Inkwizycja

Artyku ten zajmuje si instytucjonalnym i proceduralnym funkcjonowaniem Inkwizycji w odniesieniu do katolickiego podejcia do herezji i jej politycznego uzasadnienia . Aspekty historyczne ograniczaj si tu do genezy inkwizycji, ogólnej chronologii wydarze oraz historii reprezentacji tej instytucji i jej aktorów (urzdników i ofiar), które byy przedmiotem intensywnej propagandy i rozlegej historii badania. Inkwizycja zachowuje dzisiaj w pamici zbiorowej jest obraz przemocy i samowoli .

wity Dominik przewodniczcy auto da fe , Pedro Berruguete , 1475, Muzeum Prado.
Alegoryczny (i anachroniczny) obraz odzwierciedlajcy fakt, e inkwizytorami czsto byli dominikanie, a stawk moga by sankcja herezji.
wity Dominik zmar dwa wieki przed powstaniem hiszpaskiej inkwizycji, a egzekucje generalnie nie miay miejsca podczas ceremonii auto da fé .

Korzenie Inkwizycji

Inkwizycja bya moliwa dziki poczeniu kilku idei: z jednej strony pojcia herezji lub religijnego bdu, z drugiej za pojcia religijnego obowizku pastwa. To poczenie jest ju widoczne w edykcie z Salonik z 380 r.

Przed opublikowaniem Ekskomunika , aktu zaoycielskiego redniowiecznej Inkwizycji, powierzonego gównie dominikanom przez papiea Grzegorza IX w 1231 r., walka z herezj rozwijaa si w kilku etapach. W szczególnoci moemy przytoczy projekt ustawy przeciwko herezji z II Soboru Lateraskiego pod przewodnictwem papiea Innocentego II w 1139, a nastpnie, po ogoszeniu bulli Ad abolendam przez papiea Lucjusza III w 1184 , utworzenie Inkwizycji Episkopatu, przeprowadzone w sposób zdecentralizowany przez biskupów, po którym nastpi Inkwizycja legatyska, powierzona cystersom przez papiea Innocentego III w 1198, a wreszcie wybór trybu inkwizycyjnego podczas IV Soboru Lateraskiego w 1215 roku. Rada Tuluzy (1229) zorganizowaa pierwsz inkwizycj w Langwedocji w celu poszukiwania i karania heretyków katarów po krucjacie albigensów .

Papiee Innocenty III i Grzegorz IX , u pocztków inkwizycji, byli wyznawcami prawa rzymskiego , tote instytucja sdów kocielnych bya naznaczona szczególn surowoci: konstytucje Justyniana rzeczywicie nakazyway umierca heretyka.

Ewolucja pogldu na herezj

Jeli Koció dowiadczy okres wzgldnego spokoju po IX ^th  wieku, herezje przeywa now rozwoju do XI ^TH i XII ^th  stulecia, gównie przez nastpujce trasy pielgrzymki. Studia lokalne ^{[ ref.  podane]} rzeczywicie pokazay, e herezje s czsto rozpowszechniane w ten sposób, ustnie: pielgrzymi dyskutuj midzy sob iz mieszkacami wsi na swoich etapach, propagujc w ten sposób pytania i odpowiedzi poza regulacyjn wadz parafii.

We wczesnym redniowieczu heretyk by jak trdowaty, którego trzeba byo usun ze zdrowego ciaa wiernych przez ekskomunik , a nastpnie wygnanie lub konfiskat mienia. W pónym redniowieczu herezja stanowia zerwanie wizi spoecznej. Regine Pernoud pisze w nastpujcy sposób:

Kady wypadek duchowy w tym kontekcie wydaje si powaniejszy ni wypadek fizyczny. () Pod wieloma wzgldami Inkwizycja bya reakcj obronn spoeczestwa, dla którego, susznie lub niesusznie, zachowanie wiary wydawao si tak samo wane jak dzisiaj zdrowie fizyczne. "

W bulli papieskiej Vergentis in senium (25 marca 1199) Innocenty III upodabnia nawet aberracj w wierze do zbrodni obrazy majestatu , koncepcji rzymskiej odkrytej w tym czasie przez wadze wieckie.

Po utworzeniu Inkwizycji definicja herezji (dla której stopniowo stanie si ona jedynym waciwym sdem) bdzie stale poszerzana. Przez oportunizm coraz bardziej rónorodne elementy przedstawia w polu herezji: o odstpstwie od nawróconych ydów i muzumanów , a nawet czary , który zosta formalnie przypisanego im w 1326 roku przez Jana XXII w w Super illius . Byka wzierników . Ale równie nazywany heretyckich schizmatyków podczas walce Fryderyka II lub XIV ^th  wieku, Wielkiej Schizmy - lub tych, którzy odmawiaj pacenia dziesiciny czy homoseksualistów (wówczas zwane robali lub Sodomitów ). Zaciera si równie granica midzy brakiem dyscypliny a herezj: Jan XXII wzywa inkwizycj przeciwko duchowym dysydentom zakonu franciszkaskiego, a nastpnie Beginom.

Rosnce moce inkwizycji i opiece nad ulgi staej, który powinien by wywierany na ni wyjani wszechmoc instytucji XIII ^th  inkwizytorzy wieku s przyzwyczajeni do pracy samodzielnie, bez renderowania od odpowiedzialnoci, co pozwala im sta si autonomicznym vis-a- wobec Kocioa.

Wyzwanie porzdku spoecznego

Herezja to nie tylko kwestia doktryny: jest postrzegana jako globalna zbrodnia przeciwko Bogu , ksitom, spoeczestwu co z kolei sprowadza si do tego samego. Bdc zerwaniem wizi spoecznej, walka z herezj jest kwesti porzdku publicznego . Ksita s zatem zainteresowani jego represj na kilka sposobów, a wadza cywilna, aby zachowa porzdek publiczny, zaczyna walczy z herezjami i sankcjonowa heretyków w potencjalnie autonomiczny sposób: dekret Ad abolendam (1184) Lucjusza III czyni represje herezji konstytutywny element wadzy cesarza, w tym przypadku Frédéric Barberousse .

To pomieszanie midzy domenami duchowych i doczesnych jest do ogólny, w Europie, XIII ^th  century. Z drugiej strony, na poudniu Francji i caej pónocnej czci królestwa Aragonii, wolno wyznania jest bardzo powszechna (na przykad: ydzi s wybieranymi konsulami w Tuluzie, cytowane w Ogólnej historii Langwedocji przez Dom Vaissete). Powoanie pierwszego trybunau inkwizycji w Carcassonne, po krucjatach albigensów, jest wic bez wtpienia sposobem na zabezpieczenie wspópracy nowych lokalnych lordów po pozbyciu si starych.

To zaangaowanie wadz wieckich wchodzi w konflikt z wadz Kocioa: w sprawach doktrynalnych panuj dwory królewskie lub cesarskie. Ten konflikt jurysdykcji zosta rozwizany przez porozumienie weroskie (1148): heretycy musz by osdzeni przez Koció, zanim zostan wydani w rce wieckie . Odwrotnie, Koció zobowizuje wadze wieckie (której legitymacja opiera si na modelu spoeczestwa chrzecijaskiego) do poszukiwania heretyków, pod grob ekskomuniki lub depozycji.

Od samego pocztku Inkwizycja opieraa si wic na zasadzie wspópracy i podziau zada midzy Kocioem a wadzami wieckimi, z których kada interweniuje na swoim polu i kieruje si wasn odpowiedzialnoci.

Walcz z herezj przed Inkwizycj

Walka z herezjami nie narodzia si wraz z Inkwizycj. Przed ustanowieniem tego ostatniego, poszukiwanie heretyków powierza si ordynariuszowi (najczciej biskupowi ), a ukaranie sdziemu wieckiemu.

Walka z herezjami nie jest jedyn domen papiestwa  : przeciwnie, ze wzgldu na jego wymiar spoeczny, pastwa same si nim zajmuj. Wspópracuj z papiestwem. Najwczeniejsze formy represji pojawia si na pocztku XI ^th  century: na Boe Narodzenie 1022 ( herezja Orlean ), Robert Pobony spali dziesi Urzdnicy w katedrze w Orleanie . By to pierwszy stos w historii walki z herezj na Zachodzie. Zgodnie z porozumieniem w Weronie midzy Lucjuszem III a Fryderykiem Barbaross , dekret Ad abolendam (1184) czyni represjonowanie herezji elementem konstytutywnym wadzy cesarza.

Zapisy te wkrótce ju nie wystarczaj: wadza biskupów pozostaje ograniczona do ich terytorium, podczas gdy obszar wpywów herezji przesuwa si i czsto obejmuje kilka diecezji . W takim przypadku biskup moe znie tylko t cz, która znajduje si w jego jurysdykcji, co jest nieskuteczne. Ponadto biskupi konfrontowani s z lokalnymi naciskami: herezja rozwija si take w szlachcie lub wród mieszczan, a biskup moe mie bliskiego heretyka.

Doktryna katarów, bdc znacznie bardziej rozpowszechniona i rozwijajca si ni zwyke mae herezje, system biskupstw nie jest ju wystarczajcy. Niektórzy ksia katoliccy nawet zmieniaj strony, aby doczy do dobrych ludzi. Papie posya nastpnie w 1198 r. dwóch legatów aby szerzy Sowo Boe i daje im wszystkie uprawnienia i metody osdzania. Czterdzieci lat przed godzin ci dwaj legaci s pierwszymi inkwizytorami w historii, posiadajcymi te same prawa i metody. ^{[ref. niezbdny]}

Koció i pastwa szukaj zatem nowych i skuteczniejszych rodków walki. Po pierwsze, IV ^th Soborze Lateraskim w 1215 podniesiony moliwo wykwalifikowany personel, ale pozostajc w ramach diecezjalnego. Nastpnie wypróbowuje si róne urzdzenia, zgodnie z lokalnymi potrzebami, w celu przezwycienia ogranicze zwykej jurysdykcji. Tak wic w lombardzkim miecie biskup wspópracuje zarówno z miejscowym ksiciem, jak i legatem papieskim w egzekwowaniu cesarskich konstytucji wydawanych przez papiestwo. We Francji kataryzm by zwalczany przez krucjat albigensów i biskupów wspieranych przez legatów. Dominique de Guzman zmar w 1221 r. W 1227 r. dominikanie, wspierani przez komisarza papieskiego Conrada de Marbourga , podróowali przez Nadreni, by wspiera komisje biskupie: to oni w trakcie procedury zajli si potpianiem herezji.

Ewolucja postpowania sdowego

Pierwotnie termin inkwizycja (z ac. inquisitio ledztwo) oznacza technik sdow. Jest to moliwe dziki odnowieniu prawnej XII ^th  stulecia ponownie wczone do ustawodawstwa technik prawa rzymskiego - nawet jeli sama procedura jest znana w prawie rzymskim.

Die Inquisition in Portugall , rycina Jean David Zunner za Description of the Universe, Containing the Different World Systems, General & Specific Maps of Ancient & Modern Geography. Alain Manesson Mallet, Frankfurt, 1685 ( Z prywatnych kolekcji dr Nuno Carvalho de Sousa - Lizbona ).

Przed XIII ^th  wieku, prawo kanoniczne rzeczywicie pozwala procedura kontradyktoryjnoci  : reklamacje rozpatruje sdzia; ciar dowodu spoczywa na nim. Nastpnie pojawia si procedura sygnalisty , polegajca na prostym doniesieniu, a nie na formalnej reklamacji.

Procedura inkwizycyjna daje sdziemu inicjatyw wniesienia oskarenia. W tej nowej formie postpowania sdzia moe wszcz postpowanie z urzdu na podstawie fama publica (rozgos). Albo w drodze ledztwa odnajduje konkretnych oskarycieli, ogólnych lub indywidualnych, albo sam przejmuje dowody. W caej procedurze due miejsce zajmuje akt pisemny, zeznanie i spowied.

Procedura inkwizycyjna suy przede wszystkim celom dyscypliny kocielnej  : represjonowaniu symonii , kontestowaniu wyborów opactwa itp. Jest jednak bardzo szybko wdraany na polu walki z herezjami . Ustawodawstwo zostao sporzdzone z dekrety II ^th Sobór Lateraski ( 1139 ). Rady z Tours w 1163 , pod przewodnictwem Aleksandra II , upowania ksit Tuluza i Gascon, jako cz walki z heretykami, aby odwoa si do procedury inkwizycyjnej. Jest skodyfikowane przez seri decretals od Innocentego III (1198-1216), w szczególnoci Licet Heli (1213), wypenionego przez ZA Tuas litteras .

Walka z heretykami czerpie z wielu tradycji, aby si zdefiniowa: obok odrodzenia prawa rzymskiego uywa si równie tradycji germaskich. I tak, opierajc si na bardzo surowych karach prawa karoliskiego przeciwko witokradztwu , Fryderyk II wybra w 1234 r. w statucie nadanym miastu Katania , aby zastosowa kar ognia wobec heretyków Lombardii . To pierwsza tego typu systematyczna decyzja.

Jeli chodzi o kary, papiestwo ogranicza si do dziea syntezy ustawodawstwa cywilnego, to jest to, co czsto nazywa si statutami Stolicy Apostolskiej: Honoriusz III rozszerza decyzj Fryderyka II na cae Wochy, a w 1231 roku Grzegorz IX przeksztaca j w norm kanoniczn.

Na pocztku XIII ^th  wieku biskupi maj zatem istotnego ustawodawstwa przeciwko herezji, ale nie wyspecjalizowanej agencji.

Funkcjonowanie instytucjonalne

Dziaalno Inkwizycji podlega zarówno prawu, jak i religii .

Inkwizytor, sdzia wyjtkowy

Tomás de Torquemada , pierwszy Wielki Inkwizytor Hiszpanii.

Za funkcjonowanie prawa kanonicznego za procesy i sdy w Kociele odpowiada trybuna kocielny , administrowany z upowanienia ordynariusza miejsca, najczciej biskupa . Rzym interweniuje tylko w drugiej linii, zarówno jako organ odwoawczy, jak i jako gwarant prawidowego funkcjonowania caoci.

Kiedy ta lokalna organizacja okae si niewystarczajca lub niewystarczajca do obrony potrzeb wiary, Papie moe zdecydowa si na powoanie funkcji inkwizytora . Jest to przedstawiciel, któremu Papie deleguje swoj wadz, aby sdzi wszystkie kwestie zwizane z wiar w danym regionie. Jest to jurysdykcja wyjtkowa, co oznacza, e gdy ta jurysdykcja istnieje, tylko ona ma jurysdykcj do osdzenia ortodoksji w przedoonej jej sprawie. Inkwizytor jest zatem zasadniczo przedstawicielem papiea i dziedziczy jego wadz.

Na ogó wybierano ich sporód franciszkanów lub dominikanów . Zwykli inkwizytorzy yli na marginesie ycia konwentualnego i dla wypenienia swojej misji byli zwolnieni ze lubów posuszestwa przeoonym ^{[ ref.  dany]} .

Aspekty administracyjne

Organizacj zaoon przez Inkwizytora do wykonywania swojej misji osdzania a wic trybunaem jest Inkwizycja w administracyjnym znaczeniu tego sowa. Trybuna inkwizycyjny mia najczciej sta siedzib ( gdzie przechowywano bardzo obszerne archiwa ^{[ ref.  Desired]} ), ale niekoniecznie: inkwizytorzy byli wdrowni. Inkwizytorom pomaga liczny sztab: duchowni , m.in. notariusze , urzdnicy , dozorcy wizienni itp.

Na pocztku Inkwizycji Inkwizytorzy pracowali w parach o równych umiejtnociach. W hiszpaskich sdach okrgowych ci dwaj sdziowie-inkwizytorzy systematycznie wspópracowali z prokuratorem, dwoma urzdnikami, skarbnikiem, spornym sdem finansowym, kwalifikatorami (ekspertami teologicznymi) i modszym personelem. Nastpnie ^[Kiedy] Zarzut regionu zosta przekazany jednemu inkwizytorowi. ^{[ ref.  podany]}

Procedura inkwizycyjna

Jurysdykcja inkwizycyjna wywodzi swoj nazw od moliwoci odwoania si do procedury inkwizycyjnej, procedury nadzwyczajnej (i nieznanej prawu rzymskiemu). Tradycyjny sd nie moe spontanicznie wywoywa przyczyny, musi najpierw zosta zajte przez powoda (który w sprawach karnych , moe by instytucja publiczna ustanowiony w tym celu ). Wrcz przeciwnie, trybuna inkwizycyjny moe bada z urzdu (w dosownym sensie: ze wzgldu na swoj misj , urzd ) kad spraw w swojej dziedzinie kompetencji, bez koniecznoci zajmowania si ni. Ta moc zostaa przypisana, aby umoliwi szybkie i skuteczne zbadanie wszystkiego, co moe by podejrzane o herezj.

Wadza inkwizycyjna jest wygórowan wadz prawa zwyczajowego, podatn na naduycia ^{[sygn. konieczne]} , a zatem zwykle odmawiane w tradycyjnych sdach. Zrozum, w jaki sposób ta moc jest niezwyka: Napoleon I ^st lub Balzac powiedzia sdziemu ledczemu , e by najpotniejszym czowiekiem we Francji dziki swojej swobodzie dziaania, ale nie móg interweniowa tylko na zlecenie. Inkwizytor czy uprawnienia sdziego ledczego , prokuratora i mia uprawnienia do prowadzenia sprawy.

Procedura karna

Inkwizycja przez Joaquín Pinto  (en) (1842-1906)

Mówienie o procedurze karnej Inkwizycji wprowadza niezbyt suszn kategori: procedura karna stosowana przez jurysdykcje inkwizycyjne bya zasadniczo taka jak w tamtych czasach, z niewielk realn konkretnoci. Procedury, które dzi wydaj si skandaliczne, byy wówczas na ogó normalne: w wietle tego, co wie wspóczesne prawo, gwarancje proceduralne i przepisy, które dzi zapewniaj ochron oskaronych, byy wówczas niezwykle szcztkowe, niezalenie od jurysdykcji. Mona jednak podkreli, e jurysdykcje inkwizycji byy generalnie postpowe w porównaniu z tym, co praktykowano w tamtych czasach w równowanych procedurach wadzy cywilnej.

Ta procedura jest wynikiem ponownego odkrycia prawa rzymskiego. Procedur skodyfikowano w dokumentach ogólnych (zob. dekrety cytowane w ródach aciskich) oraz w instrukcjach aplikacyjnych ogoszonych przez inkwizytorów w procedurach podlegajcych ich jurysdykcji. Procedura bya w caoci napisana, notariusz przepisa wszystkie debaty. Caa procedura odbya si pod kontrol miejscowego biskupa, który otrzyma kopi wszystkich dokumentów. Procedury byy zwykle sporzdzane po acinie, oficjalnym jzyku Kocioa, ale przesuchania odbyway si naturalnie w jzyku ojczystym .

Oskarony móg odwoa si od sdziego lub odwoa si do Rzymu. W przypadku apelacji do Rzymu wszystkie dokumenty byy przesyane pod pieczci, a sprawa zostaa zbadana i osdzona w Rzymie na podstawie zebranych dokumentów.

Procedura Inkwizycji zmieniaa si w czasie iw zalenoci od regionu, ale jej ogólne zarysy przedstawiono poniej.

Standardowa procedura Inkwizycji

Wedug Valérie Toureille procedura stosowana przez Inkwizycj opieraa si na trzech nowych zasadach: nieznajomoci przez oskaronego nazwisk wiadków oskarenia, wyeliminowaniu pewnych niezdolnoci do skadania zezna oraz wykorzystaniu pytania . Dla Raphaëla Carrasco i Anity Gonzalez wite Oficjum trwale przekracza swoje prawa.

Dekret uaskawienia

W caym regionie ogoszono ogólne ledztwo. Kiedy Inkwizycja dziaaa w sektorze geograficznym, wszczcie ledztwa Inkwizycji w danym sektorze heretyckim przybierao na ogó form ogólnego przepowiadania, w którym inkwizytor wykada doktryn Kocioa i obala tezy herezji. Nastpnie wyda dekret aski i edykt wiary , wzywajc wszystkich mieszkaców przed inkwizytora.

W okresie wyznaczonym dekretem aski (zwykle od 15 do 30 dni ) na tych, którzy stawili si na czas i spontanicznie wyznali swoje winy, nakadano pokut religijn (zwykle pielgrzymk ), ale unikano sankcji wadzy cywilnej. Odwrotnie, edykt wiary nakada obowizek potpienia praktyk heretyckich.

Te pierwsze spontaniczne wyznania, które musiay by kompletne, umoliwiy równie poprzez ich zeznania (denuncjacje) zidentyfikowanie heretyków, którzy si nie stawili. Okres przyznany dekretem uaskawiajcym umoliwia równie przeprowadzenie ledztw lokalnych i, w razie potrzeby, zbieranie oskare.

Wielbiciele podejrzani o herezj, którzy nie pojawili si w okresie karencji, byli wzywani indywidualnie.

Indywidualna wycena

Strona tytuowa Flagellum haereticorum fascinariorum, 1581

Cytat indywidualny najczciej dokonywany by za porednictwem proboszcza . Ci, którzy odmówili stawienia si, zostali ekskomunikowani .

Podejrzany musia przysic (na cztery ewangelie ), e ujawni wszystko, co wiedzia o herezji. Jeli podejrzany natychmiast i swobodnie przyznawa si do swoich bdów, wymierzano mu jak poprzednio pokuty, a ewentualne kary byy lekkie.

Przysiga bya potn broni w rkach inkwizytora. Wiele sekt zakazao przysigi, a naruszenie lub odmowa przysigi byo zatem powanym przejawem herezji. Z drugiej strony sankcj przeciwko krzywoprzysistwu bya kara doywotniego wizienia, bardzo odstraszajca.

Powane wyroki dotyczyy tylko tych, którzy odmówili przyznania si do bdu, nawet po przysigniciu prawdy i pomimo zezna budzcych powane wtpliwoci co do ich szczeroci. Dla nich rozpocza si procedura inkwizycyjna.

mier oskaronego nie zawiesia postpowania: jeli zmary by winny herezji, bd ten musia zosta uznany wyrokiem.

Nawet bez przyznania si do winy podejrzany niekoniecznie zosta uwiziony. Móg pozosta wolny na zwolnieniu warunkowym, za kaucj lub przedstawia osoby rczce za jego pojawienie si przed inkwizytorem. Mona byo zastosowa pozbawienie wolnoci, ale najczciej nie rozcigao si ono na cay czas trwania postpowania.

Dowody i obrona

Scena Inkwizycji Francisco Goya .

Oskaronym, a take wiadkom udzielono ochrony. Tym samym tosamo wiadków oskarenia bya utrzymywana w tajemnicy, co byo wówczas powszechn praktyk. Zgodnie z t sam logik pojcia konfrontacji wiadków i przesuchania krzyowego byy nieznane. Natomiast w sdach inkwizycji oskaronym pozwolono przedstawi list osób, które mog by uraone, a nastpnie zakwestionowano ich jako wiadków.

Ówczesne sdy nie przyjmoway zezna o wtpliwym pochodzeniu: zodziei , prostytutek , ludzi o zym yciu, ale take heretyków i ekskomunikowanych. Bardzo szybko sdy inkwizycji odstpiy od tej zasady, jeli chodzi o zeznania heretyków, z oczywistych wzgldów praktycznych: dziaalno heretyków bya na ogó ukryta, odpowiednie zeznania z trudem mogy pochodzi od samych heretyków. Praktyka ta zostaa sformalizowana w 1261 roku przez Aleksandra IV .

Oskareni cieszyli si pewn ogóln ochron w sposobie karania faszywych zezna: zeznania uzyskiwano pod przysig, a przestpstwo krzywoprzysistwa byo surowo karane doywociem.

Oskarony na ogó ma prawo do obrocy, ale w przypadku Inkwizycji prawo to byo najczciej teoretyczne, z braku ochotników: prawnicy heretyków ryzykowali, e sami zostan oskareni o samozadowolenie z prowadzonej herezji. Generalnie iz tego samego powodu oskareni postawieni przed trybunaem inkwizycji nie korzystali z obecnoci wiadków obrony.

Pytania i tortury

Procedura inkwizycyjna przywizuje du wag do przyznania si oskaronego do winy.

Róne sposoby, w jakie wite Oficjum zadaje pytanie przez protestanckiego rytownika Bernarda Picarta (1673-1733) (Madryt, Biblioteca National ), 1707

Rzeczywicie, jurysdykcja religijna, inkwizycja zajmuje si odkupieniem dusz, dlatego pragnie uzyska skruch oskaronego. Nastpnie przeprowadzana jest caa procedura w celu uzyskania ich zezna, a nastpnie ich spowiedzi. Aby pomóc duchownych, aby podrczniki przesucha s napisane Inkwizytor, najbardziej znany to Podrcznik Inkwizytora z Bernard Gui , z rcznym Eymerich i rcznym Torquemada . Wskazuje procedur, pytania, jakie naley zada, presj moraln i presj fizyczn, któr mona na ni naoy. Inkwizytor musi ostatecznie wydoby prawd przez przebiego i roztropno . Wród nacisków fizycznych mona wymieni wizienie, które wedug Bernarda Gui otwiera umys , a take pozbawienie jedzenia i tortury . Ale jedn z osobliwoci ledztwa inkwizycyjnego jest tajno: oskarony i jego krewni nie znaj adnego z zarzutów, a zatem obrona jest lepa.

Czstotliwo stosowania tortur

Róne tryby tortur hiszpaskiej inkwizycji , 1854

Po pierwsze, przypominaj, e praktyka tortur (lub kwestionowania, z ac. quæstio ) bya w tym czasie stosowana równie na dworach wieckich, z wyjtkiem np. Aragonii , i dlatego nie bya prerogatyw Inkwizycji.

Nastpnie obniaj stare szacunki. Tak wic Bennassar szacuje midzy 7 a 10% liczb winiów hiszpaskiej inkwizycji, którzy przeszli te tortury i precyzuje, e stosowanie tortur nigdy nie byo regu dla Inkwizycji i moe nawet pojawia si w niektórych epokach, takich jak wyjtek. .

Unikaln cech tortur w czasach inkwizycji bya szlachta, która nie korzystaa z adnego szczególnego przywileju, jak miao to miejsce w przypadku innych sdów.

Jednak stosowanie tortur w szczególnoci i ogólnie liczba ofiar Inkwizycji pozostaje trudna do oszacowania, poniewa wikszo danych statystycznych za okres przed 1560 r. znikna. Poniewa zeznania uzyskane w wyniku tortur byy niedopuszczalne, ta cz procedury nie bya co do zasady rejestrowana w formie pisemnej ^{[ref. konieczne]} , a protokoy z procesu s zwykle milczce lub w najlepszym wypadku zawieraj aluzje na ten temat. W protokoach przesucha odnajdujemy wic krótkie zdania typu wyznanie esse veram, non factam vi tormentorum , które zarówno przywouj hipotez tortur, jak i zaprzecza, by zanotowane wyznanie byo skutkiem (Wyznanie jest spontaniczne, a nie dokonane pod si bólu). Wyrane zapisy postquam depositus fuit de tormento (po powrocie z tortur) s niezwykle rzadkie.

Granice tortur

Tortury pod inkwizycj.

Bartolomé Bennassar, mówic o hiszpaskiej inkwizycji, przypomina, e praktyka tortur jest tam bardzo skodyfikowana. Zalecane s trzy tortury: woda, belka i ogie.

Bennassar uwaa za dowód, e tortury stosowano z umiarem, fakt, e wiele osób si im sprzeciwiao. Podobnie Lawrence Albaret uwaa, e XII ^th  century, praktyka tortur (...) jest umiarkowany i inkwizycyjna personel szczerze przekonani o jego wynikach .

Stosowanie tortur stanowio problem moralny dla inkwizytorów, którym jako duchownym zabroniono przelewania krwi. Po pocztkowej niejasnoci prawnej, praktyka ta zostaa oficjalnie dopuszczona dla Inkwizycji w 1252 r . bull Ad extirpenda , pod warunkiem, e nie prowadzi do okaleczenia lub mierci i wyklucza z jej zakresu dzieci, kobiety w ciy i osoby starsze. Ponadto czsto Papie domaga si, aby mona go byo wyda tylko za zgod miejscowego biskupa, z czego czsto równie w praktyce si zrezygnowano. W tej bace oskarony korzysta z dwóch zabezpiecze: pytanie moe by zadane tylko raz, a przyznanie si do winy musi zosta powtórzone dowolnie, aby byo dopuszczalne.

Izba tortur pod inkwizycj, 1809

Jednak wedug Nicolasa Eymericha , Inkwizytora Generalnego Aragonii, tortury nie byy niezawodnym i skutecznym rodkiem dochodzenia do prawdy ( quæstiones sunt fallases i nieskuteczne ), poniewa uwaa, e nie tylko zdolno do oporu rónia si znacznie w zalenoci od osoby, ale take, e niektórzy z oskaronych uywali czarów, aby sta si niewraliwymi na ból, a nawet woleli umrze ni przyzna si. W 1561 roku Inkwizytor Generalny Fernando de Valdés wykazywa ten sam sceptycyzm. Niemniej jednak byo wiele przypadków naduy; jednym z najgorszych przykadów, daleki od bycia odosobnionym, by niewtpliwie przypadek Diego Rodrigueza Lucero , inkwizytora Kordoby w latach 1499-1507, kiedy w kocu zosta zwolniony ze swoich funkcji.

Opinia jury

W trudnych przypadkach sd musia wysucha opinii kolegium boni viri , rady (po acinie consilium ) zoonej z trzydziestu do stu ludzi o potwierdzonej moralnoci, wierze i sdzie. Ta rada jest narzucona i potwierdzona instrukcjami papieskimi z 1254 roku . Jej rola w Inkwizycji wzronie i zostanie rozszerzona na inne jurysdykcje, aby wreszcie sta si pocztkiem nowoczesnego jury .

Po zoeniu przysigi w sumieniu, wszystkie akta procesu zostay im przekazane, ale anonimowo, ocenzurowane wedug nazwiska oskaronego. Przekazali inkwizytorowi dwie opinie: o charakterze zauwaonej winy oraz o charakterze stosownej sankcji.

Inkwizytor pozostaje suwerenny i odpowiedzialny za swój wyrok, ale rady tej rady byy najczciej przestrzegane, a gdy tak nie byo, byo to zagodzenie proponowanych sankcji.

• 

  Doncella de hierro , staroytny instrument tortur. Wystawa Inkwizycji w Palacio de los Olvidados w Granadzie

• 

  Garras de gato , czyli kocie pazury, staroytny instrument tortur uywany do rozdzierania ciaa torturowanych. Wystawa Inkwizycji w Palacio de los Olvidados

• 

  Pazury kota. Wystawa Inkwizycji w Palacio de los Olvidados

• 

  Aplastacabezas lub zgniatacz gów, staroytny instrument tortur. Wystawa Inkwizycji w Palacio de los Olvidados

• 

  Kolebka Judasza, staroytne narzdzie tortur. Wystawa Inkwizycji w Palacio de los Olvidados

• 

    Stela   lub óko do rozcigania, Muzeum Inkwizycji w Limie

Wydanie wyroku

Papie i Inkwizytor , obraz Jean-Paul Laurens .

Wyroki Inkwizycji zostay ogoszone podczas oficjalnej ceremonii, w obecnoci wadz cywilnych i religijnych. Ta ceremonia liturgia w staroytnym znaczeniu tego sowa miaa symbolicznie zaznaczy przywrócenie równowagi spoecznej i religijnej, naruszonej przez herezj. By to zatem publiczny akt wiary , co jest dokadnym znaczeniem portugalskiego terminu   auto da fé  .

Na dzie lub dwa przed ogoszeniem oskaronych ponownie odczytano im zarzuty (przetumaczone na jzyk ojczysty) i wezwano do wysuchania wyroku inkwizytora wraz z wadzami lokalnymi i reszt ludnoci.

Ceremonia rozpocza si wczenie rano kazaniem inkwizytora, std jego inna nazwa   kazanie ogólne  . Wadze cywilne zoyy wówczas przysig wiernoci Kocioowi i zobowizay si do udzielenia pomocy w walce z herezj.

Nastpnie odczytano wyroki, zaczynajc od aktów uaskawienia: umorzenia wyroków lub uaskawienia. Potem nastpoway wszelkiego rodzaju pokuty (dary, pielgrzymki, umartwienia itp.). Wreszcie byy kary waciwe, a do najsurowszych, takie jak doywocie czy kara mierci. Skazani zostali nastpnie przekazani wieckiemu ramieniu przez uroczyst formu: Cum ecclesia ultra non habeat quod faciat pro suis demeritis contra ipsum, idcirco, eundum reliquimus brachio et judicio sæculari (Poniewa Koció nie musi ju spenia swojej roli przeciwko tym z tego powodu pozostawiamy je wieckiemu ramieniu i jego sprawiedliwoci ). Na tym zakoczya si ceremonia. Inkwizytor speni swoj rol, Koció ogosi herezj.

Kady móg wtedy wróci do domu z nowo odnalezionym czystym sumieniem - z wyjtkiem oczywicie tych winnych zbrodni przeciwko spoeczestwu, którym "wieckie rami" miao ucierpie na ich wyrokach. W przeciwiestwie do pokuty religijnej, kary te byy rzeczywicie okrelone przez wadz doczesn . Sankcjonowali zbrodnie popenione przeciwko wierze i Kocioowi, oficjalnie chronione przez pastwo.

Kary i pokuty

Penitenci sami si chostaj.

Trybuna inkwizycyjny nie nakada cile kar, ale   pokuty  . Mniej powane nazwano arbitralnymi pokutami. Bya to publiczna chosta podczas mszy , wizyt w kocioach, pielgrzymek , utrzymanie ubogiego, noszenie krzya na ubraniu itp.

Pokuta bya potem czsto redukowana. W archiwach Inkwizycji znajduje si wiele przykadów pokuty, któr z rónych powodów, czasami na danie, zmniejszono lub zniesiono. W ten sposób przytaczamy przypadek syna, który uzyska zwolnienie ojca po prostu odwoujc si do aski inkwizytora, inni s wypuszczani, aby pomaga swoim chorym rodzicom a do wyzdrowienia lub mierci.

Ale Inkwizycja potpia take kary ekonomiczne i spoeczne. Konfiskata mienia pozwala na korzystanie z dotacji umoliwiajcych jej funkcjonowanie. Hiszpaska Inkwizycja skazuje równie na ostracyzm poprzez noszenie sambenito lub eksponowanie go z imieniem skazanych w kocioach. Ból niemonoci doprowadzi równie do ruiny i ndzy tych, którzy zostali ni dotknici.

Scena z Inkwizycji, ok. 1930 r. 1700

Z drugiej strony, heretykom, którzy nie pojawili si w okresie karencji lub ci, którzy powrócili do herezji, grozio doywocie. Wizienie miao dwa moliwe tryby: szeroki mur, porównywalny z aresztem domowym, oraz wski mur, odosobnienie. Wsk cian móg pogorszy carcer strictissimus , skazaca wsadzany do lochu (potocznie nazywany in pace ) przykuty acuchami i pozbawiony wszelkiego kontaktu.

Nawracajcym lub uparty, który chcia wyzna mu przestpstwa (który musi inaczej wykazano), pozostawiono do wadzy wieckiej, a kara za przestpstwa czsto byo uwizienie lub stosie. cile mówic, najsurowszym wyrokiem wydanym przez Koció bya ekskomunika . Wyroki mierci byy wydawane wedug prawa cywilnego i wykonywane przez wadze wieckie. Trzeba jednak powiedzie, e nie byo wyranego rozdziau midzy sfer cywiln a religijn: od wadz cywilnych wymagano pomocy pod grob ekskomuniki.

Poczenie

W pewnych okolicznociach, w szczególnoci w przypadku winy w toku postpowania, oskarony moe odwoa si do Papiea. W praktyce taka moliwo jest rzadko oferowana. Bernard Gui precyzuje, e inkwizytor ignoruje wszelkie przywileje zwolnienia i odwoania. W Valence w 1494 r. odmówiono tego prawa do odwoania osobom skazanym za herezj. W XVI ^-tego  wieku, odwoanie do papiea i Parlamentu staje si powszechne i bd blokowa proces a reklamacja nie zosta przeanalizowany.

Ofiary Inkwizycji

Inkwizycja dotyczy chrzecijan, którzy na ziemi chrzecijaskiej stali si heretykami, a nie niechrzecijanami. Na przykad w 1199 papie Innocenty III, zwizany z utworzeniem trybunau inkwizycyjnego, przypomnia o znaczeniu ochrony praw ydów i niemoliwoci przymusowego nawrócenia niechrzecijan, ale jest mao suchany. Dotyczy to bdzie równie kadej osoby uznanej za dewiant: mistyków (w szczególnoci iluminatów alumbrados ), czarownic i   czarodziejów , blunierców (przestpstwo na sowa), bigamici , cudzooników (dla zwizków pozamaeskich ), zoofilów (tzw. bestialstwo), sodomici (w tym homoseksualici ), pederastowie , osoby wydane z rónych powodów.

ydzi nioscy piercie i doprowadzeni na stos, 1515

Liczba osób porzuconych przed sdem cywilnym i dostarczonych na stos jest trudna do oszacowania. Pami zbiorowa jest naznaczona masowymi egzekucjami w Montségur , Weronie czy Górze Aimé oraz powtarzaniem stosów w niektórych okresach hiszpaskiej inkwizycji .

Akta procesowe czciowo znikny, a historycy skaniaj si do oszacowania liczby ofiar ludzkich tylko na podstawie czciowych dokumentów. Ta zasada prowadzi ewaluacji do bardzo zmiennych wyników, od 400 ofiar dla pierwszych dziesiciu lat do kilku milionów w cigu kilku stuleci w wielu krajach zgodnie z oszacowaniem historyk Jules Michelet w 1862 roku, z uwzgldnieniem ewangelizacji. Przez miecz nowe ziemie. Juan Antonio Llorente w swoim studium Critical History of the Inquisition of Spain od czasu jej zaoenia przez Ferdynanda V do panowania Ferdynanda VII w 1818 roku, szacuje okoo 30 000 wyroków mierci fizycznej i 15 000 za pomoc kuky w cigu trzech wieków hiszpaskiej inkwizycji od 1481 do 1781 (data ostatniej egzekucji) w tym 8800 za okres Torquemada . Jednak wspóczeni historycy s mocno przesadzone t ocen i wyznaczy jako instrumentu czarnej legendy w XIX ^th  wieku.

Agostino Borromeo, jeden z najlepszych specjalistów, szacuje, e za hiszpask inkwizycj [] na 44 674 oskaronych okoo 800 zostao skazanych na mier. "  ; Podczas gdy w Hiszpanii odbyo si okoo 125 000 procesów podejrzanych o herezj, naukowcy odkryli, e prawie 1 procent oskaronych zostao straconych. W Portugalii, 5,7 procent wicej ni 13 000 osób próbowao przed sdami kociele XVI ^th i pocztku XVII ^th  stulecia, zostao skazanych na mier, powiedzia.

Nieliczne badania przeprowadzone na XIII ^-go  wieku daje odsetek skaza stawk poniej 10% zda. Wedug Patricka Henriet, Nie ma wtpliwoci, e XIII ^th  century, a jeszcze póniej, inkwizycyjna sprawiedliwo bya znacznie mniej sprawny ni sdy cywilne. " Bartolomé Bennassar przechyli wielk zmienno liczby wyroków wedug okresów (surowych lub ciszej). Ocenia i 40% osób uznanych za kwot stosie podczas najbardziej strasznym czasie hiszpaskiej inkwizycji (koniec XV ^th  wieku), spada do 1% w drugiej poowie XVII ^-go  wieku. Wedug Jean Dumont , Bernard Gui wymawiane, midzy 1308 i 1323, 42 zdania na stosie poza 930 zda, czyli 4,5%.

Jednak wszystkie te obliczenia nie mog uwzgldnia ofiar zapisanych w licznych archiwach procesowych, które zostay zniszczone lub utracone.

W czasie triumfujcej Inkwizycji w 1524 r. w Sewilli umieszczono pamitkow tablic oceniajc pierwsze czterdzieci lat hiszpaskiej inkwizycji, podobno najstraszniejsze:

Rok Paski 1481 [] rozpocz si w tym miejscu wite Oficjum Inkwizycji przeciwko judaizujcym heretykom, dla wywyszenia wiary. Przez niego od czasu wypdzenia ydów i Saracenów do roku 1524 [] ponad dwadziecia tysicy heretyków wyrzeko si swoich zbrodniczych bdów, a ponad tysic zawzitych w herezji postawiono w pomieniach, po osdzeniu zgodnie z z prawem []

Wedug kocielnej Henri-Dominique Lacordaire , Inkwizycja jest prawdziwy postp w stosunku do wszystkiego, co miao miejsce w przeszoci. W miejsce trybunau bez prawa uaskawienia, z zastrzeeniem nieubaganej litery prawa, istnia elastyczny trybuna, od którego mona byo zada przebaczenia przez skruch i który nigdy nie odnosi si do ramienia wieckiego, z wyjtkiem ogromnej mniejszoci oskaronych. Inkwizycja uratowaa tysice ludzi, którzy zginliby przed sdami powszechnymi .

Studia i pokuta

w Marzec 2000, Koció katolicki zaoferowa swoj oficjaln skruch w szczególnoci przeciwko ekscesom Inkwizycji, a w 1998 roku rozpocz badania na temat Inkwizycji, w wyniku których opublikowano 800-stronicowy dokument wymieniajcy wyrzdzone przez ni szkody i w którym Jan Pawe II II zamanifestowa skruch Kocioa rzymskiego (patrz szczegóy i odnoniki w Chronologia Wspóczesno ).

Problem oceny opinii

Zniszczenie przez ogie ksig ( autodafé ) potpionych przez inkwizycj (jest to tu bowiem przedstawienie cudu Fanjeaux i w. Dominika przez Pedro Berruguete , gdzie ksigi katarów i katolików wydano na sd przez ogie, scena przed inkwizycj ).

Wolno sumienia

Nawrócenie do Boga moe by dokonane tylko za darmo. Oto, co mówi Ezechiel: Bóg nie chce mierci grzesznika, ale aby si nawróci (Ez 33:11, 2P 3:9, prolog do rzdów w. Benedykta ). To co cigle powtarza tych ojców, od Tertuliana do II ^-go  wieku. W tym samym czasie, kiedy powstaa pierwsza inkwizycja, Bernard de Clairvaux sformuowa, e wiar trzeba przekonywa, a nie narzuca .

Dominique de Guzmán , ze swej strony, zaoy Zakonu Kaznodziejskiego do zmniejszenia albigensów herezj przez goszenie i przykadzie mendicant ycia, stay si z krucjaty wojennej przeprowadzane w tym samym czasie pod Innocentego III - staej formacji dogmatyczna o Dominikanie póniej zarobili na nich wielu inkwizytorów. W swoim rodowodzie Tomasz z Akwinu , przyszy doktor Kocioa, stwierdza w Summie teologicznej , e zobowizuje nawet bdne sumienie. To znaczy, e jest racjonalne, a zatem suszne, aby czowiek poda za swoim sumieniem (ST., Ia II., Qu.19, art.5).

Powiedz prawd dogmatu

Nawet jeli sumienie jest wolne, wolno t mona rozumie tylko w odniesieniu do dwóch obowizków w myli katolickiej  :

• moralny obowizek kadej jednostki, by szuka prawdy i y zgodnie z ni;
• instytucjonalny obowizek Kocioa, aby gosi i broni tego, co dostrzega w Prawdzie, czyli typowo dogmat .

Trybuna inkwizycyjny sam decyduje jedynie o ortodoksji przedoonej mu sprawy. Taki osd jest obowizkiem instytucjonalnym i nie stanowi problemu moralnego. Dramat Inkwizycji nie polega na badaniu ortodoksji sprawy; zaczyna si, gdy Koció akceptuje, e konsekwencja jego osdu jest zwizana z sankcj karn wadzy doczesnej.

Atak na porzdek spoeczny

W katarów z Carcassonne wydalony nagi od miasta w 1209 roku .

Dla spoeczestwa redniowiecznego chrzecijastwo jest czci porzdku spoecznego, a porzdek spoeczny opiera si na religii.

• W tej organizacji, na poziomie religijnym, herezja z koniecznoci stanowi zerwanie porzdku spoecznego. I odwrotnie, na poziomie politycznym jedynym sposobem na zakwestionowanie ustalonego porzdku jest zerwanie ( schizma ) z instytucjonaln religi.
• Jest rzecz normaln, e wadza doczesna broni w taki czy inny sposób porzdku spoecznego, sankcjonujc, jeli to konieczne, to, co naraa go na niebezpieczestwo (nawet jeli obrona jest delikatna i musi by wykonywana z rozwag, aby nie popa w reakcjonizm). zastój).
• O ile herezja zagraa spoeczestwu, musi by zwalczana przez wadz doczesn. Ale o ile herezja wyraa si w sferze wiary, musi by osdzona przez autorytet religijny.

W rezultacie sdy religijne zaczynaj osdza awanturników spoecznych. Ten podzia ról jest zapisany w porozumieniu w Weronie (1148) midzy papieem a cesarzem: heretycy musz by osdzeni przez Koció, zanim zostan wydani w rce wieckie, aby ponie nalen kar ( debita animadversione puniendus ).

Inkwizycja i wadza

Historia Inkwizycji jest ilustracj dramatu, który zagraa ludziom za kadym razem, gdy midzy pastwem a Kocioem nawizuje si organiczna wi pisa historyk i profesor Bartolomé Bennassar .

Samo funkcjonowanie inkwizycji (ogoszenie edyktu zobowizujcego do wypowiedzenia, prowadzenie i przechowywanie rejestrów wszystkich donosów, procedura objta tajemnic) czynio z niej potne narzdzie represji, z którego korzystay wadze religijne i królewskie.

W zalenoci od czasu Inkwizycja bdzie suya lub sprzeciwiaa si wadzy politycznej. We Francji redniowieczna inkwizycja w swoich pocztkach suy gównie papieowi, który próbuje umocni swoj wadz i walczy z herezjami, a król czasami sprzeciwia si surowym represjom. Ale do koca XIII ^th i a do XV ^-go  wieku, wadcy zamówione ledcz moc, aby pozby si kopotliwych osób sta na potny. W XIV ^th  wieku papie reaguje do pewnych naduy dotyczcych autonomii danej inkwizycji wymagajc wspópracy midzy biskupami i inkwizytorów. Podwaane jest absolutne prawo inkwizytora. Ale sdy cywilne równie stopniowo osabiaj wadz takiego sdu. W Tuluzie, w 1331, komisarz królewski zrówna inkwizycj z jurysdykcj królewsk, w 1412 inkwizytor Tuluzy zosta aresztowany z rozkazu króla. W Dauphiné dwór jest stopniowo podporzdkowany parlamentowi Grenoble .

W Hiszpanii inkwizycja jest pod zwierzchnictwem króla. To on wyznacza inkwizytorów. Papie bdzie mia bardzo may wpyw na hiszpask inkwizycj i w obliczu bezkompromisowoci Torquemady , moe wnie protest tylko, jeli go wniesie. Instrument wadzy, to przede wszystkim jednoczca sia w Hiszpanii po rekonkwicie . Nastpnie oddaje si na sub wadzy, stajc si broni przeciwko fueros . Suy do walki z wrogami wadzy (partia Nawarra, Antonio Pérez , represje zamieszek z 1591 r., represje rewolucji 1640 r. w Katalonii , opowiedzenie si po stronie w wojnie o sukcesj hiszpask ).

Zapewnia, by jego przekona, wolnej pracy dla galer i wzbogaca skarbiec koronny od grzywien, które zadaje oraz zajcia mienia, podczas gdy finansowanie prowadzenia wasnych prac. Skania si do kaprysów polityki (odpust wobec heretyków angielskich w 1604 r. podczas budowy pokoju). Suy równie jako policja polityczna, kontrolujc cudzoziemców. Stopniowo sta si si reakcyjn przeciwko zmianom w Hiszpanii, której wadza trwaa do 1808 roku .

Zamordowani Inkwizytorzy

mier w. Piotra z Werony Gentile da Fabriano , XV ^w.

W ruchach oporu wobec Inkwizycji lub sprzeciwu wobec jej wadzy lub niektórych nominacji zamordowano kilku inkwizytorów, w szczególnoci:

• Konrad z Marburga , pierwszy niemiecki inkwizytor powoany w 1231 r., zgin w 1233 r.;
• Pierre de Planedis, dominikanin otruty w 1242 r.;
• Guillaume Arnaud i jego towarzysze zabici przez heretyków z Montségur w 1243 r. w pobliu Avignonet  ;
• Pierre d'Arcagno, notariusz Inkwizycji, zabity w Mediolanie w 1245 r.;
• Piotr z Werony (znany jako w. Piotr Mczennik) zabity w Seveso w 1252 r.;
• Pagano z Lecca , zabity w Valtellinie , w 1277;
• Pierre La Cadiretta Dominikanów ukamienowany na Seu d'Urgell w XIII ^-tego  wieku  ;
• ( fr ) Antonio Pavoni zabity w 1374 w pobliu Pignerolu we Woszech;
• Pedro de Arbués , mianowany w 1484 i zabity w 1485 w Saragossie  ;
• Juan Lopez Cisneros, Inkwizytor Sycylii , zabity przez Diego La Matin w 1657 roku.

Historia przedstawie Inkwizycji

Gówny artyku: Historia przedstawie Inkwizycji .

Inkwizycja , Collin de Plancy , 1863

Inkwizycja, poprzez przemoc swojego systemu kontroli wolnoci myli i terroru, a zwaszcza poprzez swoje gówne publiczne autodafie, pozostawia trway lad w zbiorowej wyobrani. Jednak badania wspóczesnych historyków skaniaj si do relatywizowania czstotliwoci i intensywnoci stosowania najbardziej brutalnych rodków, takich jak tortury i wyroki mierci, aby przywróci bardziej obiektywny i zniuansowany obraz normy funkcjonowania tej instytucji.

Wobec popularny obraz inkwizycji w badaniach historycznych doprowadzia historyków na koniec XX ^-go  wieku, studiujc histori przedstawie tego tematu, aby zrozumie pochodzenie i natur szczeliny midzy ideologi a rzeczywistoci.

Reforma protestancka i inkwizycja

Pierwsza faza pisemnego rozpowszechniania ideologicznie zorientowanej reprezentacji Inkwizycji wie si z represjonowaniem reformy protestanckiej , w szczególnoci na terytoriach hiszpaskich, za panowania Karola V, a nastpnie jego syna Filipa II .

W 1522 r. Karol V utworzy stanowisko Inkwizytora Generalnego Niderlandów , które byo wówczas w posiadaniu króla Hiszpanii, mianujc François Vander Hulst , aby rozszerzy swoj imperialn wadz poprzez t instytucj i skuteczniej walczy ze schizmatykami. Ten holenderski Inkwizycja, gównie rodek XVI ^-tego  wieku, szczególnie brutalnie tumione, co zostao uznane przez Koció katolicki jako herezj. Ofiary tych represji religijnych uznano za mczenników reformy, a same represje podsyciy wród ludnoci holenderskiej odrzucenie reimu hiszpaskiego, uzyskanego po prawie stuleciu niepokojów (tzw. wojna osiemdziesicioletnia , 1566 r.). -1648). Niepodlego Holandii zostaa wic zbudowana na tle walki o wolno religijn , przeciwko katolickiej Hiszpanii i jej inkwizycji.

Pod koniec XVI ^-tego  wieku, temat Inkwizycji idzie dobrze w kulturze reformowanych Kocioów, prowadzone przez bohatera-czcz zarówno nacjonalistyczne i religijne. Wiele pamfletów zaczo wówczas nadawa realistyczny, ale karykaturalny obraz Inkwizycji, opisujcy najgorsze praktyki inkwizycyjne jako norm bdnej i fanatycznej instytucji. I tak w 1567 roku hiszpaski protestant Antonio del Corro  (es) (pod pseudonimem Reginaldus Gonzalvus Montanus) demaskuje praktyki hiszpaskiej inkwizycji w swoim dziele Sanctæ Inquisitionis Hispanicæ Artes aliquot detectæ ac palam traductæ , przedstawiajc kad ofiar inkwizycji jako niewinn , kady inkwizytor jako przekupny i podstpny, a kady krok procedury inkwizycyjnej jako pogwacenie praw natury i rozumu ( Peters 1988 , s.  134). Ta ksika bdzie ogromnym sukcesem: przedrukowany i przetumaczony wiele razy, to bdzie dugo pozostanie bezwzgldne odwoanie na Inkwizycji dla swoich przeciwników ^{[ref. konieczne]} . Innym godnym uwagi ródem bdzie Apologie de Guillaume de Nassau, opublikowane w 1581 roku przez hugenota Pierre'a Loyseleur de Villiers . Wikszo zarzutów przeciwko Inkwizycji bdzie wtedy oparta na takich ródach.

Anglia XVII ^th  century jest zarówno protestant, kulturalnego i gospodarczego w bliskim kontakcie z Holandii i walki o wpywy przeciwko katolickiej Hiszpanii. Co wicej, od 1533 r. kpie si w oficjalnym antypapiestwie, a pojednanie z Rzymem za krótkich rzdów Marii Tudor (od 1553 do 1558 r.), w poczeniu z przeladowaniami protestantów, tylko zradykalizuje odrzucenie katolicyzmu za kolejnych rzdów. z Elizabeth I ^ponownie . W tym kontekcie temat Inkwizycji znajduje nowy przekaz w angielskich krgach protestanckich i nacjonalistycznych ( Peters 1988 , s.  139-144). Opisujc gwatowno pocztków hiszpaskiej inkwizycji jako norm funkcjonowania tej instytucji, a co za tym idzie, katolicyzmu (wczesny przykad takiego ponownego odczytania znajdujemy w historii i twórczoci Antonio del Corro  (es) ), odniesienie do Inkwizycji pozwala Anglikom doceni, przeciwnie, wolno i wyzwolenie, jakie przynosi protestantyzm, oraz moralnie uzasadni walk z katolicyzmem, zarówno zewntrzn (wojna z Hiszpani), jak i wewntrzn (przeladowania religijne w Irlandii ).

Antyklerykalizm i inkwizycja

Ta sekcja moe zawiera niepublikowane prace lub niezbadane owiadczenia  (wrzesie 2013 r . ) . Moesz pomóc, dodajc odniesienia lub usuwajc nieopublikowane treci.

Galileusz w obliczu rzymskiej inkwizycji , Cristiano Banti (1857).

XVIII ^th  wieku to wiek Owiecenia , którego filozofia jest zdefiniowany jako rónicowania si od przeszoci obskurantyzmu: naturalna religia przeciwiestwie do tradycyjnego dogmatu. Idea poszukiwania prawdy poprzez swobodne korzystanie z rozumu owieconego debat, niesionego szlachetn ambicj wychowania ludzi wolnych i dobrych obyczajów, przeciwstawia si wówczas dogmatyzmowi symbolizowanemu przez inkwizycj.

Wtargnicie Inkwizycji w dziedzin debaty naukowej wraz z procesem Galileusza ( 1633 ) stao si pocztkiem reakcji Kartezjusza i jego mechanistycznej filozofii . Pomieszanie prawd wiary i poszukiwanie naukowej podstawy stanowio problem metody, która pozostaje aktualna. Roszczenie Galileusza do pewnej autonomii ley u podstaw zasady autonomii nauki , która jest przeciwstawna metodom uwaanym za arbitralne przez Inkwizycj. Ten program przechodzi z ló angielskich, w duej mierze w symbiozie z Kocioem Anglii , i rozprzestrzenia si we Francji, w elicie intelektualnej, która zaczyna by dechrystianizowana. The Freemasons , który wtedy mia staj si wrogami wiernymi Kocioa katolickiego i inkwizycji, zwaszcza po pierwszym potpienie przez papiea w 1738 roku, uywane bardziej negatywne opisy inkwizycji do zilustrowania dyskusji nad obskurantyzmu i wolnoci.

Inkwizycja staje si wówczas powracajcym tematem w dyskursie antyklerykalnym . Voltaire traktuje to jako stay cel. Diderot i D'Alembert równie obieraj sobie za cel w swojej Encyklopedii  : we Wstpnym dyskursie encyklopedii D'Alembert surowo go krytykuje, nie nazywajc go za potpienie Galileusza. Tematem tego nowego wizerunku nie jest ju tylko przemoc, ale rozum. Inkwizycja staje si symbolem obskurantyzmu, narzdziem, za pomoc którego Koció przemoc narzuca dogmat .

Autodafe na Plaza Mayor w Madrycie , autorstwa Francisco Rizi , 1683.

W XIX ^-tego  wieku, motyw wiate nadal yje w mowie antyklerykalne i jest dalej przekazywany przez wizj, e romans da redniowieczu, których obraz jest rekonstruowany w tym czasie (patrz na przykad w innym rejestrze spraw z Violet-le-Duc ). Tak wic Jules Michelet publikuje w1841Proces Templariuszy , w1862 Czarownica  ; Victor Hugo publikuje w1882dramat w czterech aktach zatytuowany   Torquemada   i opowiada w Notre-Dame de Paris o losach Esmeraldy. Kilka lat wczeniej, w1867Don Carlos od Verdi , wedug Friedricha Schillera , zostao rozesane do publicznego wizerunku zarówno ujemne i symbolicznych postaci   Wielkiej Inquisitore, Cieco e nonagenario   (z   Wielkiego Inkwizytora, lepy i dziewidziesiciolatek  ). Ten rodzaj tematu literackiego (czasami prezentujcy si jako dziea historyczne, zob. Historia inkwizycji we Francji ) podtrzymuje i rozwija obraz Inkwizycji kierowanej przez sztywnych i przewrotnych duchownych, którzy uciskali ludno w ten sam barbarzyski sposób przez wszystkie epoki. Ta wizja jest równie propagowana przez szko upublicznion, wieck i obowizkow na mocy prawa Jules Ferry .

W epopei Pardaillan , udanej literackiej przygodzie z pocztku XX ^-go  wieku, hiszpaska inkwizycja nie pojawia si tylko jako specjalny sd, lecz jako niezalena organizacja okultyzmem, mocniejszy ni Papieem iz wasnego wywiadu.

W XX ^th  wieku, Inkwizycja dzieje si w codziennym sownictwie, stajc wspólne sowo dla rodzaju przeladowa, histerycznym, czsto zbiorowych i zawsze spektakularne. Wci aktywny gatunek literacki rozciga si na komiksy, gry wideo, czciej odwoujc si do stereotypów czarnej legendy Inkwizycji ni twierdzc, e odzwierciedla bardziej zniuansowan rzeczywisto opart na wspóczesnych badaniach historycznych.

Pod koniec XX ^-go  wieku, dwie prace zajmuj szczególne miejsce. W powieci Imi róy ( 1980 ) Umberto Eco wybiera na gównego bohatera byego inkwizytora, Guillaume'a de Baskerville'a, który wystpuje jako detektyw rozwizujcy seri morderstw. Rok póniej, w swoim filmie Szalona historia wiata ( 1981 ), Mel Brooks inscenizuje si w parodii szkicu, który przedstawia Inkwizycj w formie musicalu.

Wspóczesne postrzeganie Inkwizycji

Gówny artyku: Obraz Inkwizycji .

Nakadanie si tych ruchów i kwestii spoecznych prawdopodobnie przyczynio si do spotgowania najciemniejszych cech metody inkwizycyjnej: tortur , dogmatyzmu , niesprawiedliwoci wobec niewinnych ofiar, fanatyzmu , antyjudaizmu , obskurantyzmu itp.

Zdecydowana wikszo wspóczesnych publikacji, które nie pochodz od znawców historii, przedstawia jednolite i bardzo negatywne przedstawienie Inkwizycji, odtwarzajc stereotypowe obrazy, takie jak sceny sadystycznych tortur, nieludzkie warunki uwizienia, inkwizytorzy w penym fanatycznym delirium, czerpicy przyjemno z potpiania niewinnych ludzi na mier i pomienie stosu wzniesionego pod burzliwym niebem, z którego skazany rzuca ostatni kltw.

Semantycznie sowa rodziny Inkwizycja, inkwizytorski itp. przeszy do jzyka potocznego z bardzo negatywnymi konotacjami i ogóln ide kogo, kto poddaje przesuchanie po to, by nie mie do tego moralnego prawa.

Ten obraz Inkwizycji jest nie tylko owocem negatywnej propagandy szerzonej przez przeciwników Kocioa katolickiego i krajów z nim zwizanych: opiera si na pamici o pewnych faktach historycznych, które stanowi jedynie cz. dziaalno tych instytucji. Jak na ówczesne standardy spoeczne i etyczne pozostaj niezwykle szokujce, cho nie byy wyjtkowe jak na swoje czasy, kiedy praktyka tortur bya powszechna w celu uzyskania zezna ( stosowanie przemocy do terroryzowania ludnoci byo bardziej metod narzucon przez monarchów w celu kontroli i zjednoczy swoje terytorium, a tym samym da pocztek nowoczesnemu pastwu , ni specyfika Inkwizycji w jej czasach ^{[ref. do potwierdzenia]} ).

Dla M ^gr  Claude Dagens  : Inkwizycja jest czci, z krucjatami, wojnami religijnymi i praktykami wykluczenia przeciwko pewnym ludziom (w tym ydom), mroczn pamici Kocioa. Nie ma zatem mowy o odmowie przyjcia skruchy . Zauwaa jednak, e ta ciemna pami prowadzi do utraty widzialnoci Kocioa i e dzi znajduje odzwierciedlenie w pewnej religijnej obojtnoci . Chrzecijanie musz stawi temu czoa z solidniejszej kultury historycznej. Negatywne epizody z przeszoci nie mog narzuca si w teraniejszoci w fantazmatyczny sposób. Praca pamici nie jest zrobione, aby pogbi zbiorow win, ale aby zwolni sumienie pod okiem Boga i i do przodu. "

Chronologia Inkwizycji

W tej czci nie przytacza si w wystarczajcym stopniu jej róde  (stycze 2010) . 

Aby to poprawi, dodaj weryfikowalne referencje [ jak to zrobi ] lub szablon {{wymagane odniesienie}} w przypadku fragmentów wymagajcych róda.

Walka z herezjami w Cesarstwie Rzymskim

• I ^st  century / II ^th  century w dwóch z pasterskich Epistles napisana przez uczniów Pawa z Tarsu , pojawiaj si pierwsze podziay i kótnie w obrbie pierwszych wspólnot chrzecijaskich (Tt 3, 10, 1 Tm 1, 20).
• II ^th  century: Ireneusz pisze odrzucenia rzekomej gnozy nazwa kamc zwany take Przeciw herezjom , które jest instrukcja zarówno chrzecijaskie ycie i informuje o gównych odchylenia tamtej epoki, którzy nie nazw herezje .
• 287  : cesarz Dioklecjan dekretuje zabijanie Manichejczyków , przywódcy zostan spaleni ywcem. Ten precedens w prawie cesarskim bdzie póniej usprawiedliwia palenie heretyków .
• 313  : Konstantyn ogasza edykt mediolaski zezwalajcy na chrzecijastwo w Cesarstwie Rzymskim.
• 385  : biskup Priscillian , którego tezy zostay potpione na synodzie w Saragossie w 380 , zosta stracony przez cesarza Magnusa Maximusa, do którego apelowa w Trewirze . To morderstwo wywoao wówczas skandal i protest wielu biskupów, w tym Ambroego z Mediolanu i biskupa Rzymu Sirice .
• 407  : przeciwko donatyzmowi prawo rzymskie zrównuje herezj ze zbrodni obrazy majestatu. Jednoczenie Augustyn z Hippony i Jan Chryzostom sprzeciwiaj si stosowaniu przemocy w walce z herezj.
• 556  : egzekucja Manichejczyków w Rawennie przez sdziego Imperium.

Herezje roku 1000

• 1000 : ekspansja herezji manichejskiej.
• 1022 : we Francji Robert le Pieux skazuje 13 heretyków na spalenie ywcem.
• 1139 : Sobór Lateraski II . Anatema przeciwko wrogom Wiary . Heretycy musz zosta ukarani.
• 1148 : ukad Werony midzy papieem a cesarzem: heretycy musz by osdzeni przez Koció przed przekazaniem ich wieckiemu ramieniu.
• 1150 do 1200: silna ekspansja herezji katarów. Tumienie herezji poprzez wspóprac wadz cywilnych i miejscowego biskupa (Flandria, Francja itd.). Heretycy s paleni, a ich wasno konfiskowana. Okoo trzydziestu heretyków zostao spalonych w Anglii przez Henryka II (1166). W tym czasie Bernard de Clairvaux przypomina nam, e wiary nie naley narzuca. Jednoczenie w Kolonii i Liège tum chcia spali uwizionych heretyków katarów , wbrew radzie biskupa, który interweniowa.
• 1179 : III ^th Soboru Lateraskiego  ; anatema wobec katarów . Akceptacja co do zasady krucjaty przeciwko albigensom , która zostanie skutecznie rozpoczta dopiero 30 lat póniej. Vaudois nie mog gosi kaza.

redniowieczna inkwizycja

Egzekucja templariuszy .

• 1199 : Papie Innocenty III asymiluje herezj do zbrodni obrazy majestatu okrelonej w prawie rzymskim odziedziczonej od staroytnoci w bulli Vergentis in senium .
• 1200 : mniej wicej w tym czasie: promulgowanie praw karzcych heretyków mierci przez cesarza Fryderyka II (1220), przez Ludwika VIII we Francji (1226), przez Rajmunda V z Tuluzy (1229), Piotra II z Aragonii (1226) itd. Stos staje si zwyk sankcj przeciwko heretykom.
• 1205 : Papie Innocenty III w bulli Si adversus vos potpia tych, którzy przychodz w obronie heretyków, skutecznie zabraniajc im pomocy prawnika, a nawet wiadków obrony.
• 

  Katarowie Langwedocji ( XII ^TH - XIII ^p , S) lub ydzi Conversos ( XIV ^p - XV ^p , S), aby pomienie
  1207 : Papie Innocenty III gosi krucjat przeciwko albigensom . Zakoczy si traktatem paryskim (1229) .
• 1213 : dekret Licet Heli umoliwia zastosowanie procedury inkwizycyjnej przeciwko herezji. Dopeni go dekret Per tuas litteras .
• 1215 : IV ^e Lateran Council , który podejmuje i porzdkuje wszystkie przepisy dotyczce procedury inkwizycyjnej. ydzi musz nosi charakterystyczne znaki.
• 1231 : konstytucja Ekskomunika potpiajca herezj, ekskomunikujca heretyków i formalizujca nakazy wadzy doczesnej: doywotnie wizienie dla skruszonych, stos dla krnbrnych heretyków.
• Od 1231: pierwsi inkwizytorzy s mianowani i delegowani przez Stolic Apostolsk, która dokonuje co najmniej niefortunnych wyborów. Pierwszy z inkwizytorów, Conrad de Marbourg , mianowany w 1231 r., zosta zamordowany w 1233 r. W 1235 r. Robert le Bougre zosta mianowany inkwizytorem Francji. Inkwizycja zostaje powierzona dominikanom , ale ta fundacja ma miejsce po mierci ich zaoyciela , w przeciwiestwie do wszelkich form dziaania innych ni kaznodziejstwo i perswazja sowna.
• 1232 : Idc za rad spowiednika Raymonda z Penyafort , Jacques I ^st Aragon prosi o zaoenie inkwizycji w Aragonii .
• kwiecie 1233 : bubble Ille humani generis  : jurysdykcja przeciwko herezjom zostaje wycofana z sdów kocielnych, gdy istnieje sd inkwizycyjny.
• 1234 : sdy inkwizycji znajduj si w Tuluzie i Carcassonne . Powierzono je dominikanom.
• 1237 : Raymond VII z Tuluzy uzyskuje zawieszenie Inkwizycji w swoich stanach.
• 1237 : w Carcassonne szczególnie silne represje ze strony Ferriera, nazywanego motem heretyków . Ten pseudonim zostanie póniej nadany Torquemada i Antoine de Padoue .
• 1239 : w Szampanii Robert le Bougre spali 180 osób na Mont Aimé, osdzony w zaledwie tydzie.
• 1242 : pierwszy podrcznik Inkwizycji, wyprodukowany przez Raymonda de Peñafort .
• 1242 : dwóch inkwizytorów, Guillaume Arnaud i Étienne de Saint-Thibéry, zostaje zamordowanych w Avignonet.
• 1244 : koniec herezji w Montpellier , trybuna Inkwizycji zostaje tam zniesiony.
• 1246 : Innocent IV chce uwanie ledzi i interweniowa w funkcjonowanie sdów inkwizycyjnych, co powoduje tarcia (patrz Inkwizycja redniowieczna ).
• 1249 : bez przechodzenia przez trybuna Inkwizycji, Raymond VII z Tuluzy pali w swojej obecnoci osiemdziesiciu heretyków, nie pozwalajc im si wycofa.
• 1250 : Inkwizycja ( inquisitio hereticæ pravitatis ) istnieje i funkcjonuje w caej Europie Zachodniej.
• 1252 : Pierre de Verona , który bdzie nazywany Pierre Martyr, zostaje zamordowany we Woszech. Zosta kanonizowany rok póniej.
• 1252 : Innocenty IV ogasza bull Ad extirpanda zezwalajc na uycie pytania w dochodzeniach Inkwizycji. To upowanienie jest potwierdzone w1259( Aleksander IV ) i1262( Klement IV ), data ostatecznego upowanienia inkwizytorów do udziau w przesuchaniu.
• 

  Beginka (jak Marguerite Porete ), wydrukowana w Lubece in1489.
  1254 : Innocenty IV ponawia zakaz wizie lub palenia heretyków przez wadze cywilne bez rady miejscowego biskupa, który to zakaz by czsto przywoywany póniej.
• 1255 : Innocent IV zaleca stosowanie boni viri .
• 1255 : Dominikanie osiedlaj si w Tuluzie.
• 1261 : zeznania heretyków i apostatów s oficjalnie przyjmowane przed sdami Inkwizycji.
• 1273 : Tomasz z Akwinu w Summie Theologica uwaa, e kara mierci moe by zgodnie z prawem stosowana w celu zapewnienia zachowania porzdku spoecznego, w tym przeciwko herezjom ^{[ref. konieczne]} .
• 1278 : w Weronie spalono dwustu katarów.
• 1286 : skarga konsula Carcassonne do króla Francji na okruciestwo inkwizytorów tego miejsca.
• 1300 : proces i wykorzenienie Guillelmitów w Mediolanie .
• 1301 : Philippe IV le Bel bierze ekscesy Inkwizycji jako pretekst do odzyskania kontroli nad funkcjonowaniem tych sdów.
• 1306 : Clément V zleca ledztwo w sprawie funkcjonowania Inkwizycji na poudniu Francji.
• 1307 : pierwsi templariusze zostaj spaleni na rozkaz Philippe le Bel .
• 1308 : Bernard Gui zostaje mianowany inkwizytorem Tuluzy .
• 1310 : Marguerite Porete , znana jako Marguerite des Prés, spalona za herezj, literatka , mistyczka i chrzecijanka nurtu Beguine , urodzona w okolicach1250, spali swoj ksik Zwierciado dusz prostych i unicestwionych ...
  

  ydzi na stosie, 1349
  Padziernik 1311-maj 1312The Rady z Wiednia , jest zwoywane przez papiea Klemensa V , do orzekania w przedmiocie Zakonu wityni .
• 1312 : konstytucje Multorum querela i Nolentes s promulgowane podczas soboru wiedeskiego, wymagajc kontroli biskupa miejsca dla wszystkich wanych aktów procedury inkwizycji.
• 1314 : mistrzowie templariuszy pal si za herezj, sodomi itp.
• 

  John Hus na stosie.
  1317-1322 : straszne lata dla duchowych i cisku , uwaanych za heretyków, s cigani, osdzani i wielu z nich trafia na stos.
• 1321 : ostatni dostojnik katarów, Guillaume Bélibaste, zostaje spalony w Villerouge-Termenès przez inkwizycj z Carcassonne.
• 1324 : Jean de Beaune, Inkwizytor Carcassonne.
• 1326 : arcybiskup Kolonii wszczyna proces Inkwizycji przeciwko dominikaskiemu teologowi Jeanowi Eckhartowi .
• 1328 : ostatni heretyk spalony w Carcassonne .
• 1400 : funkcja inkwizytora stopniowo staje si tytuem pomocniczym lub honorowym.
• 1415 : Jean Hus jest spalony za herezj.

XV ^th  -wiecznej hiszpaskiej inkwizycji

• 1478 : Izabela Katolicka otrzymuje od papiea Sykstusa IV bull tworzc hiszpask inkwizycj . Zosta powoany i zacz dziaa w 1480 roku, inkwizytorzy byli mianowani przez wadców.
• 1481 : organizacja pierwszych autodafés .
• 1482 : w skrócie 29 stycznia, Sykstus IV potpia ekscesy hiszpaskiej inkwizycji.
• 1483 : Torquemada jest mianowany przez Papiea Wielkiego Inkwizytora Hiszpanii. Opublikowa swój kodeks inkwizytora w 1484 r. Jego rygoryzm wywoa liczne protesty i interwencj Sykstusa IV .
• 1484 : Innocenty VIII ogasza bull Summis desiderantes affectibus upowaniajc Inkwizycj do dziaania w sprawach czarów .
• 1486 : publikacja Mota Czarownic ( malleus maleficarum ) przez inkwizytorów Henri Institorisa i Jacques'a Sprengera oraz rozpoczcie polowania na czarownice.
• 1492 : dekret o wypdzeniu ydów z Hiszpanii ( dekret Alhambry , oficjalnie obowizujcy do 1967 r.).

XVI ^th i XVII ^th  stulecia, reforma i renesans

• 1512-1517 : V ^th  Soborze Lateraskim . Ksiki drukowane naley przedoy Kocioowi w celu uzyskania porady (zob. 1559).
• 1520 : organizacja nowoczesnej inkwizycji w Holandii .
• 1523 : Pierwsze mczennicy z reform w Holandii .
• 1525 : Hiszpaska Inkwizycja zaczyna ciga Iluminatów i nie ufa mistykom. Hiszpascy mistycy czsto bd zaniepokojeni inkwizycj: tak jest w przypadku Teresy d'Avila i Jana od Krzya , przyszych doktorów Kocioa .
• 1531 : Inkwizycja zostaje zaoona w Portugalii z upowanienia papiea Klemensa VII .
• 1542 : utworzenie w Rzymie przez Pawa III witej Kongregacji Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji, sdu apelacyjnego dla orzecze dotyczcych herezji i wiary oraz trybunau spraw zastrzeonych dla papiea. Jest on pocztkiem rzymskiej inkwizycji.
• 1550 : reformistyczny teolog Heinrich Bullinger owiadcza w Genewie, e herezja moe by ukarana kar mierci, jak morderstwo lub zdrada .
• 1553 : antytrynitarista Michel Servet , cigany przez hiszpask inkwizycj, zostaje schwytany i stracony przez protestancki konsystorz w Genewie .
  

  Auto da fe w Valladolid , 1559
• 1559 : stworzenie Indeksu przez wite Oficjum w Rzymie. Pierwszy indeks hiszpaski, znany jako de Valdés, zosta opublikowany kilka miesicy póniej: zawiera on nowe utwory, zwaszcza w jzyku romaskim: na 670 utworów zabronionych, 170 byo w jzyku wulgarnym.
• 1559 : Kryzys protestancki w Kastylii  : Inkwizycja brutalnie zniszczya mae grupy heterodoksyjne w Hiszpanii (1559-1563).
• 1563 : Publikacja The Book of Martyrs przez Johna Foxe , o protestanckiej martyrologii które dadz trwa konsystencj anty - reprezentacje katolickich w Wielkiej Brytanii (stosach, tortury, etc.).
• 

  Auto da fé w Limie  : pokutnicy na linach nioscy sambenito , coroza i wiec, niektórzy zakneblowani elazem
  1568 : pocztek wojny osiemdziesicioletniej w hiszpaskiej Holandii, czciowo motywowany strachem przed powstaniem inkwizycji w stylu hiszpaskim we Flandrii.
• 1569: zaoycielskim trybunaem inkwizycji w Limie , Peru .
• 1571: zaoenie trybunau inkwizycji w Mexico City .
• 1600 : rzymska inkwizycja skazuje dominikanina Giordano Bruno na spalenie ywcem.
• 1601 : Raymond de Peñafort zostaje kanonizowany.
• 1605 : w swojej synnej powieci Miguel de Cervantes inscenizuje Don Kichota ciganego przez Inkwizycj (a Hiszpaska Inkwizycja nie martwi go szczególnie).
• 1609: powstanie trybunau inkwizycji w Cartagena de Indias (dzisiejsza Kolumbia)
• 

  "  Czowiek, który zostanie spalony przez aresztowanie Inkwizycji" (w Goa ), ubrany w sambenito i coroz , 1687 - zdjcie zaczerpnite z Kandyda Woltera
  1616 : idee Kopernika s potpione przez wite Oficjum , Galileusz musi przesta naucza swoich tez.
• 1633 : potpienie tez Galileusza , który znajduje si w areszcie domowym.

XVIII ^th i XIX ^th  stulecia

• 1717 : zaoenie Wielkiej Loy Anglii, pocztek nowoczesnej masonerii .
• 1759 : Voltaire potpia ekscesy Inkwizycji w Kandydzie .
• 1781 : ostatnia egzekucja przez ogie: María de los Dolores López skazana na stos w dniu 7 listopada 1781 w Sewilli.
• 1808 : król Hiszpanii Józef Bonaparte znosi inkwizycj hiszpask.
• 1811 : zniesienie Sdu Inkwizycji Cartagena de Indias w czasie niepodlegoci (przywróconej w latach 1816-1821).
• 1812 : zniesienie sdu inkwizycji w Meksyku w czasie niepodlegoci (przywrócony w latach 1813-1820).
• 28 lutego 1813 : zniesienie dekretem inkwizycji przez Cortes de Cadiz .
• 30 lipca 1813 r : zniesienie sdu Inkwizycji w Limie przez wicekróla José Fernando de Abascal y Sousa . Odrestaurowany w 1814 r., zostanie definitywnie zniesiony w 1820 r.
• 1814 : Inkwizycja zostaje przywrócona w Hiszpanii przez Ferdynanda VII .
• 1815 : publikacja Listów do rosyjskiego dentelmena o hiszpaskiej inkwizycji przez hrabiego Josepha de Maistre .
• 1817 : Llorente publikuje Krytyczn Histori Inkwizycji w Hiszpanii .
• 1820 : Hiszpaska Inkwizycja jest skutecznie stumiona przez rewolucj hiszpask, ale pozostaje wpisana do tekstów.
• 31 marca 1821 : koniec Inkwizycji Portugalskiej.
• 1823 : przy restauracji Ferdynand VII nie oywia Inkwizycji.
• 1829 : publikacja Historii Inkwizycji we Francji , która okae si dokumentem czysto fantazyjnym.
• 1831 : Victor Hugo publikuje Notre-Dame de Paris .
• 1834 : hiszpaska inkwizycja zostaje definitywnie zniesiona.
• 1841 : Jules Michelet publikuje Le Procès des Templiers .
• 1862 : Michelet publikuje La Sorcière .
• 1880 : Dostojewski przedstawia   wielkiego inkwizytora   w Braciach Karamazow .
• 1882 : Victor Hugo wydaje Torquemada , dramat w czterech aktach.

Okres wspóczesny

• 1965 : Kongregacja witego Oficjum zostaje zastpiona przez Kongregacj Nauki Wiary , która jest kompetentna w sprawach doktrynalnych i moralnych.
• 1966 : rozwizanie Indeksu .
• Dziewitnacie osiemdziesit jeden : kard. Ratzinger zostaje mianowany przewodniczcym Kongregacji Nauki Wiary.
• 1992 : pod przewodnictwem kard. Ratzingera pokuta Kocioa katolickiego, który uznaje swoje bdy w sprawie Galileusza .
• 1994 : w celu przygotowania jubileuszu roku 2000 , w licie apostolskim Tertio millennio adveniente , Jan Pawe II pragnie, aby Koció wzi na siebie, z wiksz wiadomoci, grzechy swoich dzieci, w pamici wszystkich okolicznoci w które w cigu swojej historii oddalili si od ducha Chrystusa i Jego Ewangelii , przedstawiajc wiatu nie wiadectwo ycia inspirowanego wartociami wiary, ale widowiskowe sposoby mylenia i dziaania, które byy prawdziwymi formami kontr-zezna i skandali  ; Inkwizycja nie jest jeszcze wyranie wspomniana.
• 1998 : Papie Jan Pawe II postanawia otworzy archiwa dotyczce Inkwizycji i Indeksu w Tajnych Archiwach Watykaskich .
• 1998 : Watykan rozpoczyna pierwsze prace badawcze nad Inkwizycj; organizowane jest midzynarodowe Sympozjum na temat Inkwizycji (29-31 padziernika).
• 2000 : pod przewodnictwem kard. Ratzingera oficjalna skrucha Kocioa katolickiego za ekscesy Inkwizycji.
• 2004 : pierwsze wyniki badania przeprowadzonego przez Watykan na temat Inkwizycji i reakcji.

Uwagi i referencje

1. Joseph Lavallée , Inkwizycje religijne Woch, Hiszpanii i Portugalii: od ich powstania do podboju Hiszpanii , t.  I ^st , Pary, Richomme, Capelle i Renand,1809, 405  pkt. ( czytaj online ) , s.  395.
2. Joseph Pérez, Krótka historia Inkwizycji w Hiszpanii , Fayard , coll.  Przebieg historii,30 padziernika 2002 r., 198  s. ( ISBN  978-2-213-65943-5 , czytaj online ).
3. Inkwizycja ogosia kar, któr uwaaa za podan, ale zrzucia jej wykonanie na rami wieckie .
4.   bwi   , na catho.org (dostp 15 lutego 2021 ).
5. Lonely Planet , Central Spain 1: Castille-Léon , Paris, Place Des Éditeurs,2013, 162  s. ( ISBN  978-2-8161-3963-1 , czytaj online ) , s.  46.
6. Integræ servandæ .
7. Prezentacja Kongregacji Nauki Wiary na stronie internetowej Watykanu .
8. Régine Pernoud , Zakoczenie redniowiecza , Seuil, s.  111 i 113.
9. régine pernoud , Umieszczenie kres redniowiecza , Éditions du Seuil ,1979, 158  pkt. ( ISBN  978-2-02-005074-6 ) , s.  103. Rozdzia Indeks oskarycieli jest w caoci powicony aktualizacji obrazu Inkwizycji we wspóczesnym spoeczestwie.
10. Jacques Chiffoleau, Notatka o bace Vergentis in senium , walka z heretykami Poudnia i budowanie doczesnych majestatów, w Innocent III et le Midi ( Cahiers de Fanjeaux , 50) Toulouse, Privat, 2015, s.  89-144 . Tekst aciski i tumaczenie Vergentis w senium w Patrick Gilli i Julien thery, rzd papieski i Woszech miast w czasie teokracji (wycofanych XII ^e -mi- XIV ^th c.) , Montpellier, University Press Morza ródziemnego, 2010, p .  553-561 , rozdzia 11, dostpny online .
11. Jean Delumeau, cieka historii: chrzecijastwo i chrystianizacja , Fayard, 1981, s.  87 .
12. Raphael Carrasco Klasyczny Hiszpania: 1474 - 1814 , Hachette Education, 2006 ( 3 ^th  edition), s.  27 .
13. Zbrodnia i kara w redniowieczu , Éditions du Seuil, s.  121 .
14. Raphaël Carrasco i Anita Gonzalez , Inkwizycja po monarchach katolickich: kryzys i zmartwychwstanie (1517-1561) , w W pocztkach inkwizycji hiszpaskiej (1478-1561) , University Press of the Mediterranean, coll.  Gos Poudnia,21 padziernika 2014( ISBN  978-2-36781-085-0 , czytaj w internecie ) , s.  51132
15. Istniej równie inne poprzednie podrczniki wedug Laurenta Albareta, Inkwizycja szaniec wiary , s.  56 .
16. Nicolas Eymerich.
17. Encyclopædia Universalis , artyku o torturach.
18. W szczególnoci XIII ^p  wieku ogólnie jako Lawrence Albaret ( Inkwizycja podpor Faith , str  51 ).
19. Henry Charles Lea, A History of the Inquisition of the Middle Ages, tom 3 , wyd. Cosimo, 2005, s. 312:   () W 1310 r. Klemens wysa do Aragonii, podobnie jak gdzie indziej, specjalnych inkwizytorów papieskich, aby przeprowadzili procesy. Napotkay te same trudnoci, co w Anglii: w Aragonii tortury nie byy uznawane przez prawo, a w 1325 r. Kortezy protestujce przeciwko ich stosowaniu i przeciwko procesowi inkwizycji jako naruszenia uznanych swobód ziemi ()    .
20. Bennassar 1979 , s.  106-107  : nie ma powodu przypuszcza, e w tumie sdziów, cywilnych lub kocielnych, monopol sadyzmu zosta przekazany kilku inkwizytorom .
21. Bennassar 1979 , rozdzia Pedagogika strachu, sekcja Ze powody: tortury, s.  117 .
22. Bennassar 1979 , rozdzia Pedagogika strachu, sekcja Ze powody: tortury, s.  111 .
23. Patrz Podrcznik Inkwizytorów przedstawiony na stronie 29 w The Spanish Inquisition , Joseph Perez, Yale University , 2005.
24. Patrz strona 171 w The Spanish Inquisition , Joseph Perez, Yale University , 2005.
25. Bartolomé Bennassar, The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century (pedagogiki strachu - z niewaciwych powodów: tortury), s.  110 .
26. Fragmenty (strona 198) Zbrodnie i kary w staroytnoci i w czasach nowoytnych: historyczne , Jules Loiseleur, Hachette, 1863: Pierwsza jest podana przez poczenie z lin ostrzegajc o strconych od tyu ramionach. Cikie kamienie byy przywizywane do jego stóp, unoszone w powietrze za pomoc bloczka, a nastpnie gwatownie opaday prawie na ziemi, tak e wstrzs przemieci stawy. Ta tortura trwaa godzin, a czasem duej. Do tortur wodnych kaci pooyli ofiar na sztalugach, rodzaju wydronej awki, która zamykaa si wokó niej i ciskaa j do woli. Nerki byy podparte na poprzecznym patyku, a krgosup nie mia innego podparcia. Ankieta, ciskajc nos pacjenta lecego w tej okropnej pozycji, powoli wlewaa mu do ust okrelon ilo wody. Wyglda na to, e zawczasu zatroszczy si o wprowadzenie do garda cienkiej, mokrej szmatki, której koniec zakrywa nozdrza tak, e woda filtrowaa si wolniej. Przynajmniej tak twierdzi Llorente, e nie zawsze naley wierzy bez badania; ale tutaj jego wiadectwo potwierdza Damhoudère, który mówi nam, e proces ten by stosowany w niektórych czciach Flandrii. Nie mniej okrutne byy tortury w ogniu. Oskarony ze zwizanymi rkami lea na plecach. Jego stopy, wczeniej nasmarowane oliw lub bekonem, przeszy przez rodzaj drewnianej kajdanki, która trzymaa je zawieszone nad gorcym piecem. » Zobacz take str. 207 Historii inkwizycji i jej genezy , Abbé Jacques Marsollier, 1693.
27. Bartolomé Bennassar, The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century (pedagogiki strachu - z niewaciwych powodów: tortury), s.  117 .
28. Laurent Albaret, Inkwizycja, szaniec wiary .
29. Martin-Bagnaudez 1992 , s.  42 .
30. Zobacz Directorium inquisitorum , Nicolas Eymerich, 1376, przetumaczony na francuski pod tytuem Le manuel des inquisisseurs przez Louisa Sala- Molinsa , 1973.
31. Patrz strona 63 w Manual de los Inquisidores (tumaczenie Directorium inquisitorum , Nicolas Eymerich), red. Alfonso, Buenos Aires , 1972.
32. Patrz strona 147 w Inkwizycja hiszpaska , Joseph Perez, Uniwersytet Yale , 2005.
33. Zobacz m.in. strony 65-87 w Inkwizycji: panowanie strachu , Toby Green, Macmillan, 2007, gdzie wiele faktów jest powizanych (Kordoba, Meksyk, Wyspy Kanaryjskie, Kartagena...)
34. Patrz strony 238 w Conversos, Inkwizycja i wypdzenie ydów z Hiszpanii , Norman Roth, University of Wisconsin , 2003.
35. Jean Dumont , Koció zagroony histori , Éditions de Paris, 1984, czytaj online, s.  300 do 303 .
36. Laurent Albaret, Inkwizycja, szaniec wiary , s.  51 .
37. Bartolomé Bennassar, The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century (pedagogiki strachu - prawdziwe powody: pami haby), s.  131 .
38. Zakaz wykonywania niektórych zawodów, takich jak handel, porednictwo na targach, rzenictwo...
39. Bartolomé Bennassar, The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century (pedagogiki strachu - prawdziwe powody: pami haby), s.  133 .
40. Laurent Albaret, Inkwizycja, szaniec wiary , s.  103 .
41. Étienne Leon de la Mothe Langon, Historia inkwizycji we Francji , s.  87 .
42. (w) Denzinger,   tolerancja dla tych, których wiara jest inna   [772-773] na catho.org (dostp 23 lipca 2018 ) .
43. (w) Editions Encyclopaedia Britannica,   Auto-da-fe | ceremonia publiczna   , Encyclopaedia Britannica , bez daty ( przeczytaj online , konsultacja 30 listopada 2018 )
44. Renegaci (  starzy chrzecijanie, którzy mniej lub bardziej dobrowolnie wyrzekli si swojej wiary katolickiej, zwaszcza ci zabrani przez piratów berberyjskich ), niewolnicy lub jecy zmuszeni do zmiany religii na inn s dodani lub uszczegóowione ; rzeników degüella ma Morisca (rzezimieszków do muzumanów, gównie starzy chrzecijanie umierceniem zwierzt zgodnie z wymaganiami swoich klientów); brugeria wiedmy zdolne do latania noc i przeksztacania si w zwierzta oraz hechiceria wiedmy i wiedmy za pomoc urzdze magicznych lub wróbiarskich, astrologów , ... A. Gonzalez-Raymond, op. cyt . s. 25, 45 i nast.
45. WMarzec 1244w Montségur spalono okoo 200 katarów .
46. W 1278 r. w Weronie spalono 200 katarów.
47. 13 maja 1239, 183 oskaronych zostao spalonych w Bergères-lès-Vertus podczas inkwizycji prowadzonej przez Roberta le Bougre .
48. Jules Michelet w La Sorcière (1862) szacuje, e hiszpaska inkwizycja doprowadzia do mierci kilku milionów ofiar.
49. Spalono kuky skazanych na stos, którzy uniknli egzekucji, albo dlatego, e zmarli przed wyrokiem, albo zdoali uciec.
50. Bennassar, w Inkwizycja hiszpaska , rozdz.  ja , s.  15-16 wskazuje, e Henryk-Charles Lea nie mia sympatii dla witego Oficjum , ale e zakoczenie jego Historii Inkwizycji w Hiszpanii (1906-1907), które pozostaje, pomimo [staroci], najbardziej udokumentowana praca na ten temat jest taka, e Llorente ogromnie przesadza ( tom IV , ksiga IX , rozdz.  2 , s.  516-525 ). Podobnie Henry Kamen w ksice The Spanish Inquisition: A Historical Revision pisze:   Llorente wymyli niewiarygodne liczby 31 912 odpre osobicie, 17 659 odpre w postaci kuky i 291 450 pokutników, co daje cznie 341 021 ofiar. Wszystkie dowody historyczne wykazay, e ta mocno przesadzona liczba jest bezpodstawna   ( s.  280-281 wydania z 1965 r.).
51. Lea 1906-1907, tom IV , ksiga IX , rozdzia 2, strona 517:   Nie ma wtpliwoci, e liczba z nich zostaa znacznie przesadzona w powszechnym przekonaniu, przesada, do której w duej mierze przyczyni si Llorente swoj absurdaln metod oblicze   . Podobnie, Gérard Dufour, uznanym specjalist w Llorente, pisze w artykule Juan Antonio Llorente de servidor critico de la Inquisicion ( historia 16 , n ^o,  83, 1983, ( ISSN  0210-6353 ) ):   Lo que interesaba PL Historia critica no era tanto lo que decía Llorente como lo que permission decir contra los ultrarrealistas de otra sociedad secreta, muy temida por los liberales franceses: Congregation . Creyendo hacer una obra histórica, Llorente había hecho obra politica   .
52. Guy Bedouelle Inkwizycja, Legend i kara w Le Vif L'Express n ^o  3259, grudzie 2013 , str.  88 .
53. (w) Zobacz artyku "  Inkwizycja Watykaska spoglda wstecz na  " Frances Emilio, Associated Press (raportowane przez CBS News), 6 czerwca 2004.
54. Plik Inkwizycja i fundamentalizm Historia specjalny , n ^o  47, maj-czerwiec 1997 r. W
55. Patrick Henriet (wykadowca historii redniowiecza na Uniwersytecie Paris IV Sorbonne) w Histoire de la papauté , pod kierunkiem Yves-Marie Hilaire, Le Contrôle du Monde Chrétien , coll. Historia, Punkty Seuil, 2003, s.  225-226 .
56. Bartolomé Bennassar, The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century (cztery razy), s.  35 , s.  39 .
57. Jean Dumont, Koció zagroony histori , wydanie paryskie, s.  307 , 1984.
58. "  Annodomini milllessimo quadringentessimo octogessimo primo Sixto IV pontifice maximo, Ferdinand V i Elisabeth Hispaniarum i utriusque Sicili regibus catholicis, Sacrum Inquisitionis OFFICIUM contra hreticos judaizantes ad fiiti exaltations Ubi post Judorum et Saracenorum ex pulsionem ad annum usque milllessimum quingen tessimum vigessimum quartum, divo Carolo Romanorum imperatore ex materna hereditate eorumdem regum catholicorum successore tunc regnante, ac reverendissimo domino Alphonso herjuderico hernerosi superjurosi suis hresibus obstinatorum postea jure previo ignibus tradita sunt et combusta. Innocentio VIII , Alexandro VI , Pio III , Julio II , Leonne X , Adriano VI (qui etiam dum cardinalis Hispaniarum gubernator, ac generalis inquisitor esset, in summum pontificatum assumptus est) oraz Clemente VII annuentibus et faventibus. Domini nostri imperatoris jussu et impensis, licenciatus z Cueva poni jussit, dyktujc domino Didaco a Cortegana archidiacono Hispalensi, anno Domini milllessimo quingentessimo vigessimo quarto.  » Cyt. Llorente, Krytyczna historia inkwizycji w Hiszpanii , s.  274-275 .
59. zasada w. Benedykta .
60. Tertulian, trad. From Knee, To Scapula ( czytaj online ) , Jednak kady czowiek otrzymuje od prawa i natury wolno wyznawania tego, co uwaa za suszne: co zego lub dobrego wyrzdza moja religia innym Sprzeczne z religi jest narzucanie religii, która musi by przyjmowana dobrowolnie, a nie na si, poniewa kada ofiara wymaga zgody serca. Wic nawet gdyby zmusi nas do powicenia, nie oddaoby to zaszczytu twoim bogom, którzy nie mog by zadowoleni z ofiar wyrywanych przymusem, chyba e lubi przemoc. (§2.2).
61. Tomasz z Akwinu, Summa theologique (/bibliotheque/sommes/2sommetheologique1a2a.htm) , jak widzielimy w pierwszej czci, wiadomo jest jedynie zastosowaniem nauki do dziaa. Jednak nauka naley do rozumu. Tak wic wola, która odbiega od zego rozumu, jest sprzeczna z sumieniem. Ale taka wola jest za; poniewa jest powiedziane w Licie do Rzymian (14:23): Wszystko, co nie pochodzi z dobrej wiary, jest grzechem, to znaczy, co jest wbrew sumieniu. Wic wola w opozycji do zego powodu jest za.
62. Julien Thery, Polityka terroru. Bernard de Castanet (v. 1240-1317) i Inkwizycja [PDF] , opublikowane w L. Albaret (red.), Les inquisisseurs. Portrety obroców wiary Langwedocja ( XIII ^p - XIV ^p  wieku) .
63. Laurent Albaret Inkwizycja, szaniec wiary , s.  62 i 65 .
64. Sdy lokalne.
65. Bartolomé Bennassar, The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century (dla pastwa, przeciwko pastwu).
66. Monique Combescure Thiry, "  Zabójcy z Inkwizytor Pedro Arbués  " , na HAL , hagiographical Praktyki w Hiszpanii redniowiecza i Zotego Wieku, CNRS-UMR5136 Université Toulouse-le Mirail-Toulouse II Daybeds ,2005, s.  235-241
67. Robert I. Moore , Wojna z herezj. Wiara i moc w redniowiecznej Europie , Londyn, Profile Books, 2014, s. 401
68. (en) Christine Caldwell Ames ,   Peter Martyr: The Inquisitor as Saint   , Comitatus: A Journal of Medieval and Renaissance Studies , University of California,2000( przeczytaj online , skonsultowano 11 grudnia 2019 r. )
69. Juan Antonio LLORENTE i Philippe-Paul hrabia Ségur , Skrócona historia Inkwizycji w Hiszpanii, ... poprzedzona przemówieniem na temat tej historii wygoszonym przez pana le Comte de Ségur. Wydanie czwarte, ozdobione figurami ,1838( czytaj online ) , s.  54
70.   Inkwizycja w rónych krajach.  » , na www.cosmovisions.com (dostp 11 grudnia 2019 )
71. Cesare Cantù , Historia powszechna ,1847( czytaj online ) , s.  171
72. (w) Henry Charles Lea , Historia inkwizycji redniowiecza , Cosimo, Inc.1 ^st grudzie 2005( ISBN  978-1-59605-620-6 , czytaj online ) , s.  237
73. (w) Christine Caldwell Ames , Sprawiedliwe przeladowania: inkwizycja, dominikanie i chrzecijastwo w redniowieczu , University of Pennsylvania Press ,22 maja 2013, 320  pkt. ( ISBN  978-0-8122-0109-3 , czytaj online ) , s.  65
74. "  Beato Antonio Pavoni su santiebeati.it  " , na Santiebeati.it (dostp 11 grudnia 2019 )
75. Monique Combescure , San Pedro Arbués, zamordowany inkwizytor , w Homenje a Henri Guerreiro. Hagiografia entre history y literatura en la España de la Edad Media y del Siglo de Oro , Universidad de Navarra. Iberoamericana. Vervuert, pk .  "Biblioteca Aurea Hispanica",listopad 2005( czytaj online ) , s.  405420
76. (w) E. William Mount , Frontiers of Heresy: The Spanish Inquisition from the Basque Lands to Sicily , Cambridge University Press ,13 listopada 2003 r., 364  s. ( ISBN  978-0-521-52259-5 , czytaj online )
77. Wedug André Languiego ( Sownik kultury prawnej , PUF, 2003, s.  834 ), wyroki byy znacznie agodniejsze, nawet w szczytowym okresie herezji, ni czarna legenda, która póniej si rozprzestrzenia .
78. Zobacz w szczególnoci na ten temat syntez Edwarda Petersa (profesora historii na Uniwersytecie Pensylwanii), Inquisition , The Free Press, 1988.
79. Przeczytaj online .
80. Na przykad w Kandydzie i Ksiniczce Babilonu .
81. Zobacz artyku Przemówienie wprowadzajce do Encyklopedii .
82. dolne echo logika jest znale w The Brothers Karamazow przez Dostojewskiego .
83. Jacques Heers , redniowiecze, oszustwo , Pary, Éditions Perrin ,2008, 384  s. ( ISBN  978-2-262-02943-2 ) , s.  271-300.
84. Jean-Louis Biget, Herezja i Inkwizycja na poudniu Francji , Pary, Picard,2007, 247  s. ( ISBN  978-2-7084-0803-6 )
85. M ^gr  Claude Dagens , midzy wydarzeniami a przebudzeniami, pasj ewangelii, religijn obojtnoci widzialnoci Kocioa a ewangelizacj , Bayard / Stag / Fleurus-Mame, s.  79-80 .
86. (w)   Inkwizycja   , Encyklopedia Katolicka , o Nowym Adwencie .
87. Jacques Chiffoleau, Notatka o bace Vergentis in senium , walka z heretykami Poudnia i budowa doczesnych majestatów, op. cyt.  ; Tekst aciski i tumaczenie Vergentis w senium w Patrick Gilli i Julien thery, rzd papieski i Woszech miast w czasie teokracji (wycofanych XII ^e -mi- XIV ^th c.) , Op. cyt. , s.  553-561 rozdzia 11, dostpny online .
88. "  Kara mierci w St Thomas Aquinas - Salve Regina  " , na salve-regina.com (dostp 27 stycznia 2021 )
89. (es)   Reseña histórica en el Perú   , na stronie www.congreso.gob.pe (dostp 9 lutego 2021 r . ) .
90.   Historia de Cartagena de Indias La Inquisición llega a Cartagena   na stronie www.cartagenacaribe.com (dostp 4 padziernika 2017 r . ) .
91. Por. encyclopaedia universalis.
92. (pt)   Fim da Inquisição em Portugal   , radiotelewizja Portugalii
93. (w) Jenny Gibbons,   Ostatnie osignicia w badaniu wielkiego europejskiego polowania na czarownice  
94. patrz artyku Wikipedia Pokuta Kocioa po wicej szczegóów.
95. Tertio millennio adveniente , § 33 .
96. Florian Michel, Watykan tajne Archives: róda historii relacji midzynarodowej Biuletyn Pierre Renouvin Institute 2/2012 ( N ^°  36), str.  131-137 .
97. (w) Zobacz artyku   Watykan prowadzi tajne ledztwo w sprawie Inkwizycji   , Alessandra Stanley, New York Times , 31 padziernika 1998 r.

Zobacz równie

Podstawowe róda drukowane

• Nicolas Eymerich ( przekad  z aciny Louis Sala-Molins, adaptacja w 1578 przez Francisco Peña), Le Manuel des inquisisseurs , Pary, Albin Michel ,2001, 304  pkt. ( ISBN  2-226-12578-7 )...
• Annette Pales-Gobilliar (tumaczenie) ( tumaczenie  z aciny), Ksiga zda inkwizytora Bernarda Gui , 1308-1323 , Pary, CNRS, coll.  róda historii redniowiecza,2002, 1801  s. ( ISBN  2-271-06047-8 ).
• Bernard Gui ( tumaczone  z aciny przez G Drioux i Guillaume Mollat ), Manuel de l'Inquisiteur przez Bernard Gui , Paryu, Belles Lettres , Coll.  Klasycy historii Francji w redniowieczu,2006, 167  s. ( ISBN  2-251-34055-6 ).
• Julien thery ( tum.  Z jzyka aciskiego), Ksiga Zdania przez Inkwizytora Bernard Gui . Wybrane, przetumaczone i zaprezentowane fragmenty , Pary, CNRS editions, coll.  Czytanie redniowiecza (w kieszeni),2010, 271  s. ( ISBN  978-2-271-06859-0 ).
• Jesús Martínez de Bujanda , Indeks Inkwizycji Hiszpaskiej , Sherbrooke (Kanada), Librairie Droz ,1984, 799  pkt. ( ISBN  2-7622-0024-5 ). W Ksikach Google .
• Jacques Marsollier , Historia inkwizycji i jej pochodzenie , Pierre Marteau,1693. W Ksikach Google .
• Heinrich Institoris, Jacques Sprenger , Amand Danet , Mot Czarownic, Malleus Maleficarum.
• Juan Antonio Llorente , Krytyczna historia inkwizycji w Hiszpanii: od czasu jej zaoenia przez Ferdynanda V do panowania Ferdynanda VII , Treuttela i Würza,1817( przeczytaj online ).

Bibliografia

Ogólne podejcia

• Laurent Albaret , Inkwizycja, bastion wiary , Pary, Editions Gallimard , coll.  "  Decouvertes Gallimard / Religie" ( N ^O  366 ),2006, 5 ^th  ed. ( 1 ^st  ed. 1998), 128  , str. ( ISBN  978-2-07-053458-6 ).
• Jacqueline Martin-Bagnaudez , Inkwizycja: mity i rzeczywisto , Pary, Desclée de Brouwer ,1992, 136  s. ( ISBN  2-220-03310-4 ).
• (it) Agostino Borromeo (red.), Inquisizione. Atti del Simposio internazionale (Città del Vaticano, 29-31 padziernika 1998). Biblioteca Apostolica Vaticana, 2003, s.  786 ( ISBN  88-210-0761-8 ) .
• Francisco Bethencourt , Inkwizycja w czasach nowoytnych: Hiszpania, Wochy, Portugalia, XV ^-go - XIX ^-tego  wieku , Fayard ,1995, 539  s. ( ISBN  978-2-213-59298-5 ).
• (it) Dizionario storico dell'Inquisizione , wyd. V. Lavenia, A. Prosperi, J. Tedeschi, 4 vol., Edizioni della Normale, Piza, 2010.
• Jean-Pierre Dedieu , Inkwizycja , Éditions du Cerf ,1987, 128  pkt. ( ISBN  978-2-204-02830-1 , czytaj online ).
• Jean-Pierre Dedieu , René Millar Carvacho, Midzy histori a pamici. Inkwizycja w Modern godzinach: dziesi lat Historiography Annales , 2002, N ^O  2, str.  349-372 . [ czytaj online ] .
• Henri Maisonneuve , Inkwizycja , Desclée de Brouwer , coll.  "Horyzont wierzcego",1989, 170  pkt. ( ISBN  978-2-7189-0418-4 ).
• (en) Edward Peters , Inkwizycja , Nowy Jork, Wolna prasa,1988, 362  s. ( ISBN  0-02-924980-5 ).
• Guy Testas i Jean Testas, Inkwizycja , Presses Universitaires de France , coll.  "Co ja wiem ",2001, 8 ^th  ed. ( 1 ^st  ed. 1966), 126  , str. ( ISBN  978-2-13-038119-8 ).
• (la) Emil van der Vekene (Bibliografia 7110 tytuów o Inkwizycji.), Bibliotheca bibliographica historiæ sanctæ inquisitionis , Topos-Verlag, 1982-83, 1992, 3 tomy ( ISBN  978-3-289-00272-9 ).
• Grégory Woimbée , Koció i inkwizycja , Perpignan, Tempora, coll.  "Prawdziwa historia" ( 1 ^st  wyd. 2009), 173  str. ( ISBN  978-2-916053-72-1 ).
• Salomon Reinach , Cultes, Mythes et Religions , Robert Laffont collection Bouquins, Przeprosiny inkwizycji strony 1066-1088 oraz Inkwizycja i ydzi strony 1089-1101 ( ISBN  2-221-07348-7 )

Procedura inkwizycyjna

• Federico Barbierato, Ciaa jako dowód. Lekarze i inkwizytorzy w praktykach sdowych witego Oficjum , L'Atelier du Centre de Recherches Historiques , 11 | 2013, przesano dnia8 lipca 2013 r.
• (en) Richard M. Fraher, IV rewolucja lateraska w postpowaniu karnym: narodziny inkwizycji , koniec prób i wizja polityki kocielnej Innocentego III, w Studia in honorem Eminentissimi Cardinalis Alphonsi M. Stickler , wyd. RJ Castillo Lara, Rzym, 1992.
• Patrick Gilli Julien Thery, "Woskie dowiadczenie i standard inkwizycyjna" rzd papieski i Wochy miast w czasie teokracji (koniec XII ^th -mi- XIV ^th  century) , Montpellier: University Press Morza ródziemnego, 2010 rozdzia XI, s. 547-592 (róda aciskie zredagowane, przetumaczone i zaprezentowane), dostpne online.
• Henri Maisonneuve , Studia nad pocztkami Inkwizycji , Desclée de Brouwer , coll.  "J. Vrin (Pary)",1960, 170  pkt. ( ISBN  978-2-7189-0418-4 ).
• Julien Théry, Sprawiedliwo inkwizycyjna i konstrukcja suwerennoci: model kocielny. Normy, praktyki, rozpowszechnianie , w Katalogu EHESS. Sprawozdania z kursów i konferencji 2004-2005 , Pary, EHESS, 2006, s.  593-594 , online.
• Julien Théry,   Fama . Opinia publiczna jako dowód. Przegld redniowiecznej rewolucji inkwizytora, w Dowód na sprawiedliwo od staroytnoci do wspóczesnoci , re. Bruno Lemesle, Wydawnictwo Uniwersyteckie w Rennes, 2003, s.  119-147 , dostpny na stronie internetowej halshs.
• Julien Théry, Pomoc szlachecka i inkwizycyjna sprawiedliwo papiestwa w Sienie w czasach Dziewiciu: zbiór ledztwa Benedykta XII przeciwko biskupowi Donosdeo de 'Malavolti (ASV, Collectoriæ 61A i 404A), w Als die Welt w die Akten kam. Prozeßschriftgut im europäischen Mittelalter , wyd. Susanne Lepsius, Thomas Wetzstein, Frankfurt, Klostermann (Rechtsprechung, 27), 2008, s. 275-345 .

redniowieczna inkwizycja

• Jean-Louis Biget , Proces Inkwizycji w Albi w 1300, w Credo, Moralno i Inkwizycja. Dokumenty Fanjeaux N ^O  6, 1971, str.  273-341 .
• Jean-Louis bigET (red.), "Inkwizycyjnych spoeczestwo paci d'OC XIII ^TH i XIV ^TH  wieku", Tuluza, Privat ( Fanjeaux dokumenty , papiery sporadyczne, n ^o,  2, 2014).
• Jean-Louis Biget , Herezja i inkwizycja na poudniu Francji , Pary, Picard, coll.  Francuscy mediewici,2007, 247  s. ( ISBN  978-2-7084-0803-6 ).
• Didier Le Fur , Inkwizycja we Francji, historyczny zapytanie: Francja, XIII ^th - XV ^th  century , Pary, Tallandier ,2012, 190  s. ( ISBN  978-2-84734-934-4 ).
• Henri-Charles Lea ( tum.  Salomon Reinach ), Historia inkwizycji w redniowieczu , Robert Laffont , coll.  Ksiki,2004, 1458  s. ( ISBN  978-2-221-10238-1 ).
  T.  I  : Geneza i procedury Inkwizycji , t .  II  : Inkwizycja w rónych krajach chrzecijastwa , t.  III  : Poszczególne obszary dziaalnoci inkwizycyjnej , Pary, Société nouvelle de bookstore i wydanie, 1900-1902.
• Zoé Oldenbourg , Le bûcher de Montségur - 16 marca 1244 , Pary, Gallimard , coll.    Dni, które stworzyy Francj  ,2003( 1 ^st  ed. 1959), 603  , str. ( ISBN  2-07-032507-5 ).
• Julien Théry, Polityka terroru. Biskup Albi Bernard de Castanet (ok. 1240-1317) i inkwizycja , w Laurent Albaret , Les Inquisisseurs. Portrety obroców wierze w Langwedocji ( XIII ^p - XIV ^p  wieku) , Tuluza, prywatna ,2001, 190  s. ( ISBN  978-2-7089-7521-7 ) , s.  71-87 [ czytaj online ] .
• Julien Théry, mier inkwizytorowi! », W redniowieczu heretyków , The History Collections , 26, 2005, s.  76-77 , dostpny online.
• Julien Thery herezje z XII ^th wczenie XIV ^th  century, w struktur i dynamik ycia religijnego na Zachodzie (1179-1449) , re. Marie-Madeleine de Cevins, Jean-Michel Matz, Rennes: PUR, 2010, s.  373-386 , online.
• Julien Théry, Herezja i represje inkwizycyjne w Occitanie (v. 1230-v. 1330), w: Religion et histoire , 46, 2012, s.  49-55 .

Hiszpaska inkwizycja

• Bartolomé Bennassar ( ed. ,) The Spanish Inquisition XV ^th - XIX ^th  century , Pary, Hachette , coll.  "Mnogi",1979( przedruk  2001), 382  s. ( ISBN  978-2-01-003928-7 ).
• Michel Boeglin , Hiszpaska Inkwizycja po Soborze Trydenckim. Sd witego Oficjum w Sewilli (1560-1700) , Montpellier, Presses de l'Université Montpellier III ,2003, 678  s. ( ISBN  2-84269-605-0 ).
• Raphaël Carrasco , W pierwszych dniach hiszpaskiej inkwizycji, 1478-1561 , Uniwersytet Montpellier III ,2001, 323  s. ( ISBN  978-2-84269-541-5 ).
• Jean-Pierre Dedieu , Administracja wiary. Inkwizycja Toledo XVI ^th - XVIII ^th  century , Madryt, Casa de Velazquez,1989, 406  s. ( ISBN  84-86839-07-6 ).
• Anita Gonzalez-Raymond , Inkwizycja i spóka w Hiszpanii. Relacje spraw na dworze walenckim (1566-1700) , Diffusion Les Belles Lettres,1996, 374  s. ( ISBN  978-2-251-60618-7 , czytaj online ). Czytaj online
• Aline Goosens , The Modern Inquisitions in the Southern Netherlands, 1520-1633: Ofiary , University of Brussels,1997, 215  pkt. ( ISBN  978-2-8004-1170-5 ).
• (en) Toby Green, Inkwizycja: Panowanie strachu , Pan, 2008.
• Béatrice Pérez , Inkwizycja, wadza, spoeczestwo: Prowincja Sewilla i jej judeokonwertycy pod panowaniem królów katolickich , Pary, Honoré Champion, coll.  Badania historii redniowiecza,2007, 639  s. ( ISBN  978-2-7453-1628-8 ).
• (en) Joseph Pérez, Hiszpaska Inkwizycja: Historia , Yale University Press , 2006.

Inkwizycja rzymska

• (en) Christopher Black, The Italian Inquisition , Yale University Press, New Haven Londyn, 2009.
• (it) Andrea Del Col, Inquisizione we Woszech. Dall'XI al XXI secolo , Mondadori, Mediolan, 2006.
• (it) Massimo Firpo, Inquisizione romana e Controriforma. Studi sul kardyna Giovanni Morone (15091580) i il suo processo d'eresia , Morcelliana, Brescia, 2005.
• (it) Massimo Firpo, Vittore Soranzo vescovo ed eretico. Riforma della Chiesa e Inquisizione nell'Italia del Cinquecento , Laterza, Rzym Bari, 2006.
• Peter Godman , Tajna historia inkwizycji. Od Pawa III do Jana Pawa II , Perrin , kol.  "Tempus",2009 (dotyczy tylko inkwizycji rzymskiej i Kongregacji Indeksu).
• (it) Adriano Prosperi, Tribunali della coscienza. Inkwizytori, wyznawcy, misjonarze , Turyn, Einaudi, 1996.
• (it) Giovanni Romeo , Inquisitori, esorcisti e streghe nell'Italia della Controriforma , Sansoni, Florencja, 1990.
• (it) Giovanni Romeo , Ricerche su wyznanie dei peccati e Inquisizione nell'Italia del Cinquecento , La Città del Sole, Neapol, 1997.
• (it) Giovanni Romeo , Inquisizione nell'Italia moderna , Laterza, Rzym-Bari, 2002.
• (it) Giovanni Romeo , Amori proibiti. I concubini tra Chiesa e Inquisizione , Laterza, Rzym-Bari, 2008.
• (en) John Tedeschi, Oskaranie o herezj: zebrane studia na temat inkwizycji we wczesnych nowoytnych Woszech , redniowieczne i renesansowe teksty i studia, Binghamton, Nowy Jork, 1991.

Powizane artykuy

• kataryzm
• I ndex
• Podrcznik Inkwizytorów  : dotyczy poddania si torturom .
• Instrukcja inkwizytor z Bernard Gui
• Nowi chrzecijanie
• Komora spalania (sd)
• Polowanie na czarownice
• Oskarycielskie motywy
  • Blunierstwo
  • Anatema
  • Skrucha
  • Herezja
• Zobacz take kategorie:
  • Inkwizycja  : wszystkie artykuy zindeksowane przez Inkwizycj.
  • Inkwizytor  : ci o ponurej pamici, ale take ci, którzy zostali kanonizowani.
  • Ofiary Inkwizycji  : odniesienie do szczegóowych zapisów bibliograficznych ofiar.
• Kongregacja Nauki Wiary
• Pokuta Kocioa

Linki zewntrzne

• (en) Inkwizycja , Leksykon wspóczesnej Hiszpanii , Michel Boeglin - Vicent Parello, UOH, 2009.