Qianlong

Qianlong 乾隆 帝
Rysunek.
Qianlong w ceremonialnym stroju.
Tytuł
Cesarz Chin
18 października 1735 - 8 lutego 1796
( 60 lat, 3 miesiące i 21 dni )
Koronacja 18 października 1735
Poprzednik Yongzheng
Następca Jiaqing
Biografia
Dynastia Qing
Data urodzenia 25 września 1711
Miejsce urodzenia Pekin ( Chiny )
Data śmierci 7 lutego 1799 (przy 87)
Miejsce śmierci Pekin
Tata Yongzheng
Małżonka Cesarzowa Xiaoyichun
Dzieci Jiaqing Król Francji i Nawarry
Qianlong

Qianlong , Kien-long , K'ien-long lub Khian-loung ( chiński  :乾隆 ; pinyin  : qiánlóng , (25 września 1711 - 7 lutego 1799) jest szóstym cesarzem dynastii Qing . Oficjalnie rządził Chinami od18 października 1735 w 8 lutego 1796. Jego nazwisko rodowe brzmiało Aixinjueluo Hongli (愛新覺羅 弘曆), zwany także „Prince bǎo” (宝 亲王/寶 親王, bǎo Qinwang ); jego nazwa świątynia była Gaozong (高宗) i jej pośmiertnie tytuł Chúndì ( .帝). Qianlong jest synem cesarza Yongzhenga (雍正 帝) i cesarskiej konkubiny Xiao Sheng Xian (孝 聖 憲).

Panowanie cesarza Qianlonga uważane jest za jeden ze złotych wieków chińskiej cywilizacji, szczyt dynastii Qing. Cesarz, ambitny mąż stanu świadomy swoich obowiązków, poszerzył granice imperium chińskiego w kierunku Azji Środkowej. Poeta, znakomity malarz i mistrz kaligrafii, promował rozwój kultury chińskiej w całym imperium. Dobrze poinformowany kolekcjoner zgromadził jedną z najważniejszych kolekcji dzieł sztuki na świecie. Założył Bibliotekę Czterech Skarbów, Siku Quanshu , aby stworzyć największą kolekcję książek w historii Chin . Był to dla Chin pomyślny okres ekspansji terytorialnej i wewnętrznej stabilności. Jednak pod koniec jego panowania pojawiły się pierwsze oznaki słabości dynastii Qing .

Młodość

Qianlong urodził się w 1711 roku pod nazwą Hongli. Jest czwartym synem księcia Yinzhen , czwartego syna cesarza Kangxi . Był tylko jednym z wnuków cesarza spośród ponad stu, ale kiedy miał około dziesięciu lat, zwrócił uwagę dziadka na polowanie. Bieg: podczas gdy niedźwiedź go atakuje, Hongli nie wycofuje się, ale wbija kołek w ciało zwierzę. Kangxi wzywa go do pałacu, a następnie zauważa jego zdolności intelektualne i fizyczne.

W 1722 roku Kangxi zmarł, gdy Hongli miał jedenaście lat. Yinzhen, ojciec Hongli, wstępuje na tron ​​i przyjmuje imię Yongzheng. Natychmiast uczynił Hongli księciem koronnym, ale nie opublikował tej rezolucji. Hongli jest objęty intensywnym programem studiów, dzięki któremu będzie jednym z najlepiej wykształconych cesarzy w historii Chin. Jest zręcznym kaligrafem, poetą i malarzem. Zna język chiński , mandżurski , mongolski i tybetański .

Wstąpienie na tron

Kiedy w 1735 roku zmarł jego ojciec Yongzheng, wybór Hongli na następcę nie był żadnym zaskoczeniem. Nieżyjący już cesarz okazał mu głębokie uczucie. Książę często pełnił rolę regenta pod nieobecność ojca i był już zaangażowany w wiele decyzji politycznych. Dlatego przejęcie władzy nie było nowością dla nowego cesarza. Jak to było w tradycji, Hongli porzucił nazwiskiem i wybiera się panować nazwę , qián długo dosłownie rajskie obfitości. W rzeczywistości Qianlong nie jest imieniem własnym, ale raczej mottem panowania; dokładniej byłoby mówić o cesarzu Qiánlóng (乾隆 帝, qiánlóngdì ).

W pierwszej kolejności młody cesarz podjął decyzję o odwołaniu członków klanu cesarskiego z administracji publicznej. Qianlong głęboko nie ufał swojej licznej rodzinie i obawiał się sporów o władzę w sądzie, takich jak te, które zakłóciły ostatnie lata panowania jego dziadka. Nie ufał nawet swoim kuzynom i braciom, z którymi dorastał. W konsekwencji książęta zostali odsunięci od władzy. To odkładanie na bok nieuchronnie doprowadziło do pogorszenia relacji cesarza z jego rodziną. Cesarz był w jego oczach potęgą najwyższej wagi, która powinna móc swobodnie podejmować decyzje bez względu na osobiste powiązania.

Życie codzienne Qianlonga było regulowane tradycją; prowadził bardzo zdyscyplinowane życie. Najchętniej zajmował się poezją, gromadzeniem dzieł sztuki oraz budową ogrodów i pałaców, np. Stary Pałac Letni . Jako władca Qianlong aktywnie działał na rzecz dobrego zarządzania swoim imperium, pozostawiając niewiele szczegółów bez nadzoru. Regularnie pisał zarówno dekrety, jak i książki historyczne. Lubił szybko podejmować decyzje, ale zwracał uwagę na rady otaczających go osób.

Polityka wewnętrzna

Wzmocnienie kontroli lokalnej

Wśród wielu środków podjętych przez Qianlonga w celu wzmocnienia instytucji imperium można wyróżnić rozszerzenie systemu Baojia . Jest to najmniejsza jednostka kontroli społecznej gwarantująca stosowanie ustaw i dekretów na poziomie lokalnym. Jest podstawą systemu administracyjnego piramidy. Rodziny są zgrupowane razem, a każda z nich pełni rolę szefa grupy w stosunku do administracji. System ten sięga reform Wang Anshi za czasów dynastii Song i umożliwia utrzymanie porządku i policji niskim kosztem. W tym samym czasie wprowadzono podobny system poboru podatków, system lijia . Kiedy dynastia Qing przejęła władzę, te dwa systemy były systematycznie rozszerzane na całe imperium.

Qianlong zdecydował się przeprowadzić spis nie tylko mężczyzn w wieku stanowym, ale wszystkich członków gospodarstwa domowego i pobrać odpowiednie podatki. Doradcy Qianlonga sprzeciwiali się, że przeprowadzenie spisu o takiej wielkości byłoby prawie niemożliwe. Ale cesarz był innego zdania i narzucił modyfikację funkcjonowania baojia zgodnie z jego wytycznymi.

Heshen

Na początku swojego panowania Qianlong został uwiedziony przez młodego członka jego dworu, Heshena , który wyglądał podejrzanie jak konkubina, która powiesiła się w wyniku naruszenia protokołu spowodowanego przez nastoletniego Qianlonga. Uderzyła młodego chłopca, który ją przestraszył. Ten incydent zakłócił psychikę Qianlonga. Heshen, który dzięki swoim umiejętnościom i urokowi zdobył przychylność cesarza, był jedną z tych osób publicznych, które organizowały korupcję i kradzieże podatkowe na dużą skalę. Jiaqinq zmusił Heshena do popełnienia samobójstwa po śmierci Qianlonga.

Gospodarka

W połowie jego panowania rozpoczął się kryzys gospodarczy. Około 1770 r. Kryzys gospodarczy się pogorszył, a rząd został zmuszony do znacznego podwyższenia podatków, hamując w ten sposób dobrobyt wsi. Panując przez sześćdziesiąt lat, Qianlong abdykował z szacunku dla swojego dziadka, cesarza Kangxi , aby nie rządzić dłużej niż on. Jego ulubiony syn został cesarzem Jiaqing , ale Qianlong zachowałby całą władzę aż do śmierci.

Jezuici

Dzięki staraniom Matteo Ricciego, który swoją wiedzą naukową potrafił zdobyć zaufanie cesarza, jezuici zostali przyjęci do Państwa Środka tradycyjnie wrogo nastawionego do cudzoziemców. Podczas kłótni rytuałów Qianlong stanął po stronie swoich jezuitów przeciwko papieżom, którzy chcieli potępić ich rzekome bałwochwalcze praktyki. Klemens XI zirytowany interwencją cesarza Chin na polu religijnym, zabrania chińskim chrześcijanom uczestniczenia w obrzędach ku czci Konfucjusza. W 1706 r. , Podczas rozmowy z legatem papieża ( Charles-Thomas Maillard de Tournon ), cesarz Qianlong zauważył, że tłumacz, wikariusz apostolski Maigrot, nie opanował języka chińskiego i nie znał nawet dzieł Matteo Ricciego. Niezadowolony odpycha tłumacza i uwięzia legata. W 1715 r. Papież definitywnie potępił obrządek chiński bullą Ex Illa Die.

Wojny zewnętrzne

Pod rządami Qianlong chińskie imperium znacznie się rozszerzyło, zwłaszcza w Azji Środkowej. Osiągnął 12 milionów kilometrów kwadratowych, rozmiar, jakiego nigdy wcześniej nie było i którego nie znajdzie później. Dla cesarza wielkie znaczenie miały kampanie wojskowe. Sam nigdy nie prowadził walki, ale przyjechał zobaczyć wojska na stepie, przywitał zwycięskich generałów i przyjął uległość pokonanych. Zbudował muzeum wojskowe w Pekinie. W 1792 roku, pod koniec swojego życia, napisał tekst o dziesięciu doskonałościach , w którym nawiązuje do dziesięciu zwycięskich wojen. Zostały one zinterpretowane przez chińskich malarzy i europejskich misjonarzy jezuickich , a następnie wygrawerowane wklęsłym napisem „  Podboje cesarza Chin  ”. Jego ojciec odzyskał Tybet i terytorium Khalkhas z Mongolii Wewnętrznej od Dzoungars , prowadzonych przez Tsełang Rabdan , którzy najechali je kilka lat wcześniej.

Wojny były również bardzo kosztownym przedsięwzięciem: skarbiec cesarski został prawie wyczerpany przez wyprawy wojskowe, co mogło być przyczyną późniejszego upadku dynastii. Oprócz Han, miliony nie-Han zintegrowanych z imperium - takich jak Ujgurowie , Kazachowie , Kirgizi , Ewenkowie , Mongołowie i Tybetańczycy - były co najmniej potencjalnie wrogo nastawione do władzy mandżurskiej.

Xinjiang

W Dzoungars , Mongol ojraci policzyć na Rosjan do przejęcia terytoria podbite najpierw z Chin, a następnie utracone. Ale po śmierci Tsełang Rabdan w 1727 roku, jego syn, Galdan Tseren i wybrany nowy chan chanatu Dzungar . Kilka miesięcy później, jeszcze w 1727 roku, Qianlong podpisał z Rosjanami traktat w Kiakhcie . Od 1729 r. Wybuchła wojna.

Z pomocą Mongołów Khalkhas , Qianlong wyrusza na podbój Xinjiang, aby zneutralizować Dzoungarów.

W 1757 roku terytorium Chanatu Dzungar zostało włączone do dynastii Qing w Xinjiangu . Na zachodzie dolina Ili zostaje podbita i otrzymała garnizon. Qing zdominowali także Mongolię Zewnętrzną po zadaniu ostatecznej klęski Dzoungarom, z których 600 000 zostało eksterminowanych.

W 1739 roku Qianlong podpisał traktat pokojowy z Galdanem Tserenem . Będzie szanowany aż do śmierci tego ostatniego w 1745 roku .

Birma

Armia prowadziła cztery nieudane kampanie przeciwko Birmańczykom z dynastii Konbaung ( 1765 - 1769 ); traktat pokojowy podpisano w 1770 r. , stosunki handlowe wznowiono w 1788 r .

Tybet

Po odzyskaniu Lhasy w 1720 roku przez Kangxi z rąk Dzoungarów, Qoshots z Qinghai nadal zachowali kontrolę wojskową i tytuł króla Tybetu. Qianlong zainstalował protektorat nad Tybetem26 lutego 1751 : król stracił władzę na rzecz Dalajlamy w towarzystwie czterech tybetańskich ministrów i dwóch chińskich ambanów (wojskowych).

W 1788 i 1791 roku Gurkhowie (armie brytyjskie i ich indyjska kolonia rekrutowana z Nepalu ) najechały Tybet . Ten ostatni, nie mogąc się uwolnić, poprosił o pomoc Qianlonga, który wysłał tam armie w celu przywrócenia Dalajlamy, a następnie związał z nim mieszkańca Qing i garnizon. W 1792 roku wydał 29-punktowy dekret, który zaostrzył chińską kontrolę nad Tybetem. Tybetański waluty poprzednio produkowane w Nepalu został obecnie produkowane w Chinach.

Wietnam

W Wietnamie sytuacja potoczyła się źle. W 1787 roku ostatni król z dynastii Lê został zmuszony do ucieczki z Thăng Long (obecnie Hanoi) z Tây Sơn . Poprosił o pomoc z Chin w przywróceniu mu tronu. Qianlong wysłał armię przeciwko Tay Son: zdobył Thanglong w 1788 roku, ale został pokonany podczas Tet w następnym roku w bitwie pod Ang a . Chiny cofnęły się i nie interweniowały w Wietnamie przez następne 90 lat.

Chociaż te wojny były ogólnie udane, nie były przytłaczające: armia upadła i musiała walczyć z kilkoma wrogami. Przedłożenie przez Xinjiang trwało od dwóch do trzech lat, kosztem znacznych strat. Wojna w Dżungarii spowodowała ciężkie straty obu walczących stron.

Zakończenie wojen spowodowało osłabienie armii. Jego dyscyplina rozluźniła się, a warunki jego życia stały się łagodniejsze, co spowodowało jego szybki upadek, w dużej mierze odpowiedzialny za porażkę militarną przeciwko Sekty Białego Lotosu pod koniec panowania Qianlonga.

Ambasady zachodnie

W 1765 r. Qianlong powierzył Ludwikowi XV wyjątkowe zamówienie na serię szesnastu druków wielkoformatowych, znanych jako bitwy cesarza Chin , z kampanii w Azji Środkowej od 1755 do 1759 roku . Ich realizacją wyreżyserował Charles-Nicolas Cochin fils, m.in. z rysunków francuskich jezuitów Giuseppe Castiglione i Jean-Denisa Attireta oraz z malowideł na papierze An Deyi . Ryciny zostały dostarczone wraz z miedzianymi płytami oraz niezbędnymi narzędziami drukarskimi. Grafika z tej serii trafiła do działu grafiki w Luwrze wraz z kolekcją Edmonda de Rothschilda .

W 1793 roku brytyjska ambasada kierowana przez lorda Macartneya wylądowała w porcie Tianjin . Została przyjęta w Chengde, gdzie rezydował cesarz. Prośby o otwarcie imperium na handel z Wielką Brytanią i zainstalowanie stałego przedstawicielstwa w Pekinie zostały odrzucone. Ta porażka jest punktem wyjścia konfliktu między Chinami a państwami europejskimi, którego kulminacją będą wojny opiumowe .

W 1794 roku Holandia wysłała do Kantonu ambasadę, na której czele stali Isaac Titzing i André Éverard van Braam Houckgeest, ufundowaną przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską . Ambasada udała się z Kantonu do Pekinu drogą lądową. Ambasadorowie zostali przyjęci w Pekinie pośród zwykłych delegacji wasali imperium i nie uzyskali niczego, nawet możliwości przedyskutowania postulatów otwarcia handlu, które przedstawili.

Rodzina

Cesarz Qianlong miał w sumie czterdzieści cztery żony, wszystkie różnej rangi. Poniżej znajdują się tylko cesarzowe i konkubiny, z którymi cesarz miał dzieci:

Cesarz miał szczególne stosunki ze swoją pierwszą żoną, cesarzową Xiao Xian. Byli małżeństwem przez szesnaście lat, ale cesarzowa zmarła nagle w 1748 roku. Cesarz, pomimo swoich czterdziestu innych żon, nigdy nie był w stanie w pełni przezwyciężyć tego tragicznego zniknięcia. Niemniej jednak miał łącznie 17 synów i 10 córek, z których połowa osiągnęła wiek dorosły.

Zobacz też

Bibliografia

Uwagi i odniesienia

  1. Jego 61-letnie panowanie jest najdłuższe w historii Chin po jego dziadku Kangxi康熙. Ze względu na pamięć przekazał swój tytuł przed śmiercią.
  2. Należy jednak pamiętać, że ta inwentaryzacja jest połączona z cenzurą; Siku Jinshu (四库禁书/四庫禁書, Siku jinshu ) jest katalog wszystkich książek zakazanych przez cesarza Qianlong.
  3. Autor, między innymi, pracy o historii dynastii Ming , przetłumaczonej na język francuski przez Abbé Delamarre [1]
  4. Michele Fontana ( tłumaczenie  z języka włoskiego), Mateeo Ricci, 1552-1610, jezuita na dworze Ming , Paryż, Salvator ,2010, 456,  str. ( ISBN  978-2-7067-0719-3 ) , str.  442 i następne.
  5. W Oku Mocy, Michael Edmund Clarke, patrz bibliografia str. 37 .
  6. (fr) Tybet na Larousse.fr
  7. (w) Wielkie wydarzenia z historii: XVIII wiek - Chiny umacniają kontrolę nad Tybetem „zarchiwizowana kopia” (wersja z 8 lutego 2013 r. W archiwum internetowym ) na salempress.com
  8. Patrz strona 280 w The Encyclopedia of World History: Ancient, Medieval and Modern , Peter N. Stearns i William Leonard Langer, Houghton Mifflin Harcourt, 2001.
  9. Bitwy cesarza Chin - Kiedy cesarz Qianlong wysłał swoje zamówienia na wydruki do Ludwika XV , wystawa z lutego-maja 2009, Luwr.
  10. Bitwy cesarza Chin. Chwała Qianlong obchodzony przez Ludwika XV, królewskim kolejności wydruków przez Pascala Torres-Guardiola , współ - edycja Musée du Louvre / Le Passage, 2009
  11. Nieruchome imperium lub zderzenie światów , Alain Peyrefitte, Fayard 1989, ( ISBN  2-213-02430-8 ) .
  12. Voyage of the Embassy of the Dutch East India Company , 1797, cytowane w Le voyage en Chine , Bouquins Robert Laffont, 1992.

Linki zewnętrzne