Badniak jest wśród Słowian południowych postacią bożonarodzeniową , duchem kłody, pnia lub gałęzi, która jest spalana w noc poprzedzającą święto Koledy (zwana także Badni Vetcher).
Za pomocą tego dziennika spalane są również nieszczęścia, złe myśli, niespełnione życzenia, choroby poprzedniego roku. „Najlepsze jeszcze przed nami” - zdaje się mówić Badniak, którego starożytni Słowianie wyobrażali sobie jako brodatego starca, mrugającego radośnie od ognia lub paleniska.
Kiedy Badniak płonie, wrzuca się do ognia pieniądze, ziarna pszenicy, mąkę, sól, wino i oliwę i proszony jest o wniesienie obfitości do domu, dobrych plonów i rozwoju stad. Po rytuale następuje uczta rodzinna. Badniak, symbol minionego roku, jest przeciwieństwem Bojitcha , symbolu nadchodzącego roku.
Tradycję tę przejęło prawosławie na Bałkanach . Wigilia nazywa się Badni Vetcher i Christmas Day Koleda . Dlatego też tradycja ta jest nadal szanowana, zwłaszcza przez Serbów , Macedończyków i Czarnogórców, w znacznie mniejszym stopniu wśród Bułgarów, którzy stracili jej nawyk podczas lat za żelazną kurtyną.