si z czterech do dziesiciu sylab (o tej samej lub nierównej dugoci), zostay podzielone na rón liczb strof o rónej dugoci. Dusze strofy piewa pierwszy chór, krótsze wchodziy w skad drugiego chóru i chóru, który skada si z doksologii lub modlitwy. Melodie, które miay by wykorzystane, zostay wskazane przez nagówki podajce incipit hymnu sucego za wzór ( Na antenie ). Wród okoo czterystu zachowanych hymnów przypisywanych Efremowi z Nisibe mona wyróni siedemdziesit odmian metrycznych.

Odmian hymnu by kantyk (w syryjskim sugit ), zawierajcy modlitw lub pochwa od Bóstwa lub witego i doczony do homilii, po których pieway je chóry. Dziewi zachowanych pieni Narsai przybiera charakterystyczn form dialogu: po krótkim wprowadzeniu od piciu do dziesiciu zwrotek czterech linijek po siedem sylab, dialog midzy Najwitsz Dziewic a Archanioem Gabrielem ( Kantyk Zwiastowania ) lub midzy Dziewic i Trzech Króli ( Kantyk Narodzenia ); kady znak z kolei oznacza zwrotk i istniej dwadziecia dwie grupy dwóch zwrotek odpowiadajcych literom alfabetu syryjskiego , czyli czterdzieci cztery zwrotki. Hymny te tworz zatem mae dramaty, przypominajce teatr religijny redniowiecza.