Qaïdu

Qaïdu Obraz w Infobox. Funkcjonować
Chan
Biografia
Narodziny 1230
Imperium mongolskie
Śmierć 1301
Karakorum
Zajęcia Polityk , dowódca wojskowy
Rodzina Gengiskhanides
Tata Khashi ( d )
Dzieci Khutulun
Abugan ( d )
Yangichar ( d )
Djeper
Wulusi ( d )

Qaïdu ( mongolski bichig  :ᠺᠠᠶᠳᠣ, Transliteracja VPMC  : Qaidu  ; Mongolski cyrylica  : Хайду , transliteracja: Khaidu ) urodzony w 1235 lub 1236 r. , Zmarł w lutym lub marcu 1303 r. W pobliżu Karakorum , prawnuk Czyngis-chana , jest panem mongolskim, głową rodu Ögödei od 1271 r. I wielkim przeciwnikiem Kubilai Chana po 1264 r.

Wprowadzenie

Z małżeństwa Czyngis-chana i jego głównej żony Börte urodziło się czterech synów:

W Ögödei, drugi Kagan Mongołów od 1227 do 1241 roku, zastąpił jego syn Güyük , wówczas najwyższy Chanat przechodzi do domu Tołuj z Möngke, Kagan od 1251 do 1259 roku.

Möngke zmarł w 1259 roku podczas oblężenia Chongqing w królestwie Song w południowych Chinach. Regencję w Karakorum pozostawił swojemu bratu Ariqowi Boqa , podczas gdy jego drugi brat, Kubilai, bierze udział w kampanii przeciwko Song. Sukcesja Möngkego jest zagrożona w wojnie między Ariq Boqą a Kubilai, zwanej wojną domową w Toluid .

Biografia

Qaïdu jest synem Qachina, syna Ögödei. W latach pięćdziesiątych XII wieku sprawował władzę nad ograniczonym terytorium w rejonie rzeki Imil i gór Tarbagataï , położonych na pograniczu dzisiejszego Kazachstanu i chińskiego regionu Sinciang .

W 1259 r. Zbiera się do Ariq Boqa , ale Kubilai wygrywa w 1264 r. Kubilai wyraźnie przyjmuje politykę sinizacji potęgi mongolskiej. Po przeniesieniu stolicy Karakorum , potem strzeżonego przez Ariq, aby Khanbalik (dawną stolicę Jurchen , które później stają Beijing ), założył dynastię Yuan chiński , w którym on wstecznie zintegrowane wszystkie khagans które przed nim. W trosce o swoich poddanych, on przyjmuje chińską nazwę, „cesarza Shizu” i instaluje tybetański Sakjapa Lama Phagpa u władzy religijnej w jego nowej stolicy.

Qaïdu uważa, że ​​dom panujący w Tolui dba tylko o sprawy Chin, a podboje na wschodzie przynoszą korzyści tylko władcom mongolskim mieszkającym w Chinach oraz panom chińskim i koreańskim, którzy się zgromadzili. Panowie mongolskiego terytorium, w większości należący do rodu Ögödei, czują się wykluczeni z władzy politycznej i bogactwa związanego z wyzyskiem podbitych krajów. Chcą ponownie zainstalować stolicę w Karakorum i usunąć Kubilai, winnego zerwania ze zwyczajami przodków, i rozszerzyć suwerenność domeny centralnej na wszystkie ulus .

Qaïdu, który zachował swoje przywileje, najpierw zwraca się przeciwko domowi Djaghataï . Od 1267 do 1269 roku , z pomocą chana na Złotej Ordy Mengu Temur , pokonał Djaghataïde Barak i zawiózł go z Ili i Kaszgar regionu . Następnie przyjmuje tytuł cesarza.

W 1269 roku Qaïdu zawarł pokój z Barakiem. Ten ostatni otrzymuje Transoxianę i uznaje zwierzchnictwo Qaïdu, który założył swoje imperium w dolinie Ili i we wschodnim Turkiestanie . Qaïdu wysyła swojego nowego wasala do walki z Abaqą , podobnym do Persji , z misją odebrania mu Afganistanu .

W 1275 roku Kubilai wysłał swojego czwartego syna, Nomoukana , przeciwko Qaïdu . Dwóch niezadowolonych książąt z rodziny cesarskiej zbiera się do Qaïdu, który wykorzystuje sytuację i maszeruje na Karakorum w Mongolii (1277). Kubilai następnie wysyła mu swojego najlepszego generała, Bayana, któremu udaje się pokonać koalicję zbuntowanych książąt mongolskich z dużą armią, w tym chińskimi i koreańskimi oddziałami pomocniczymi. Qaïdu wycofuje się do regionu Irtysz .

W 1287 roku Qaïdu ponownie utworzył koalicję mongolskich książąt przeciwko Kubilai. Skupia Nestorian Nayan , potomka Témugué-otchigin , Chinkour , wnuka Kassar i Kadaun , potomek Katchioun , inny brat Czyngis-chana . Książęta Gengiskhanid zagrażają wschodniej Mongolii i Mandżurii, podczas gdy Qaïdu, partia Turkiestanu , maszeruje na Karakorum .

Kubilai ponownie wysyła Bayana, który okupuje Karakorum w oczekiwaniu na Qaïdu. Yisutemur , wnuk Boortchou Noïon wyrusza do Mandżurii z potężną armią, zaopatrywaną przez chińską flotę u ujścia rzeki Liao . Trudno pokonać mandżurską koalicję . Nayan, wzięty do niewoli, został stracony w 1288 roku . Kaidu musi porzucić swoje ambicje, aby przywrócić zasilanie do gałęzi gdei , ale udało się utrzymać swoją pozycję w Ulus z Chagatai .

Po śmierci Kubilaï Qaïdu podjął próbę nowej ofensywy w Mongolii w 1301 roku . Zostaje pobity przez Tèmura , syna Kubilaia i umiera pod Karakorum .

Jego syn Djeper , ostatni chan gałęzi Ögödei, panował nad Turkiestanem Wschodnim do 1309 roku .

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Uwagi i odniesienia

  1. Randki Jamal Qarshi, który pisze Kaschgar wcześnie XIV th  wieku. Zobacz Boyle, str. 22. Twierdzenie, że Kaidu brał udział w polskiej kampanii 1241 r. (Np. René Grousset, s. 336) jest więc błędem.
  2. Datowanie między 1301 a 1303 omawia Bira, Qaidu , str. 69.
  3. Michal Biran, Qaidu and the Rise of the Independent Mongol State In Central Asia , str. 37 ( online ).
  4. László Lőrincz, Historia Mongolii: od początków do współczesności , Akadémiai Kiadó ,1984, 292  pkt. ( ISBN  978-963-05-3381-2 , prezentacja online )
  5. Ta seria stwierdzeń, które nie wydają się fałszywe, powinna być poparta bardziej konkretnymi faktami.