Artykuy o tej samej nazwie mona znale w sekcji
Amortyzacja .
Amortyzowany system masy sprynowej.
W fizyce tumienie z systemu jest jego tumienie ruchów przez rozpraszanie energii, która je generuje. Mona to powiza na róne sposoby, aby przyspieszy.
- Tarcie pomidzy dwoma staych odpowiada rozpraszania w postaci ciepa. Jest ona regulowana przez prawo Coulomba , zgodnie z któr sia tarcia nie zaley od prdkoci.
- Gdy interfejs jest smarowany, energia mechaniczna jest nadal zamieniana na ciepo, ale sia tarcia staje si proporcjonalna do prdkoci zgodnie z prawem lepkoci . Mówimy wtedy o tumieniu lepkim, chocia ten liniowy efekt pojawia si równie w mniej lub bardziej odlegych zjawiskach. To jest wanie aspekt pytania, który zosta omówiony gównie w tym artykule.
- Ciao stae, które oscyluje w pynie, jest poddawane takiemu tumieniu, gdy jego prdko jest wystarczajco maa, aby przepyw by laminarny . Przy wyszych prdkociach pojawia si wir lub burzliwy lad, który rozprasza energi w czysto mechaniczny sposób. Prowadzi to do siy oporu w przyblieniu proporcjonalnej do kwadratu prdkoci.
Wyjanienie
W kadym rzeczywistym ukadzie cz cakowitej energii jest rozpraszana, najczciej w postaci ciepa, które wytwarza si tumic.
W mechanice, to zaley od szybkoci z organizmu . W wielu przypadkach mona zaoy, e ukad jest liniowy, a tumienie jest wówczas proporcjonalne do prdkoci (patrz Ukad oscylacyjny z jednym stopniem swobody ).
W elektrycznoci tumienie odnosi si do efektu rezystancyjnego obwodu RLC.
Wspóczynnik tumienia c definiujemy przez:
-
.
Przykad: Mass-Spring-Damper
Przeanalizujmy idealny ukad masa-spryna-amortyzator, ze sta mas m (w tym sensie, e nadwozie zachowuje t sam mas przez cae badanie), sta sztywnoci k i wspóczynnikiem tumienia c :

-
.
Msza jest wolnym ciaem. Zakadamy inercyjne odniesienie, dlatego pierwszy wektor jest równolegy do spryny i amortyzatora. Od zachowania pdu :

-
.
Równanie róniczkowe zwyczajne
Jest to zwyke równanie róniczkowe drugiego rzdu. Jest liniowa, jednorodna i ma stae wspóczynniki:
-
.
Aby uproci równanie, definiujemy dwa parametry:
- czstotliwo drga systemu ;

- i stawki amortyzacyjne : .

Zatem równanie róniczkowe staje si:
-
.
Rozwizujemy charakterystyczny wielomian : std:

-
.
Reim przejciowy systemu
Zachowanie systemu zaley od naturalnej pulsacji i wspóczynnika tumienia. W szczególnoci zaley to w duym stopniu od charakteru .

Dieta pseudokresowa
Bo korzenie s zoone i sprzone. Rozwizaniem jest suma dwóch zespolonych wykadników:



-
.
Zadajc dostaje: .


Moemy przepisa rozwizanie w postaci trygonometrycznej:
Wreszcie,
,
gdzie jest sta czasow systemu i jest wasn pseudo-pulsacj systemu.


Zauwaamy, e jest zawsze cile nisza ni pulsacja naturalna.
W wikszoci przypadków stae A i B wyznacza si dziki warunkom pocztkowym oraz :


-
.
Rozwizujemy ukad równa liniowych:
-
.
Otrzymujemy ogólne jednorodne rozwizanie:
![{\ Displaystyle x (t) = e ^ {- {\ Frac {t} {\ tau}}} [x_ {0} \ cos (\ omega _ {d} t) + D \ sin (\ omega _ {d } t)]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c928c4ce10f5c9954272c9c79ffaade37f718cbe)
Krytyczna dieta aperiodyczna
W szczególnym przypadku , gdy pierwiastek jest rzeczywisty i podwójny. Rozwizanie jest iloczynem wielomianu rzdu 1 i rzeczywistego wykadnika:


-
.
W rzeczywistoci nie tumaczy ju pulsacji, ale sta czasow, wic zauwaamy
-
.
W wikszoci przypadków stae A i B wyznacza si dziki warunkom pocztkowym oraz :


-
.
Rozwizujemy ukad równa liniowych:
-
.
Otrzymujemy ogólne jednorodne rozwizanie:
-
.
Krytyczna dieta jest czsto bardzo trudna do osignicia.
W takim przypadku korzenie s prawdziwe i wyrane. Rozwizaniem jest suma dwóch rzeczywistych wykadników:


-
.
Poniewa i s rzeczywiste, nie tumacz ju pulsacji, ale sta czasow, wic zauwaamy


-
i
-
.
-
.
W wikszoci przypadków stae A i B wyznacza si dziki warunkom pocztkowym oraz :


-
.
Rozwizujemy ukad równa liniowych:
-
.
Leksykon
- Wspóczynnik tumienia lub wspóczynnik strat , , materiau lepkosprystego ( liczba bezwymiarowa ). Zaley to od temperatury i czstotliwoci ekscytujcych wibracji. Mona go zmierzy za pomoc dynamicznej analizy mechanicznej (AMD lub DM (T) A).
- Wspóczynnik tumienia: wyraony w kilogramach na sekund . Obserwujemy, e istnieje zestaw si zewntrznych wzgldem ciaa, które s proporcjonalne do prdkoci ciaa. Wspóczynnik tumienia suy do wyznaczenia zalenoci midzy tymi siami a prdkoci.
- Staa sztywnoci: wyraona w niutonach na metr . Obserwujemy, e istnieje zestaw si zewntrznych wzgldem ciaa, które s proporcjonalne do przemieszczenia ciaa. Sta sztywnoci wskazuje si na zaleno midzy tymi siami a przemieszczeniem.
- Staa czasowa: wyraenie w sekundach. Ogólnie rzecz biorc, zauwaamy moc ujemnego wykadnika obejmujcego tylko czas jako stosunek midzy nim a wspóczynnikiem, równie jednorodnym do czasu, który przyjmuje nazw staej czasowej. Przekada skal czasow na równowag modelowanego zjawiska.
- Wasna pseudo-pulsacja: wyraona w radianach na sekund. Jest to pulsacja reimu pseudo-okresowego, zwizana z czstotliwoci zjawiska tumionego.
Zobacz te
Powizane artykuy