Dijon

Sieć Divia obejmuje również bezpłatny serwis rowerowy o nazwie „  DiviaVélodi  ”. Posiada 400 rowerów rozmieszczonych w 40 stacjach.

• Autobus hybrydowy z sieci Divia ( Heuliez GX 427 z obecnym malowaniem Divia)

• Autobus miejski (w starym malowaniu Divia).

• Transfer DiviAccès (ze starym malowaniem Divia).

• Stacja DiviaVélodi (stara generacja (2008-2017)) Place du Théâtre .

Planowanie miasta

Typologia

Dijon to gmina miejska. W rzeczywistości jest to część gmin o gęstości lub średniej gęstości, w rozumieniu miejskiej sieci gęstości INSEE . Należy do miejskiej jednostki z Dijon , a wewnątrz resortowych aglomeracji grupowanie razem 15 gmin i 245,875 mieszkańców w 2017 roku, z którego jest centralnie .

Ponadto miasto jest częścią obszaru atrakcji Dijon , którego jest centrum miasta. Obszar ten, obejmujący 333 gminy, jest podzielony na obszary od 200 000 do mniej niż 700 000 mieszkańców.

Zagospodarowanie terenu

Podział na strefy gminy, co znalazło odzwierciedlenie w bazie danych Europejskiego okupacyjnej biofizycznych gleby Corine Land Cover (CLC), jest naznaczona znaczenia obszarów sztucznych (80,1% w 2018 roku), co oznacza wzrost w porównaniu do 1990 roku (75%). Podział szczegółowy w 2018 r. przedstawia się następująco: tereny zurbanizowane (48,1%), tereny przemysłowe lub handlowe i sieci komunikacyjne (26,4%), grunty orne (12,4%), sztuczne tereny zielone, nierolnicze (4, 7%), lasy (4,7%), roślinność krzewiasta i/lub zielna (1,6%), kopalnie, składowiska i place budowy (0,9%), wody śródlądowe (0,7%), uprawy trwałe (0,6%).

IGN także udostępnia narzędzie online do porównywania zmian w czasie użytkowania gruntów w miejscowości (lub obszarów w różnych skalach). Kilka epok są dostępne jako map lub zdjęć lotniczych: na mapie Cassini ( XVIII th  wieku), na mapie Staff (1820-1866) oraz w bieżącym okresie (1950 do chwili obecnej).

Morfologia miejska

W Dijon możemy zobaczyć historyczne centrum (lub „hipercentre”), ograniczone bulwarami w stylu  Haussmanna,  łączącymi sześć głównych placów (plac Darcy , place Saint-Bernard , place de la République , place du Trente-Octobre , place Wilson i Place du Premier-Mai ) oraz w innych dzielnicach miasta. Tylko centrum jest sektorem chronionym .

Drugi pas bulwarów otacza miasto, łącząc dzielnice peryferyjne, a dwa pasy bulwarów połączone są dużymi alejami, w tym alejami Parku czy Aleją Victora-Hugo.

Miasto Dijon jest jednym z pierwszych we Francji, które uczyniły swoje centrum obszarem chronionym. Przyjęta polityka znajduje odzwierciedlenie w rehabilitacji i rozbudowie centrum miasta poprzez rozwój ciągów pieszych, ochronę starych budynków, restaurację zabytków i budynków użyteczności publicznej.

Z XIX -tego  wieku, rozwój miasta był dość anarchiczny, stając się przez dodanie prywatnych osiedli, bez koordynacji. W 1884 r. ratusz zadowolił się ustaleniem szerokości nowych ulic na 12 metrów.

Ostatecznie dobrze zdefiniowane dzielnice są rzadkie, z wyjątkiem bulwarów Fontaine des Suisses i La Défense, zbudowanych w latach 1882-1883 oraz Parc des Sports zbudowanych w latach 1932-1933. Plan rozwoju został naszkicowany w 1890 r., ale dopiero prawa z 1929 i 1924 r., odnoszące się do miast powyżej 10 000 mieszkańców, doprowadziły do ​​utworzenia urzędu publicznego HBM, który w 1926 r. przekształcił się w HLM . z Bourroches, zbudowana w 1935 roku, jest jednym z jej osiągnięć.

Dzielnice miasta

Pod koniec XVIII -go  wieku, starożytne miasto Dijon został otoczony murami obronnymi i basztami. Wokół tej fortyfikacji rozciągało się pięć przedmieść  : Saint-Pierre, Saint-Nicolas, Saint-Michel, d'Ouche i Raines. Po 1784 r. przedmieście Ouche obejmowało nowy port kanałowy, a w 1832 r. Chartreuse de Champmol było przedłużeniem przedmieścia Raines. Około 1840 r. powstały dwa nowe przedmieścia  : Saint-Bernard i Guillaume. Wreszcie, w czasie drugiej połowy XIX -go  wieku, populacja tych siedmiu przedmieściach powstały stopniowo zewnętrzne dzielnice, w wieku, wzrosła dziesięciokrotnie obszar miasta.

Miasto Dijon składa się z dziewięciu dzielnic administracyjnych, które same składają się z dzielnic mieszkaniowych, położonych w centrum miasta i blisko centrum, dzielnic handlowych i dzielnic peryferyjnych składających się z pododdziałów domów jednorodzinnych i dużych zespołów zbiorowych (pręty budynków poddawanych renowacji). W Grésilles i Fontaine-d'Ouche ZUP , a także tych z sąsiednich miast Chenôve , Quetigny i Longvic , są obecnie przebudowany. Ekodzielnica Junot, dawna baza wojskowa, po długiej fazie przebudowy przyjmuje obecnie sześćset nowych mieszkań. Około dziesięciu innych eko-osiedli, które są obecnie w budowie, powstanie od podstaw do 2016 roku.

Obszary priorytetowe do zurbanizowania

Z końcem II wojny światowej Dijon musiało wyznaczyć, zgodnie z dyrektywami państwa, strefy, które miały być zurbanizowane priorytetowo lub ZUP, w liczbie dwóch. Pierwsza, dzielnica Grésilles, została podjęta w 1949 roku. Dzielnica ta w pomieszany sposób łączy budynki i „bary” różnego typu. Opuszczona przez służby publiczne dzielnica została zrehabilitowana, a od 2003 r. zniszczono stare „bary”, w tym słynny „Billardon”, i wybudowano 660 nowych domów, w tym 105 na własność, na wzór domów podmiejskich. Fontaine d'Ouche ZUP został zbudowany w 1967 roku na zboczach porośniętych ostatnimi winoroślami Dijon, na bardziej rygorystycznym planie, obejmującym usługi publiczne i lokalne (żłobki, żłobki, biblioteka osiedlowa, centrum handlowe), wokół sztucznego jeziora Kir , wykopywane w latach 1963-1964.

Lokalnie, w śródmieściu, dzielnice zostały przebudowane w latach 70. i 80., w różnych stylach architektonicznych. Tak jest w przypadku rezydencji na Montée de Guise, na końcu rue Berbisey i tych na bulwarze Voltaire.

Projekty deweloperskie

W związku z projektem LGV Ren-Rodan miasto planuje rozbudowę i modernizację stacji Dijon-Porte-Neuve znajdującej się na obrzeżach hipercentrum, w szczególności w pobliżu wydziałów. W 2008 r. przebudowano dworzec kolejowy i autobusowy w centrum miasta. Należy również zagospodarować stare obszary, w szczególności ten znany jako park biznesowy East Dijon („PAED”).

Dzielnica Garbarnie położona pomiędzy Ouche, mostem Garbarnie i linią kolejową musi przejść  całkowitą przebudowę w ramach europejskiego konkursu architektonicznego „  Europan ”.

Dzielnice biznesowe

• Dzielnica biznesowa Clemenceau, miejsce Jean-Bouhey .

• Clemenceau ma łącznie 47 000  m 2 biur, natomiast Palais des Congrès et des Expositions oferuje 31 000  m 2 , a audytorium 15 000  m 2 . Dzielnicę tworzy zespół budynków o współczesnej architekturze, w tym wieża Elithis , z pozytywną energią, która jest pierwszym całkowicie ekologicznym osiągnięciem miasta i pierwszą pozytywną energetyczną wieżą na świecie. Zbudowano również inne wieże, takie jak siedziba Izby Przemysłowo-Handlowej (CCI), Hotel Mercure Centre Clemenceau , nowy rektorat w Dijon oraz wieże Marbotte Plaza i Clemenceau Plaza.
• ECOpole Valmy reprezentuje obszar 150,000  m 2 i teraz wyniesie ponad 300.000  m 2 okresie.
• Novaréa , najmniejsza dzielnica usługowa , składa się z 26 000  m 2 biur i laboratoriów.

Strefy aktywności

Większość stref ekonomicznych pochodzi z lat 60. W ostatnich latach Dijon Métropole zdecydowało się zaprogramować rozbudowę lub utworzenie nowych „stref aktywności” w aglomeracji, takich jak:

• Dijon-Bourgogne Ecoparc skupia przedsiębiorstwa przemysłowe i usługowe na 185 hektarach między Quetigny i Saint-Apollinaire .
• Rozbudowa 80 hektarów ZAE Beauregard przeznaczonych dla firm przemysłowych (istnieje już 135 hektarów) między Longvic i Ouges , pozwalająca na odnowienie zaopatrzenia w ziemię na południu aglomeracji, na którą składały się już 122 hektary w Chenove i 44 hektary w Marsannay - la-Côte .
• Park technologiczny Mazen-Sully na 8 hektarach, przeznaczony dla MŚP z zakresu biotechnologii i zdrowia, zlokalizowany w dzielnicy Uniwersytet-Montmuzard .
• ZAE Cap Nord, położony w dzielnicy Grésilles

Eko-okolice

Od 2005 r. miasto ustanowiło lokalny program mieszkaniowy („PLH”), wzmocniony kartą , i planuje restrukturyzację lub rozbudowę miasta. Obecnie w aglomeracji powstają nowe dzielnice, takie jak dzielnica Junot, dawna enklawa wojskowa, przekształcona w obszar mieszkalno-handlowy. Zasób mieszkaniowy o niskich czynszach wynosił więc w 2008 r. 23 200, czyli 18,6% głównych mieszkań. Miasto zmobilizowało w ten sposób 17,8 mln euro ze środków własnych dla PLH.

Wreszcie miasto rozpoczęło niszczenie dawnych wojskowych pasów drogowych, które zostaną zastąpione eko - dzielnicami . Dzielnica Hyacinthe Vincent w miejscu starego szpitala wojskowego, Epirey na miejscu dawnego kolegium i dzielnice południowe, aleja Jean-Jaurès w kierunku portu Kanału są rozwijane i pierwsza ekodzielnica znana jako „Heudelet 26” ma powstać z ziemi na początku 2013 roku. Celem jest zaoferowanie mieszkańcom Dijon mieszkań oszczędnych, nawet pozytywnych pod względem energii io mniejszym śladzie ekologicznym . W „SEMAAD” ( 1 st mieszane towarzystwo Francji certyfikowanego systemu EMAS , który wszystkie operacje są certyfikowane ISO 14001 ) może być oparty na nowym Planie Zagospodarowania , zwany „Eco-PLU”, aby ułatwić tworzenie ekologicznych dzielnicach (pozwalającą miejski gęstość kompensowana przez bardziej ekologiczne obiekty, mniejszą liczbę samochodów, współdzielonych pojazdów i parkingów, mniejsze ograniczenia wysokości na przebudowanych nieużytkach  itp .).

Inteligentne miasto

„OnDijon” to projekt inteligentnego miasta zainaugurowany 11 kwietnia 2019 roku.

Sześć stanowisk kontrolnych (PC Security, PC Municipal Police, Urban Supervision Center, PC Traffic, Allo Mairie i PC Neige) jest teraz zjednoczonych w jednym stanowisku dowodzenia dzielonym z 24 gminami Metropolii.

Ta pojedyncza stacja umożliwia zdalne zarządzanie przestrzenią publiczną i towarzyszącym jej sprzętem miejskim za pomocą urządzeń Internetu Rzeczy (kamery, czujniki  itp .). Ten połączony kokpit jest budowany i zarządzany przez 12 lat od 2019 roku przez konsorcjum złożone z Bouygues Energies & Services (spółka zależna Bouygues Construction), Citelum (spółka zależna grupy EDF), SUEZ i Capgemini . „OnDijon” znalazł się wśród zwycięzców 2018 Barcelona Smart City Fair.

Kontrakt ten opiewa na kwotę 105 milionów euro i jest wspólnie finansowany przez miasto Dijon, metropolię , region Bourgogne-Franche-Comté oraz Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) .

Platforma otwartych danych (w języku angielskim: otwarte dane ) zapewnia wszystkie dane zebrane z podłączonego sprzętu i infrastruktury. W celu zapewnienia ochrony danych osobowych mieszkańców sporządzono kartę danych cyfrowych i użytkowania.

Zgodnie z dokumentami komunikacyjnymi ważne miejsce chce być przyznane obywatelom. Na przykład ze swojego smartfona w aplikacji „OnDijon” mieszkańcy mogą zgłosić sytuację lub problem na drodze publicznej, zarządzać swoimi wnioskami administracyjnymi lub optymalizować swoje podróże po metropolii.

Cele stawiane przez Metropolię są następujące:

• oszczędność na zużyciu energii: instalacja oświetlenia LED  ;
• promować lepszą komunikację między różnymi służbami, a tym samym lepszą koordynację, w szczególności w przypadku kryzysu;
• poprawa przejrzystości z obywatelami i wybranymi urzędnikami: aplikacja do przekazywania informacji bezpośrednio do gminy, partnerstwo z „ Lulu dans ma rue ” w celu stworzenia platformy wzajemnej pomocy między mieszkańcami;
• rozwijać atrakcyjność cyfrową.

Ale ten projekt jest również przedmiotem kontrowersji.

Cena kontraktu, 105 milionów euro, jest głównym zmartwieniem mieszkańców. Brak zwrotu z inwestycji po takim wydatku obwiniają także zespoły miejskie.

Czas trwania kontraktu, wynoszący 12 lat, budzi obawy, że jeśli w tym czasie pojawią się nowe technologie, „OnDijon” stanie się przestarzały. Przez 12 lat za projekt będą odpowiedzialni ci sami usługodawcy. Rodzi to pytania o to, kiedy zostanie zorganizowany nowy przetarg. Jeśli metropolia zmieni dostawcę, pojawią się pytania o kompatybilność z nowym systemem.

Toponimia

Pochodzenie i znaczenie nazwy

Pochodzenie i znaczenie nazwy Dijon było przedmiotem wielu dyskusji. Starożytny castrum ( castrum Dijon ) jest, zdaniem specjalistów, „świętej rynku”, że nazwa * Divio wskazywałby . Rzeczywiście, nazwa jest potwierdzone w formach locus Divionensis VI th  wieku i Grzegorza z Tours , który wspomina Divionense Castrum i Divione , Digum XIII th  century. W średniowiecznej łacinie miasto jest ogólnie nazywane Divio ( dopełniacz  : Divionis ).

Pierre Gras, były główny kurator Miejskiej Bibliotece Dijon, conjecturally Proponuje * Devomagus lub * Diviomagus złożoną z galijsku Magos (w Starym Irlandczyków  : mag , „zwykły”), latinized w maga znaczy „pole” lub „rynek”” I divio , co oznacza„ święte ”. Kończąc „-on” czasami pochodzi z ewolucją -magus (na przykład: Noyon pochodzi z Noviomagus , Chassenon z Cassinomagus ). Jednak Albert Dauzat i Charles Rostaing , opierając się na starych formach, widzą w nim przyrostek -onem i cytują Divion (gmina Pas-de-Calais) jako homonim . Nazwa Dijon wywodzi się zatem z latynizacji rodzimego przyrostka -o .

Ta celtycka nazwa pochodziłaby tylko z czasów rzymskich, podobnie jak Autun w czasie podboju rzymskiego przyjął nazwę Augustodunum . Dla Gérarda Taverdeta, profesora lingwistyki na Uniwersytecie Burgundii , nazwa Divio ( czasami Dibio ) najpierw odnosiła się do Suzon , lokalnej rzeki, czyli „czysta rzeka” lub „rzeka. stały się miastem zgodnie z procesem częstym w toponimii .

W końcu zapewniony jest tylko korzeń galijski boski („boski”). Słowo to jest blisko spokrewnione z łacińskim słowem deus („bóg”) i de divinus („boski”). Słowo galijskie musiało być devos (czytaj dēuos ), dobrze poświadczone w rdzennej antroponimii: Devorix, Devonia, Deviatis itd., a także w charakterystycznych hydronimach Deva , Diva ( Dives ); Devona , Divona ( Divonne , la Dionne ). Galijskie określenie divona zostało również wyjaśnione przez Ausone  : „  Divona Celtarum lingua fons addite divis  ” . Divo- wariant z devo- jest niewątpliwie spowodowane wpływem łacińskiego, nie mogąc wykluczyć rodzimy motywu * diuo- . * Dēuo- nadal w starym irlandzkim ( dia ), Starego Welsh ( duiu ), Starego Cornish ( Duy ) i Bretona ( Doue  : "bóg").

Peryferia wyznaczające miasto

• „  Stolica książąt Burgundii  ” (w odniesieniu do stolicy państwa Burgundii rządzonego przez książąt);
• „  Miasto książąt  ” (w odniesieniu do książąt Burgundii);
• „  Miasto Stu Wież  ” (w odniesieniu do dużej liczby budynków sakralnych w mieście);
• „Śpiąca” (określenie używane w końcu XX XX  wieku).

Fabuła

Protohistoria

Nie ma prawdziwych wykopalisk archeologicznych dotyczących miasta Dijon. Nie istnieje żaden dokument dotyczący okresu neolitu, natomiast okres protohistoryczny był głównie przedmiotem badań na obrzeżach miasta. Silos w obecnej dzielnicy Grésilles, jednak znaleziono meble z epoki brązu w pobliżu dzielnicy Bourroches. W centrum miasta (rue du Tillot i rue du Château) odkryto kilka drobnych przedmiotów gospodarstwa domowego, fragment talerza ozdobionego nacinanymi geometrycznymi ornamentami z okresu Hallstatian oraz pęsety z czasów La Tène III . Dwie książki skompilować wcześniejsze odkrycia na początku XX -tego  wieku: Compendium of Esperandieu (1911) i starożytne inskrypcje z Côte d'Or kamienia Lejay (1889).

Stanowisko Lentillières przyniosło ślady starożytnych osad neolitycznych , w tym pochówek podobny do pochówku w środkowej wstążce szampana. Dolina rzeczywiście została zainwestowana na długo przed erą galijsko-rzymską. Zbieg dróg w żyznej dolinie, nawadnianej przez Suzon i Ouche , pozwala na rozwój małej wioski.

antyk

Celtic Dijon Divio, jest południowe metropolia z Lingons . Droga rzymska biegnie z osi południowo-zachodniej na północny wschód, prowadząc z Bibracte, a następnie z Autun w kierunku Grey i Alzacji, podczas gdy druga biegnie z południowego wschodu na północny zachód, z Włoch do basenu paryskiego . Dijon zostało ufortyfikowane w Dolnym Cesarstwie przez zagrodę chroniącą niewielki obszar o powierzchni 10  hektarów.

Jedyne rzymskie budowle, które pozostały, to wieża castrum , znana jako „wieża małego Saint-Bénigne” i niektóre sekcje ogrodzenia Dolnego Cesarstwa. Roman droga Chalon-sur-Saône - Langres został znaleziony w miejscach (w parku Colombière gdzie jest widoczna). Odchodzi od castrum . Trasa ta jest często uważana przez opinię publiczną i niektórych popularyzatorów (takich jak Abbé Claude Courtépée , autor Description générale et specific du duché de Bourgogne ), niesłusznie, jako jedna z czterech wielkich rzymskich dróg ( Droga Agryppy ) przytaczanych przez Rzymian. historyk Strabon .

Znaleziono dwie inne trasy, tę wychodzącą z równiny Saony i tę prowadzącą do Alzacji . Fundamenty castrum , muru o wysokości dziesięciu metrów, są częściowo zbudowane ze stel, posągów i innych ponownie użytych kamieni z nekropolii . Niektóre stele w kształcie obelisku dostarczają cennych informacji o nazwiskach i zawodach ówczesnych mieszkańców.

Roman Dijon ma dwie nekropolie , jedną rozciągającą się wzdłuż drogi Chalon-Langres, w obecnych dzielnicach Cours du Parc aż do rue de Gray, drugą na zachód na stanowiskach budynków Saint-Bénigne , Saint- Philibert i Saint-Jean. Ostatni pochówek w użytku w II -go  wieku, nadal jest używany jako cmentarz aż Ludwika XVI . Rdzennych kulty zmieszano z tych Rzymian: wotywna stele poświęcone Epona i Sucellos stwierdzono, obok oficjalnych danych: Merkury , Junony , Herkulesa i Apollina . Odkrycie w 1598 r. greckiej inskrypcji, która od tego czasu zaginęła, zdaje się świadczyć o tym, że kult został oddany Mitrze .

Rzymska ściana staje się zbędne przy budowie nowego stadionu w XII -tego  wieku, ale jego trasa została zachowana i znane.

W VI th  century Grzegorz z Tours daje pierwszy pisemny opis Divio i castrum  :

„To twierdza o bardzo potężnych murach, pośrodku bardzo przyjemnej równiny; ziemia jest tam tak żyzna i urodzajna, że ​​po przejściu pługa na polach tylko raz, zasiewa się nasiona i następuje obfite i obfite żniwo. Na południu płynie rzeka Ouche, która jest bardzo bogata w ryby; po stronie aquilonu wpływa do innej małej rzeki [Suzon], która wchodząc drzwiami i przepływając pod mostem, wypływa kolejnymi drzwiami; po podlaniu wieży i ogrodzenia spokojną falą, obraca młyny przed drzwiami z niesamowitą prędkością. W czterech rogach świata umieszczono cztery bramy, a trzydzieści trzy wieże zdobią całą ogrodzenie; ściana tego była zbudowana z kamienia wolnego do wysokości dwudziestu stóp i więcej z gruzu; ma trzydzieści stóp wysokości i piętnaście stóp szerokości. Nie wiem, dlaczego ta miejscowość nie została nazwana miastem. Ma wokół siebie cenne źródła. Po zachodniej stronie znajdują się bardzo żyzne wzgórza wypełnione winnicami, które zapewniają mieszkańcom tak szlachetne falerne, że gardzą askalonem . Starożytni mówią, że miejscowość została zbudowana przez cesarza Auréliena . "

Grégoire de Tours wskazuje zatem, że ogrodzenie ma trzydzieści trzy wieże, z których jedna, częściowo zachowana, pozostaje widoczna przy rue Charrue 15, na małym dziedzińcu. Czworo drzwi to: Porte aux Lions, Porte po stronie Saint-Médard, Porte du Vieux Château i Porte nad Bourg. Grubość muru, daleka od osiągnięcia 15  stóp (4,50  m ), jak stwierdził Grégoire de Tours, nie wydaje się przekraczać 2 metrów.

Ta obudowa jest powielana w planach XVII th  century, złoto, tylko dwa drzwi zostały znalezione: Ulica Porte Vacange Chabot-Charny i ulicy Porte aux Lions. Wieża małej Saint-Bénigne, usytuowany pomiędzy Amiral-Roussin i Rue pług, stał się XV th  century miejsce kultu poświęcone świętego, który rzekomo został uwięziony. Ślady młyna znaleziono w pobliżu rue des Bons-Enfants. Świątynia (jedyny w mieście) jest odkryta podczas zniszczenia, na początku XIX -go  wieku, Kaplica Świętego przylegającym do Pałacu Książąt Burgundii (prąd miejscu Sainte-Chapelle).

Średniowieczne Dijon

Lingons i Lingonia w Galii „późnego antyku” biskupów Langres tymczasowo osiedlają się Dijon po worek Langres przez Wandalów pomiędzy 407 i 411 . Ich wpływy pozwoliły na budowę budowli sakralnych, a w szczególności zespołu katedralnego złożonego z trzech budowli: Saint-Étienne, Sainte-Marie i Saint-Vincent. Według tradycji dwie bazyliki wybudował wówczas św. Urban (obecny kościół św. Jana).

Dijon jest następnie okupowane przez Burgundów, którzy zostali pokonani przez Clovis w 500 lub 501 roku . W Arabowie najechali go w 725 podczas gdy Normanowie nie udało się 887 . W tym czasie z domu Roberta wyszli pierwsi hrabiowie Dijon, Aimar, Eliran i Raoul . W 1002 r. ksiądz Guillaume de Volpiano podjął się odbudowy opactwa Saint-Bénigne i jego opactwa (obecnie Muzeum Archeologiczne w Dijon ). Zlecił wzniesienie w opactwie rotundy, w której znajdował się grób ewangelizatora Burgundii, św . Bénigne . Z tego zabytku, zniszczonego w 1793 r., pozostało dolne piętro, zwane kryptą.

Wczesnym XI -tego  wieku, Dijon składa się z mocnymi murami zamkniętych Gallo-Roman , resztki starego castrum Dijon i miasta rozciągającego się do opactwa St. Benigne. Wokół miasta zniknęły małe wioski, Dompierre, Trimolois, Charencey, Bussy i Prouhaut. Książęta Dijon następnie rządzą regionem. W 1015 król Robert II próbował podbić Dijonnais: najpierw zaatakował wioskę Mirebeau-sur-Bèze i jej region, a następnie rozpoczął oblężenie castrum Dijon. Jednak w obliczu silnego oporu biskupa Langres Brunona de Roucy, wspieranego przez opata Cluny i hrabiego miasta, rezygnuje z napaści. W następnym roku śmierć biskupa umożliwiła mu negocjacje z jego następcą, Lambertem de Vignory, w sprawie cesji hrabstwa Dijon na króla Francji w 1016. Miasto przystąpiło do Księstwa Burgundii i stało się jego stolicą. Po śmierci króla Francji w 1031 , jego syn Henri I er rezygnuje Burgundii i plony w zamkniętej Dijon i Księstwo Burgundii do jego brat Robert I st . Oznacza to początek trzech wieków rządów Kapetyngów w Dijon.

28 czerwca 1137 wielki pożar obrócił Dijon w popiół. The Dukes następnie odbudować obudowy, znacznie szersze niż poprzedni, w którym mieści się miasto z XVIII th  wieku. Pod koniec XII th  wieku i XIII th  wieku, Dijon jest ozdobiony cennymi zabytkami: Sainte-Chapelle, z General Hospital w Dijon , kościół Notre Dame, etc. W pobliżu każdej bramy rozwijają się małe miasteczka, nawet jeśli miasto nigdy nie przekracza granic jego ogrodzenia. Książęta posiadają zamek w miejscu obecnego ratusza w Dijon, a przede wszystkim sprawują władzę sprawiedliwości. W 1183 roku książę Hugues III zezwolił na sporządzenie statutu miejskiego, przechowywanego w archiwum miejskim. Dzięki temu przywilejowi, który był często kopiowany w innych miastach Burgundii, książęta bogacili się.

Sainte-Chapelle zawdzięcza swoją budowę życzeniu księcia Huguesa III. Złapany przez burzę w drodze do Ziemi Świętej obiecuje wybudować w pobliżu swojego pałacu kościół pod wezwaniem Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty. Budowę rozpoczęto w 1172 roku. Jednak poświęcenie nastąpiło dopiero w 1500 roku.

Dijon i Księstwo Burgundii

Dijon przeżyło wspaniały okres pod panowaniem czterech książąt Valois Burgundii , którzy panowali od 1363 do 1477 roku . Jest stolicą Księstwa Burgundii , grupy państw, która rozciąga się na Holandię. Skoncentrowane na tym księstwie państwo burgundzkie rozszerzało się przez ponad sto lat (1363-1477), poprzez dziedziczenie i małżeństwa, aż do Pikardii , Szampanii , Niderlandów Burgundzkich , Belgii , Germanii , Księstwa Luksemburga , Alzacji , hrabstwa Flandrii i Szwajcaria .

Książę Filip le Bold ( 1364 - 1404 ) był pierwszym księciem z dynastii Valois i objął w posiadanie Dijon z rozkazu króla w 1363 roku . Założył w Dijon swoją dynastyczną nekropolię, Kartuzy Champmol , z której uczynił centrum sztuki. Jan bez Trwogi (1404- 1419 ) udało się go. Książę Filip III Dobry (1419- 1467 ) przebudował pałac książęcy i powstała w 1432 roku kaplicę pałacu jako siedziby Order Złotego Runa . Jednak Dijon nie jest miastem zaludnionym; wiejskie i nadal z powodu epidemii, miał tylko 13.000 mieszkańców w 1474. Książę Karol Zuchwały (1467- 1477 ), którzy nie żyją cały czas w Dijon, nie powiodło się w jego walce z królem Francji i zmarł w bitwie Nancy przeciwko księciu Lotaryngii René II , sprzymierzonemu z Ludwikiem XI . Potężne państwo burgundzkie upadło, pozwalając Ludwikowi XI na aneksję księstwa 19 stycznia 1477 r.

Dijon w królestwie Francji

Pomimo pewnych buntów przeciwko królowi, Dijon poddał się jego władzy. Ludwik XI nakazuje przeniesienie do Dijon parlamentu Burgundii , który znajdował się w Beaune. Zlecił też wybudowanie zamku w Dijon , na miejscu dzisiejszego Placu Grangier, aby czuwać nad mieszkańcami. Podczas wizyty w Dijon 31 lipca 1479 r. król uroczyście potwierdza przywileje miasta w kościele Saint-Bénigne w Dijon. Księżna Maria Burgundzka ( 1457 - 1482 ), wówczas dwudziestoletnia i jedyna córka księcia Karola Śmiałego , poślubiła Maksymiliana I pierwszego cesarza rzymskiego , do którego sprowadza hrabstwo Burgundia i posiadłości Flandrii. Traktat Senlis z 1493 roku dzieli dwa Burgundies Dijon i stał się miastem granicznym. W 1513 roku cesarz Maksymilian miał nadzieję na odzyskanie Księstwa Burgundii poprzez wysłanie oddziału składającego się z 14.000 szwajcarskich frankońskich korpusów , 5.000  Niemców i 2.000  franków-Comtois do oblężenia Dijon. Gubernator Ludwik II z La Trémoille , który został wysłany do obrony miasta, może jedynie zmusić oblegających do odejścia, umiejętnie rozgrywając spory między Szwajcarami a Niemcami i obiecując 400 000  ecu, z czego tylko część zostanie zapłacona. Szwajcarzy znoszą oblężenie 13 września. Dijonnais, modląc się żarliwie o ich wyzwolenie, wielu przypisuje odejście oblegających wstawiennictwu Dziewicy, której w procesji niesiono posąg Notre-Dame de Bon-Espoir , zachowany w kościele Notre-Dame . . Wydarzenia te potwierdziły niezłomność poczucia przynależności mieszkańców Dijon do Francji. Po tym wydarzeniu ogrodzenie zostało wzmocnione budową bastionów Saint-Pierre (1515), Guise (1547) i Saint-Nicolas (1558). Burżuazja jest również rozwój, o czym świadczy wielu hoteli i domów nadal widoczne. W XVI -tego  wieku miasto zostało ozdobione stylu włoskiego renesansu importowane przez Hugues Sambin .

Dijon pod Ancien Regime

Parlamentu Burgundii , przeniesione z Hôtel de Bourgogne Książąt od Beaune do Dijon, wykonane miastu miasto parlamentarną, gdzie szlachta z płaszczem zbudowany prywatne rezydencje. W latach 1530-1595 Dijon cierpiało z powodu zamieszek religijnych. Po kontrreformacji wybudowano nowe kościoły i kaplice klasztorne. Król Francji, François I er lub Henri IV , który mógłby być uznany Dijon jako „  miasto stu wieżach  ” , ze względu na mnożenie instytucji religijnych (jezuitów MINIMES, Karmelitów Jacobines, Ursulines głównie). Po przyłączeniu Franche-Comté do królestwa w 1678 r. Dijon, tracąc status miasta granicznego, może ponownie się rozwijać. Pod zarządem książąt Condé i gubernatorów Burgundii miasto ulega przekształceniu. Place Royale, obecnie Place de la Liberation , powstało przed dawnym Pałacem Książąt Burgundii  ; został zaprojektowany jako oprawa dla konnego posągu Ludwika XIV, odlanego w 1690 r., który ze względu na utrudniony transport został wzniesiony dopiero w 1725 r. Pałac Książąt, który stał się domem króla, sam został powiększony i przekształcony w pałac książąt i stanów Burgundii. Rue Condé, obecna rue de la Liberté , jest przebita. Książęta Condé stworzyli rozległy Parc de la Colombière i Castel de la Colombière połączone z miastem aleją wysadzaną drzewami, Cours du Parc. Ten dobrobyt kontynuuje XVIII th  wieku. Dijon powitał wydział prawa w 1722 r. , a następnie Akademię w 1725 r., która przyznała Jean-Jacques Rousseau pierwszą nagrodę w konkursie na jego Przemówienie o pochodzeniu i podstawach nierówności wśród mężczyzn w 1750 r. Kolegia medyczne są szczególnie znane od 1755 r. Z populacją od 22 000 do 23 000 mieszkańców Dijon jest przeciętnym miastem w królestwie. Administracja gminna opiera się na gminach wybieranych i upoważnionych dekretem Rady Stanu z dnia 20 kwietnia 1668 r., który ustala konstytucję Izby; dla Pierre'a Grasa Dijon jest przykładem prowincjonalnej gminy parlamentarnej. W 1731 papież Klemens XII pozytywnie odpowiedział na świeckie prośby mieszkańców Dijon, którzy pragnęli mieć własnego biskupa . Miasto staje się siedzibą małego biskupstwa pomiędzy Langres , Autun i Besançon . Pierwszy ogród botaniczny założono w 1760 r. W 1766 r. założono szkołę rysunkową; w 1787 r. powstał zakład, który stał się Muzeum Sztuk Pięknych. Przemysł ówczesny (sukiennictwo, jedwab, różne przędzalnie) jednak z trudem się ugruntował.

Dijon pod rewolucją

Przed rewolucją francuską Dijon to miasto, w którym rezyduje gubernator Burgundii, książę Condé, i gdzie regularnie odbywają się sesje stanów Burgundii. Parlament Burgundii wzbudza obecność wpływowej i bogatej szlachty ubioru. Instytucje takie jak wydziały, akademia, szkoła rysunkowa również przyczyniają się do aktywności intelektualnej.

Również w 1789 r. Dijon przeniósł się z rangi stolicy prowincji do stolicy departamentu. ten15 lipca 1789, buntownicy przejmują zamek, a także wieżę Saint-Nicolas, bez bezpośredniego związku z wydarzeniami w Paryżu.

Kilka niezwykłych zabytków zostało zniszczonych: Kartuzja w Champmol, rotunda Saint-Bénigne, część zamku Montmusard; inne zostały zniszczone, takie jak kościoły Saint-Bénigne i Notre-Dame, których portale zostały wybite. Klasztory i klasztory są sprzedawane lub burzone. Sainte-Chapelle zniknęła w 1802. Brązowy posąg Ludwika XIV, który zdobił Place Royale, został złamany w 1792; jego metal służy do zarabiania pieniędzy lub armat. Gilotyna pracował przez pewien czas na Place du Morimont, obecnie Place Emile-Zola.

Dijon XIX th  century

W 1804 r. utworzono liceum i Szkołę Prawa, a w 1808 r. wydziały: Litery, Nauk, Prawa i Medycyny. W 1814 r. alianci, którzy walczyli z Napoleonem , wkroczyli do Dijon i zajęli miasto.

Eksploatacja węgla i żelaza w Le Creusot , ukończenie kanału Burgundii i portu w kanale Dijon w 1833 roku sprawiły, że Dijon zyskało pewne znaczenie gospodarcze. Poza murami obronnymi powstała dzielnica Saint-Bernard. W 1840 r. zainaugurowano pod zarządem prefekta chapera sieć wodociągową, zaprojektowaną i wdrożoną przez inżyniera Henry'ego Darcy'ego, w celu walki z niepowodzeniem; higiena następnie pozwala Dijonowi lepiej prosperować (patrz Jardin Darcy ).

W latach czterdziestych XIX wieku burmistrz Victor Dumay, jego rada miejska i inżynier Henry Darcy z powodzeniem wspierali trasę przez Dijon linii kolejowej Paryż-Lyon-Marsylia . Thunder sekcja w Dijon zainaugurowano 1 st czerwca 1851 roku przez księcia Ludwika Napoleona Bonaparte . Od tego czasu Dijon szybko się rozwijało: dzielnica dworcowa została zaludniona i powstały sąsiednie przedmieścia. Napoleon III złożył wizytę w Dijon z cesarzową Eugenią 23 i 24 sierpnia 1860 r.

W 1866 roku architekt Henri Degré oraz geodeci Jetot i Bachet, mimo niechęci , zaproponowali projekt planu urbanistycznego, inspirowany tym, co robił Haussman w Paryżu . Dijon liczyło 42 000 mieszkańców w 1872 r., a średni wzrost szacuje się na 1,5% w latach 1801-1872. Następnie wzrósł do 3,6% w latach 1872-1975.

Podczas wojny francusko-niemieckiej w 1870 r. w Dijon rozegrały się trzy bitwy. 30 października 1870 r. żołnierze i zmobilizowali próby obrony miasta przed Prusami . Bez artylerii muszą się poddać pod koniec dnia. 26 listopada 1870 r. Garibaldi , stojący na czele „armii Wogezów” , nie mógł odbić Dijon i musiał się wycofać. Ale 23 stycznia 1871 r. Francuzi odnieśli zwycięstwo nad Niemcami, a nawet zdobyli pomorską flagę. Place du Trente-Październik i Avenue du Drapeau przypominają o tych wyczynach broni. Mimo wszystko Dijon było okupowane przez wojska niemieckie przez około osiem miesięcy. W 1899 r. miasto otrzymało za swój opór Legię Honorową .

Po wojnie miejsce Dijon znalazło strategiczną rolę: zbudowano koszary i arsenał, zbudowano zespół sześciu fortów w ramach systemu Séré de Rivières . W latach 1850-1900, dzięki exodusowi ze wsi, Dijon przeszło z 30 000 do 70 000 mieszkańców. Miasto rozwijało się niwelując jego mury obronne, zastąpione dużymi bulwarami. Po wielu kontrowersji zamek zbudowany przez Ludwika XI został zniszczony w latach 1891-1897. Zbudowano wiele obiektów publicznych i prywatnych: gimnazjum Carnota, szkołę normalną, grupę szkolną, cmentarz, domy towarowe, takie jak „Ménagere” rue de la Liberté, który został otwarty w 1897 roku, duże hotele, miejsca kultu. Na przedmieściach powstanie fabryki: Pernot, Lachèze ... Miasto jest obsługiwane przez drugorzędnych linii kolejowych , które z kolei resortowych w Côte-d'Or , od 1888 roku, a także tramwaj miejski sieć .

Dijon w pierwszej połowie XX th  wieku

Przybycie w 1904 r. radykalnej , socjalistycznej i antyklerykalnej większości kierowanej przez Henri Barabanta naznaczone było kampanią „sekularyzacji ulic”. Na przykład Place Saint-Pierre (obecnie Place Wilson ), Rue Sainte-Anne, Place Saint-Bernard są odpowiednio nazywane Place du Peuple, Rue du Chevalier de La Barre , Rue Étienne Dolet . Ulice te kilkadziesiąt lat później powrócą do swojej starej nazwy.

Pierwsza wojna światowa nie spowodowała żadnych szkód architektoniczny w Dijon, które uczestniczyły poprzez żywności i przemyśle metalurgicznym w wysiłku wojennym, pod przewodnictwem burmistrza Charles Dumont . Pod Gaston Gérard , prezydent od 1919 do 1935 roku , miasto wznowiono jego rozwój. Okres międzywojenny upłynął pod znakiem urbanizacji dzielnic mieszkaniowych, takich jak Val d'Or czy La Maladière, w których wznosi się rozległy kościół Najświętszego Serca . Gmina rozwija park sportowy w Montmuzard. Zajęte 17 czerwca 1940 r. przez wojska niemieckie III Rzeszy , Dijon zostało wyzwolone przez wojska francuskie11 września 1944i pozostawia tę mękę bez innego zniszczenia niż stacja .

Od 1945

Po wojnie populacja utrzymywała się na stałym poziomie około 100 000 mieszkańców. Dijon jest globalnie miastem wyższego szczebla, a środowisko społeczne jest zdominowane przez menedżerów średniego szczebla i pracowników. Klasa średnia szybko się rozwija, wzrastając z 34,3% ludności pracującej w 1954 r. do 40,2% w 1975 r. Canon Kir , burmistrz Dijon w latach 1945-1968, obdarza miasto sztucznym jeziorem zainaugurowanym w 1964 r. La gmina zwielokrotnia służbę publiczną budynki takie jak w 1962 r. szpital Bocage. Od 1957 r. powstał też z inicjatywy rektora Marcela Boucharda rozległy kampus w Montmuzard, na prawie stu hektarach. Wraz z boomem gospodarczym Trente Glorieuses powierzchnia zurbanizowana aglomeracji podwaja się w celu zaspokojenia niedoboru mieszkań. Rozwija się dzielnica Grésilles, ZUP Fontaine-d'Ouche i rozwijają się gminy satelickie, takie jak Quetigny czy Chevigny-Saint-Sauveur . Po śmierci Félixa Kira w 1968 r., doktor Veillet zapewnił mu sukcesję na kilka lat, do 1971 r. W tym dniu wybrano gaullistę Roberta Poujade , który sprawował urząd przez trzydzieści lat, od 1971 do 2001 r.

W 1977 r. dziennik Les Echos przyznał Dijon tytuł pierwszego ekologicznego miasta, rozwijając w 1975 r. w szczególności park Combe à la Serpent, najobszerniejszy w mieście.

Dijon Audytorium zostało otwarte w dniu 20 czerwca 1998 r.

18 marca 2001 roku lewicowy kandydat François Rebsamen został wybrany na burmistrza Dijon. Od tego czasu jest burmistrzem nieprzerwanie, z wyjątkiem okresu od kwietnia 2014 r. do sierpnia 2015 r., kiedy był ministrem pracy , zatrudnienia , szkolenia zawodowego i dialogu społecznego za rządów pierwszego i drugiego , Manuela Vallsa . W tym okresie burmistrz jest jego pierwszym zastępcą Alain Millot , aż do śmierci na raka, Rebsamen powróci na stanowisko burmistrza i zrezygnuje z funkcji ministra w dniu 2 lipca 2015 r. i zawsze sprawował urząd.

Budowa Elithis Tower , pierwszego budynku o pozytywnej energii we Francji, została ukończona w 2009 roku. Nowy tramwaj Dijon został oddany do użytku pod koniec 2012 roku.

Od 12 do 16 czerwca 2020 roku w historii miasta mają miejsce wydarzenia bez precedensu, poprzedzone wprawdzie podobnymi wydarzeniami, ale mniejszej rangi w Nicei , Rouen i Troyes . Poprzez wezwania na portalach społecznościowych członkowie społeczności czeczeńskiej we Francji przyjeżdżają do Dijon z całej Francji po napaści na młodego Czeczena, którego obwiniają na północnoafrykańskich dealerów w dzielnicy Grésilles , która sprowadza kilkudziesięciu Czeczenów, których szacuje się na około 150. , aby poprowadzić ekspedycję karną przeciwko całemu dystryktowi i mieszkającym tam Maghrebom, powodując 3 noce przemocy w miastach, czasami z użyciem broni wojennej, a następnie ostatnią noc przemocy w dystrykcie Poczty w Chenove , pozostawiając 20 rannych, z których jeden był strzał. 17 czerwca imamowi Quetigny Mohamedowi Atebowi udało się zgromadzić przedstawicieli obu społeczności i przekonać ich do zawarcia „rozejmu” między ich społecznościami. Władze publiczne są krytykowane przez mieszkańców Grésilles, którzy zarzucają im, że zwlekają 3 dni przed podjęciem działań. Broniąc się przed wszelkimi rozluźnieniami, władze przywołują niewystarczające siły policyjne przed aportem posiłków, które zabezpieczyły miasto. Ośmiu Czeczenów zostaje oskarżonych o związki przestępcze i przemoc kwalifikowaną, a sześć innych osób zostaje zatrzymanych przez policję .

Polityka i administracja

Kantony

Terytorium gminy Dijon podzielone jest na sześć kantonów . Pierwsze 5 kantonów dotyczy tylko Dijon. Tylko ostatni kanton obejmuje inne gminy.

Międzywspólnotowość

Społeczność aglomeracji Dijon (COMADI), która w 2005 r. przekształciła się w „Greater Dijon”, obejmuje 22 gminy. Dijon jest więc ośrodkiem rozwijającej się wspólnoty aglomeracyjnej, teoretycznie składającej się ze 116 gmin należących do obszaru Schematu Spójności Terytorialnej (SCOT). Liczy 251 802 mieszkańców, a w 2009 roku (49% d'Or Shore), w tym 155,340 w Dijon nawet, co czyni go 18 th miejska społeczność Francji. Od 1 st stycznia 2015 „Wielki Dijon” stała się społeczność miejska następnie uzyskuje dostęp do statusu metropolii pod nazwą „ Dijon Metropolis ” z 28 kwietnia 2017 r.

• Panoramiczny widok na siedzibę Dijon Métropole , avenue du Drapeau.

Region i dział

Dijon jest prefekturą zarówno departamentu Côte-d'Or, jak i regionu Bourgogne-Franche-Comté . Jego siedzibą jest hotel Bouhier w Lantenay . Znajduje się zaledwie kilkaset metrów od budynków rady departamentu Côte-d'Or . Siedziba rady regionalnej Bourgogne-Franche-Comté znajduje się w Besançon .

• Rada Departamentu Côte-d'Or , rue Joseph-Tissot.

• Rada departamentalna Côte-d'Or, rue de la Préfecture.

• Prefektura Côte-d'Or i regionu Bourgogne-Franche-Comté , widziana z rue de la Préfecture.

Trendy i wyniki polityczne

Podczas wyzwolenia zmowa prawicy z reżimem Vichy sprawiła , że jej przedstawiciele nie mogli się kwalifikować. Tak więc, według Pierre'a Lévêque'a , konserwatyści wraz z kanonikiem Kirem wygrali głosowania w latach 1945-1946. Wspomagany przez inne osobistości, takie jak baron Thénard, właściciel gazety „ Le Bien public” , Félix Kir miał zajmować scenę polityczną aż do swojej śmierci w 1968 roku. Został ponownie wybrany w 1953 roku , chociaż nie był gaullistą , a nawet sprzeciwia się generałowi de Gaulle'owi . W IV RP lewica podupada. Od 1948 r . klasyczna prawica posiadała bowiem trzy mandaty poselskie z pięciu, dwa mandaty senatorskie , prezydium Rady Generalnej i ratusze największych miast departamentu, w tym Dijon. Wpływ Partii Komunistycznej jest umiarkowany, około 15%. W marcu 1959 roku lista Canona Kira została w pełni ponownie wybrana w Dijon, a także w 1965 wąsko, przeciwko prawicy gaullistowskiej reprezentowanej przez Roberta Poujade . Ten ostatni ostatecznie pokonuje kanonik w marcu 1967 r. w wyborach parlamentarnych . Félix Kir zmarł 25 kwietnia 1968 r., a jego pierwszy asystent, doktor Veillet, dokonał zmiany.

W maju 1968 r. , podobnie jak w całej Francji, w Dijon miały miejsce strajki i demonstracje. Jeden z głównych przywódców krajowych, Jacques Sauvageot , pochodzi z Wydziału Prawa w Dijon. Miasto przeżyło wówczas największy strajk w swojej historii, w którym dziesiątki tysięcy pracowników, kadry kierowniczej i urzędników domagało się nowego sposobu prowadzenia przedsiębiorstw i administracji. Ale w przeciwieństwie do głównych miast Francji, Dijon nie doświadcza gwałtownych starć. Studenci i nauczyciele szybko zgadzają się na reformę uczelni. Ruch szybko wyparował i maj zakończył się wielką demonstracją poparcia dla generała de Gaulle'a zorganizowaną przez konserwatywną opinię, większość w Dijon.

W 1971 roku gaullista Robert Poujade został wybrany burmistrzem Dijon i miał nim pozostać przez trzydzieści lat. W 1973 lewica zdobyła 42,2% głosów, podczas gdy „niezależni” (konserwatyści, w linii kanonika Kira) zostali zmieceni. Lewica staje się Partią Socjalistyczną w Dijon, a zwłaszcza w jej aglomeracji, gdzie na przestrzeni kilku lat, do 1978 r. , jej rozwój jest szybki. W maju 1981 r. trzech socjalistycznych kandydatów zostało wybranych w Côte-d'Or , w tym dwóch z obszaru metropolitalnego Dijon ( Roland Carraz w Dijon I i Hervé Vouillot w Quétigny ). Jeśli François Mitterrand wygra wybory prezydenckie , uzyska bardzo krótką przewagę w Dijon, a zdecydowana większość gmin wiejskich w Côte-d'Or jest zdominowana przez prawicę.

Od 1982 roku , znów opanował Radę Generalną , której przewodniczy aż 1988 przez Roberta Poujade następnie przez Henri Berger, a następnie, w 1994 roku przez Louisa de Broissia , dyrektora Publicznej Opieki Społecznej . W 1986 roku Front Narodowy osiągnął znaczący przełom, zdobywając 13,9% głosów. Mimo to prawica ponownie zdobyła wszystkie mandaty poselskie w marcu 1993 roku . Partia Socjalistyczna poczyniła znaczne postępy w marcu 1998 roku , kiedy François Rebsamen został wybrany radnym generalnym Dijon-V, z 51,5% głosów oddanych przeciwko ustępującemu radnemu. Po decyzji Roberta Poujade'a, by nie kandydować ponownie, François Rebsamen został wybrany na burmistrza Dijon, pomimo konserwatywnej tradycji, 18 marca 2001 r. , z 52,14% głosów przeciwko 47,86% na swojego przeciwnika ( RPR ) Jean-François Bazina.

Podsumowanie ostatnich wyników wyborów

Balotować	1 st runda												2 d tur
	1 st		%	2 nd		%	3 rd		%	4 th		%	1 st		%	2 nd		%	3 rd		%
Miejski 2014		PS	44,28		UMP	28,27		FN	12.70		SE	8.55		PS	52,84		UMP	34.02		FN	13.13
Europejskie 2014		UMP	20,37		PS	19,99		FN	18.84		UDI	9,99	Wycieczka pojedyncza
Regionalny 2015		PS	29.09		LR	27,93		FN	20,59		EELV	5.17		PS	43,54		LR	35,46		FN	20,99
Prezydencki 2017		EM	27.31		BIA	21.89		LR	20,91		FN	14.52		EM	75,95		FN	24.05	Nr 3 rd
Europejczycy 2019		LREM	25,56		EELV	16.72		RN	15.43		LR	9.07	Wycieczka pojedyncza
Miejski 2020		PS	38,24		Działać	19.90		EELV	15.09		LREM	8.80		PS	42,51		Działać	34,84		EELV	21,63
Regionalny 2021		PS	29,99		LR	17.41		RN	16.19		EKO	15.19		PS	52,74		LR	20,77		RN	16.06

Lista burmistrzów

• Ratusz w Dijon widziany z Place de la Liberation .

Od początku średniowiecza miasto Dijon posiadało burmistrza i zgromadzenie sędziów miejskich, zwane „jurorami”. Urzędnicy ci zostali zatwierdzeni w 1187 r., kiedy książę Hugos III nadał prawa miejskie . Już w 1192 roku umożliwiło to mieszkańcom Dijon wybór burmistrza. Ten ostatni, wspomagany przez radę dwudziestu przysięgłych, bezpośrednio wymierza wymiar sprawiedliwości i pobiera część podatku. W zamian miasto płaci księciu 500  marek srebra rocznie.

Zgodnie z Charles VIII na końcu XV XX  wieku, funkcja jest odkształcana. Burmistrz otrzymuje tytuł „viscount maïeur”. Jest teraz zwolniony ze składek, podczas gdy jego urząd jest odpowiedzialny, a ten ostatni nobilituje. Jurorzy, którzy pomagają podjąć tytuł „radnych” sformalizowanie nazwę usitée z XIII -tego  wieku, a ich liczba jest zredukowana do sześciu. Wicehrabia maïeur jest wybierany przez lud na trzy dni przed Saint-Jean i lokowany w dniu Saint-Jean na placu kościoła Saint-Philibert. Od 1669 roku, wicehrabia maïeur wolno było nosić „długą szatę z pełnym satyny, fioletowy kolor, pokryte karmazynowy czerwonej satyny, jak przełożony kupców z Lyonu , z wyciągiem z tego samego materiału i koloru obszyte gronostajem» Aby wyróżnić się na tle miejscowych, najczęściej podczas uroczystości. W 1692 r. funkcję wicehrabiego maïeur przekształcono w urząd, a elekcje były wówczas jedynie potwierdzeniem wyboru królewskiego dokonanego przez namiestnika w imieniu króla.

Wśród burmistrzów, którzy zaznaczyli historię miasta, należy zwrócić uwagę na kilka osobistości:

• Hugues Aubriot  : ówczesny komornik Dijon, był dwukrotnie mianowany gubernatorem miasta w miejsce burmistrza elekcyjnego (1364 i 1366), zanim kontynuował karierę pod rządami Karola V i został proboszczem Paryża (1367-1381) ).
• Guillaume Royhier i Jacques Laverne: burmistrzowie wybierani kilkakrotnie na koniec XVI E  wieku (obciążenie wtedy roczne) i zdecydowane Leaguers , że działał z surowością wobec mieszkańców miasta zwolenników króla Nawarry, przyszłego Henryka IV . Laverne został ścięty w Dijon w 1594 roku.
• Benigne Frémiot (1595-1597): również przewodniczącym od Parlamentu poparł Henri IV podczas wojen w Lidze .
• Marc-Antoine Millotet (1650-1651) (1652-1654): burmistrz popierany przez lud, ale w przeciwieństwie do księcia Épernon, gubernatora, który odmówił jego wyboru, ostatecznie narzucił swój powrót w 1652 roku.
• Simon Fournier-Faucher ( 1900 - 1904 )
• Charles Dumont ( 1908 - 1919 )
• Gaston Gérard ( 1919 - 1935 ), który pomógł nadać Dijonowi wizerunek miasta gastronomicznego i zbudował stadion, który dziś nosi jego nazwę .
• Paul Bur ( 1940 - 1942 ) inżynier sztuki i rzemiosła , w latach 1936-1944 także przewodniczący izby handlowej w Dijon
• Canon Félix Kir ( 1.945 - +1.968 ), figura lokalnego oporu , ponownie wybrany 4 razy Któż Dijon znany na arenie międzynarodowej, spopularyzował się słynny aperitif i miał jezioro noszących jego imię wykopane .
• Robert Poujade ( 1971 - 2001 ), burmistrz Dijon, który pełnił tę funkcję najdłużej: trzydzieści lat.
• François Rebsamen (od 2001 r. ) (5 kwietnia 2014 r. Alain Millot zastępuje François Rebsamena po nominacji na stanowisko Ministra Pracy, Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w rządzie Vallsa . Zmarł 27 lipca 2015 r. na raka.10 sierpnia w tym samym roku François Rebsamen powrócił na swoją siedzibę jako główny sędzia miasta.).

Polityka dotycząca środowiska naturalnego

Od 2002 r. miasto Dijon prowadzi politykę integracji ekologii z urbanistyką. W 2007 roku miasto zdobyło nagrodę „  Marianne d'Or dla środowiska  ” z tytułem „Miasto anty- CO 2  ”, nadaną przez Senat za „Politykę transportową obejmującą m.in. ścieżki rowerowe, polityka energetyczna ze spalaniem m.in. odpadów, zwłaszcza tych pochodzących z CHU, energia geotermalna, polityka wodna z oczyszczaniem osadów przy stacji oczyszczania, która zostanie uruchomiona w połowie grudnia, nie zapominając o podnoszeniu świadomości wśród obywateli” słowami burmistrza François Rebsamen . Niemniej jednak lokalne stowarzyszenia na rzecz ekologii relatywizują to, wskazując na wolę miasta rozwoju komercyjnego lotniska, generującego zanieczyszczenia w postaci dwutlenku węgla . Plan urbanistyczny o nazwie „Ecoplu” ma na celu uczynienie Dijon miastem przodującym w integracji ekologicznej i ewolucyjnej, w ramach zrównoważonego rozwoju .

Od 2002 roku Dijon Métropole faktycznie przeznaczyło 100 milionów euro na zrównoważony rozwój , bez zwiększania podatku od odpadów z gospodarstw domowych, przy jednoczesnym obniżeniu ceny wody.

Bliźniacze

Ze względu na swoje położenie jako przejście graniczne we Francji, Dijon korzysta z tradycji wymiany, która zmaterializowała się dzięki partnerstwu z następującymi miastami

•  York  ( Wielka Brytania ) od 1953
•  Dallas  ( Stany Zjednoczone ) od 1957 r.
•  Moguncja  ( Niemcy ) od 1958 r.
•  Wołgograd  ( Rosja ) od 1959
•  Skopje  ( Macedonia Północna ) od 1961 r.
•  Reggio Emilia  ( Włochy ) od 1963 r.
•  Cluj-Napoca  ( Rumunia ) od 1965 r.
•  Pécs  ( Węgry ) od 1966 r.
•  Opole  ( Polska ) od 1959
•  Guimarães  ( Portugalia ) od 2016 r.
•  Chefchaouen  ( Maroko ) od 2016
•  Praga  ( Czechy ) od 2016
•  Dakar  ( Senegal ) od W toku

• York

• Dallas

• Moguncja

• Skopje

• Reggio Emilia

• Pecz

• Opole

• Dakar

Ludność i społeczeństwo

Demografia

Ewolucja demograficzna Dijon w swojej aglomeracji

W 2017 r. Dijon Métropole liczyło 253 638 mieszkańców, w tym 156 920 mieszkańców w samym Dijon, które rozciągało się na ponad 41  km 2 . Miasto wywiera wpływ na rozległy obszar wiejski, który rozciąga się na Côte-d'Or , Haute-Marne , Haute-Saône i Saône-et-Loire . W 2008 roku ewoluowała i rozwijała się w sercu aglomeracji 238 056 mieszkańców, obszaru miejskiego 371 798 mieszkańców i obszaru zatrudnienia 420 222 osób.

Ewolucja demograficzna

Ewolucja liczby mieszkańców jest znana ze spisów ludności przeprowadzanych w gminie od 1793 r. Od 2006 r. legalne populacje gmin są publikowane corocznie przez Insee . Spis opiera się obecnie na corocznym zbieraniu informacji, sukcesywnie dotyczących wszystkich terytoriów miejskich przez okres pięciu lat. W przypadku gmin o liczbie mieszkańców powyżej 10 000 spisy ludności odbywają się co roku po przeprowadzeniu badania próby adresów reprezentujących 8% ich mieszkań, w przeciwieństwie do innych gmin, w których co roku przeprowadza się prawdziwy spis.

W 2018 r. miasto liczyło 156 854 mieszkańców, co stanowi wzrost o 2,52% w porównaniu do 2013 r. ( Côte-d'Or  : +  0,65% , Francja z wyłączeniem Majotty : + 2,36 %).

Ewolucja populacji   [  edytuj  ]

1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
20760	18 888	22 026	22 397	25 352	24 817	26 184	27 543	32 253

Ewolucja populacji   [  edytuj  ] , ciąg dalszy (1)

1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
33 493	37074	39,193	42 573	47 939	55,453	60 855	65 428	67 736

Ewolucja populacji   [  edytuj  ] , ciąg dalszy (2)

1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
71 326	74 113	76,847	78 578	83 815	90 869	96 257	100 664	112 844

Ewolucja populacji   [  edytuj  ] , ciąg dalszy (3)

1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2011	2016
135 694	145 357	151,705	140 942	146 703	149 867	151 504	151,672	155 090

Ewolucja populacji   [  edytuj  ] , ciąg dalszy (4)

2018	-	-	-	-	-	-	-	-
156,854	-	-	-	-	-	-	-	-

Od 1962 do 1999: ludność bez podwójnego liczenia  ; dla następujących dat: ludność gminna .
(Źródła: Ldh / EHESS / Cassini do 1999 r., następnie Insee od 2006 r.) Histogram rozwoju demograficznego Struktura wieku

Rozkład ludności gminy według grup wiekowych w 2017 r. przedstawia się następująco:

• 47% mężczyzn (0 do 14 lat = 15%, 15 do 29 lat = 30,1%, 30 do 44 lat = 19,4%, 45 do 59 lat = 16%, powyżej 65 lat = 14,8%);
• 53% kobiet (od 0 do 14 lat = 13,1%, od 15 do 29 lat = 28,5%, od 30 do 44 lat = 17,1%, od 45 do 59 lat = 15,9%, powyżej 65 lat = 20%).

Piramida wieku w Dijon w 2017 roku w procentach

Mężczyźni	Klasa wiekowa	Kobiety
0,8	90 lat lub więcej	2,0
6,0	75 do 89 lat	8,9
12,7	60 do 74 lat	14,5
16,0	45 do 59 lat	15,9
19,4	30 do 44 lat	17,1
30,1	15 do 29 lat	28,5
15,0	Od 0 do 14 lat	13.1

Piramida wieku departamentu Côte-d'Or w 2017 roku w procentach

Mężczyźni	Klasa wiekowa	Kobiety
0,8	90 lat lub więcej	2,0
7,0	75 do 89 lat	9,7
16,5	60 do 74 lat	17,0
20,0	45 do 59 lat	19,4
18,3	30 do 44 lat	17,5
19,9	15 do 29 lat	18,6
17,6	Od 0 do 14 lat	15,8

Socjologia i pula zatrudnienia

Dijon basen zatrudnienie było 433,403 osób w 2015 roku.

Dijon jest miastem głównie wyższego szczebla, w którym w 1994 r. zatrudnionych było prawie trzy czwarte pracowników, czyli znacznie więcej niż w analogicznych aglomeracjach. Dijon jest również miastem administracyjnym, w którym w 1994 r. sama służba publiczna zajmowała jedną czwartą siły roboczej. Największymi pracodawcami są w rzeczywistości szpitale, SNCF i miasto Dijon, a także uniwersytet. Sam sektor wyższego szkolnictwa jest niewystarczający, aby konkurować z Paryżem czy Lyonem.

Aglomeracja cierpi z powodu swojego ekscentrycznego położenia i konkurencji ze strony pobliskich dużych ośrodków miejskich, takich jak Lyon , na północ od Yonne i na południe od Saony i Loary . Niemniej jednak Dijon Métropole jest pierwszym ośrodkiem przemysłowym Burgundii , skupiającym około trzydziestu tysięcy miejsc pracy. W latach 50. i 60. aglomeracja wiele skorzystała na decentralizacji firm paryskich i zagranicznych (Thomson, Philips, Hoover), które praktycznie wszystkie zostały zamknięte. Podobnie jak wszystkie duże prowincjonalne miasta, Dijon jest szczególnie zaniepokojone planami socjalnymi i zamknięciami gospodarczymi .

Pod względem danych ilościowych Dijon ma wskaźnik aktywności wynoszący 68,5% (średnia krajowa: 69,7%) przy stopie bezrobocia wynoszącej 7% (średnia krajowa: 8%) w 2007 r. oraz wskaźnik aktywności 73,2% w 2017 r. Ponadto Dijon jest w rankingu 19 th studenckiego miasta we Francji w 2012 roku i 17 th w 2020 roku.

Edukacja

Instytucje edukacyjne

Miasto Dijon ma 12 szkół średnich (8 publicznych i 4 prywatne), w tym międzynarodowe liceum (Charles-de-Gaulle International High School); 17 kolegiów (12 publicznych i 5 prywatnych); 41 publicznych przedszkoli, 39 publicznych szkół podstawowych i 10 prywatnych szkół na podstawie umowy stowarzyszeniowej. Dzięki tym oferowanym przez aglomerację i uniwersytet miasto posiada wszystkie struktury edukacyjne, wszystkich szczebli, dużej gminy.

Lista gimnazjów i liceów w Dijon

Kolegia Gaston Bachelard College Szkoła Carnota Kolegium Champollion Clos de Pouilly College Henry Dunant College

Kolegium w Lentilleres Prywatne Kolegium Katedry Maîtrise w Dijon André Malraux College Szkoła Wyższa w Montchapet Kolegium Le Parc

Marcelle Pardé College Szkoła Jean-Philippe Rameau Kolegium Gastona Roumnela Prywatna uczelnia Saint-Joseph Sainte-Ursule- Prywatna uczelnia Saint-Francois de Sales

Prywatna uczelnia Saint-Michel Prywatna uczelnia Saint-Bénigne

Licea Prywatne liceum Les Arcades Carnot liceum Liceum Le Castel Liceum Gustawa-Eiffla Liceum Hippolyte-Fontaine Charles-de-Gaulle International High School Marcs-d'Or liceum Szkoła średnia w Montchapet Prywatne liceum Notre-Dame Prywatna szkoła średnia Saint-Bénigne

Prywatne liceum Saint-Joseph Liceum Simone Weil

 

Lista publicznych szkół podstawowych w Dijon

Przedszkola publiczne Przedszkole Alaina Millota Przedszkole w Alzacji Przedszkole Anjou Przedszkole Beaumarchais Przedszkole Buffon Przedszkole Camille Flammarion Przedszkole Champollion Przedszkole Champs-Perdrix Przedszkole Château-de-Pouilly Przedszkole Chevreul Przedszkole Clemenceau Przedszkole Colette Przedszkole Coteaux-du-Suzon Przedszkole w Dampierre Przedszkole Darcy-Mauchaussée Przedszkole Devosge Flaga przedszkola Przedszkole Gustawa Eiffla Przedszkole Hauts-de-Montchapet Przedszkole Jean-Baptiste Lallemand Przedszkole Jean-Jaurès 1 Przedszkole Jean-Jaurès 2 Przedszkole Josephine Baker Przedszkole La Colombière Przedszkole Lamartine Przedszkole Larrey Przedszkole Maladière Przedszkole Mansart Przedszkole Marmuzots Przedszkole w Montchapet Przedszkole Montmuzard Przedszkole Monts-de-Vignes Zachodnie Przedszkole Przedszkole Petit-Bernard Przedszkole Petit-Cîteaux Przedszkole Petites-Roches Przedszkole Valendons Przedszkole Victora Hugo Przedszkole Woltera Przedszkole w Yorku

Publiczne szkoły podstawowe Szkoła Podstawowa im. Alaina Millota Szkoła podstawowa w Alzacji Szkoła podstawowa w Andegawenii Szkoła Podstawowa w Beaumarchais Szkoła Podstawowa Buffon Szkoła podstawowa Camille Flammarion Szkoła Podstawowa Champollion Szkoła podstawowa Champs-Perdrix Szkoła podstawowa Château-de-Pouilly Szkoła podstawowa Chevreul Szkoła Podstawowa w Colette Szkoła podstawowa Coteaux-du-Suzon Szkoła podstawowa Dampierre Szkoła podstawowa Darcy-Mauchaussée Szkoła podstawowa Clos Chauveau na świeżym powietrzu Flaga szkoły podstawowej Szkoła podstawowa Gustave'a Eiffla Szkoła Podstawowa im. Jeana-Baptiste'a Lallemanda Szkoła podstawowa Jean-Jaurès 1 Szkoła podstawowa Jean-Jaurès 2 Szkoła podstawowa Josephine Baker Szkoła podstawowa La Colombière Szkoła Podstawowa Lamartinetine Szkoła Podstawowa im Szkoła podstawowa Maladière Szkoła Podstawowa w Mansart Szkoła Podstawowa w Montchapet Szkoła podstawowa Montmuzard Szkoła podstawowa Monts-de-Vignes Północna Szkoła Podstawowa Zachodnia Szkoła Podstawowa Szkoła Podstawowa im Szkoła podstawowa Petites-Roches Szkoła Podstawowa w Trémouille Szkoła Podstawowa w Valendons Szkoła Podstawowa im. Victora Hugo Szkoła podstawowa Woltera Szkoła Podstawowa w Yorku

  Instytucje wyższej edukacji

15 instytucji ze wszystkich dziedzin wraz z University of Burgundy sieć szkolnictwa wyższego jak filia kampusu Franco-Slavic Sciences Po, Burgundy School of Business (dawniej ESC Dijon-Bourgogne), szkoła Agrosup Dijon , School National Greffes , Inter- regionalna Szkoła Prawników, Instytut Kształcenia kadry kierowniczej służby zdrowia, Państwowa Szkoła Sztuk Pięknych , między innymi szkoła inżynierska ESIREM .

Uniwersytet Burgundii

W latach 2011-2012 uczelnia miała ponad 27 000 studentów. Zdecydowana większość budynków i personelu znajduje się w Dijon, obok oddziałów Chalon-sur-Saône , Auxerre , Le Creusot , Mâcon i Nevers . Oprócz tradycyjnego UFRs , pewne elementy są unikatowe w regionie, takie jak Agrosup Dijon lub Jules Guyot Uniwersyteckiego Instytutu Winorośli i Wina z enologii . North American inspirowane kampus powstał w 1957 roku i obejmuje 150  hektarów w dzielnicy Montmuzard.

W jego skład wchodzi również kilka uniwersyteckich instytutów technicznych (IUT). Od września 2012 r. kampus obsługuje nie tylko linie autobusowe, ale także tramwaj T1. Kontynuuje ekspansję w kierunku Quetigny, z końcowym rozwojem Regionalnego Domu Innowacji.

Wydarzenia kulturalne i festyny

Przez cały rok Dijon jest siedzibą wielu wydarzeń kulturalnych, folklorystycznych i gospodarczych.

Wydarzenia roczne

Miesiąc	Wydarzenie	Temat	Liczba wydań (w 2015 r.)
styczeń	Zakres rekreacyjny	Turystyka i wypoczynek	16
Luty	Ceremoniał	Ślub	15
	Targi domowe	Meble i dom	30
	Studyrama	Szkolenia i integracja zawodowa	10
Marsz	Uczeń	Szkolenia i integracja zawodowa	6
	Immo d'Or	Nieruchomość	12
kwiecień	Zabranie CirQ '	Festiwal cyrkowy	7
Móc	Teatr w maju	Teatr	43
	Antyki i pchli targ	Antyki	43
	Jazz w mieście	Jazz	26
czerwiec	Festiwal rowerowy	Turystyka rowerowa	19
	VYV Solidarność	Festiwal muzyczny	1 (2019)
	Estivade	Muzyka taneczna i asocjacyjna	41
lipiec	Dni Nadrenii-Palatynatu	Tradycje francusko-niemieckie	19
	Jazz w ogrodzie	Jazz	5
sierpień	Festiwale winorośli	Folk taniec festiwal	68
	Jazz na plaży?	Jazz	9
	Koncert na powrót do szkoły	Koncert	13
wrzesień	Animalia	Zwierzęta	11
	Velotour	Turystyka rowerowa	10
	Wschodzące Święto	Festiwal heavy metalu	6
październik	Chipsy Dijon,	Pchli targ	37
	Konwencja .dijon // SAITEN	Festiwal mangi i animacji	11
	Ekrany przygód	Festiwal filmów przygodowych	24
listopad	Międzynarodowe targi gastronomiczne w Dijon	Targi gastronomiczne	85
	Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Dijon	Festiwal Filmów Krótkometrażowych	20
grudzień	Miasto 21	Targi dla regionalnych decydentów	12

Wydarzenia wieloletnie

Miesiąc	Wydarzenie	Temat	Okresowość	Następne wydanie (liczba)
Luty	Kreatywność	Kreatywne hobby	Dwuletni	2013 ( 7 p )
	Dijon Biennale Sztuki Singularnej	Biennale sztuki pojedynczej	Dwuletni	2016 ( 4 p )
Marsz	Florissimo	Pokaz kwiatów	Pięcioletni	2015 ( 10 p )
wrzesień	Festiwal Muzyki Mechanicznej	Barbarski Festiwal Organowy	Cotrzyletni	2015 ( 9 th )
październik	BIAC w Dijon	Międzynarodowe Biennale Sztuki Kulinarnej	Dwuletni	2015 ( 6 e )
listopad	Przedsiębiorca	Przedsiębiorczość	Dwuletni	2013 ( 6 p )

Zdrowie

W Dijon znajduje się SAMU , centrum szpitala uniwersyteckiego oraz kilka klinik: klinika Sainte-Marthe, klinika Drevon i inne w pobliskiej aglomeracji. W nowych dzielnicach znajduje się również centrum medyczne, takie jak Medical Point, czekając na przyszłe centrum Valmy.

Ośrodek uniwersytecki szpital Dijon Bourgogne , jako pierwsza firma w dziale z 7300 pracowników, jest podzielony na dwa bieguny: szpitala François Mitterrand, znajdujących się w ostatnich budynków we wschodniej części miasta i geriatrycznej centrum Champmaillot najbliższej Hollow piekła. Szpital ogólny został utworzony w 1204 r. przez Eudesa III, siódmego księcia Burgundii. Posiada budynki wpisane do rejestru zabytków.

W 2002 roku Dijon dołączył do sieci zdrowych miast WHO , dzięki ustanowieniu różnych programów, szczególnie w zakresie profilaktyki uzależnień i chorób przenoszonych drogą płciową.

Dijon posiada również centrum badań medycznych składające się z 15 badaczy i 96 lekarzy, a także centrum walki z rakiem, centrum Georges-François Leclerc we współpracy z Uniwersytetem Medycznym.

Sporty

Główne kluby

Zespół	Sport	Liga	Stadion / Lokalizacja
Dijon FCO	Piłka nożna	Ligue 2 BKT	Stadion Gaston-Gérard
Dijon FCO (kobiety)	Piłka nożna	D1 Arkema	Stadion Poussota
JDA	Koszykówka	Jeep Elite	Pałac Sportu Jean-Michel-Geoffroy
Stadion Dijon	Rugby	Krajowy	Stadion Marcela-Bourillota
Rugby kobiet DB	Rugby	Elita 2	Stadion Marcela-Bourillota
RC Dijon	Rugby	Grupa C - Mistrzostwa Terytorialne	Stadion Terrasson
DBHB	Gra w piłkę ręczną	Mężczyźni D2	Pałac Sportu Jean-Michel-Geoffroy
JDAHand	Gra w piłkę ręczną	D1 kobieta	Pałac Sportu Jean-Michel-Geoffroy
DHC	Hokej na lodzie	Dywizja 2	Lodowisko Trimolet
SCO Dijon	Kolarstwo szosowe	Krajowa 1	Dijon Velodrome
AS Fenris	Piłka nożna	Regionalny 1	Stadion Marcela-Bourillota
Baseball DUC	Baseball	Regionalny	Kampus uniwersytecki w Dijon

Różny

Miłośnicy sportu mają dostęp do licznej infrastruktury, stadionów, sal gimnastycznych, kortów tenisowych, basenów, lodowiska, kręgielni, zajęć fitness w parkach podmiejskich, ośrodków jeździeckich, pola golfowego Jacques Laffite Dijon-Bourgogne zlokalizowanego w Norges-la-Ville lub nawet tor samochodowy Dijon-Prenois ( Grand Prix Burgundii, które zostało zorganizowane lokalnie w 1927 r.).

Otwarcie w 2010 roku pływalni olimpijskiej w Dijon umożliwia organizację zawodów na wysokim poziomie. Stanowisko do nurkowania pozwala szkolić lokalnych mistrzów nurkowania .

Od 2007 roku miasto rozpoczęło remont stadionu Gaston-Gérard . Docelowo jego pojemność wyniesie 22 000 miejsc. Wreszcie, miasto Dijon zainaugurował wspinaczki siłowni Cime Altitude 245 na 1 st kwietnia 2010 r.

Na wzór Paris Plage, ratusz Dijon zbudował plażę i nadmorskie obiekty rekreacyjne wokół jeziora Kir. W 2008 roku „Dijon Plage” przywitało 100 000 odwiedzających. System ten uzupełnia 4 baseny publiczne: Carrousel, Les Grésilles, Fontaine-d'Ouche oraz basen olimpijski.

W bezpośrednim sąsiedztwie Place de la République i czynny od 1989 do 2002 roku słynny klub nocny L'An-Fer , specjalizujący się w muzyce elektronicznej , gościł na przestrzeni lat wielu międzynarodowych artystów i uczestniczył w tworzeniu stylu francuskiego dotyku . W pierwszej połowie lat 90. mieszkał tam zwłaszcza DJ Laurent Garnier .

Głoska bezdźwięczna

Media pisane i telewizyjne

W mieście Dijon znajduje się siedziba dwóch głównych wydziałowych mediów pisanych, Le Bien public Les Dépêches i Dijon l'Hebdo . Le Bien public Les Dépêches , historyczny dziennik departamentalny Côte-d'Or , istnieje od 1868 r. W 2007 r. wydrukowano go w nakładzie 50 000 egzemplarzy, ale ciągły spadek jego czytelnictwa nie ustaje: w 2016 r. wydrukowano w 41 110 egzemplarzach, w tym 36 850 w łącznym nakładzie płatnym. Dijon l'Hebdo to bezpłatna lokalna gazeta informacyjna stworzona w 2013 roku przez Jeana-Louisa Pierre'a, byłego szefa Voo Tv, lokalnego dotowanego kanału telewizyjnego od czasu jego likwidacji.

France 3 Bourgogne , lokalny oddział krajowej redakcji France 3 afiliowanej przy France Télévisions, ma swoje studia w Dijon.

W Dijon publikowane są różne inne pisane i wolne media, głównie zajmujące się wiadomościami kulturalnymi. Wśród nich możemy wymienić w szczególności Journal de Libertés-Culture , miesięcznik poświęcony informacjom o prawach człowieka; Magma Magazine , magazyn kulturalny, TV-NET-BOURGOGNE , kulturalna telewizja internetowa uruchomiona w 2002 roku przez Lionela Vignerona i kwartalnik Sparse od października 2012 roku.

Lokalne radia

Sześć niezależnych lokalnych stacji radiowych nadawanych jest w Dijon. Pięć z nich to klasa A . Najstarsze to Radio Campus Dijon (92,2 MHz), studencko-kulturalne stowarzyszenie radiowe powstałe w 1983 r. Radio VTI (106,3 MHz) powstało następnie w 1991 r. jako radio stowarzyszeniowe i wielokulturowe. Przestał nadawać w 2012 roku po likwidacji stowarzyszenia „Voix de l'Immigré”, które było jego właścicielem.

W 1991 r. rozpoczęła nadawanie RCF w Burgundii (88,3 MHz), jedna z lokalnych stacji radiowych chrześcijańskiej grupy radiowej. Stowarzyszeniowa stacja radiowa o tematyce żydowskiej Radio Shalom Dijon (97,1 MHz) powstała w 1993 roku. Ostatnie lokalne stacje radiowe pochodzą z 2008 roku z Radio Cultures Dijon (100,0 MHz), radiem stowarzyszenia kulturalnego i K6FM (101,6 MHz), czysto Dijon radio kategorii B , również przybywa w 2008 roku.

Dwa radiotelefony regionalne pokryć miasto: FREQUENCE Plus (95,4 MHz), która nadaje w Bourgogne-Franche-Comté i France Bleu Bourgogne (98,3 MHz), stacji France Bleu sieci z Radio France . Ta ostatnia jest pierwszą stacją radiową na Côte-d'Or. Chérie FM (102,5 MHz), Virgin Radio (87,9 MHz), Fun Radio (90,7 MHz) i Nostalgie (97,5 MHz) Radia nadawane połączeń lokalnych lub regionalnych.

Cyfrowe media

Oprócz tradycyjnych platform cyfrowych, Dijon korzysta również z wyłącznie internetowych mediów informacyjnych. Jondi.fr jest zatem agendą kulturalną miasta, a Infos-Dijon.com ogólnym medium wiadomości lokalnych i regionalnych. Inne media internetowe zniknęły w ostatnich latach: najstarszy, gazetteINFO.fr, był spółką zależną tygodnika La Gazette de Côte-d'Or, ale miał specjalną redakcję odrębną od firmy macierzystej. Drugi, Dijonscope, był do14 maja 2013 r., data jego likwidacji, pierwszy regionalny dziennik mający status redaktora prasy internetowej. Został stworzony w dniu1 st August 2009 i ma siedzibę w Dijon.

Kulty

Mieszkańcy Dijon mają miejsca kultu głównych religii: chrześcijaństwa , judaizmu , islamu .

chrześcijaństwo

Duża liczba kościołów katolickich w Dijon odzwierciedla długą historię katolicyzmu w mieście. To sięga, według tradycji, św Benignus , którzy ewangelizowanej Dijon II th  century . W ramach Ancien Régime liczne kościoły i kaplice przyniosły Dijon przydomek miasta stu iglic .

katolicyzm

Jeśli chodzi o katolicyzm , archidiecezja Dijon jest częścią kościelnej prowincji Dijon . Terytorium gminy Dijon podzielone jest na jedenaście parafii. Utworzenie diecezji Dijon datuje się na rok 1731. Od przywrócenia diecezji Langres w 1823 r. diecezję Dijon ograniczają granice terytorialne departamentu Côte-d'Or. Poza Benigne katedry św , Dijon ma dwadzieścia kościołów i kaplic zbudowanych pomiędzy XIII TH i XX th  wieku.

Główne miejsca kultu w mieście:

• Katedra Saint-Bénigne , Place Saint-Bénigne
• Kaplica Wniebowzięcia NMP, Place Notre-Dame
• Kościół Sainte-Jeanne-d'Arc, 44 bulwar Jeanne-d'Arc
• Chapelle Saint-Joseph-Cottolengo, 2 impas Thibaudot
• Chapelle Saint-Louis, 35 rue de la Chapelle-Saint-Louis
• Kaplica Saint-Vincent-de-Paul, 17 rue de la Manutention
• Kościół Świętej Elżbiety pod wezwaniem Trójcy Świętej, 1 rue de Bourges
• Kościół Najświętszego Serca , 5 rue Racine
• Kościół Sainte-Bernadette , 4 avenue des Gresilles
• Kościół św. Bernarda , 12 bulwar Alexandre-I
• Kościół Sainte-Chantal , 16 avenue Gustave-Eiffel
• Kościół Saint-Jean-Bosco , 42 rue de la Charmette
• Kościół św. Józefa , 23 rue de Jouvence
• Kościół św. Michała , Place Saint-Michel
• Kościół Notre-Dame , Place Notre-Dame
• Kościół św. Pawła , 55 rue Clément Janin
• Kościół Saint-Pierre , Place Wilson

Inne kaplice

• Kaplica Karmelitów, 20 rue Crébillon
• Kaplica liceum Saint-Bénigne, rue Talant . 106
• Kaplica Małych Sióstr Ubogich (dom spokojnej starości), 35 boulevard de Strasbourg
• Kaplica św. Anny, rue des Roussottes
• Chapelle Saint-François-de-Sales (grupa szkolna Alix-Providence), rue Caroline-Aigle
• Kaplica Komandorii Templariuszy, ulica Rente-Saint-Joseph
• Dzwonnica (centrum Alberta Decourtray), place Granville
• Kaplica kolegium Saint-Michel, 65 rue Saumaise
• Kaplica Kordelierów, 4 rue Turgot
• Kaplica Cîteaux, 40 rue Condorcet

Stare miejsca kultu w mieście:

• Kaplica Karmelitów , 18 rue Victor-Dumay
• Kaplica Wybrańców , Place de la Liberation w Pałacu Książąt
• Chartreuse Kościół Champmol , aleja Alberta - I st .
• Duża kaplica szpitala Saint-Esprit , 3 faubourg Raines
• Kaplica Sainte-Croix-de-Jerusalem, na terenie szpitala Saint-Esprit, przedmieście 3 Raines.
• Kościół św. Anny, ulica św. Anny
• Kościół Saint-Étienne , Place du Theâtre
• Kościół Saint-Jean , 15 rue Danton
• Tour Saint-Nicolas , 2 d'Assas
• Kościół Saint-Philibert , Place Saint-Philibert
• Sainte-Chapelle zniszczone.
• Dawny kościół kolegium jezuickiego, 8 rue École-de-Droit
• Klasztor Bernardynów , 17 rue Chaignot
• Kaplica św. Józefa, 39 rue du Transvaal

protestantyzm

Protestancki uwielbienie jest obchodzony w Dijon protestanckiego kościoła Dijon , Boulevard de Brosses, poświęcony w 1898 roku.

• Ewangelicki Adwentysta, 24 boulevard de l'Université
• ewangelicka, 9 rue Vivant-Carion
• Ewangelicka, 25 rue Corroyeurs
• Ewangelicki Chrzciciel, 5 rue du Lycée
• Ewangelickie Złote Runo, 20 rue Jean-Veillet

Prawowierność

Prawosławie jest obchodzony w Dijon w trzech miejscach kultu. W miejscach wypożyczonych przez diecezję znajdują się dwie cerkwie o tradycji bizantyjskiej:

• Kaplica Saint-François d'Assise , Boulevard de l'Ouest, przyłączona do Patriarchatu Serbskiego
• Chapelle Saint-Jacques, 2 rue du Colonel-Picard, przyłączona do Patriarchatu Rumuńskiego

Wspólnota koptyjsko-prawosławna (Patriarchat Aleksandrii) sprawuje liturgię w Chapelle Saint-Jean le Théologien w Dijon , 14 avenue Aristide-Briand.

judaizm

Społeczność żydowska celebruje kult Izraelitów według rytu sefardyjskiego w synagodze w Dijon , wybudowanej w latach 1873-1879.

islam

Islamska społeczność Dijon ma trzy meczety: En-Nour, El-Imân i Al-Kheyr.

Inni chrześcijanie

• Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, 15 rue du Père-Foucauld
• Sala Królestwa Świadków Jehowy, 3 impas Georges-Claudon

Galeria różnych miejsc religijnych

• Kościół Notre-Dame .

• Kościół św .

• Kościół Najświętszego Serca.

• Kościół św. Bernadetty.

• Synagoga w Dijon .

• Protestancka świątynia Dijon .

Gospodarka

Wzrost Dijon XX th  century jest związane z jego położenia piasty szyna na Paryż-Lyon-Marsylia, z linii prowadzących do Besançon, Belfort, Nancy, we Włoszech i Szwajcarii. Boom w handlu sprzyjał przemysłowi, który z perspektywy czasu wydawał się zaskakująco zróżnicowany w połowie stulecia: metalurgia (druty i walcarki, sprzęt kolejowy, rowery i motocykle, obrabiarki, mechanika precyzyjna, sprzęt mleczarski i rzemieślniczy), przemysł spożywczy (musztarda, herbatniki, czekolada, pierniki, czarna porzeczka), kaletnictwo (obuwie, tornistry), odzież, sprzęt elektryczny, optyka precyzyjna, produkcja tytoniu, mydlarnie, przemysł farmaceutyczny, materiały budowlane, instrumenty muzyczne. Jak wszędzie, droga zdetronizowała kolej, przemysł podupada i to raczej sektor usługowy rozwija się, od 62% ludności pracującej w 1954 r. do 67,5% w 1975 r. Na równinie Dijon uprawy  : pszenica, jęczmień, rzepak i burak cukrowy.

Zatrudnienie według sektorów działalności w 2009 r.

Sektor	Numer	Odsetek	Zmiana sektora od 1999 r.
Rolnictwo	196	0,22%	-82,12%
Przemysł	6810	7,54%	-11,21%
Budowa	4407	4,88%	+ 28,22%
Handel i usługi	41 584	46,03%	+ 15,66%
Sektor społeczny	37 339	41,33%	+ 11,91%
Całkowity	90 336

Dochody ludności i podatki

W 2009 roku mediana podatku dochód gospodarstwa domowego wynosi 19 716 €, który następnie umieszcza Dijon 7434 th miejsce wśród 31 827 gmin z ponad 50 gospodarstw domowych we Francji metropolitalnej.

Opodatkowanie gospodarstw domowych i firm w Dijon w 2010 r.

Podatek	Stawka komunalna	Stawka międzygminna	Stawka wydziałowa	Stawka regionalna
Podatek mieszkaniowy (TH)	21,53%	-	7,49%	-
Podatek od nieruchomości od nieruchomości wybudowanych (TFPB)	26,37%	-	12,26%	3,65%
Podatek od nieruchomości od nieruchomości niezabudowanych (TFPNB)	83,59%	-	26,57%	9,17%
Wkład majątkowy (CFE)	-	24,09%	-	-

Dynamiczny obszar gospodarczy

W 2004, 2005 i 2007 roku Dijon było przez trzy lata „najbardziej atrakcyjnym miastem we Francji”, według magazynu L'Entreprise , w kategorii aglomeracji od 200 000 do 500 000 mieszkańców. 40% europejskich przepływów autostradowych i 65% francuskich przepływów przechodzi przez korytarz Dijon, który jest obowiązkowym przejściem do reszty południowej i środkowej Europy. Siła robocza Dijon jest średnio bardziej wykwalifikowana niż w większości innych regionów. Strefy ekonomiczne Dijon to głównie ZI de Longvic i ZAE Cap-Nord Toison d'or / Saint-Apollinaire. Sam Dijon ma 11 ZA w trakcie rozwoju nieruchomości.

W Dijon szczególnie dobrze reprezentowane są cztery sektory: elektrotechniczny, mechaniczny, rolno-spożywczy i chemiczno-farmaceutyczny. Utworzenie klastra konkurencyjności Vitagora wokół smaku, odżywiania, innowacji w żywności i zdrowia podkreśla skłonność Dijon do tworzenia projektów z prawdziwymi punktami sprzedaży poprzez dynamiczne i strategiczne podejście, wynikające z silnego partnerstwa między wszystkimi podmiotami gospodarczymi, miastem, Dijon Metropole i Uniwersytet.

Uniwersytet Burgundii jest regionem wiodącym pracodawca badań, które, z 1900 nauczyciel-badaczy, naukowców, inżynierów i techników, jest w stanie interweniować w najróżniejszych branżach. Inne szkoły zlokalizowane w sercu miasta cieszą się dobrą reputacją krajową, Sciences Po Dijon (oddział Instytutu Studiów Politycznych Paryża ), Wyższy Narodowy Instytut Nauk Agronomicznych, Żywności i Środowiska (Agrosup), Dijon Business School (ESC) i Wyższej Szkoły Inżynierów Badań Materiałowych (ESIREM), wszyscy członkowie Conférence des grandes écoles , National School of Grafts , szkoły notariuszy, państwowej szkoły sztuk pięknych lub państwowego konserwatorium muzyki, tańca i sztuka dramatyczna. Te atuty sprawiają, że metropolia Dijon jest pierwszą sferą życia i zatrudnienia w Burgundii.

bieguny rozwoju

Wiodącym sektorem przemysłowym w Dijon pod względem miejsc pracy jest sektor budownictwa elektrycznego i elektronicznego, który w 2003 r. zatrudniał około 3200 pracowników. Dalej jest przemysł mechaniczny, który zatrudnia ok. 3000 osób, do którego możemy dodać ok. 1200 osób pracujących w metalurgii (w tym SEB ) i 1200 innych w branży tworzyw sztucznych i gumy. Dawniej bogata i różnorodna ( Cycle Terrot , Lapierre , przerzutki Simplex...) Dijon Mechanika skupia się przede wszystkim na dostawcach motoryzacyjnych, dotkniętych offshoringiem , ale nie tylko, o czym świadczy działalność Centrum Technicznego Przemysłu Mechanicznego Dijon. Aglomeracja korzysta również z obecności laboratoriów i jednostek produkcyjnych farmacji przemysłowej , przede wszystkim Sanofi , Urgo i Fournier , które zatrudniają łącznie 2100 osób, a działalność badawczo-rozwojową angażuje laboratoria z Uniwersytetu Burgundii oraz mniejsze podmioty, takie jak Oncodesign ( badania nad leczeniem raka ). Historycznie ważny sektor optyki (zwłaszcza Hermagis -SOM-Berthiot ) jest nadal reprezentowany przez Essilor (soczewki korekcyjne), Nachet (mikroskopy) i Sagem (celowniki, peryskopy).

Symbol miasta, sektor żywności i smaku został niedawno zorganizowany wokół „klastra konkurencyjności” Vitagora , wykorzystując międzynarodowy wizerunek gastronomiczny Burgundii i Dijon, historycznie w czołówce przemysłu rolno-spożywczego . Klaster skupia „platformy umiejętności” skoncentrowane na agronomii , gleboznawstwie i roślinach, opakowaniach, chemikaliach i logistyce . Miasto jest kolebką kilku emblematycznych firm w tym sektorze, takich jak producent czekolady Lanvin , wchłonięty przez Nestlé , producenta przypraw Amora Maille , wchłonięty w 2000 roku przez Unilever , którego zabytkowa fabryka została zamknięta w lipcu 2009 roku czy stara. Pliki cookie Pernot.

Dijon jest siedzibą firm-matek kilku dużych grup alkoholowych, takich jak Lejay-Lagoute czy Boudier, producentów crème de cassis. Tetra Pak ma tam jednostkę pakującą od 1971 roku, jedną z największych i najbardziej innowacyjnych w Europie.

Główna siedziba Autoroutes Paris-Rhin-Rhône znajduje się w Saint-Apollinaire na przedmieściach Dijon.

Turystyka

Turystyka odgrywa znaczącą rolę w gospodarce Dijon. Zainteresowanie turystyczne miasta opiera się głównie na bogactwie jego dziedzictwa historycznego oraz bliskości wybrzeża winiarskiego. Tak więc na Starym Mieście znajdują się trzy z dziesięciu najczęściej odwiedzanych zabytków w Côte-d'Or w 2004 r., w którym Muzeum Sztuk Pięknych w Dijon odwiedziło ponad 210 000 zwiedzających. W aglomeracji znajduje się blisko 500 restauracji oraz kilka stref hotelowych ( Toison d'Or , dzielnica dworcowa itp.). W Dijon można wyróżnić trzy główne sektory: turystykę kulturową (muzea, zabytki, festiwale i wydarzenia kulturalne), turystykę gastronomiczną i winiarską (choć mniej rozwiniętą niż w Beaune ) oraz turystykę biznesową (centra kongresowe i adaptowane hotele-restauracje).

Niemniej jednak dane z 2008 r. odnotowane przez INSEE pokazują 0,5% spadek aktywności turystycznej, przy wskaźniku obłożenia łóżek hotelowych o 7 punktów niższym niż średnia krajowa. Szczególnie brakowałoby klientów zagranicznych (-1,6%).

Uprawa winorośli

Położone w sercu Burgundii miasto Dijon znajduje się na liście gmin winiarskich we Francji . W rzeczywistości na jego obszarze geograficznym można produkować wina AOC  : Bourgogne aligoté , Bourgogne , Bourgogne passe-tout-grains , Coteaux-bourguignons (dawniej Bourgogne grand-Ordinary), Crémant de Bourgogne i Sparkling Burgundy . Zredukowana do sączyć przez urbanizacji i filoksery , tylko Dijon miał kilka działek winorośli pod koniec XX th  century, położony w sąsiedztwie Valendons ograniczyć CHENOVE (The Montrecul ). W 1981 roku, 32-akrowa działka została ponownie zasadzona w Marcs d'Or, dawnej słynnej apelacji książąt Burgundii, w dzielnicy Fontaine d'Ouche . To pierwsza działka, którą ponownie zasadziło miasto Dijon, które chce ożywić kulturę winorośli na swoim terytorium. Po tej pierwszej plantacji nastąpił zakup w listopadzie 2013 r. 8 hektarów na płaskowyżu Cras (gminy Dijon, Plombières-lès-Dijon i Corcelles-les-Monts ). Domena ma zostać rozszerzona do 50 ha zarządzanych przez miasto Dijon, z ambicją uzyskania od INAO nazwy "Côte de Dijon".

Lokalna kultura i dziedzictwo

Dijon posiada jeden z pierwszych obszarów chronionych we Francji, zajmujący powierzchnię 97 hektarów, z zabytkami wymienionymi na liście i wyjątkowo dobrze zachowanymi. Uznane na arenie międzynarodowej, jego dziedzictwo było budowane przez wieki i nadal jest budowane, z budynkami użyteczności publicznej, takimi jak Zénith lub Auditorium, lub zaawansowanymi technologicznie budynkami, takimi jak wieża Elithis . W "starym Dijon" lub historycznym centrum znajduje się niezliczona ilość starych domów, hoteli parlamentarnych, domów mieszczańskich, ale także skromniejszych rezydencji, które nadają uroku ulicom centrum miasta. W większości te zabytki pochodzą ze średniowiecza . Realizacje XIX th  century, typ „Haussmann” wypełnić dziedzictwo Dijon.

Utworzenie obszaru chronionego, stopniowa naprawa większości zabytkowych domów oraz rozwój deptaka, który stale powiększa się od lat 70. XX wieku , pozwalają mieszkańcom Dijon i jednodniowym odwiedzającym korzystać z tego bogatego dziedzictwa, które wpisuje się w departamentalne i turystyka regionalna, wokół wina i średniowiecznego dziedzictwa.

Symbole Dijon

Kilka symboli charakteryzuje miasto Dijon, z których najbardziej znanym jest sowa, której przygody są opowiadane w bajce dla dzieci w czterech językach (francuskim, angielskim, niemieckim i esperanto ), która zdobyła nagrodę Młodzieży Roku 2017.

• Sowa kościoła Notre-Dame de Dijon .

• Brama Guillaume na placu Darcy .

• Wieża Philippe le Bon w Pałacu Książąt Burgundii .

• Jacquemart w kościele Notre-Dame de Dijon .

• Niedźwiedź Pompon (reprodukcja), ogród Darcy .

• Fontanna „Le vendangeur” lub „Du Bareuzai” miejsce François-Rude

Architektura

Różnorodność architektoniczna Dijon jest owocem długiej historii. Miasto liczy się zatem w jego centrum ulicami wyłożonymi średniowiecznymi budynkami, które ewoluowały w dawnych granicach rzymskiego dziedzictwa rzymskiego castrum Dijon . W mieście zabrakło wówczas miejsca, a po zniszczeniu murów obronnych pojawiły się nowe dzielnice.

Bardzo reprezentowana jest również architektura sakralna. Dijon był nazywany „Złotego Miasta” przez króla Francji Franciszka I st czy Henryka IV  ; to wyrażenie jest nadal używane sporadycznie. Rzeczywiście, budynki sakralne wyróżniają centrum miasta. Najbardziej reprezentatywnym zabytkiem średniowiecza w Dijon był kościół opacki Saint-Bénigne, przebudowany od 1001 roku przez Guillaume de Volpiano . Z trzypiętrowej rotundy romańskiej , zniszczonej w 1793 roku, zachował się dolny poziom odrestaurowany w latach 60. XIX wieku i nazwany kryptą Saint-Bénigne. Jedyną budowlą sakralną z okresu romańskiego, która przetrwała w Dijon w prawie nienaruszonym stanie, jest kościół Saint-Philibert. Notre Dame, XIII th  century, jest przedstawicielem gotyckiego Burgundii. Późniejsze dzieło gotyckie to dzieło wykonane przez Clausa Slutera przy portalu kościoła Kartuzy w Champmol i studni Mojżesza . Architekturę cywilną średniowiecza reprezentuje stary pałac książąt, przebudowany przez Philippe le Bon , zdominowany przez wieżę Philippe le Bon oraz wiele średniowiecznych domów z muru pruskiego i rezydencji bogatych mieszczan.

Architektura flamandzka i włoska zainspirowała artystów Dijon. Hugues Sambin interpretuje włoski styl renesansowy w Dijon. Kościół św. Michała został przebudowany w 1499 roku, a jego fasada jest typowa dla stylu renesansowego . W XVII th  wieku i XVIII th  wieku, dwa główne architekci sądowych, Jules Hardouin-Mansart i Jacques V Gabriel , przerysem część centrum miasta. Pierwszy stworzył Place Royale, przed dawnym pałacem książąt, który przebudował. Gabriel kontynuuje tę pracę. Prywatnych hoteli odzwierciedlają architekturę XVII th i XVIII -go  stulecia, jako Hotel Vogue ( 1610 ), hotel Chartraire Montigny lub Bouhier hotelu Lantenay (obecnie Prefektura ).

Dijon głęboko naznaczone architektury XIX -tego  wieku. Neoklasycyzm jest reprezentowany przez teatr, rozpoczęty za czasów Cesarstwa i ukończony w 1828 r., według planów Jacques'a Celleriera . Kryty rynek z lat 1873 - 1875 jest przykładem architektury metalicznej. Dzielnice prezentują architekturę „hausmannowska”, takie jak Place Darcy i przyległe ulice, lub te, które sąsiadują z głównymi bulwarami, takimi jak Boulevard de Brosses, Rue Devosge, Boulevard Carnot, Place Wilson. Synagoga została zbudowana od 1873 do 1879  ; świątynia protestancka od 1896 do 1898 roku . Wreszcie, Dijon ma ostatnich znaczących budowli, takich jak Kościół Najświętszego Serca w Romano-bizantyjskim stylu, zbudowany od 1933 do 1938 roku , kościół Sainte-Bernadette, zbudowany z betonu, plastiku i aluminium od 1959 do 1964 , z centrum konferencyjnym i centrum sportowe.

W 2005 roku , etykieta „Dziedzictwo XX th  century” przyznano dziesięciu budynków burgundzkich w tym dwa w Dijon: Messner willi z 1912 - 1913 prowadzonych przez Josepha Parmentier ulicy Jardel, a Kościół St. Bernadette pochodzącym z roku 1960 - 1964 , którego architekt jest Joseph Belmont. Kościół, znajdujący się w dzielnicy Grésilles, jest jednym z najwcześniejszych przykładów architektury sakralnej po Soborze Watykańskim II . Wreszcie Dijon posiada nowoczesne budynki zbudowane przez renomowanych architektów. Centrum kongresowo-wystawiennicze z 1955 r., Audytorium zbudowane w 1998 r. przez Architectonica Miami oraz wieża Elithis zbudowana w 2009 r. przez Arte-Charpentier. Przyszłe projekty, zwłaszcza dotyczące dzielnicy Clemenceau, naznaczone są również współczesną architekturą. Siedzibą nowego rektoratu (Marbotte Plaza) jest sygnatariusz Rudy Ricciotti. Osiągnięcia te są przede wszystkim ekologiczne i wykorzystują zrównoważone materiały.

W Pałacu Książąt i Stanu Burgundii od 1787 roku mieści się Muzeum Sztuk Pięknych. W XIX -tego  wieku, ratusz jest również zainstalowany. Naprzeciw pałacu znajduje się Place de la Liberation w kształcie hemicykla, zaprojektowany przez Julesa Hardouina-Mansarta w 1680 roku . W 2006 roku została odnowiona: kostkę brukową zastąpiono płytami kamiennymi i ustawiono trzy fontanny, składające się ze strumieni wody i światła. Pałac jest świadectwem przeszłości Dijon pod panowaniem książąt. Obejmuje: wieżę Bar, dawną wieżę Brancion zbudowaną przez Philippe le Bold w 1365 roku  ; kuchnie książęce, zbudowane przez Philippe le Bon w 1433 r  .; wieża Philippe le Bon, początkowo wieża tarasowa z 1455 roku , pełniąca funkcję strażnicy i mieszkania, której schody mają 316 stopni.

Saint-Bénigne katedra , zbudowana w XIII th i XIV th  stulecia, domy w jego krypcie , jedyne pozostałości rotundy romańskiej zniszczony w 1792 roku, pozostałości grobu tytułowej męczennika , ewangelisty Burgundii. Budynek, dawniej kościół opacki opactwa Saint-Bénigne , został otoczony budynkami, z których zachowała się dawna bursa benedyktyńska, w której obecnie znajduje się muzeum archeologiczne.

Kościół Saint-Philibert w Dijon znajduje się kilka kroków na południowy wschód od katedry Saint-Bénigne. Rozpoznaje ją kamienna dzwonnica. Służyła w XIX -tego  magazynu soli wieku, jedzenie z dala od kamienia budynku. W bardzo złym stanie konstrukcyjnym był zamknięty od 1979 do 2011 roku .

Kościół Matki Bożej The XIII th  century arcydziełem gotyckiego Burgundii, jest wyjątkowa w architekturze francuskiego gotyku. Mieści się w nim figura Matki Bożej Dobrej Nadziei. Jej zachodnia fasada wyposażony wielu gargulce dekoracyjny powrócił do XIX -tego  wieku siedmiu paryskich rzeźbiarzy. Początek jego południowej wieży podtrzymuje Jacquemart , zegar z czterema automatami. Pobliska Kaplica Wniebowzięcia jest ozdobiona Wniebowzięciem przez Jeana Dubois, ale nie jest otwarta dla publiczności. Mieszkańcy Dijon mają zwyczaj pieścić sowę wyrzeźbioną na podporze kaplicy Notre-Dame. Według legendy pieszczota lewej ręki po stronie serca przyniosła szczęście.

• Bank oszczędnościowy , Place du Théâtre .

• Neorenesansowy budynek , plac François-Rude .

• Budynek w stylu secesyjnym , Plac Grangier .

• Dawny dom towarowy Art Deco „  Au Pauvre Diable  ”, rue de la Liberté .

• Urząd Pocztowy w Dijon .

• Galerie Lafayette .

• Uniwersytet Burgundii , rue Chabot-Charny.

• Budynki Haussmanna przy Place Darcy .

• Budynki Haussmanna rue Lamonnoye.

• Budynek Haussmanna na Placu Darcy .

• Budynki secesyjne przy alei Victor-Hugo.

• Grand Hotel La Cloche miejsce Darcy .

• Budynki w stylu Haussmanna przy Boulevard de Sévigné.

• Budynek Neo-Haussmann miejsce Auguste Dubois.

Pałace i rezydencje Dijon

Oprócz słynnego Pałacu Książąt i Stanu Burgundii, w którym obecnie mieści się Muzeum Sztuk Pięknych i Ratusz, w Dijon znajduje się Pałac Sprawiedliwości , dawny parlament Burgundii. Jego budowę, rozpoczętą w 1518 r., ukończono w 1522 r. Obecnie mieści się tu Sąd Apelacyjny. Pozostałe jurysdykcje zostały przeniesione do współczesnego budynku miasta sądowego, bulwaru Clemenceau.

Dawny pałac opactwa Saint-Bénigne to niedokończony pałac, którego tylko lewe skrzydło zostało zbudowane w latach 1767-1770 przez Claude Saint-Père. W stylu neoklasycystycznym budynek ten stał się następnie pałacem biskupim, a następnie Narodową Szkołą Sztuk Pięknych w Dijon: ENSA Dijon Art & Design .

Rezydencje w Dijon reprezentują cztery wieki ewolucji architektonicznej i świadczą o obecności arystokracji, dużej burżuazji i szlachty parlamentarnej, od średniowiecza po rewolucję. Ponad sto hoteli powstały niezwykłe osobników w Dijon z XV th  wieku do rewolucji przez wielodzietna parlamentarnych lub burżuazyjnych. Większość z tych rezydencji, które wznoszą się w centrum miasta, koncentruje się głównie wokół pałacu książąt i stanów Burgundii oraz gmachu sądu. Renesans naznaczył swoim stylem dwa rodzaje budowli, dwory i duże domy mieszczańskie. W XVII -tego  wieku, model hotelu pomiędzy sądem i ogrodu w modzie w Paryżu, stopniowo nałożonej w Dijon. Wreszcie klasycyzm inscenizuje architekturę symetrii i pomiaru. Salony wychodzą na kwietniki w stylu francuskim. Ten styl panował w Dijon przez dwa stulecia, podczas których zbudowano wiele rezydencji.

Wśród tych najsłynniejszych rezydencji Dijon:

Lista prywatnych rezydencji w Dijon

Dijon Academy Hotel Hotel Arviset Jehannin de Chamblanc Hotel Aubriot Hotel des Bars Hotel Benigne Le Compasseur Hotel Benigne Malyon Hotel de Berbis Grand hotel Berbisey Mały hotel Berbisey Hotel Bouhier de Lantenay

Mały hotel Bouhier Hotel Bouhier de Savigny Bretania Hotel Hotel de Bretagne-Blancey Hotel Brlart Hotel Buffon Hotel Burteur Hotel Caristie Dom Kariatyd Hotel Chambellan Hotel Chartraire de Montigny

Hôtel de Cirey lub de Frantin Hotel Coeurderoy Hotel Komendanta Wojskowego Hotel de la Croix-de-Fer Hotel Févret de Saint-Mesmin Hotel Fleutelot de Beneuvre Hotel de Frasans Logis des Frémyot Hotel Fyot-de-Mimeure

Hotel des Godrans Hotel Grasset Hotel Guyton de Morveau Hotel de Laloge Hotel Legouz de Gerland Hotel Lemullier de Bressey Hotel Lantin Hotel de la Mare Hotel Migieu Dom Milliere

Dom Maillarda Hotel Morel Sauvegrain Hotel Catin de Richemont Hotel Perreney de Baleure Hotel Rolin Hotel Sassenay Hotel Talmay Hotel w Wiedniu Hotel de Vogüé Hotel Maleteste

Hotel Gauthier Hotel de Gissey Hotel Gruer Hotel Berbis de Longecourt Hotel Montillet Hotel Patarina Hotel Puffier Hotel Petit de Ruffey Hotel Thomas Berbisey Hotel de Thianges

Gryfy Hotel Hotel de Saulx Hotel Rigoley de Chevigny Hotel de Noident Hotel Saint-Père Hotel Lebault Hotel d'Esterno Hotel Esmonin de Dampierre Hotel Nicea Hotel de Saint-Seine

 

Zabytki i główne miejsca turystyczne

Zabytki i miejsca turystyczne:

• Castrum Dijon ( III th  wieku) pozostaje jedynie wieża nazywana Petit Saint-Bénigne. Znaki wskazują granice tego dawnego castrum, a tablica Place de la Sainte-Chapelle wskazuje jego trasę.
• Kościół Saint-Étienne w Dijon jest najstarszym miejscem kultu w castrum Dijon . Pierwszy kościół romański (fundamenty nadal widoczne), opactwa Saint-Etienne , kanoników regularnych, w średniowieczu katedra z 1731 r. , nieużywana w czasie rewolucji, do 2007 r. mieściła się w nim izba handlowa, a obecnie biblioteka” La Nef” oraz biblioteka Muzeum Sztuk Pięknych. Rude Muzeum zajmuje chór.
• Niestety średniowieczne mury obronne pozostawiły niewiele śladów: linia kolejowa przechodzi przez stary wał zwany „Miłosierdziem”. Rue de l'Hôpital, znajdują się pozostałości bastionu Guise, który stanowił południowo-zachodni narożnik wału; rue de Tivoli i rue Berlier, zachowały się również dwie części muru.
• Kościół św Dijon , który pochodzi z IV -go  wieku, został przebudowany w 1448 roku w gotyku.
• Ze starego klasztoru Champmol pozostają Studnia Mojżesza dłuta Claus Sluter w końcu XIV th  wieku, a portal kaplicy. Studnia Moïse znajduje się na środku dziedzińca w ośrodku szpitalnym Chartreuse. Jest to arcydzieło Clausa Slutera , zapoczątkowane w 1395 roku. Ma 7  m wysokości i kąpie się w niecce zasilanej wodą zwierciadlaną . Zdobią go posągi sześciu proroków z ostatniego testamentu. Został sklasyfikowany jako zabytek w 1840 roku . W 1833 r. departament wykupił domenę Kartuzy, aby przekształcić ją w szpital psychiatryczny, co stwarza wiele problemów związanych z rozwojem turystyki.
• Dom Milliere i Hotel Vogue stojak za kościołem Notre-Dame, rue de la Chouette.
• Były parlament Dijon został zbudowany pod koniec XV th i początku XVI th  wieku do izby parlamentu Burgundii; nadal jest siedzibą sądów. Stolarz Antoine Galley zbudował w 1522 r . strop dużej sali zwanej również „złotą salą”. Drzwi frontowe głównej fasady jest kopią rzeźbione XVI -tego  wieku przez Hugues Sambin .
• Church of St. Anne Dijon , baroku do kopuły w miedzi -Green-szarym z XVIII -tego  wieku . Mieści się w nim Muzeum Sztuki Sakralnej w Dijon, otwarte w 1980 roku .
• Klasztor Bernardynów w Dijon , styl klasyczny i renesansowa z XVII th  wieku . Od 1993 roku mieści się w nim Musée de la Vie Bourguignonne Perrin de Puycousin .
• W kaplicy Hospicjum de la Charité znajduje się ołtarz z baldachimem, który jest barokową kompozycją z pozłacanego drewna autorstwa rzeźbiarza Jehana Maitriera .
• Kaplicy klasztoru Karmelitów , pierwszy żeński klasztor w Dijon, od 1608 roku .
• Castel de la Colombiere i Colombiere park połączony z centrum miasta przez „aleje Park”, założony w XVII th  century przez kondeusze i prezesów Burgundii Ludwik Burbon i Henri Jules de Bourbon Condé (ojciec i syn).
• La Porte Guillaume położone miejsce Darcy , stoi na miejscu ufortyfikowanej bramy murów miejskich. Został wzniesiony w 1788 roku przez Caristie, według planów Jeana-Philippe'a Mareta, na cześć księcia Condé .
• W salach rynku Dijon w architekturze metaliczny powstały od 1873 do 1875 przez Klemensa Weinberger.
• Kanał portowy Dijon ( XIX th  century ), dawny port rzeczny z handlu na Canal Burgundii , stał marina .
• Kościół Najświętszego Serca Dijon pochodzi z 1930 roku .
• Na dachy Burgundii są również dziedzictwo kulturowe Dijon. Złożone z wielobarwnych glazurowanych płytek ułożonych w geometryczne wzory, zdobią niektóre budynki w centrum miasta, takie jak Hôtel de Vogüé , Hôtel Aubriot, katedra Saint-Bénigne itp.
• W południki , wskazując prawdziwego południa słonecznego , są podświetlone. Jedna znajduje się na rue de la Liberté, druga na fasadzie Pałacu Książąt , trzecia wewnątrz wieży Philippe le Bon. Na tych południkach możemy obserwować prawdziwe południe słoneczne w legalnych godzinach podanych w poniższej tabeli:

Prawdziwe południe w Dijon	Jan	luty	Marsz	kwiecień	Móc	czerwiec	Lipiec	sierpień	Siedem	Październik	Listopad	Grudzień
1 st	12:43	12h54	12h52	13:44	13:37	13:38	13:44	13:46	13:40	13:30.	12:24	12:29
10	12:47	12h54	12:50	13:41	13:36	13:39	13:45	13:45	13:37	13:27	12:24	12:33
20	12h51	12h54	12:48	13:39	13:36	13:41	13:46	13:43	13:33	13:25	12:26	12:38

Zielone przestrzenie

Dijon to kwitnące miasto, które w 2007 roku zdobyło cztery kwiaty z wyróżnieniem Grand Prix w konkursie miast i wsi kwitnących . Miasto posiada wiele parków i ogrodów publicznych, zarówno w centrum miasta, jak i na obrzeżach, na 745 ha terenów zielonych, czyli średnio około 50  m 2 na mieszkańca.

Wśród tych terenów zielonych najbardziej urozmaicony jest ogród botaniczny arkebuz Dijon . Jest to ogród botaniczny z około 3500 gatunkami roślin botanicznych z Burgundii i całego świata . Składa się z ogrodu publicznego , arboretum , ogrodu różanego , muzeum historii naturalnej i etnologii oraz planetarium . U bram zabytkowego centrum znajduje się ogród Darcy , jeden hektar publiczny ogród w stylu neorenesansowym , położony na Place Darcy w centrum miasta, poświęcona Dijon hydraulika inżynier Henry Darcy ( 1803 - 1858 ).

Miasto Dijon ma zatem około dwudziestu parków, z których główne to:

• Park Colombière  ;
• Parc des Carrières Bacquin  ;
• Ogród botaniczny arkabu  ;
• Ogród Darcy  ;
• ogród japoński  ;
• Jezioro Kir .

Ale także park Toison d'Or , park Clemenceau, park Argentières, park Drapeau, park Combe Saint-Joseph, Combe Billenois, park strumienia Fontaine d'Ouche, park przyrody Combe à la Serpent, Combe Persil park, park zamkowy Larrey, park Grésilles, park Motte-Giron.

Dziedzictwo kulturowe

W 2007 roku miasto przeznaczyło na kulturę ok. 54 mln euro, z łącznego budżetu ok. 250 mln euro. Audytorium z wyjątkową akustyką, osiem muzeów - całkowicie darmowych, z wyjątkiem muzeum Magnin - w tym Muzeum Sztuk Pięknych , które pod względem znaczenia swoich zbiorów, teatrów i sal widowiskowych zalicza się do pierwszych we Francji, struktury takie jak La Vapeur , który odkrywa nowe talenty, galerie sztuki, kina, biblioteki miejskie, narodowe konserwatorium muzyczne, teatralne i taneczne, parki i ogrody, planetarium i nowa międzydzielnicowa biblioteka mediów to główne aktywa dziedzictwa kulturowego Dijon.

Muzea

Dijon posiada wiele muzeów z ważnymi kolekcjami regionalnymi, zainstalowanymi w prestiżowych zabytkach.

Dijon Muzeum Sztuk Pięknych , który mieści się w Pałacu Książąt Burgundii , domy groby Dukes Philippe le Bold i Jean sans Peur jak również ważne zbiory z bardzo zróżnicowanych tematów (historia Burgundii, starożytnego Egiptu, renesans, sztuka nowoczesna ).

Muzeum archeologiczne zajmuje część dawnego opactwa Saint-Bénigne i posiada elementy z wykopalisk regionalnych.

Museum of Life Bourguignonne Perrin Puycousin naraża etnograficzne dziedzictwo Burgundii, rekonstrukcje scen z codziennego życia, dawne sklepy Dijon XIX th  wieku i galerię znanych dzieci Dijon.

Muzeum sztuki sakralnej , mieści się w dawnym kościele bernardynów , prezentuje ciekawe zbiory liturgiczne i kawałek mistrzowski rzeźby: Wizytek, z klasztoru o tej samej nazwie zniszczone podczas rewolucji.

Ogród Botaniczny arkabuz łączy Natural History Museum w Dijon , Planetarium i botaniczne zbiory Jardin de l'Arquebuse.

Rude Muzeum mieści się w ramach starego kościoła Saint-Etienne, domy odlewy różnych posągów przez Dijon rzeźbiarza François Rude .

Magnin Muzeum jest instytucją państwową znajduje się w dawnej rodzinnej rezydencji Magnin.

W Dijon, Le Consortium, znajduje się znane na całym świecie centrum sztuki współczesnej . Zarządzany jest przez stowarzyszenie Le Coin du Miroir, utworzone w 1977 roku. Odnowiony i rozbudowany przez japońskiego architekta Shigeru Ban (również architekta Centre Pompidou Metz, który otrzymał Nagrodę Pritzkera 2014), budynek Konsorcjum oferuje powierzchnię wystawienniczą ponad 4000  m 2 . Jej celem jest produkcja i rozpowszechnianie dzieł współczesnych, wzbogacanie dziedzictwa publicznego w tej dziedzinie oraz kształcenie w sztuce i myśli dzisiaj.

Frac Bourgogne , położony w samym sercu Dijon, naprzeciwko Halles, jest obecnie zarządzany przez Astrid Handa Gagnard i posiada kolekcję dzieł współczesnych artystów prawie 680 sztuk.

Wreszcie Dijon będzie od 2021 roku jednym z czterech Miast Gastronomii . Projekt ten jest jednym z czterech zobowiązań, które państwo musi wprowadzić, zawartych w planie zarządzania określonym w 2011 r., po wpisaniu francuskiego posiłku gastronomicznego jako niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości przez francuską misję. kultury spożywcze (MFPCA). Projekt został oficjalnie uruchomiony 19 czerwca 2013 roku w formie sieci Miast Gastronomii, skupiającej Dijon, Lyon , Paris-Rungis i Tours . Każde miasto będzie miało swoją specyfikę: Cité de la gastronomie de Dijon będzie centrum odniesienia dla uprawy winorośli i wina . Projekt o wartości 200 mln euro będzie realizowany w dawnym Szpitalu Powszechnym .

• Muzeum Magnina .

• Muzeum Archeologiczne w Dijon .

• Muzeum życia w Burgundii.

• Muzeum sztuki sakralnej.

• Niegrzeczne Muzeum .

• Muzeum Historii Naturalnej w Dijon .

• Konsorcjum .

• FRAC Burgundia.

Teatry

Główną salą widowiskową w Dijon jest Zénith , o maksymalnej pojemności 7800 miejsc w momencie otwarcia w 2008 r. Od lata 2012 r. przeprowadzono rozbudowę o 1200 miejsc, dzięki czemu Zénith może pomieścić 9 000 miejsc i tym samym zająć trzecie miejsce. Zenith we Francji.

Od 1998 roku miasto Dijon dysponuje Audytorium , wspólnym dziełem największych firm architektonicznych Arquitectonica i Bougeault – Walgenwitz. Ten nowoczesny budynek uważany jest za jeden z najlepszych pod względem akustycznym obiektów w Europie. Ma 1600 miejsc. Od 2002 roku wraz z Grand Théâtre tworzy Operę Dijon. To historyczne miejsce, zainaugurowane w 1828 r. w miejscu Sainte-Chapelle , oferuje 692 miejsca we wspaniałej sali w stylu włoskim.

La Vapeur to placówka kulturalna w całości poświęcona muzyce współczesnej . Utworzony w 1995 roku obiekt dysponuje dwiema salami koncertowymi i siedmioma studiami prób. Prace remontowe i rozbudowę rozpoczęto w sierpniu 2016 r., a nowy Vapeur zostanie otwarty 7 lutego 2018 r. z dwiema salami koncertowymi: dużą z 1200 miejscami i drugą bardziej kameralną salą dla 230 widzów.

Teatr Dijon-Bourgogne , znany również jako „Parvis Saint-Jean” to teatr, który zajmuje nieużywany kościół Saint-Jean , w historycznym sercu Dijon. Jest narodowym centrum teatralnym i został otwarty w 1980 roku. Reżyserowany od 2013 roku przez Benoît Lamberta , jego duża sala może pomieścić 280 osób. Ma również inny mniejszy pokój, pokój Jacquesa Forniera, znajdujący się przy rue d'Ahuy.

Miasto posiada i zarządza trzema teatrami miejskimi:

• teatr Feuillants , piąty co do wielkości sala widowiskowa miasta, został otwarty w 1994 roku mieści się w dawnej Art Deco sali kinowej , w historycznym centrum miasta, jest on poświęcony spektakli teatralnych, muzycznych i tanecznych. Może pomieścić 494 osoby.
• teatr Fontanna Ouche posiada 273 miejsc siedzących. Składa się z wielofunkcyjnej sali, w której odbywają się takie wydarzenia, jak Fête Days w Fontaine d'Ouche, festiwal komediowy La Fontaine du rire czy festiwal Singular Routes.
• teatr Grésilles , gościnni, pokój z 142 miejscami.

Dijon oranżerii regionalny , zwany także Jean-Philippe Rameau- oranżerii , to oranżerii regionalna , edukacja artystyczna zakład, który oferuje trzy specjalności; muzyka, choreografia i dramat. Posiada trzy sale widowiskowe, z których jedna znajduje się w aneksie.

Na kampusie Uniwersytetu Burgundii znajduje się teatr Mansart o pojemności 204 miejsc i Ateneum na 49 miejsc. Te dwa miejsca doświadczeń kulturowych dedykowane są młodej twórczości. Na scenach odbywają się różnorodne praktyki artystyczne, takie jak taniec, cyrk, muzyka, teatr ...

Miasto Chenôve, które jest częścią Dijon Métropole, ma również salę widowiskową zbudowaną na wzór włoskiego teatru; Cedr. Składa się z modułowej sali z 692 miejscami siedzącymi i 1100 miejscami siedzącymi/stojącymi, przylegającą salą orkiestrową, salami tanecznymi itp.

Dijon miał również stabilny cyrk, Cirque Tivoli , zniszczony w 1935 roku.

• Feuillant teatr

• Teatr Parvis Saint-Jean (dawny kościół Saint-Jean )

• Para

• Zenit

Kina

Alcazar lub Alcazar-Kursaal, czyli sala muzyczna powstała w 1870 r. rue des Godrans, jest miejscem pierwszej projekcji filmowej w Dijon w 1896 r.

Aglomeracja Dijon ma w sumie trzy kina, w tym dwa multipleksy (Le Darcy, l'Olympia i Cap Vert).

Najstarszym z nich jest Cinéma Le Darcy , zbudowane w 1914 roku i nazywane wówczas „Pałacem Darcy”; posiada 6 sal kinowych.

Największy multipleks w mieście, Republika Zielonego Przylądka, ma 12 kin. Urodził się w październiku 1999 roku w miejscowości Quetigny . Jest to jedyny kompleks kinowy w aglomeracji Dijon, który nie znajduje się w gminie Dijon.

Drugi multipleks , Olympia, z 10 ekranami, został otwarty w grudniu 2007 roku w miejscu dawnego Gaumonta EuroPalaces, który został zamknięty kilka miesięcy wcześniej.

Dijon ma również art house kino , The Cinema Eldorado z 3 małych pomieszczeń.

Miasto Dijon miało również trzy inne kina:

• Alhambra, zbudowana w 1918 roku, która zamknęła swoje podwoje w 1978 (Place de la République), składała się z dwupoziomowego pokoju z balkonem w stylu włoskim. Jej wejście od dawna zajmuje gigantyczny billboard, ale od sierpnia 2017 r. otwarto nowy browar .
• ABC otwarte w 1937 r. składało się z 5 pokoi (rue du Chapeau-Rouge). Zamknięto ją na stałe 14 czerwca 2011 r. z powodu znacznego deficytu.
• Le Devosge otwarte w 1983 r. (rue Devosge) i zamknięte 30 lipca 2019 r., w szczególności ze względu na budowę dwóch nowych przyszłych kin w Cité de la gastronomie , kino to złożone również z 5 kin miało deficyt podobny do tego, który ma ABC, zresztą było to jedno z nielicznych kin klasyfikowanych Art and Essay w Dijon.

Co roku od 1992 roku , w październiku lub listopadzie, odbywa się Międzynarodowy Festiwal Filmów Przygodowych w Dijon, organizowany przez „Ecrans de l'Aventure”, prezentujący szeroki wybór filmów eksploracyjnych i przygodowych.

Od 1995 roku odbywa się również Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Dijon , zwany ogólniej "okiennym festiwalem krótkometrażowym", poświęcony filmom krótkometrażowym i organizowany przez stowarzyszenie "Plan9".

W mieście działa regionalna filmoteka Burgundii Jean-Douchet (nosząca imię Jean Douchet ), założona w 2004 roku przez stowarzyszenie AdKamera. Poświęcony pamięci kina, działa na rzecz ochrony i zachowania wszelkich form kina oraz uczestniczy w definiowaniu i upowszechnianiu historii kina światowego. Pod przewodnictwem Sylvaina Vereyckena przechowuje ponad 12 000 filmów i 65 000 dokumentów niefilmowych  .

Biblioteka Publiczna

Miejska Biblioteka Dijon to sieć ośmiu głównych bibliotekach, ale także Bookmobile który porusza każdy dzień tygodnia w mieście. Biblioteka mediów Champollion, zlokalizowana w zrewitalizowanej dzielnicy Les Grésilles, jest najnowszą i najnowocześniejszą. Kościół Saint-Etienne to dawna nieużywane miejsce kultu, które obecnie mieści się biblioteka miejska od ruchu w Dijon Izby Przemysłowo-Handlowej do biznesu miasta Clemenceau w 2007. Dziedzictwa i Studium Biblioteka posiada najbogatszą ciało pisemnego dziedzictwa Region.

• Biblioteka dziedzictwa i nauki

• Biblioteka Champoliona

• Biblioteka Mansarta

• Biblioteka Portu Kanałowego

• Biblioteka „La Nef”

Starożytny język i akcent burgundzki

Miasto Dijon było częścią obszaru ekspresji języków gallo-romańskich . Jednak francuskie zostały całkowicie zastąpione lokalnej deklinacji które jednak utrzymany do XIX th  century się na przedmieściach, a zwłaszcza na obszarach wiejskich poprzez dialekcie jest wdzięczny do swoich dwóch specyfiki. Z jednej strony, ten lyoński język zachowuje charakterystyczne słownictwo nadal używane w Côte-d'Or i związane z kulturą wina, takie jak „bareuzai” oznaczające winiarza. Akcent jest również rozpoznawalny u osób starszych po skręceniu „r” i wydłużeniu niektórych fonemów, takich jak „eu” i „a”. Wielokropek niektórych sylab jest również szeroko stosowany jak w „le hodowla”, wymawiane „le chnil”. Możemy również zauważyć specyficzną wymowę „x” (s) zachowaną w nazwach miejsc, takich jak Auxerre, Auxois czy Auxonne. Ten akcent nie jest już używany przez Dijonnais, ale czasami utrzymuje się w regionie.

Gastronomia

W kulturze popularnej Dijon słynie z musztardy , czarnej porzeczki, z której robi się crème de cassis , która jest częścią przepisu na kir , słynny aperitif w mieście. Szereg specjałów gastronomicznych są również związane z Dijon, takich jak: burgundzkich ślimaki , pietruszka szynki , Burgundy trufli , wołowiny bourguignon , gougères , jaj w meurettes lub nawet kurczaka Gaston Gérard , pierników i nonnettes . Wbrew powszechnemu przekonaniu fondue burgundzkie jest pochodzenia szwajcarskiego. Nazwa ta nawiązuje z jednej strony do serowego fondue, az drugiej strony do pochodzenia mięsa Charolais, czyli Burgundii.

Dijon chce stolica gastronomii krajowych i międzynarodowych dzięki jego reputacji i znakomitych restauracji oznaczonych gwiazdką lub z międzynarodowych targów żywności i ( 6 th Francji), które skupia każdej jesieni setki tysięcy ludzi na tereny targowe. Zainicjowane przez burmistrza Gastona Gérarda w 1921 roku i lokalnie nazywane „Targami”, wydarzenie to co roku stawia inny kraj w centrum uwagi i ma na celu promowanie kultury burgundzkiej i savoir-vivre na całym świecie. Dijon jest również gospodarzem każdego nieparzystego Biennale Sztuki Kulinarnej: BIAC.

Poprzez szkoły hotelowe, ośrodek szkolenia rolniczego z halą technologiczną, Instytut Winorośli i Wina Uniwersytetu Jules-Guyot , jego Grandes Écoles, takie jak AgroSup i Burgundy School of Business (ze Szkołą Wina i Alkoholi ), można uznać za Dijon jako miasto szkolenia w handlu żywnością. Ponadto w Burgundii do 2018 r. powstanie École Ferrandi, a jednocześnie znany szef kuchni Thierry Marx ogłosił w marcu 2017 r. otwarcie swojej szkoły gotowania w sercu regionu, w metropolii Dijon.

Dijon jest również uznawany za miasto badań rolniczych z University of Burgundy, który posiada jedyną na świecie katedrę Unesco specjalizującą się w badaniu kultury i tradycji wina lub z INRA, w Centre des taste and food sciences , w ramach klastra konkurencyjności Vitagora, a wkrótce w agropolis Bretenière, gdzie ponad 400 naukowców pracuje nad smakiem, zdrowiem, odżywianiem, rolnictwem i żywnością jutra.

Wreszcie Dijon zostanie obdarowane pod koniec 2021 roku jednym z czterech Miast Gastronomii i będzie stanowiło biegun odniesienia dla kultury winorośli i wina .

• Wnętrze sklepu Maille w Dijon.

• Butik Mulot & Petitjean , Place Bossuet.

• W salach rynku Dijon .

Życie wojskowe

Dawna baza lotnicza 102 Dijon-Longvic

Dijon Metropole wita bazę lotniczą 102 w miejscowości Longvic na południowym obrzeżu Dijon . Była to przez długi czas eskadra myśliwska Cigognes spopularyzowana przez Przygody Tanguy i Laverdure , z których kilka przygód ma miejsce w Dijon i jego regionie. Eskadra 1/2 Cigognes fighter lewo do Luxeuil bazy lotniczej 116 w lecie 2011. W następstwie tego wyjazdu, główne jednostki pozostające w bazie byli pracownicy Air Force polecenia, Eskadra 2/2 Cote d'Or latający na Alpha Jet oraz Commando CPA 20 , centrum doskonałości armii francuskiej do misji MASA (Aktywne środki ochrony lotnictwa) polegające na umieszczaniu snajperów w śmigłowcach w celu przechwycenia dowolnego samolotu o małej prędkości (klub lotniczy, ULM, śmigłowce itp. ) i ewentualnie zniszczenie go na polecenie Prezesa Rady Ministrów. Zamknięty w 2014 roku, rozwiązany w 2016 roku i ustąpił miejsca Szkole Żandarmerii Narodowej .

Koszary i inne budynki wojskowe

Po klęsce z lat 1870-1871 miasto Dijon zostało wybrane jako drugorzędne miejsce militarne w systemie obronnym „Séré de Rivières” , pomiędzy miastami Langres i Lyonu , za Besançon . W związku z tym obszar metropolitalny Dijon w latach 1875-1883 otaczał zespół sześciu fortów , do których dodano kilka redut i baterii, ale także, nawet w granicach miasta, arsenał i prochownie. Nigdy tak naprawdę nie dopracowane, stanowisko to nie było wykorzystywane podczas dwóch ostatnich światowych konfliktów. Dlatego też ładownia wojskowa jest ważna w gminie Dijon. W ciągu ostatnich dwóch stuleci w Dijon mieściło się kilka koszar, zwanych „kwaterami” lub „koszami” według okupujących jednostek wojskowych. Często zainstalowane pierwotnie w dawnych klasztorach starego Dijon, następnie na koniec XIX -go  wieku i początku XX th  century, w miejscach zbudowanych specjalnie w tym Avenue Flag, Dijon garnizon został uderzony przez współczesny reorganizacji armii. Pod koniec XX -go  wieku, większość budynków został przeniesiony do innego użytku. Tylko koszary Vaillant zachowują znaczną aktywność. Personel od dawna mieści się w dawnej rezydencji w centrum miasta: Hotel d'Esterno przy rue Monge. Wkomponowane w system obronny miasta arsenał, prochownia i prochownia rozszerzyły ładownię wojskową na południe od miasta. Żandarmeria, dawniej mieszcząca się w centrum, obecnie zajmuje dzielnicę Joffre w północno-wschodniej części miasta. Wreszcie Dijon miał szpital wojskowy o nazwie Hyacinthe-Vincent , którego działalność zakończyła w 1998 roku.

Od 2005 r. różne obiekty z tej grupy straciły swoje wojskowe zastosowanie: większość z nich jest poddawana rehabilitacji. W dawnych koszarach Heudelet od 2005 roku mieści się siedziba Dijon Métropole . Teren dawnych koszar Junot został przekształcony w osiedle mieszkalne od 2007 r. Na miejscu szpitala wojskowego, którego budynki zostały już całkowicie wyburzone, od 2012 r. powstaje nowe osiedle mieszkaniowe, całkowicie wyłączone z ruchu kołowego. , na osiedle planowane w 2015 r. Z kolei tereny wojskowe Dijon-Sud są „w ramach szerszego studium rozwoju, w ramach którego w nadchodzących latach zobaczymy w szczególności utworzenie ekodzielnicy  ” .

Jednostki stacjonujące w Dijon

• Personel 8 th Regionu Wojskowego w 1939 roku
• Główne Stan 15 th napędem piechoty Division 1939
• Pracownicy 32 nd brygady zwalczania samolotów, 1939
• 27 th pułk piechoty , 1906, 1939
• 26 th Pułk Dragonów 1906
• 1 st pułk artylerii 1906
• 108 e holowanego pułku artylerii ciężkiej, 1939
• 602 th pułk ruchu , 1977/93

Osobowości związane z Dijon

W średniowieczu urodził się w Dijon Hugues Aubriot (1320-1382), minister finansów króla Karola V, proboszcz paryski, budowniczy Bastylii. Stolica Księstwa Burgundii, która osiągnęła swój szczyt, Dijon jest miejscem narodzin Jeana sans Peura (1371-1419), Philippe le Bon (1393-1467) i Karola Śmiałego (1433-1477).

Od czasów renesansu w Dijon urodziło się wielu wybitnych przedstawicieli sztuki i pisma, jak pisarze Étienne Tabourot (1547-1590) i Bossuet (1627-1704), Jacques Cazotte (1719-1792), Virginie Ancelot ( 1792-1875). ), Saint Jeanne de Chantal (1572-1641), kompozytorów Jean-Marie Rousseau (?-1774), Jean-Philippe Rameau (1683-1764) i Claude Balbastre (1724-1799), filolog Charles de Brosses (1709 -1777), poeci Alexis Piron i Aloysisus Bertrand (1807-1841 - choć urodzony we Włoszech, Bertrand spędził młodość w Dijon i kilkakrotnie celebrował miasto w swoim Gaspard de la Nuit ), rzeźbiarze Thibaud Maistrier (1629-1678) , François Rude (1784-1855), François Jouffroy (1806-1882), Mathurin Moreau (1822-1912) i Auguste Moreau (1834-1917), prefekt Paryża Nicolas Frochot (1761-1828), inżynier Charles Joseph Minard (1781-1870) wynalazca grafiki komputerowej, zastępca Claude Basire (1764-1794), utopijny socjalista Étienne Cabet (1788-1856), czas zastępca na Côte-d'Or i autor Voyage en Icarie , wynalazca Blue Guides Adolphe Joanne (1813-1881), filozofowie Maurice Blondel (1861-1949) i André Lalande (1867-1963), autor Vocabulaire of filozofia , naukowcy: inżynier hydraulik Henry Darcy , inżynier Gustave Eiffel (1832-1923), Hippolyte Fontaine , twórca dynama , Jacques Théodore Saconney , generał dywizji i naukowiec (fotografii lotniczej i meteorologii).

Dla okresu współczesnego: Canon Kir (1876-1968), burmistrz Dijon, aktorki Amelie Diéterle (1871-1941), Claude Jade (1948-2006) i Marlène Jobert (ur. 1940), François Rebsamen (ur. 1951) burmistrz Dijon i były Minister Pracy , Anne Lauvergeon (urodzony w 1959 roku), były prezes Arevy .

Niedawno dziennikarz sportowy i gospodarz telewizyjny Denis Brogniart (ur. 1967), aktor Alban Lenoir (ur. 1980), muzycy Yves Jamait (ur. 1960) i Damien Saez (ur. 1977), pisarz Julien Roturier ( ur. 1978), medalista olimpijski w judo Cyrille Maret (ur. 1987), artysta muzyki elektronicznej Vitalic (ur. 1976), piłkarz Enzo Basilio (ur. 1994) i aktorka pornograficzna filmowa Luna Rival (ur. 1997) urodzili się lub mieszkali w Dijon.

• Osobowości Dijon

• Jean-Philippe Rameau (1683-1764), kompozytor.

• François Rude (1784-1855), rzeźbiarz.

• Gustave Eiffel (1832-1923), inżynier i przemysłowiec.

• Amélie Diéterle (1871-1941), pierwsza nagroda za śpiew i teorię muzyki w Konserwatorium w Dijon, aktorka.

• Claude Jade (1948-2006), aktorka.

Heraldyka

Blazon  : „Gules, do głównej partii: do pierwszego lazuru obsianego fleur-de-lis Or i do kombinatu bordowego Argent i Gules, do drugiego zabandażowanego Or i lazuru z sześciu kawałków i gules granicznych. "

Herb Dijon ewoluował z biegiem czasu. Do 1391 r. były to „zwykłe zasady”. W tym dniu książę Burgundii Filip II Śmiały kazał kucharzowi dodać kolory księcia Burgundii. Herb został zniesiony w czasie rewolucji. Pod Pierwsze Imperium jest przypisana do Dijon nowy herb: „Party przy 1 st Azure, złota winorośli, do compony granicznego srebra i czerwieni; Drugi, zabandażowany Or i Lazur, graniczny Gules, wodz Gules obciążony trzema pszczołami Lub, które są dobrymi miastami Imperium” . W ramach Restauracji miasto wznowiło swój herb sprzed 1789 roku. Gdy Dijon otrzymał 21 maja 1899 roku Legię Honorową z rąk Prezydenta Republiki Émile Loubeta , krzyż bez wstążki został dodany do krzyża. pole przepisów . Od 1962 roku dekoracja umieszczona jest pod herbem, ponownie przywracając herb z czasów Philippe le Bold.

• Herb Dijon do 1391 roku.

• Herb Dijon od 1391 do 1789.

• Herb obowiązujący w okresie Pierwszego Cesarstwa .

• Herb używany od 1899 do 1962 roku.

Aby wejść głębiej

Bibliografia

 : dokument używany jako źródło tego artykułu.

• Henri Chabeuf , Dijon. Pomniki i pamiątki , Dijon, Damidot,1894, 442  s.
• Eugène Fyot , Dijon, jego przeszłość przywoływana przez jego ulice , Dijon, Damidot,1928, 529  s.
• Jean Richard , książąt Burgundii i tworzenie Księstwa z XI TH do XIV th  wieku , Paryżu, Les Belles Lettres Societe,1954, 570  s. ( ISBN  978-2-05-100754-2 )
• Akademia Dijon, Burgundia w średniowieczu , Regionalne Centrum Badań i Dokumentacji Edukacyjnej,1972
• Pierre Gras ( reż. ), Historia Dijon , Toulouse, Privat,1987, 432  s. ( ISBN  978-2-7089-4723-8 )Praca zbiorowa
• Jean Richard ( reż. ), Dijon. Encyklopedie Miast , Paryż, Éditions du Bien Public-Bonneton,1989, 319  s. ( ISBN  2-86253-091-3 )Praca zbiorowa
• Albert Dauzat i Charles Rostaing , Słownik etymologiczny nazw miejscowości we Francji , Paryżu, Librairie Guénégaud,1994
• André Gamblin , Francja w swoich regionach , t .  1, CDU i Sedes,1994( ISBN  2-7181-4557-9 )
• Pierre Lévêque , Côte-d'Or od czasów prehistorycznych do współczesności , Dijon, Bordessoules,1996, 476  s. ( ISBN  978-2-903504-43-4 )
• Christian Sapin, „Dijon. Paléochrétiens vestiges”, w „Pierwsze chrześcijańskie pomniki we Francji” , redaktor Picard i Ministerstwo Kultury i Komunikacji, Paryż, 1998, tom 3, Ouest, Nord et Est , s.  55-56 , ( ISBN  2-7084-0531-4 )
• Xavier Delamarre, Słownik języka galijskiego , Éditions Errance,2003
• Jean-François Bazin , Le Tout Dijon , Dijon, Éditions Cléa,2003, 966  s. ( ISBN  978-2-87747-595-2 , czytaj online )
• Gérard Taverdet , Nazwy miejscowości Burgundia , Paryż, Wydania Christine Bonneton, coll.  "Nazwy miejscowości Francji",2007
• Alain Pigeard , Dijon. Wszyscy ci Burgundowie, którzy zmienili świat , CRDP Akademii Dijon,1989
• Alain Pigeard , Dijon spaceruje ,1994
• Jean-François Bazin , Historia departamentu Côte-d'Or , Wyd. Jean-Paul Gisserot,2004
• Germain Arfeux, The Crossing of Dijon , edycje l'Escargot Savant, 2017

Powiązane artykuły

• Obszar miejski Dijon
• Metropolia Dijon
• Lista gmin Côte-d'Or
• Chronologia Dijon  (pl)
• Najazd na Dijon (1944)

Linki zewnętrzne

• Ewidencja organów  :
  • Plik wirtualnego organu międzynarodowego
  • Międzynarodowy identyfikator standardowej nazwy
  • Biblioteka Narodowa Francji ( dane )
  • Uczelniany system dokumentacji
  • Biblioteka Kongresu
  • Gemeinsame Normdatei
  • Biblioteka Narodowa Izraela
  • Czeska Biblioteka Narodowa
  • Identyfikator WorldCat
  • ŚwiatKot
• Uwagi w ogólnych słownikach lub encyklopediach  :
  • Dizionario di Storia
  • Encyklopedia Britannica
  • Encyklopedia Universalis
  • Encyklopedia Treccani
  • Encyklopedia Larousse
• Zasoby geograficzne  :
  • Insee (gminy)
• Zasoby dotyczące sztuk pięknych  :
  • (w)  Grove Art Online
• Zasoby muzyczne  :
  • (pl)  MusicBrainz
• Zasoby związane z organizacjami  :
  • SYRENA
• Oficjalna strona
• Oficjalna strona Biura Turystycznego
• Muzea i zabytki w Dijon

Uwagi i referencje

Uwagi

Uwagi na temat demografii

1. Wymowa w języku francuskim z Francji znormalizowana fonemicznie transkrybowana zgodnie ze standardem API .
2. Mapy IGN konsultowane w Géoportail .
3. A Place Saint-Michel wiercenie, przeprowadzane w XIX th  wieku wykazały, że warstwa z kredy jest głęboka 155 metrów.
4. Dzienny rekord - 21,3  ° C został zmierzony w 1985 roku.
5. Dzienny rekord + 38,1  ° C został zmierzony w 1989 r
6. Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego opublikowanym w listopadzie 2020 r., zgodnie z nową definicją wsi zwalidowaną dnia14 listopada 2020 r. w międzyresortowym komitecie wsi.
7. Pojęcie zlewni miast zastąpiono w październiku 2020 r. starym pojęciem obszaru miejskiego , aby umożliwić spójne porównanie z innymi krajami Unii Europejskiej .
8. Wody kontynentalne odnoszą się do wszystkich wód powierzchniowych, zazwyczaj słodkiej wody deszczowej, która znajduje się w głębi lądu.
9. "Divonne to celtycka nazwa świętej fontanny" , w Ausone , Ordo XX, 169.
10. Sekcje odkopano pod ulicami Berbisey, de la Préfecture, Vauban, Chabot-Charny, pod bulwarem Carnot iw Les Grésilles.
11. sarkofag pochodzący z II th  wieku odkryto Tillot ulicy w 1952 roku.
12. Jest to liczenie legalnej ludności przeprowadzone podczas spisu z 01.01.2006.
13. Ta delegacja ma pośredni wpływ na stymulację rozwoju gospodarczego miasta, aby zmniejszyć ciężar danin książęcych.
14. Zgodnie z konwencją w Wikipedii zachowano zasadę wyświetlania w tabeli spisu i na wykresie, dla legalnych populacji po 1999 r., tylko populacji odpowiadających wyczerpującemu badaniu spisowemu dla gmin poniżej 10 000 mieszkańców, oraz że populacje lata 2006, 2011, 2016 itd. dla gmin powyżej 10 000 mieszkańców, a także najnowszą legalną populację opublikowaną przez INSEE dla wszystkich gmin.
15. prawny Miejska ludność w życie z dniem 1 st  stycznia 2021, rocznik 2018, zdefiniowane granice terytorialne w życie z dniem 1 st  stycznia 2020 r statystyczny data referencyjna: 1 st  stycznia 2018.
16. Domy z muru pruskiego lub szachulcowego znajdują się przy rue Stéphen-Liégeard, rue Verrerie, rue des Forges (dziedziniec hotelu Chambellan) i rue de la Chouette.

Bibliografia

• Pierre Gras ( reż. ), Historia Dijon ,1987( patrz bibliografia ):

1. Gras 1987 , s.  5.
2. Bold 1987 , s.  401.
3. Bold 1987 , s.  405-407.
4. Bold 1987 , s.  16.
5. Bold 1987 , s.  17.
6. Gras 1987 , s.  18.
7. Płyta III .
8. Gras 1987 , s.  19.
9. Bold 1987 , s.  28.
10. Bold 1987 , s.  22.
11. Bold 1987 , s.  41.
12. Bold 1987 , s.  43.
13. Bold 1987 , s.  107.
14. Bold 1987 , s.  162-163.
15. Bold 1987 , s.  191.
16. Bold 1987 , s.  288.
17. Bold 1987 , s.  377.
18. Bold 1987 , s.  379.
19. Bold 1987 , s.  49-50.
20. Bold 1987 , s.  103-104.
21. Bold 1987 , s.  166.
22. Bold 1987 , s.  168-172.
23. Bold 1987 , s.  312 322.

• Pierre Lévêque ( reż. ), La Côte-d'Or. Od prehistorii do współczesności ,1996( patrz bibliografia ):

1. Lévêque 1996 , s.  118.
2. Lévêque 1996 , s.  449.
3. Lévêque 1996 , s.  450-451.
4. Lévêque 1996 , s.  452.
5. Lévêque 1996 , s.  435.
6. Lévêque 1996 , s.  454.
7. Lévêque 1996 , s.  454-455.
8. Lévêque 1996 , s.  151-153.

• Emmanuel de Pastoret , Zarządzenia królów Francji III Rasy , Druk Królewski ,1828( przeczytaj online ) :

1. str.  224-225 , Ordynacja Ludwika XI, Selommes, 19 stycznia 1477 (1476 v. St. (przed Wielkanocą)), Listy abolicyjne na rzecz Cerge i innych poddanych i mieszkańców Księstwa i Hrabstwa Burgundii .
2. str.  373 , Ordynacja Ludwika XI, Ablon-sur-Seine , 14 marca 1478 (1477 przed Wielkanocą), Deklaracja dotycząca jurysdykcji ziem ujętych w Księstwie Burgundii .
3. str.  521-522 , Ordynacja Ludwika XI, Candé, 5 grudnia 1479, Pobranie funduszy na budowę zamku Dijon .
4. str.  276-278 , Patent listów Ludwika XI, Arras, 6 lipca 1477, Nadzwyczajne uprawnienia dla przywrócenia porządku w Księstwie Burgundii .
5. str.  493-494 , Patent Letters of Louis XI, Dijon, 31 lipca 1479, Confirmation of Privileges of Major, Aldermen and Inhabitants of Dijon .

• Oficjalna strona Dijon:

1. „  L'Atelier Santé Ville, zjednoczone podejście do zdrowia wszystkich  ” , na dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
2. „  Église St-Philibert  ” na dijon.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .
3. „  Le Jardin des Sciences  ” , na dijon.fr (dostęp 18 lipca 2012 ) .
4. „  Le jardin Darcy  ” , na dijon.fr (konsultacja 15 lipca 2012 r . ) .
5. „  Muzea  ” , na dijon.fr (dostęp 09 grudnia 2011 ) .
6. „  Muzeum Sztuki Sakralnej  ” , na dijon.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 ) .

• Oficjalna strona internetowa Dijon Metropole  :

1. „  Geografia – klimat  ” na stronie grand-dijon.fr (dostęp 13 lipca 2012 r . ) .
2. „  Woda Grand Dijon  ” na stronie grand-dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
3. „  Diagnoza gminy i wybory dokonane w celu określenia kierunków PADD: charakterystyka miejsca, środowiska i krajobrazów  ” [PDF] , na plu.grand-dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
4. „  Wielka Dijon jest zaopatrywana w wodę z wielu źródeł  ” , na stronie grand-dijon.fr (dostęp 13 lipca 2012 r . ) .
5. "  LGV Rhin-Rhône / East Oddział 2 nd priorytet faza  " , na grand-dijon.fr (konsultowany w dniu 13 lipca 2012 roku ) .
6. „  The Dijon star / La LINO  ” , na grand-dijon.fr (dostęp 13 lipca 2012 ) .
7. „  Le Réseau metropolitain Rhin-Rhône  ” , na grand-dijon.fr (dostęp 13 lipca 2012 ) .
8. „  Miejskie Historia  ” , na grand-dijon.fr (dostęp 13 lipca 2012 ) .
9. „  Planowanie urbanistyczne w aglomeracji  ” , na stronie grand-dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
10. „  audytorium  ” , na opera-dijon.fr (dostęp 27 listopada 2020 r . ) .
11. „  Grunty i lokale dla firm  ” , na metropole-dijon.fr (dostęp 27 listopada 2020 r . ) .
12. "  Le Grand Dijon vu par ...  " , na grand-dijon.fr (dostęp 13 lipca 2012 ) .
13. „  Aglomeracja w liczbach  ” na stronie grand-dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
14. „  Miejscowe plany urbanistyczne (PLU)  ” , na stronie grand-dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
15. „  prawa wojenne  ” , na grand-dijon.fr (dostęp 12 lipca 2012 ) .
16. „  Military rights  ” na stronie grand-dijon.fr (dostęp 28 grudnia 2011 r . ) .
17. „  Postaci historyczne urodzone w Dijon  ” na stronie grand-dijon.fr (konsultacja 28 grudnia 2011 r . ) .

• Narodowy Instytut Statystyki i Studiów Ekonomicznych  :

1. „  Zwyczajne ewolucja populacji EPCIS w Côte-d'Or  ” , na insee.fr (konsultowany w dniu 9 grudnia 2011 roku ) .
2. "  Pełny plik Gmina Dijon (21231)  " , na insee.fr ,9 sierpnia 2019(dostęp 19 sierpnia 2019 ) .
3. „  Spis ludności 2008 r. – jednostka miejska Dijon  ” , na stronie census.insee.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .
4. „  Spis ludności 2008 r. – obszar miejski Dijon  ” , na stronie census.insee.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .
5. „  Spis ludności 2008 r. – strefa zatrudnienia w Dijon  ” , na stronie census.insee.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .
6. RGP 2017, tabela POP T3, dokument wymieniony w linkach zewnętrznych .
7. „  Ewolucja i struktura ludności w 2015 - strefy zatrudnienia Dijon (2603)  ” , na tej stronie INSEE (konsultowany w dniu 9 marca 2019 ) .
8. „Wskaźnik  aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia od 1975 r.  ” , na stronie insee.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .
9. „  Stopa bezrobocia od 1975 roku  ” , na stronie insee.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .
10. „  Aktywność i wskaźnik zatrudnienia (w sensie spisu)  ” , na stronie insee.fr (konsultacja 16 marca 2021 r . ) .
11. „  Dijon – Ewolucja i struktura populacji  ” [PDF] , na stronie statistics-locales.insee.fr (dostęp 5 czerwca 2012 r . ) .
12. „  Podsumowanie statystyczne – Francja  ” , na stronie insee.fr (dostęp 16 lipca 2012 r . ) .
13. „  Przegląd branży turystycznej w Burgundii z 2008 r.  ” [PDF] , na stronie insee.fr (konsultacja 9 grudnia 2011 r . ) .

• Inne referencje:

1. Historyczny przegląd miasta na oficjalnej stronie Grand Dijon .
2. Klimaty winnic Burgundii .
3. Zobacz zdjęcia Dijon i jego aglomeracji, korzystając z bezpłatnego oprogramowania online Vudavion .
4. Atlas klimatyczny Côte-d'Or opracowany przez Météo France i Radę Generalną Côte-d'Or , luty 1994, ( ISBN  2-11-085172-4 ) .
5. Francja w regionach , s. .  314-315.
6. „  Dijon Climate  ” na stronie SA Benchmark Group linternaute.com (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
7. Dane klimatyczne MeteoFrance
8. Dijon-Longvic BA102 Ittimeteo.com
9. „  Le climat de Dijon (21)  ” , na meteo-express.com (dostęp 16 lutego 2020 r . ) .
10. [1] Meteociel.fr skonsultowano się w grudniu 2012 r.
11. „  Raport klimatyczny w 2008 roku  ” , na stronie internetowej stowarzyszenia Météo Bourgogne (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
12. Gitarzysta Eugène-Humbert. „  Jak użyliśmy do wody w starannością sto lat temu  ” Revue d'histoire de la apteka , 31 e année, n o  113, 1943. pp. 44-48 (przez Perseusza ).
13. Francja w jej regionach , s. .  310.
14. „  Dijon Métropole  ” , na dijon.fr (dostęp 18 sierpnia 2020 r . ) .
15. "  Lotnisko Dijon: co wydarzy się w poniedziałek 1 września?  » , Na France 3 Bourgogne-Franche-Comté ,10 czerwca 2020 r.(dostęp 6 stycznia 2021 r . ) .
16. „  Powrót tramwaju we Francji  ” na stronie letram-dijon.fr, witrynie gminy aglomeracji Dijon (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
17. „  Dijon  ” , na stronie internetowej stowarzyszenia na rzecz muzeum transportu miejskiego, międzymiastowego i wiejskiego (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
18. „  Prezentacja projektu tramwajowego w Dijon  ” , na stronie grand-dijon.fr (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
19. „  Zonage rural  ” , na www.observatoire-des-territoires.gouv.fr (konsultacja 25 marca 2021 r . ) .
20. "  miejska gmina-definition  " , na tej stronie INSEE (konsultacje na 25 marca, 2021 ) .
21. „  Zrozumienie siatki gęstości  ” , na www.observatoire-des-territoires.gouv.fr (dostęp 25 marca 2021 r . ) .
22. „  Dijon Urban Unit 2020  ” , na https://www.insee.fr/ (dostęp 25 marca 2021 ) .
23. "  Baza jednostek miejskich 2020  " , na www.insee.fr ,21 października 2020 r.(dostęp 25 marca 2021 r . ) .
24. Vianney Costemalle, „  Zawsze więcej mieszkańców w jednostkach miejskich  ” , na insee.fr ,21 października 2020 r.(dostęp 25 marca 2021 r . ) .
25. "  Baza obszarów atrakcyjności miast 2020 r.  " , na insee.fr ,21 października 2020 r.(dostęp 25 marca 2021 r . ) .
26. Marie-Pierre de Bellefon, Pascal Eusebio, Jocelyn Forest, Olivier Pégaz-Blanc i Raymond Warnod (Insee), „  We Francji dziewięć na dziesięć osób mieszka w zlewni miasta  ” , na insee.fr ,21 października 2020 r.(dostęp 25 marca 2021 r . ) .
27. „  CORINE Land Cover (CLC) – Podział obszarów na 15 stanowisk użytkowania gruntów (obszar metropolitalny).  » , W tym miejscu danych oraz badań statystycznych Ministerstwa Ekologicznej Transformacji. (dostęp 13 maja 2021 r. )
28. IGN , „  Ewolucja użytkowania gruntów w mieście na starych mapach i zdjęciach lotniczych.  » , Na remorerletemps.ign.fr (dostęp 13 maja 2021 r . ) . Aby porównać ewolucję między dwiema datami, kliknij na dole pionowej linii podziału i przesuń ją w prawo lub w lewo. Aby porównać dwie inne karty, wybierz karty w oknach w lewym górnym rogu ekranu.
29. Christiane Perruchot i Michel Samson, „  Dijon realizuje swoje przemysłowe marzenie  ” , na stronie internetowej dziennika Le Monde ,20 lutego 2008(dostęp 13 lipca 2012 r . ) .
30. https://bm.dijon.fr/documents/MEMOIRES%20CACO/1832-2001/1947-1953-023-22-280-358-1364489.pdf
31. https://bm.dijon.fr/documents/MEMOIRES%20CACO/1832-2001/1959-1962-025-11-283-334-1369194.pdf
32. https://www.dijon.fr/Dans-votre-quartier
33. Karine Gougerot , Billardon: historia dużej grupy , Creaphis Éditions,2004, 489  s. ( ISBN  978-2-913610-52-1 , przeczytaj online ).
34. Dz informacji Grand Dijon, n o   od 17 maja, 2009, s.  12 .
35. Florence Roussel, „  Zrównoważony rozwój wymaga inteligencji, a nie technologii  ”, Actu-Environnement ,14 czerwca 2010( przeczytaj online ).
36. „  Jak Dijon stał się światowej klasy inteligentnym miastem  ” , na L'Obs (dostęp 25 kwietnia 2021 r. )
37. „  In Dijon, unikalny projekt inteligentnego miasta we Francji – SUEZ Groupe  ” , na www.suez.com (dostęp 25 kwietnia 2021 r. )
38. Jamal El Hassani, „  Dijon rozpoczyna swój projekt inteligentnego miasta, równie ambitny, co ryzykowny  ” , w Journal du dimanche ,11 kwietnia 2019 r.(dostęp 25 kwietnia 2021 )
39. "  Divio: Dijon - Pamięć o kamieniach  " , na stronie divio.org, strona Christian Paulus (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
40. Grzegorz z Tours , Historia kościelna Franków , t. .  III, J. Renouard,1836, rozdz.  19.
41. Słownik etymologiczny nazw miejscowości we Francji , s.  246-247.
42. Nazwy miejscowości Burgundii , wejście „Dijon”.
43. Słownik języka galijskiego , s.  142.
44. [2]
45. "  Chemin des Lentillères w Dijon, mapa interaktywna  " na Géoportail . Aktywowane warstwy „Klasyczne mapy IGN”, „Granice administracyjne” i „Hydrografia”.
46. „  Pierwsi ludzie Dijon  ” , na stronie czasopisma Historia (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
47. [Thévenot et al 2015] Jean-Paul Thévenot, Rémi Martineau, Clément Moreau, Christophe Bontemps, Franck Ducreux, Olivier Lemercier, Michel Prestreau, Jean Duriaud i Jean-Pierre Nicolardot, „  Neolit ​​przełomu Saony (Saona- et- loire, Wybrzeże d'Or)  ” Revue de l'archeologique Est , n o  39 th dodatek„Pradzieje Burgundia - stan wiedzy i wyniki 1994-2005 (red Rémi Martineau Yves Pautrat Olivier Lemercier)”2015, s.  193-206 ( czytaj online [na academia.edu ]), s.  193 .
48. Gérard Coulon , The Gallo-Romans: żyj, pracuj, wierz, baw się - 54 pne. J.-C.-486 AD. J.-C. , Paryż, Errance, 2006. Collection Hespérides , ( ISBN  2-87772-331-3 ) , s.  21 .
49. Claude Courtépée link autor1 = Claude Courtépée , Ogólny i szczegółowy opis Księstwa Burgundii, poprzedzony historycznym podsumowaniem tej prowincji , t.  1, LN Frantin,1775( prezentacja online ).
50. Grégoire de Tours, Historia Francorum , Księga III, paragraf XIX, Tłumaczenie Robert Latouche , Klasyka historii Francji w średniowieczu , tom 27, s.  165-166 .
51. Dominique-François-Louis Roget de Belloguet , Dijon początki wolne od bajek i błędów, które spowijały je do dziś: po której następuje szczególna dysertacja na temat czynów i misji S. Bénigne , Dijon, Lamarche i Drouelle ,1851, 229  s. ( przeczytaj online ).
52. Klasztor Drioton, Le Castrum divionense , Dijon i Côte-d'Or w 1911 r., t. II, s.  275-281 .
53. Isabelle Kreta-Protin, Kościół i życie chrześcijańskie w diecezji Troyes w IV TH do IX th  wieku , Prasy Univ. Septentrion, 2002, s.  87 .
54. Claude-Xavier Girault , Dane historyczne i statystyczne dotyczące departamentu Côte d'Or , Gaulard-Marin,1818, 98  s. ( prezentacja online ) , s.  28.
55. Mangin , Historia kościelna i obywatelska, polityka, literatura i topografia diecezji Langres i Dijon, która jest rozczłonkowaniem , t.  1, Bauche,1765, 552  s. ( prezentacja online ) , s.  65.
56. Diukowie bordo i tworzenie Księstwa do XI TH do XIV p  wieku , s.  341.
57. Jules d'Arbaumont, „Esej historyczny o Sainte-Chapelle w Dijon. », Pamiętniki Komisji Zabytków Departamentu Wybrzeża , t. 6, 1861-1864, s. [63] -166.
58. Marie-Claude Pascal "  budownictwa cywilnego w Dijon w czasie Wielkich Książąt  " Dossier de l'Art , n O  44 "Splendor Książąt Burgundii"grudzień 1997, s.  12-29 ( ISSN  1161-3122 , podsumowanie )
59. Hans Stadler, „  Działalność Wolnego Korpusu  ” w internetowym słowniku historycznym Szwajcarii .
60. Jean-François Bazin, Marie-Claude Pascal, Aimer Dijon , Rennes, Éditions Ouest-France, 1991, s.  15  : "" Ach! Piękne miasto o stu wieżach... "Kto to powiedział, kontemplując Dijon? Henryk i Franciszek I st  ? Ani, bez wątpienia, ale cokolwiek… „”
61. A [rmand] Cornereau, Palace States of Burgundy w Dijon , Dijon, Darantiere, 1890. Yves Beauvalot, budowa pałacu Burgundy States i Royal Plaza w Dijon (1674-1725) , Dijon Academy Sciences, Arts and Literatura piękna, 1981, 261 s. Catherine Chédeau, Sophie Jugie, Pałac Książąt i Stanu Burgundii , Heritage Publishing, Centre des monuments nationaux, 2007, 87 s.
62. „  Historia Akademii  ” , na stronie Akademii Nauk, Sztuki i Literatury Pięknej w Dijon (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
63. Jean Bart , Rewolucja Francuska w Burgundii , Clermont-Ferrand, Wydanie i druk francuski,1996, 423  s. ( ISBN  978-2-903377-27-4 ) , s.  125.
64. „  Pomnik Darcy, czyli Pomnik zbiornika z fontannami, czyli Wieża ciśnień – Dijon (stopiony) (zastąpiony)  ” , na e-monumen.net (dostęp 12 sierpnia 2016 ) .
65. Sprawozdanie ze świąt wydanych przez miasto Dijon w dniach 23 i 24 sierpnia 1860 r. na przyjęcie LL. MM. Cesarz i cesarzowa z proklamacjami, instrukcjami, przemówieniami itp., itd. , Dijon, J.-E. Rabutot, 1860, 48 s.
66. „  Dijon w wojnie 1870 roku  ” , na tej stronie internetowej akademii Dijon (konsultowany w dniu 13 lipca 2012 roku ) .
67. ze wsi Cassini do gmin dzisiaj na terenie École des Hautes Etudes en Sciences Sociales .
68. Thérèse Dubuisson, Dijon z przeszłości , wydania HC, (2009)
69. „  Dijon ekologiczne miasto  ” , na tej stronie Ina ,27 marca 1979(dostęp 9 marca 2015 r . ) .
70. Pierre Sautreuil, „  poufnej notatki obawy o postępie czeczeńskiego przestępczości zorganizowanej we Francji  ” , na lefigaro.fr ,17 czerwca 2020 r.(dostęp 18 czerwca 2020 r . ) .
71. „  Dijon: społeczności spotkał się zdecydować na koniec przemocy  ” , na france3-regions.francetvinfo.fr ,17 stycznia 2020(dostęp 18 stycznia 2020 r . ) .
72. Guillaume Chieze, „  Przemoc w Dijon: jak się tam dostaliśmy?  » , na rtl.fr ,16 czerwca 2020 r.(dostęp 18 czerwca 2020 r . ) .
73. Fabien Leboucq, Anaïs Condomines, „  Czy broń pokazana na filmach ze starć w Dijon jest prawdziwa czy fikcyjna?  » , Na liberation.fr ,16 czerwca 2020 r.(dostęp 18 czerwca 2020 r . ) .
74. A. Ma., ND, „  Niespokojna noc w Chenôve: 'Patrzyłem, jak mój samochód idzie z dymem'  ” , na bienpublic.com ,16 czerwca 2020 r.(dostęp 18 czerwca 2020 r . ) .
75. „  Dijon: cztery aresztowania po kolejnym wieczorze przemocy w Les Grésilles  ” , na stronie france3-regions.francetvinfo.fr ,15 czerwca 2020 r.(dostęp 18 czerwca 2020 r . ) .
76. Bénédicte Lutaud, „  Przemoc w Dijon: 20 rannych i 4 mężczyzn skierowanych do prokuratury  ” , na lefigaro.fr ,20 czerwca 2020 r.(dostęp 20 czerwca 2020 r . ) .
77. "  Dijon jest bezpieczne, ale ludność nie jest zła  " , na francetvinfo.fr ,17 czerwca 2020 r.(dostęp 18 czerwca 2020 r . ) .
78. „  Napięcia w Dijon: władze publiczne bronią się przed wszelkimi rozluźnieniami  ” , na lepoint.fr ,16 czerwca 2020 r..
79. „  Przemoc w Dijon: śledztwo trwa, dwóch innych Czeczenów zostało oskarżonych  ” , na francetvinfo.fr ,18 września 2020 r..
80. „  Hotel Bouhier de Lantenay  ” na terenie prefektury regionu Burgundii i Côte-d'Or (konsultacja 18 lipca 2012 r . ) .
81. „  Rada regionalna Bourgogne Franche-Comté: siedziba Regionu będzie w Besançon  ” , na stronie L'Est Républicain (dostęp 9 marca 2019 r . ) .
82. "  Które miasta się zmieniły?  » , na stronie LCI ,19 marca 2001(dostęp 18 lipca 2012 r . ) .
83. „  Wyniki wyborów europejskich 2014  ” .
84. „  Wyniki wyborów regionalnych 2015  ” .
85. „  Wyniki wyborów prezydenckich w 2017 roku  ” .
86. „  Wyniki wyborów europejskich 2019  ” .
87. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, „  Côte-d'Or – gmina Dijon  ” , https://elections.interieur.gouv.fr
88. „  Nie żyje burmistrz Dijon Alain Millot  ” , na stronie ledauphine.com (dostęp 27 lipca 2015 r . ) .
89. „  Ponownie wybrany burmistrz Dijon, Rebsamen ustąpi z rządu 19 sierpnia  ”, Le Monde ,10 sierpnia 2015 r.( przeczytaj online ).
90. Publiczne Le Bien , 29 listopada 2007.
91. „  Miasta partnerskie  ” , na dijon.fr (dostęp 22 lipca 2017 r . ) .
92. Organizacja spisu na insee.fr .
93. Insee — Legalne populacje gminy za lata 2006 , 2007 , 2008 , 2009 , 2010 , 2011 , 2012 , 2013 , 2014 , 2015 , 2016 , 2017 i 2018 .
94. „  Ranking francuskich miast studenckich  ” na stronie firmy auFeminin.com (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
95. „  Klasyfikacja generalna miast studenckich 2020-2021 – L'Etudiant  ” , na stronie www.letudiant.fr (konsultacja 16 marca 2021 r . ) .
96. terenie kompleksu szkolnego Monchapet .
97. Site grupy szkolnej Saint-Joseph w Dijon .
98. Site grupy COLYSE szkolnego .
99. Site grupy szkolnej Saint-Bénigne .
100. Strona internetowa prywatnego liceum Les Arcades .
101. Strona internetowa szkoły średniej Carnota .
102. Strona internetowa Lycée Le Castel .
103. Strona internetowa szkoły średniej Gustave-Eiffel .
104. Strona internetowa szkoły średniej Hippolyte-Fontaine .
105. Strona internetowa szkoły średniej Charles-de-Gaulle .
106. Strona internetowa szkoły średniej Marcs d'Or
107. Strona internetowa liceum Simone Weil w Dijon
108. „  Kluczowe dane / wskaźniki Uniwersytetu Burgundii  ” , na oficjalnej stronie Uniwersytetu Burgundii (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
109. „  Komponenty uB: UFR, szkoły, instytuty  ” na stronie Uniwersytetu Burgundii (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
110. „  Poznając CHU  ” , na stronie internetowej Dijon CHU (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
111. “  Co to jest CGFL?  » , Na stronie ośrodka Georges-François Leclerc (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
112. Dijon czasopismo informacje komunalnych , nasze miasto n o  214, czerwiec 2009.
113. „  Le Bien Public - Figures - #ACPM  ” , na stronie acpm.fr (dostęp 7 sierpnia 2017 r . ) .
114. Strona internetowa France 3 Bourgogne .
115. "  France Bleu Bourgogne: Premiere radio de Côte-d'Or  " , na dijonscope.com ,26 sierpnia 2010(dostęp 5 grudnia 2011 ) .
116. Rocznik Diecezji Dijon 2013 , Flavigny-sur-Ozerain, Tradycje monastyczne, 2012, s.  163-191 .
117. „  Historia diecezji  ” , na stronie diecezji Dijon (konsultacja 13 lipca 2012 r . ) .
118. „strona  główna  ” , na stronie Kościoła Reformowanego w Dijon, Beaune i Côte-d'Or (dostęp 13 lipca 2012 r . ) .
119. „  Trzy pytania do ks. Didiera Gonneauda, ​​delegata biskupiego ds. duszpasterstwa ekumenicznego  ” , na stronie internetowej diecezji Dijon (konsultacja 7 lipca 2014 r . ) .
120. Clément-Janin, Zawiadomienie o społeczności żydowskiej w Dijon , Dijon, F. Carré, 1879, 91 s.
121. "  Mosque, Dijon, Cote d'Or  " , na trouvetamosquee.fr (dostęp 18 lipca 2012 ) ..
122. Encyklopedia Larousse, 1960.
123. „  Podatki lokalne w Dijon  ” na vente.com (dostęp 5 czerwca 2012 r . ) .
124. „  The gospodarcze strefy aktywności powiatu  ” [PDF] , na miejscu komory Dijon handlu i przemysłu (konsultowany na 18 lipca, 2012 ) , str.  7 .
125. „  Dijon, miasto bez obrazu  ” ( Archiwum • wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) , Gazette de la Côte d'Or (konsultacje / 09/2019 ) .
126. "  Seb zamyka swoje europejskie centrum badawcze w Caen  " , na usinenouvelle.com ,16 czerwca 2009(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
127. "  Lapierre wchodzi do przemysłu tekstylnego  " , na usinenouvelle.com ,10 lipca 2003 r.(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
128. „  Centrum umiejętności motoryzacyjnych  ” na stronie dijon-developpement.com (dostęp 28 grudnia 2011 r . ) .
129. "  Pracownicy Valeo Dijon martwią się o swoją stronę  " , na usinenouvelle.com ,19 czerwca 2007(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
130. "  Fournier sprzedaje Urgo  " , na usinenouvelle.com ,27 marca 2003 r.(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
131. "  Urgo ponownie zastanawia się nad swoją strategią przemysłową w Dijon  " , na usinenouvelle.com ,30 września 2004 r.(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
132. "  Urgo reintegruje produkcje na swojej stronie Côte-d'Or  " , na usinenouvelle.com ,14 lutego 2007 r.(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
133. „  Oncodesign Biotechnologies  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) , Na usinenouvelle.com ,14 kwietnia 2005(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
134. "  Essilor zmniejsza rozmiary w Mozie  " , na usinenouvelle.com ,11 maja 2009(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
135. „  Sagem Défense Sécurité mierzy wysoko dla Dijon  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) , Na forumeco.com ,8 września 2008(dostęp 28 grudnia 2011 ) .
136. "  Sagem ustawia celowniki na Dijon  " , na usinenouvelle.com ,8 września 2008(dostęp 22 września 2019 r . ) .
137. Centra logistyczne i badawczo-rozwojowe w Dijon oraz zakład Appoigny w Yonne również zostały porzucone na rzecz zakładu Chevigny-Saint-Sauveur (Côte-d'Or), z planowanymi 245 zwolnieniami z 453 pracowników, zobacz „  Usine Nouvelle 20 listopada 2008  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) , na usinenouvelle.com (konsultacja w 09.09.2019 )  : Cztery witryny są zamknięte, Usine News 27 listopada 2008  : Zamknięcie dwóch fabryk Amora-Maille, Usine Nouvelle 2 lipca 2009  : Potwierdzenie zamknięcia zabytkowej fabryki w Dijon
138. „  Kluczowe dane dla turystyki w Côte-d'Or  ” , na cotedor.fr , rady departamentu Côte-d'Or (konsultowany w dniu 14 lipca 2012 roku ) .
139. grupa = Uwaga
140. Placido Llorca, „  Wina w Dijon  ” , na nin.vigne.com ,2012(dostęp 19 czerwca 2012 r . ) .
141. Institut National de l'Audiovisuel- Ina.fr , „  Dijon: Początek żniw w marcs d'Or  ” , na ina.fr (dostęp 19 sierpnia 2019 ) .
142. „  Dijon winnica  ” , na dijon.fr (dostęp 19 sierpnia 2019 r . ) .
143. „  Opowieść o sowie z Dijon zdobywa światową nagrodę za książki dla dzieci w esperanto w Seulu  ” , na bienpublic.com (dostęp 22 września 2019 ) .
144. Zobacz plik na stronie France 3 Bourgogne Franche-Comté .
145. Gazeta Grand Dijon, 17 maja 2009, s.  16.
146. FJ, „Kościół parafialny Saint-Philibert”, Monique Jannet i Fabienne Joubert (reż.), Frédérique Bouvard, Denis Périchon (koordynacja generalna), Rzeźba średniowieczna w Burgundii Kolekcja lapidarium Muzeum Archeologicznego w Dijon , Dijon, Wydawnictwo Uniwersytetu Dijon, 2000, s.  260 .
147. „  Le Jacquemart  ” , na notre-dame-dijon.net (dostęp 28 grudnia 2011 ) .
148. "  Były charterhouse z Champmol obecnie psychoterapeutyczne centrum Dijon  " , zawiadomienie n o  PA00112257, baza Mérimée , francuskiego Ministerstwa Kultury .
149. Pustelnia Champmol , Biuletyn du Renouveau du Vieux-Dijon , n O  42, 2007.
150. Claude Garino , Zegary słoneczne Burgundii , Éditions de l'Armançon, 2004, ( ISBN  2-84479-066-6 ) .
151. „  Regionalny konkurs miast i wsi kwitnących w Burgundii 2007  ” [PDF] , na stronie bourgogne-tourisme-pro.com (dostęp 5 lipca 2012 r . ) .
152. "  Plik: Dijon miasto wymyśla sztuki i historii jego przyszłość  ", Dijon notre ville , n o  200,Luty 2008, s.  17.
153. budżet miasta prezentowany przez lokalną sekcję PS
154. „  The discreet fame of the Consortium of Dijon  ” , o France 3 Bourgogne-Franche-Comté (dostęp 8 lutego 2019 r . ) .
155. Wielu autorów, Kompilacja: doświadczenie wystawiennicze , Dijon, Les presses du Réel,1998, 618  s. ( ISBN  2-84066-032-6 ).
156. „  Ville de Dijon  ” , na dijon.fr (dostęp 8 lutego 2019 r . ) .
157. „  Le Consortium centre d'art  ” , na stronie leconsortium.fr .
158. „  Dijon: Miasta gastronomia, chodźmy!  » , On France 3 Bourgogne-Franche-Comté (dostęp 19 sierpnia 2019 ) .
159. "  ??  » ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić? ) , Na alimentation.gouv.fr (konsultacja 22 września 2019 r . ) .
160. „  Kino Olympia w Dijon  ” , na stronie salle-cinema.com ,29 lipca 2009(dostęp 12 lipca 2012 r . ) .
161. „  Kino Eldorado w Dijon  ” , na salle-cinema.com ,29 lipca 2009(dostęp 12 lipca 2012 r . ) .
162. „  Dijon International Adventure Film Festival 2012  ” , na stronie internetowej „Ecrans de l'Aventure” (dostęp 12 lipca 2012 ) .
163. "  Dijon Lexicon  " , na divio.org ( dostęp 28 grudnia 2011 ) .
164. Oficjalna strona Międzynarodowych Targów Gastronomicznych .
165. "  W Dijon otworzy się francuska szkoła gastronomiczna Ferrandi  " , francebleu.fr ,20 października 2017 r..
166. „  Centrum szkoleniowe wymyślone przez nagrodzonego gwiazdką Michelin szefa kuchni Thierry'ego Marxa osiedli się w Dijon  ” , na bienpublic.fr ,30 marca 2017 r..
167. Mach 2.2 - Journal of Air bazowa 102 Guynemer, n o  434, 1 st semestr 2010
168. „  Place de Dijon  ” ( Archiwum • Wikiwix • Archive.is • Google • Co robić ? ) , On fortiff.be ( konsultacja 12 lipca 2012 ) .
169. Pierre Gounand, Dijon 1940-1944: skrzyżowanie wojen , Albert,1990, 443  s. , s.  14-15.
170. „  Borel D'Hauterive: Historia herbów miast Francji: Dijon  ” , na euraldic.com (dostęp 6 maja 2011 r . ) .
171. Jean-François Bazin , s.  36.