Iblis ( arabski : إبل ), ) lub Éblis , to postać cytowana w Koranie , zwykle w kontekście związanym ze stworzeniem Adama i rozkazem kłaniania się mu. Po odmowie zostaje wyrzucony z nieba. Z powodu swojego upadku jest często porównywany do Szatana w tradycjach chrześcijańskich . W tradycji islamskiej Iblis jest często utożsamiany z Al-Szajtanem („ diabłem ”). Jednakże, podczas gdy Szaitan jest używany wyłącznie dla siły zła, Iblis odgrywa bardziej ambiwalentną rolę w tradycjach islamskich.
Słowo „Iblis” (po arabsku إبليس ) według Daniela De Smet pochodziłoby od starożytnej greki διάβολο di ( diábolos ). Jednak według filologa , leksykografa i arabskiego tłumacza brytyjskiego Edwarda Williama Lane'a termin ten pochodzi od arabskiego rdzenia بلس: „BLS” ( balasa , „rozpaczał”). Potwierdzają to także inni arabscy leksykografowie, gdyż termin ten występuje w Koranie.
Ta nazwa ma kilka francuskich transkrypcji: „Iblis”, „Ibliss”, „Eblis”. Słownik Littré podaje formę „Éblis”.
Iblis jest cytowany w Koranie jedenaście razy, zawsze w kontekście historii Adama. Te anioły są sortowane do pokłon Adamowi . Iblis odmawia i dlatego zostaje pozbawiony Nieba za nieposłuszeństwo. Modli się do Boga, aby udowodnił niegodność człowieka. Z powodu swojego nieposłuszeństwa, a zatem niepoddania się Bogu, Iblis jest przeklęty przez Boga. Zostaje wyrzucony z Nieba i rzucony do Piekła . Umowa zawarta z Allahem pozwala mu kusić ludzi aż do Sądu Ostatecznego, aby „potępić wrogów Boga”. Jednym z wczesnych sukcesów Iblisa było obalenie Adama. Iblis przybiera wtedy imię al-Shaytan , „demon”, chociaż to imię nie jest tylko imieniem własnym.
Według niektórych interpretacji przypisywanych Abdullahowi ibn Abbasowi , Iblis pogardzałby ludzkim stworzeniem ze względu na jego niższość w porównaniu z aniołami, którzy nigdy nie odrzuciliby chwały Bożej. Poprosił więc Boga o pozwolenie na okazanie nielojalności ludzkości.
Niektórzy uczeni sprzeciwiają się, że anioł nie może sprzeciwić się Bożemu nakazowi. Dlatego postrzegają Iblisa jako odrębne stworzenie od aniołów, stworzone jako nieposłuszne stworzenie. Inni twierdzą, że nieposłuszeństwo Iblisa podlegało predeterminizmowi , dlatego Bóg dał Iblisowi zadanie zejścia na manowce, aby wywołać iluzję dualizmu. Niektórzy sufi twierdzą, że rozkaz skierowany do aniołów nie był rozkazem, ale sprawdzianem lojalności. W rezultacie Bóg zabronił kłaniać się komukolwiek poza Stwórcą.
Relację o upadku Iblisa można porównać do judeochrześcijańskiego tła literackiego , w tym do Życia Adama i Ewy czy Pytania Barthélemy'ego (w) , gdzie obecna jest ta sama historia. „Część tekstu jest w całości obecna w Koranie, który zachowuje również aluzję do deklaracji pychy demona chcącego ustanowić swój tron przed tronem Bożym. Dla De Smeta pakt pomiędzy Allahem i Iblisem, by kusić mężczyzn byłby bardziej gnostycki lub dualistyczny (inspiracji Zoroastrian ). Tesei równolegle pomiędzy względu nieposłuszeństwo Iblisa i podobne ze względu na Groty dóbr ( V e - VI p wieku), w którym Szatan jest również opisany z pewnym niejednoznaczności jako Anioł i demon.
Tradycje islamskie różnią się co do dokładnej natury Iblis. Mógł być upadłym aniołem lub dżinem, a nawet mieć własną naturę. „Sprzeczne stwierdzenia” pojawiają się już w samym Koranie. Chociaż Iblis jest zaliczany do klasy aniołów i dlatego byłby jednym z nich, jest on zdefiniowany jako jinni ('الجِنِّ') w surze 18, „Jaskinia”. Różne imiona określające Iblisa ujawniają Déroche'owi bliskość lub podobieństwo natury między dżinami a aniołami.
Termin „ dżinni ” jest niejednoznaczny. W przed-islamskiej Arabii termin ten opisuje każdy rodzaj niewidzialnego stworzenia, w tym anioły dla arabskich chrześcijan , Arabów, Żydów i Zorastrian . W tradycjach starożytnego Bliskiego Wschodu , zwłaszcza w literaturze późnego antyku, natura aniołów – podobnie jak serafinów – kojarzona jest z ogniem, co mogłoby tłumaczyć związek z nim Iblisa. Natura dżinów w późniejszych tradycjach islamskich rzeczywiście nie zawsze jest jasna. Niektórzy twierdzą, że dżiny są podkategorią aniołów, o których mówi się, że są strażnikami jannah , w przeciwieństwie do dżinów, które są jak potwory lub demony. Zostaliby nazwani „Jinn” ze względu na ich związek z niebem. Z drugiej strony, w innej historii, ziemskie dżiny same są spokrewnione z aniołami. Byliby aniołami posłanymi na ziemię dla doświadczania fizycznej przyjemności i chociaż na początku pozostawali posłuszni Bogu, później zagubili się w wojnach, masakrach i innych niesprawiedliwych czynach. Iblis, zdegustowany swoimi towarzyszami, modliłby się o jego powrót do nieba, dopóki jego modlitwy nie zostaną wysłuchane. Według De Smeta „rozbieżne, niejasne i sprzeczne dane demonologii koranicznej spowodowały wiele obaw egzegetów, którzy starali się najlepiej jak potrafili, aby je pogodzić i usystematyzować. ” .
Myśliciele, którzy sprzeciwiają się anielskiej naturze Iblisa, odnoszą się do jego potomstwa. Fritz Meier upiera się, że Iblis nie może być aniołem, ponieważ anioły z definicji nie mają potomstwa . Odwrotnie, Walther Eickmann twierdzi, że potomstwo Iblisa nie odpowiada „potomkom” w dosłownym sensie, ale odnosi się do kohort Iblisa. Jednak egzegeta Tabari , który broni anielskiego pochodzenia Iblisa, twierdzi, że Iblis nie rozmnażał się, dopóki nie utracił swojego anielskiego stanu i nie stał się demonem. Dlatego fakt, że Iblis ma potomstwo, nie powinien wykluczać go z anielskiego pochodzenia.
Kolejnym argumentem decydującym o istocie Iblisa jest jego nieposłuszeństwo. Ponieważ według islamu aniołowie są po prostu sługami Boga, nieposłuszeństwo Iblisa przemawia przeciwko jego anielskiej naturze. W przeciwieństwie do aniołów był obdarzony zdolnością wyboru, ale z powodu własnej arogancji postanowił być nieposłuszny. Jego zdolność do ignorowania Boga byłaby wolną wolą daną dżinom. I odwrotnie, myśliciele, którzy trzymają się anielskiej natury Iblisa, nie postrzegają go jako wolnego. Dla nich Iblis jest postrzegany jako narzędzie Boga, istota działająca w Bożym planie. Dlatego jego nieposłuszeństwo było zgodne z wolą Bożą. Kilka relacji próbuje wyjaśnić, dlaczego zdecydował się odrzucić boski porządek. Według pierwszego, Iblis był najbardziej uczonym z aniołów i był świadomy istnienia zakazu, by się nie kłaniać. W innym wyjaśnieniu, Iblisowi powierzono zadanie uwodzenia ludzi, w sposób porównywalny do innych zadań aniołów, takich jak Gabriel odpowiedzialny za udzielanie objawienia, i został stworzony w tym celu.
Badacze wspominają jego anielską naturę, jak François Déroche : „Koran wspomina o innych stworzeniach duchowych. Diabeł (szajtan) , zwany także Iblîs, to upadły anioł” , Malek Chebel: „W angelologii Koranu z jednej strony są aniołowie, którzy od początku byli posłuszni boskiej woli wyrażonej przez Adama, a z drugiej inni, ci, którzy, jak Iblis, odmówili posłuszeństwa” , Genevieve Gobillot : „Iblis, upadły anioł za odmowę pokłonu Adamowi” , Dominique i Jeannine Sourdelle : „Wspomniani w Koranie jak anioł, który odmówił pokłonu Adamowi , który został wtedy przeklęty przez Boga, ale który otrzymał moc sprowadzania ludzi na manowce” . Dla Marie-Thérése Urvoy heterogeniczność dyskursu koranicznego ujawnia jego złożone pochodzenie.
W tekście Koranu Iblis został stworzony z ognia, jak dżin. Tak więc sura VII określa " " Co powstrzymuje cię przed upadkiem na twarz, kiedy ci nakazałem? „ Odpowiedział: „Jestem lepszy od niego: Ty stworzyłeś mnie z ognia, a Ty stworzyłeś go z gliny” . ” . Dla Encyclopedia of Islam , „Nie ma rachunek w Koranie, co do materiału, z którego zostały utworzone anioły. ” .
Późniejsza tradycja, która isnad łączy go Aisha make aniołów urodzić się z lekka. Dlatego niektórzy uważają go za Iblisa za ojca dżinów, a nie za anioła. Jednak w tradycjach islamskich anioły piekielne są również tworzone z ognia, a nie światła.
Islamskie przedstawienia Iblisa często przedstawiają go z czarną twarzą, zasadą reprezentacji, która później symbolizuje każdą satanistyczną lub heretycką postać, oraz z czarnym ciałem, symbolizującym jego zepsutą naturę. Inny sposób przedstawienia Iblisa przedstawia mu nakrycie głowy. Czasami wyraźnie różni się to od tradycyjnego turbanu. Jednak na jednym obrazie Iblis nosi tradycyjne nakrycie głowy. Turban prawdopodobnie nawiązuje do historii upadku Iblisa.
Przedstawienie aniołów padających przed Adamem z odmawiającym Iblisem, tutaj reprezentowane przez turban.
Iblis w legendzie Hirama , rysunek Pierre Méjanel .
Philippe Deux był straszną rzeczą.
Iblis w Koranie i Kain w Biblii
są ledwie tak czarne jak w jego Escurial
To królewskie widmo, syn cesarskiego widma .
- Victor Hugo, Róża Infantki , wyciąg