Kaivalya ( devanāgarī : कैवल्य) to sanskryckie określenie,które w filozofii jogi i samkhji oznacza „izolację”, „oderwanie się od wszelkich więzów” lub nawet „wyzwolenie”.
Kojarzone z terminem mukti , kaivalyamukti oznacza wieczne wyzwolenie (od ponownych narodzin), cel raja jogi .
W hinduizmie , kaivalya jest stan, który udało się całkowicie odrywając się od natury lub prakriti . Jego świadomość ( purusza ) zostaje wtedy uwolniona od materii. Termin ten pochodzi z sanskrytu filozofii Samkhya i joga sutry z Patańdżalego . Jest używany przez ruchy religijne, które się do nich odwołują, zwłaszcza tradycję Virashaiva - tradycji szajiwickiej założonej przez Basawę (1125-1167) - z okresu Widźajanagar , która dostarcza bogatą literaturę znaną jako kaivalya .